Hvað eiga kaffihúsin á 18. öld á Englandi og gervigreind sameiginlegt? Stefán Atli Rúnarsson skrifar 21. október 2025 10:15 Snemma á 18. öld og á síðari hluta 17. aldar fóru kaffihús að spretta upp í Englandi. Áður drakk fólk oft öl eða vín, þar sem vatnið gat verið óhreint, en með tilkomu kaffisins breyttist allt. Kaffið gaf fólki orku og skýrleika, og umræðurnar sem áttu sér stað á þessum stöðum urðu til þess að hugmyndir spruttu fram sem mótuðu heila öld. Í London gat maður keypt sér bolla á eyri og fengið aðgang að fréttum, tengslaneti og rökræðum eins konar opið háskólanám án inntökuprófa. Án áfengis varð andrúmsloftið skýrara og fólk fór að hugsa og tala á annan hátt. Þar urðu til hugmyndir sem við eigum enn að þakka fyrir í dag: sjótryggingar og áhættustýring, hlutabréfamarkaðir, almenningsálit og siðferðisumræða, og vísindaleg menning upplýsingaaldarinnar. En hvað hefur þetta með okkur að gera núna? Ég myndi segja að gervigreindin í dag sé kaffið á 18. öld. Hún hjálpar okkur að hugsa skýrar, prófa hugmyndir og auka afköst á nánast hvaða sviði sem er. Sumir óttast hana, rétt eins og menn efuðust um nýjungar á sínum tíma, en möguleikarnir eru margfalt fleiri en ógnirnar. Hugsaðu þér kaffihús rekið af gervigreind: vél sem tekur á móti pöntunum, sér um birgðir og hellir upp á bolla fyrir þig. Þetta er fyndin mynd, en hún undirstrikar eitt – að framtíðin snýst ekki um mann eða vél, heldur mann og vél saman. Við stöndum á tímapunkti! Ég trúi því að við stöndum á svipuðum tímapunkti og Englendingar gerðu þegar kaffið kom fyrst til sögunnar. Ný tækni sem hristir upp í daglegu lífi, breytir því hvernig við hugsum og opnar dyr að nýjum hugmyndum. Spurningin er bara: hvað mun fæðast á okkar „kaffihúsum“ í dag? Höfundur er viðskiptafræðingur, áhugamaður og fyrirlesari í málefnum gervigreindar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gervigreind Mest lesið Árásir á gyðinga í skugga þjóðarmorðs Helen Ólafsdóttir Skoðun „Quiet, piggy“ Harpa Kristbergsdóttir Skoðun Um ólaunaða vinnu, velsæld og nýja sýn á hagkerfið Dóra Guðrún Guðmundsdóttir,Soffía S. Sigurgeirsdóttir,Elva Rakel Jónsdóttir Skoðun Djöfulsins, helvítis, andskotans pakk Vilhjálmur H. Vilhjálmsson Skoðun Kjósið reið og óupplýst! Ragnheiður Kristín Finnbogadóttir Skoðun Íslenska er leiðinleg Nói Pétur Á Guðnason Skoðun Réttar upplýsingar um rekstur og fjármögnun RÚV Stefán Eiríksson,Björn Þór Hermannsson Skoðun Þrjú slys á sama stað en svarið er: Það er allt í lagi hér! Róbert Ragnarsson Skoðun Ísland er ekki í hópi þeirra sem standa sig best í loftslagsmálum Eyþór Eðvarðsson Skoðun EES: ekki slagorð — heldur réttindi Yngvi Ómar Sigrúnarson Skoðun Skoðun Skoðun Hverjum voru ráðherrann og RÚV að refsa? Júlíus Valsson skrifar Skoðun Íslenska er leiðinleg Nói Pétur Á Guðnason skrifar Skoðun Þrjú slys á sama stað en svarið er: Það er allt í lagi hér! Róbert Ragnarsson skrifar Skoðun Réttar upplýsingar um rekstur og fjármögnun RÚV Stefán Eiríksson,Björn Þór Hermannsson skrifar Skoðun Kjósið reið og óupplýst! Ragnheiður Kristín Finnbogadóttir skrifar Skoðun Ekkert barn á Íslandi á að búa við fátækt Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Árásir á gyðinga í skugga þjóðarmorðs Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Hundrað doktorsgráður Ólafur Eysteinn Sigurjónsson skrifar Skoðun EES: ekki slagorð — heldur réttindi Yngvi Ómar Sigrúnarson skrifar Skoðun Að þjóna íþróttum Rögnvaldur Hreiðarsson skrifar Skoðun „Quiet, piggy“ Harpa Kristbergsdóttir skrifar Skoðun Ísland er ekki í hópi þeirra sem standa sig best í loftslagsmálum Eyþór Eðvarðsson skrifar Skoðun Ísland, öryggi og almennur viðbúnaður Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Um ólaunaða vinnu, velsæld og nýja sýn á hagkerfið Dóra Guðrún Guðmundsdóttir,Soffía S. Sigurgeirsdóttir,Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Leysum húsnæðisvandann Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Hugleiðing um jól, fæðingu Krists og inngilding á Íslandi Nicole Leigh Mosty skrifar Skoðun Betri en við höldum Hjálmar Gíslason skrifar Skoðun Draumurinn um ESB-samning er uppgjöf – Ekki fórna framtíðinni fyrir falsöryggi Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Setjum við Ísland í fyrsta sæti? Júlíus Valsson skrifar Skoðun Misskilningur Viðreisnar um áhrif EES-úrsagnar á Íslendinga erlendis Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Skattahækkanir í felum – árás á heimilin Lóa Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Að fyrirgefa sjálfum sér Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Hér starfa líka (alls konar) konur Selma Svavarsdóttir skrifar Skoðun Kílómetragjald í blindgötu – þegar stjórnvöld misskilja ferðaþjónustuna Þórir Garðarsson skrifar Skoðun 5 vaxtalækkanir á einu ári Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Falskur finnst mér tónninn Kristján Fr. Friðbertsson skrifar Skoðun Treystir Viðreisn þjóðinni í raun? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Frá sr. Friðriki til Eurovision: Sama woke-frásagnarvélin, sama niðurrifsverkefni gegn gyðing-kristnum rótum Vesturlanda Hilmar Kristinsson skrifar Skoðun Þingmaður með hálfsannleik um voffann Úffa Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Allt fyrir ekkert – eða ekkert fyrir allt? Eggert Sigurbergsson skrifar Sjá meira
Snemma á 18. öld og á síðari hluta 17. aldar fóru kaffihús að spretta upp í Englandi. Áður drakk fólk oft öl eða vín, þar sem vatnið gat verið óhreint, en með tilkomu kaffisins breyttist allt. Kaffið gaf fólki orku og skýrleika, og umræðurnar sem áttu sér stað á þessum stöðum urðu til þess að hugmyndir spruttu fram sem mótuðu heila öld. Í London gat maður keypt sér bolla á eyri og fengið aðgang að fréttum, tengslaneti og rökræðum eins konar opið háskólanám án inntökuprófa. Án áfengis varð andrúmsloftið skýrara og fólk fór að hugsa og tala á annan hátt. Þar urðu til hugmyndir sem við eigum enn að þakka fyrir í dag: sjótryggingar og áhættustýring, hlutabréfamarkaðir, almenningsálit og siðferðisumræða, og vísindaleg menning upplýsingaaldarinnar. En hvað hefur þetta með okkur að gera núna? Ég myndi segja að gervigreindin í dag sé kaffið á 18. öld. Hún hjálpar okkur að hugsa skýrar, prófa hugmyndir og auka afköst á nánast hvaða sviði sem er. Sumir óttast hana, rétt eins og menn efuðust um nýjungar á sínum tíma, en möguleikarnir eru margfalt fleiri en ógnirnar. Hugsaðu þér kaffihús rekið af gervigreind: vél sem tekur á móti pöntunum, sér um birgðir og hellir upp á bolla fyrir þig. Þetta er fyndin mynd, en hún undirstrikar eitt – að framtíðin snýst ekki um mann eða vél, heldur mann og vél saman. Við stöndum á tímapunkti! Ég trúi því að við stöndum á svipuðum tímapunkti og Englendingar gerðu þegar kaffið kom fyrst til sögunnar. Ný tækni sem hristir upp í daglegu lífi, breytir því hvernig við hugsum og opnar dyr að nýjum hugmyndum. Spurningin er bara: hvað mun fæðast á okkar „kaffihúsum“ í dag? Höfundur er viðskiptafræðingur, áhugamaður og fyrirlesari í málefnum gervigreindar.
Um ólaunaða vinnu, velsæld og nýja sýn á hagkerfið Dóra Guðrún Guðmundsdóttir,Soffía S. Sigurgeirsdóttir,Elva Rakel Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Réttar upplýsingar um rekstur og fjármögnun RÚV Stefán Eiríksson,Björn Þór Hermannsson skrifar
Skoðun Um ólaunaða vinnu, velsæld og nýja sýn á hagkerfið Dóra Guðrún Guðmundsdóttir,Soffía S. Sigurgeirsdóttir,Elva Rakel Jónsdóttir skrifar
Skoðun Draumurinn um ESB-samning er uppgjöf – Ekki fórna framtíðinni fyrir falsöryggi Eggert Sigurbergsson skrifar
Skoðun Misskilningur Viðreisnar um áhrif EES-úrsagnar á Íslendinga erlendis Eggert Sigurbergsson skrifar
Skoðun Kílómetragjald í blindgötu – þegar stjórnvöld misskilja ferðaþjónustuna Þórir Garðarsson skrifar
Skoðun Frá sr. Friðriki til Eurovision: Sama woke-frásagnarvélin, sama niðurrifsverkefni gegn gyðing-kristnum rótum Vesturlanda Hilmar Kristinsson skrifar
Um ólaunaða vinnu, velsæld og nýja sýn á hagkerfið Dóra Guðrún Guðmundsdóttir,Soffía S. Sigurgeirsdóttir,Elva Rakel Jónsdóttir Skoðun