Úr skotgröfum í netkerfin: Netárásir á innviði Vesturlanda Ýmir Vigfússon skrifar 7. ágúst 2025 09:02 Við Íslendingar elskum frið. Næstum jafn mikið og við elskum að segja öðrum frá hvað við erum friðelskandi. Við erum svo friðsæl að okkur finnst aðrar þjóðir megi læra af okkur. (Sleppa samt Sturlungatímabilinu því við erum almennt hætt að höggva hvert annað.) Jafnvel að stríðin og spennan úti í heimi stafi af skorti á einhverju sem við búum yfir í okkar friðelskandi þjóðfélagi. Eru það genin? Uppeldið? Gildismatið? Vantar stríðandi fylkingar kannski bara vöfflur og kaffidreitil til að geta loksins sest niður og leyst málin? Friður er aldrei sjálfsagður Friður er þrotlaus vinna. Þó við tökum honum iðulega sem sjálfsögðum skapast hann ekki í tómarúmi. Friður er afleiðing samfelldrar samvinnu á viðskipta-, stjórnskipunar-, menningar- og lagalegum forsendum milli ríkja, sérstaklega þegar gildi þeirra eru ólík, landamæri þeirra skarast, eða auðlindir og lífsviðurværi eru ójöfn. Friður er valdajafnvægi sem myndast þegar það er of dýrt að fara í stríð við annað ríki, kannski því það býr yfir öflugum her eða á aðild að sterku varnarbandalagi. Friður er aldrei sjálfsagður. Því miður. Við erum heppin Við Íslendingar höfum verið heppin með landamæri og bandamenn. Við erum nú í þremur varnarbandalögum þar sem aðrar þjóðir segjast reiðubúnar að senda unga fólkið sitt til að verja okkur ef einhver ákveður að ráðast á Ísland. Samræmist það gildismati okkar að gera slíkt hið sama fyrir aðrar þjóðir, að fórna unglingunum okkar—framtíðinni —í erlendum skotgröfum? Friðarframlag Íslands Það hlýtur þó að vera sanngjarnt að leggja talsvert af mörkum til þeirra varnarbandalaga sem fæla burt árásaraðila, sérstaklega í þeirri skautun og ófriði sem við upplifum um þessar mundir. En hvað getur friðelskandi, herlaus og lítil þjóð borið fram? Færanleg neyðarsjúkrahús og þjálfun sprengjusérfræðinga er verðmætt framlag, en getum við lagt meira á vogarskálarnar? Öflugur netöryggisiðnaður Á Íslandi blómstrar netöryggisiðnaður og miðað við höfðatölu, okkar uppáhaldsmælikvarða, er fjöldi fyrirtækja í bransanum nú með þeim mesta í heiminum. Hér eru kröftug fyrirtæki sem sinna öryggisúttektum, fyrirtæki sem framleiða eftirlitsbúnað fyrir tölvuárásir, fyrirtæki sem sérhæfa sig í öryggisþjálfun, sem og vaxandi netvarnarfyrirtæki. Þá eru ónefnd mörg önnur fyrirtæki sem efla netöryggi með óbeinum hætti. Þá gerðu Íslendingar sér lítið fyrir árið 2023 og unnu í samvinnu við Svía hina gríðarstóru “Locked Shields” öryggiskeppni Nató; íslenskir háskólar og fyrirtæki hafa hlotið hundruð milljóna króna styrki frá Evrópusambandinu til að rækta öryggisiðnaðinn og nám honum tengdum, og fjölmargir Íslendingar vinna við að tryggja öryggi hjá stærstu fyrirtækjum heims, þ.m.t. Google. Þetta er sláandi gróska og makalaus árangur. Tækifæri í áskorunum Í áskorunum heimsins felast ávallt tækifæri. Út frá uppbyggingu hugverkaiðnaðar er netöryggi, ásamt gervigreind, einn af fáum vaxtarbroddum dagsins í dag. Ef ætlunin er að byggja fleiri stoðir undir útflutningsgreinar ættum við Íslendingar því að vökva þetta frjósama ræktarland í bakgarðinum okkar. Kalt stríð á netinu Út frá þjóðaröryggi er netið viðkvæmur, víðfeðmur og voveiflegur vígvöllur, því lykilinnviðirnir okkar eru fyrir löngu nettengdir. Ófriður í alþjóðasamfélaginu er nú þegar farinn að hafa mikil og afgerandi áhrif á fjölda og alvarleika netárása á lykilinnviði vestrænna ríkja. Árásirnar hafa þróast úr því að vera tilviljanakennt fálm einstakra hakkara yfir í einbeittar herferðir hakkarahópa sem eru fjármagnaðir af óvinveittum ríkjum á borð við Kína, Rússland, Norður-Kóreu og Íran. Hæfni þessara aðila er allt önnur og meiri en hæfni sjálfstætt starfandi hakkara, enda eru þeir hluti af herjum viðkomandi ríkja. Netöryggi sem friðarframlag Íslands Vestrænar ríkisstjórnir og þjóðríki glíma nú þegar við alvarlegar áskoranir þegar kemur að netöryggi. Ef stríðsátök breiðast enn frekar út mun reyna gríðarlega á netöryggisvarnir allra þjóða. Með það í huga, er þá ekki verðugt og viðunandi framlag til varnarbandalaga okkar að flytja út ávexti þessa frjóa iðnaðar: netvarnir ræktaðar úr íslensku hugviti? Slík uppskera myndi hjálpa Íslandi og bandamönnum okkar að standa vörð um friðinn án þess að stangast á við gildi friðar í íslenskri þjóðarsál. Þriðjudaginn 19. ágúst stendur netöryggisfyrirtækið Keystrike fyrir morgunverðarfundi um einbeittar netárásir óvinveittra ríkja - á borð við Kína, Rússland, Norður-Kóreu og Íran - á lykilinnviði Vesturlanda og hvernig auka megi netöryggi innviðanna sem við treystum á daglega. Við hlökkum til að hefja þetta mikilvæga samtal. Höfundur er doktor í tölvunarfræði og tæknistjóri Keystrike Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Netöryggi Mest lesið Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall Skoðun Halldór 27.03.2024 Halldór Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson Skoðun Skoðun Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Græðgin í forgrunni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson skrifar Skoðun Bless bless jafnlaunavottun Sigríður Margrét Oddsdóttir skrifar Skoðun Miðstýrt skólakerfi eða fjölbreytni með samræmdu gæðamati? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson skrifar Sjá meira
Við Íslendingar elskum frið. Næstum jafn mikið og við elskum að segja öðrum frá hvað við erum friðelskandi. Við erum svo friðsæl að okkur finnst aðrar þjóðir megi læra af okkur. (Sleppa samt Sturlungatímabilinu því við erum almennt hætt að höggva hvert annað.) Jafnvel að stríðin og spennan úti í heimi stafi af skorti á einhverju sem við búum yfir í okkar friðelskandi þjóðfélagi. Eru það genin? Uppeldið? Gildismatið? Vantar stríðandi fylkingar kannski bara vöfflur og kaffidreitil til að geta loksins sest niður og leyst málin? Friður er aldrei sjálfsagður Friður er þrotlaus vinna. Þó við tökum honum iðulega sem sjálfsögðum skapast hann ekki í tómarúmi. Friður er afleiðing samfelldrar samvinnu á viðskipta-, stjórnskipunar-, menningar- og lagalegum forsendum milli ríkja, sérstaklega þegar gildi þeirra eru ólík, landamæri þeirra skarast, eða auðlindir og lífsviðurværi eru ójöfn. Friður er valdajafnvægi sem myndast þegar það er of dýrt að fara í stríð við annað ríki, kannski því það býr yfir öflugum her eða á aðild að sterku varnarbandalagi. Friður er aldrei sjálfsagður. Því miður. Við erum heppin Við Íslendingar höfum verið heppin með landamæri og bandamenn. Við erum nú í þremur varnarbandalögum þar sem aðrar þjóðir segjast reiðubúnar að senda unga fólkið sitt til að verja okkur ef einhver ákveður að ráðast á Ísland. Samræmist það gildismati okkar að gera slíkt hið sama fyrir aðrar þjóðir, að fórna unglingunum okkar—framtíðinni —í erlendum skotgröfum? Friðarframlag Íslands Það hlýtur þó að vera sanngjarnt að leggja talsvert af mörkum til þeirra varnarbandalaga sem fæla burt árásaraðila, sérstaklega í þeirri skautun og ófriði sem við upplifum um þessar mundir. En hvað getur friðelskandi, herlaus og lítil þjóð borið fram? Færanleg neyðarsjúkrahús og þjálfun sprengjusérfræðinga er verðmætt framlag, en getum við lagt meira á vogarskálarnar? Öflugur netöryggisiðnaður Á Íslandi blómstrar netöryggisiðnaður og miðað við höfðatölu, okkar uppáhaldsmælikvarða, er fjöldi fyrirtækja í bransanum nú með þeim mesta í heiminum. Hér eru kröftug fyrirtæki sem sinna öryggisúttektum, fyrirtæki sem framleiða eftirlitsbúnað fyrir tölvuárásir, fyrirtæki sem sérhæfa sig í öryggisþjálfun, sem og vaxandi netvarnarfyrirtæki. Þá eru ónefnd mörg önnur fyrirtæki sem efla netöryggi með óbeinum hætti. Þá gerðu Íslendingar sér lítið fyrir árið 2023 og unnu í samvinnu við Svía hina gríðarstóru “Locked Shields” öryggiskeppni Nató; íslenskir háskólar og fyrirtæki hafa hlotið hundruð milljóna króna styrki frá Evrópusambandinu til að rækta öryggisiðnaðinn og nám honum tengdum, og fjölmargir Íslendingar vinna við að tryggja öryggi hjá stærstu fyrirtækjum heims, þ.m.t. Google. Þetta er sláandi gróska og makalaus árangur. Tækifæri í áskorunum Í áskorunum heimsins felast ávallt tækifæri. Út frá uppbyggingu hugverkaiðnaðar er netöryggi, ásamt gervigreind, einn af fáum vaxtarbroddum dagsins í dag. Ef ætlunin er að byggja fleiri stoðir undir útflutningsgreinar ættum við Íslendingar því að vökva þetta frjósama ræktarland í bakgarðinum okkar. Kalt stríð á netinu Út frá þjóðaröryggi er netið viðkvæmur, víðfeðmur og voveiflegur vígvöllur, því lykilinnviðirnir okkar eru fyrir löngu nettengdir. Ófriður í alþjóðasamfélaginu er nú þegar farinn að hafa mikil og afgerandi áhrif á fjölda og alvarleika netárása á lykilinnviði vestrænna ríkja. Árásirnar hafa þróast úr því að vera tilviljanakennt fálm einstakra hakkara yfir í einbeittar herferðir hakkarahópa sem eru fjármagnaðir af óvinveittum ríkjum á borð við Kína, Rússland, Norður-Kóreu og Íran. Hæfni þessara aðila er allt önnur og meiri en hæfni sjálfstætt starfandi hakkara, enda eru þeir hluti af herjum viðkomandi ríkja. Netöryggi sem friðarframlag Íslands Vestrænar ríkisstjórnir og þjóðríki glíma nú þegar við alvarlegar áskoranir þegar kemur að netöryggi. Ef stríðsátök breiðast enn frekar út mun reyna gríðarlega á netöryggisvarnir allra þjóða. Með það í huga, er þá ekki verðugt og viðunandi framlag til varnarbandalaga okkar að flytja út ávexti þessa frjóa iðnaðar: netvarnir ræktaðar úr íslensku hugviti? Slík uppskera myndi hjálpa Íslandi og bandamönnum okkar að standa vörð um friðinn án þess að stangast á við gildi friðar í íslenskri þjóðarsál. Þriðjudaginn 19. ágúst stendur netöryggisfyrirtækið Keystrike fyrir morgunverðarfundi um einbeittar netárásir óvinveittra ríkja - á borð við Kína, Rússland, Norður-Kóreu og Íran - á lykilinnviði Vesturlanda og hvernig auka megi netöryggi innviðanna sem við treystum á daglega. Við hlökkum til að hefja þetta mikilvæga samtal. Höfundur er doktor í tölvunarfræði og tæknistjóri Keystrike
Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun