Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar 3. október 2025 12:02 Þó það sé ástæða til þess að fagna því að Reykjavíkurborg sé að gera eitthvað í leikskólamálum er ástæða til þess að staldra við. Í tillögudrögum frá borgarráði í vikunni eru kynntar hugmyndir til þess að bæta náms- og starfsumhverfi leikskóla. Önnur hugmyndin snýr að því að setja pressu á foreldra að ákveða í október hvort börn mæti á leikskóla í öllum fríum út starfsárið. Útgangspunkturinn í hinni hugmyndinni er að vinnuvikan sé 38 tímar og þau sem sækja kl. 14 á föstudögum fá ríflegan afslátt af leikskólagjöldum. Sem sagt, foreldrar þurfa bara að vera duglegri að skipuleggja sig með margra mánaða fyrirvara og líka vera duglegri að sækja börnin sín fyrr. Þetta eru sömu foreldrar og hafa beðið óeðlilega lengi eftir plássi í hverfisleikskóla og keyra borgarhluta á milli í traffík til þess að fá leikskólapláss. Eru foreldrarnir vandamálið? Leikskólamál í Reykjavík eru sérstakur og sorglegur kapítuli. Mönnun, fáliðun, biðlistar, ónýtt húsnæði og framkvæmdir sem dragast eru fastir liðir einsog foreldrar þekkja og eru orðnir hundþreyttir á. Nú eru 400 leikskólapláss í borginni sem ekki er hægt að nýta vegna myglu, raka eða gruns um slíkt. Dæmi er um börn sem eru nú að fara í sinn fjórða leikskóla á þremur árum. Borgin er enn að vinna á risastórri og alvarlegri innviðaskuld í skólabyggingum eftir viðhaldsstoppið margfræga. Í framhaldinu hafa margar barnafjölskyldur flúið í nærliggjandi sveitarfélög og jafnvel lengra, afþví ekki hefur verið hægt að treysta á þessa lykilþjónustu. Gæti ónýtt húsnæði verið vandamálið? Í ársbyrjun 2023 fór formaður Félags stjórnenda leikskóla yfir sláandi tölfræði um starfsmannamál. Yfir hundrað starfsmenn í leikskólum Reykjavíkurborgar, sem voru í Félagi leikskólakennara eða Félagi stjórnenda leikskóla, fóru í leyfi vegna langtímaveikinda á árinu 2022. Yfir hundrað mann en þá voru 771 starfsmaður leikskólanna í þessum félögum. Kulnun og veikindi eftir myglu og loftgæðavandamál í skólabyggingum eru meðal ástæða veikindanna. Það, hvernig borgin hefur hugsað eða einmitt ekki hugsað um skólabyggingarnar sínar, er augljóslega ein af stóru ástæðum þess að illa gengur að manna. Við skulum ekki gleyma því að sami meirihluti og leggur til þessi tillögudrög stoppaði samtal um vinnustaðaleikskóla í vor á vegum Alvotech sem hefði hjálpað borginni að auka á flóru í leikskólum og saxað á biðlista. Reykjavíkurborg gengur illa með málaflokkinn en meinar samt öðrum að hjálpa til við að leita lausna. Það er í besta falli furðulegt. Talandi um aukna flóru, frelsi og val, þá höfum við fjölskyldan góða reynslu af vinnustaðaleikskóla. Litla systir mín var á Furuborg sem var á vegum Landspítalans og meira að segja opinn um helgar sem kom sér vel þegar annað foreldri var erlendis í vinnuferð og hitt á vakt á spítalanum um helgi. Í ljósi breytinga á vinnumarkaði og gigg-hagkerfisins sem hefur rutt sér til rúms, væri ekki einmitt ástæða til þess að auka sveigjanleika og val bæði leikskólastarfsfólks og fjölskyldna í borginni? Hverjir geta sótt klukkan 14 á föstudögum? Það hljómar vel - í draumaheimi - að sækja kl. 14 á föstudögum en ég velti samt fyrir mér hvaða foreldrar geta skuldbundið sig til þess. Og hvaða vinnustaðir eru í aðstöðu til að haga verkefnum þannig að barnafólk geti hlaupið út klukkan 13:30? Á stytting vinnuvikunnar ekki að virka þannig að verkefnin ráði för og einmitt ekki þannig að það séu fastir tímar á ákveðnum degi? Eins og vinkona mín orðaði það verða föstudagssíðdegin hjá henni þannig að hún hangir á róló með barnið í símanum að klára vinnudaginn. Fjölbreyttar lausnir Það væri ósanngjarnt að halda því fram að staðan væri auðleysanleg. Hún er samt ekki óyfirstíganleg. Borgin þarf að viðurkenna að málaflokkurinn stendur illa og fáliðun og mönnun eru bara hluti af stóru myndinni. Í framhaldinu þarf að gera raunhæf plön um hvernig á að gera við ónýtar byggingar, fjárfesta í og koma upp fleiri færanlegum leikskólum, segja satt um umfangið er og setja sér mælanleg markmið. Það er líka nauðsynlegt er að búa til rekstrarlegt svigrúm annars staðar í kerfinu til þess að setja leikskólamál í alvöru forgang. Svo þarf Reykjavíkurborg að vinna sér inn traust barnafjölskyldna og sýna að það sé fullur vilji á uppfærslu í kerfinu. En þetta er ekki nóg. Það þarf að taka aftur upp samtal við atvinnurekendur og skoða fjölbreyttari lausnir. Vinnustaðir fjárfesta af krafti í starfsfólki með líkamsræktarstyrkjum, sálfræðiþjónustu og fleiru. Ljóst er að áhugi er til staðar hjá fyrirtækjum að koma inn af krafti í pælingar um samfélagslega ábyrgð og taka þátt í að búa til leikskóla og við eigum ekki að vera hrædd við það. Hliðarnóta við það eru augljóslega góð áhrif á samgöngumál, að barn og foreldri fari á sama stað á morgnana, en ekki í ólík póstnúmer. Og stemningin Ég verð að tala aðeins um stemningu. Minn litli, tæplega þriggja ára, er nýkominn inn í hverfisleikskólann sinn. Vitiði hvað er mikil stemning hjá honum? Syngjandi kennarar og starfsfólk býður góðan dag og tekur á móti honum með planaðan dag fullan af þroska og fjöri. Alveg þannig að suma daga langar mig bara að vera eftir og taka þátt. Það er áþreifanlegur metnaður og skemmtilegheit í gangi hjá starfsfólkinu sem kennir börnunum okkar merkjanlega mikið. Starfsfólk leikskóla eru sérfræðingar í börnum og á að fá að einbeita sér að þeim en ekki spá í rakavandamál, hvert eigi að færa leikskólann, hvort einhver sé kominn með astma eða reka á eftir verktökum. Áður en Reykjavíkurborg hendir út hálfbökuðum hugmyndum um að láta foreldra díla við fáliðun finnst mér að borgin eigi að líta í eigin barm og taka fulla ábyrgð á því að hafa skólabyggingar í lagi og gera plön sem standast til langs tíma. Höfundur er sjálfstætt starfandi foreldri í Reykjavík. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Björg Magnúsdóttir Leikskólar Reykjavík Skoðun: Sveitarstjórnarkosningar 2026 Mest lesið Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson Skoðun Pyrrosar sigur Helgi Tómasson Skoðun Skoðun Skoðun Samstaða - afl sem breytir samfélaginu Heiða Björg Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ólögleg veðmálastarfsemi á Íslandi Hákon Skúlason skrifar Skoðun Bætum fleiri stólum við borðið Ingibjörg Lilja Þórmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar Skoðun Pyrrosar sigur Helgi Tómasson skrifar Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson skrifar Skoðun Allt fyrir Brussel og Nató, hitt reddast einhvern veginn Davíð Bergmann skrifar Skoðun Forljót grá hús Hjalti Andrason skrifar Skoðun Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson skrifar Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Er yfirvöldum alveg sama um fólk á bifhjólum? Njáll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki mamman í hópnum - leiðtoginn í hópnum Katrín Ásta Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Rannsóknarnefnd styrjalda Gunnar Einarsson skrifar Skoðun Börn eiga ekki heima í fangelsi Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei skrifar Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) skrifar Skoðun Femínísk utanríkisstefna: aukin samstaða og aðgerðir Guillaume Bazard skrifar Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson skrifar Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Kvennabarátta á tímum bakslags Tatjana Latinovic skrifar Sjá meira
Þó það sé ástæða til þess að fagna því að Reykjavíkurborg sé að gera eitthvað í leikskólamálum er ástæða til þess að staldra við. Í tillögudrögum frá borgarráði í vikunni eru kynntar hugmyndir til þess að bæta náms- og starfsumhverfi leikskóla. Önnur hugmyndin snýr að því að setja pressu á foreldra að ákveða í október hvort börn mæti á leikskóla í öllum fríum út starfsárið. Útgangspunkturinn í hinni hugmyndinni er að vinnuvikan sé 38 tímar og þau sem sækja kl. 14 á föstudögum fá ríflegan afslátt af leikskólagjöldum. Sem sagt, foreldrar þurfa bara að vera duglegri að skipuleggja sig með margra mánaða fyrirvara og líka vera duglegri að sækja börnin sín fyrr. Þetta eru sömu foreldrar og hafa beðið óeðlilega lengi eftir plássi í hverfisleikskóla og keyra borgarhluta á milli í traffík til þess að fá leikskólapláss. Eru foreldrarnir vandamálið? Leikskólamál í Reykjavík eru sérstakur og sorglegur kapítuli. Mönnun, fáliðun, biðlistar, ónýtt húsnæði og framkvæmdir sem dragast eru fastir liðir einsog foreldrar þekkja og eru orðnir hundþreyttir á. Nú eru 400 leikskólapláss í borginni sem ekki er hægt að nýta vegna myglu, raka eða gruns um slíkt. Dæmi er um börn sem eru nú að fara í sinn fjórða leikskóla á þremur árum. Borgin er enn að vinna á risastórri og alvarlegri innviðaskuld í skólabyggingum eftir viðhaldsstoppið margfræga. Í framhaldinu hafa margar barnafjölskyldur flúið í nærliggjandi sveitarfélög og jafnvel lengra, afþví ekki hefur verið hægt að treysta á þessa lykilþjónustu. Gæti ónýtt húsnæði verið vandamálið? Í ársbyrjun 2023 fór formaður Félags stjórnenda leikskóla yfir sláandi tölfræði um starfsmannamál. Yfir hundrað starfsmenn í leikskólum Reykjavíkurborgar, sem voru í Félagi leikskólakennara eða Félagi stjórnenda leikskóla, fóru í leyfi vegna langtímaveikinda á árinu 2022. Yfir hundrað mann en þá voru 771 starfsmaður leikskólanna í þessum félögum. Kulnun og veikindi eftir myglu og loftgæðavandamál í skólabyggingum eru meðal ástæða veikindanna. Það, hvernig borgin hefur hugsað eða einmitt ekki hugsað um skólabyggingarnar sínar, er augljóslega ein af stóru ástæðum þess að illa gengur að manna. Við skulum ekki gleyma því að sami meirihluti og leggur til þessi tillögudrög stoppaði samtal um vinnustaðaleikskóla í vor á vegum Alvotech sem hefði hjálpað borginni að auka á flóru í leikskólum og saxað á biðlista. Reykjavíkurborg gengur illa með málaflokkinn en meinar samt öðrum að hjálpa til við að leita lausna. Það er í besta falli furðulegt. Talandi um aukna flóru, frelsi og val, þá höfum við fjölskyldan góða reynslu af vinnustaðaleikskóla. Litla systir mín var á Furuborg sem var á vegum Landspítalans og meira að segja opinn um helgar sem kom sér vel þegar annað foreldri var erlendis í vinnuferð og hitt á vakt á spítalanum um helgi. Í ljósi breytinga á vinnumarkaði og gigg-hagkerfisins sem hefur rutt sér til rúms, væri ekki einmitt ástæða til þess að auka sveigjanleika og val bæði leikskólastarfsfólks og fjölskyldna í borginni? Hverjir geta sótt klukkan 14 á föstudögum? Það hljómar vel - í draumaheimi - að sækja kl. 14 á föstudögum en ég velti samt fyrir mér hvaða foreldrar geta skuldbundið sig til þess. Og hvaða vinnustaðir eru í aðstöðu til að haga verkefnum þannig að barnafólk geti hlaupið út klukkan 13:30? Á stytting vinnuvikunnar ekki að virka þannig að verkefnin ráði för og einmitt ekki þannig að það séu fastir tímar á ákveðnum degi? Eins og vinkona mín orðaði það verða föstudagssíðdegin hjá henni þannig að hún hangir á róló með barnið í símanum að klára vinnudaginn. Fjölbreyttar lausnir Það væri ósanngjarnt að halda því fram að staðan væri auðleysanleg. Hún er samt ekki óyfirstíganleg. Borgin þarf að viðurkenna að málaflokkurinn stendur illa og fáliðun og mönnun eru bara hluti af stóru myndinni. Í framhaldinu þarf að gera raunhæf plön um hvernig á að gera við ónýtar byggingar, fjárfesta í og koma upp fleiri færanlegum leikskólum, segja satt um umfangið er og setja sér mælanleg markmið. Það er líka nauðsynlegt er að búa til rekstrarlegt svigrúm annars staðar í kerfinu til þess að setja leikskólamál í alvöru forgang. Svo þarf Reykjavíkurborg að vinna sér inn traust barnafjölskyldna og sýna að það sé fullur vilji á uppfærslu í kerfinu. En þetta er ekki nóg. Það þarf að taka aftur upp samtal við atvinnurekendur og skoða fjölbreyttari lausnir. Vinnustaðir fjárfesta af krafti í starfsfólki með líkamsræktarstyrkjum, sálfræðiþjónustu og fleiru. Ljóst er að áhugi er til staðar hjá fyrirtækjum að koma inn af krafti í pælingar um samfélagslega ábyrgð og taka þátt í að búa til leikskóla og við eigum ekki að vera hrædd við það. Hliðarnóta við það eru augljóslega góð áhrif á samgöngumál, að barn og foreldri fari á sama stað á morgnana, en ekki í ólík póstnúmer. Og stemningin Ég verð að tala aðeins um stemningu. Minn litli, tæplega þriggja ára, er nýkominn inn í hverfisleikskólann sinn. Vitiði hvað er mikil stemning hjá honum? Syngjandi kennarar og starfsfólk býður góðan dag og tekur á móti honum með planaðan dag fullan af þroska og fjöri. Alveg þannig að suma daga langar mig bara að vera eftir og taka þátt. Það er áþreifanlegur metnaður og skemmtilegheit í gangi hjá starfsfólkinu sem kennir börnunum okkar merkjanlega mikið. Starfsfólk leikskóla eru sérfræðingar í börnum og á að fá að einbeita sér að þeim en ekki spá í rakavandamál, hvert eigi að færa leikskólann, hvort einhver sé kominn með astma eða reka á eftir verktökum. Áður en Reykjavíkurborg hendir út hálfbökuðum hugmyndum um að láta foreldra díla við fáliðun finnst mér að borgin eigi að líta í eigin barm og taka fulla ábyrgð á því að hafa skólabyggingar í lagi og gera plön sem standast til langs tíma. Höfundur er sjálfstætt starfandi foreldri í Reykjavík.
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun
Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar
Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar
Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar
Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar
Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar
Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun