Hlýnun jarðar á að hafa mikil áhrif á maraþonhlaup í heimnum Óskar Ófeigur Jónsson skrifar 6. nóvember 2025 12:01 Þessi ónefndi hlaupari reynir að kæla sig niður í Boston-maraþoninu. Getty/ Danielle Parhizkaran Maraþonhlaup verða enn meira krefjandi í framtíðinni ef marka má nýja rannsókn um breyttar aðstæður fyrir stærstu maraþonhlaup heimsins. Ný rannsókn heldur því fram að hækkandi hitastig um allan heim muni gera það erfiðara fyrir afreksíþróttafólk að slá heimsmet í maraþoni sem og fyrir almenna hlaupara að ná markmiðstímum sínum. Af þeim 221 hlaupum sem greind voru í skýrslu frá Climate Central sem gefin var út í síðustu viku, eru 86 prósent þeirra ólíkleg til að hafa kjöraðstæður fyrir hlaupara árið 2045. Þar á meðal er New York-maraþonið síðastliðinn sunnudag og hin sex stóru maraþonin í heiminum – London, Berlín, Tókýó, Chicago, Boston og Sydney. Marathon running is getting tougher 🥵Rising temperatures across the world is making it much more difficult for runners to perform at their peak 🌡️ pic.twitter.com/p3MzhUBbXY— BBC Sport (@BBCSport) November 2, 2025 Fyrir hlaupara geta afleiðingar þess að hlaupa í heitum aðstæðum verið alvarlegar. „Við höfum séð aftur og aftur þar sem íþróttafólk fellur í yfirlið vegna vökvaskorts og hitastreitu í hlaupum og tekur mánuði að jafna sig,“ sagði skoski langhlauparinn Mhairi Maclennan við CNN Sports. „Það hefur mjög veruleg áhrif á þykkt blóðsins, á hversu hratt líkaminn getur jafnað sig, á vökvabúskap þinn dögum saman, og einnig á getu þína til að æfa eftir slíka reynslu, sem getur síðan tafið fyrir öðrum afrekum og markmiðum sem þú ert að sækjast eftir.“ sagði Maclennan. Samkvæmt rannsókninni er kjörhitastig fyrir afrekskarla í maraþoni fjórar gráður á Celsíus og níu gráður fyrir afrekskonur. Í ár voru 69 prósent líkur á kjörhitastigi á keppnisdegi fyrir afrekskarla í Tókýó-maraþoninu, samkvæmt rannsókninni, en búist er við að þær líkur falli niður í 57 prósent eftir tuttugu ár. Búist er við að líkurnar í Boston-maraþoninu lækki úr 61 prósenti í 53 prósent fyrir sama flokk á sama tíma, en í London lækka þær úr 22 prósentum í 17 prósent. 🏃♂️🏃♀️🏃Running out of Cool Days...Researchers have found there is a “sweet spot” for marathon temperatures where runners perform their best. But as the planet warms, those optimal race-day conditions are becoming less likely. ⤵️ pic.twitter.com/tYnEpnuPPu— Climate Central (@ClimateCentral) October 30, 2025 Fyrir afrekskonur er einnig gert ráð fyrir að líkurnar á kjöraðstæðum minnki í fimm af sjö stóru maraþonunum fyrir árið 2045, þar sem líkurnar minnka um 10 prósent og 11 prósent eða meira í Sydney- og Berlínarmaraþonunum. Samkvæmt gögnum frá loftslagsvöktunarstofnuninni Copernicus var árið 2024 heitasta ár sem mælst hefur – 1,6 gráðum á Celsíus hlýrra en tímabilið áður en menn byrjuðu að brenna miklu magni af jarðefnaeldsneyti. Það sló fyrra met sem sett var árið 2023. Líkamsrækt við hærra hitastig veldur meira álagi á líkamann – sérstaklega við mikinn raka – og vökvunarstefna íþróttamanns verður enn mikilvægari. Í Berlínarmaraþoninu í september náði hitinn óvenjulega háum 24 gráðum á Celsíus en í Tókýó- og Londonmaraþonunum fór hitinn yfir 20 gráður á Celsíus. Það verður að taka það fram að Reykjavíkurmaraþonið þótti ekki nógu merkilegt til að fá að vera með í þessari rannsókn en niðurstöðurnar má finna hér. Frjálsar íþróttir Hlaup Mest lesið Liðsfélagi Sveindísar opnar sig: Skammast mín og er skíthrædd Fótbolti „Mér finnst þetta vera hræðilegt“ Handbolti „Ég var mjög svekkt og reið yfir því sem hún gerði“ Sport Viktor sló Meistaradeildarmet Lamine Yamal Fótbolti Liverpool-krísan stækkar og stækkar eftir stórtap á Anfield Fótbolti Sturlað afrek Viktors: „Okkar útgáfa af Woltemade“ Fótbolti Verndar Viktor eftir slæma reynslu með Orra: „Það var erfitt“ Fótbolti Kynntu fyrst Loga Ólafs en svo Jóa Kalla sem á að koma FH á toppinn Íslenski boltinn „Förum ekki fram úr okkur“ Enski boltinn Hefur ekki gerst hjá Liverpool síðan 1953 Enski boltinn Fleiri fréttir Verndar Viktor eftir slæma reynslu með Orra: „Það var erfitt“ Búast við metáhorfi Sturlað afrek Viktors: „Okkar útgáfa af Woltemade“ Kynntu fyrst Loga Ólafs en svo Jóa Kalla sem á að koma FH á toppinn Sjáðu mörkin: Viktor tryllti Parken, ferna Mbappé, sigur Arsenal og tap Liverpool Reyna að leika eftir frækinn sigur: „Gefur okkur trú á verkefninu“ „Ég var mjög svekkt og reið yfir því sem hún gerði“ Lofar Heimi í hástert en tjáir sig ekki um nýjan samning Liðsfélagi Sveindísar opnar sig: Skammast mín og er skíthrædd „Mér finnst þetta vera hræðilegt“ Dagskrá: Þakkargjörðarleikir NFL, Big Ben og Blikar á móti Loga í Laugardal „Er þetta ekki eins og Gummi Ben að lýsa fótboltanum?“ Viktor sló Meistaradeildarmet Lamine Yamal Skýrsla frá Stuttgart: Betra en búist var við „Förum ekki fram úr okkur“ Hefur ekki gerst hjá Liverpool síðan 1953 Stuðningsmaður settur í 35 leikja bann og skyldaður á námskeið Mbappé með þrennu í fyrri hálfleik og fjögur alls Arsenal alls staðar á toppnum eftir sigur á Bæjurum Liverpool-krísan stækkar og stækkar eftir stórtap á Anfield Uppgjörið: Njarðvík - Haukar 80-102| Íslandsmeistararnir pökkuðu efsta sætinu „Aðeins örðuvísi stemning en hefur verið í síðustu leikjum“ Magdeburg áfram með fullt hús í Meistaradeildinni KR-konur voru næstum því búnar að kasta frá sér sigrinum Serbarnir unnu með tólf mörkum Valskonur á mikilli siglingu Viktor kom FCK á bragðið í fyrsta Meistaradeildarsigri liðsins „Ágætt að byrja á þessu og blóðga liðið“ Sturluð upplifun og skjálftinn farinn „Náðum að stríða þeim og það var markmiðið“ Sjá meira
Ný rannsókn heldur því fram að hækkandi hitastig um allan heim muni gera það erfiðara fyrir afreksíþróttafólk að slá heimsmet í maraþoni sem og fyrir almenna hlaupara að ná markmiðstímum sínum. Af þeim 221 hlaupum sem greind voru í skýrslu frá Climate Central sem gefin var út í síðustu viku, eru 86 prósent þeirra ólíkleg til að hafa kjöraðstæður fyrir hlaupara árið 2045. Þar á meðal er New York-maraþonið síðastliðinn sunnudag og hin sex stóru maraþonin í heiminum – London, Berlín, Tókýó, Chicago, Boston og Sydney. Marathon running is getting tougher 🥵Rising temperatures across the world is making it much more difficult for runners to perform at their peak 🌡️ pic.twitter.com/p3MzhUBbXY— BBC Sport (@BBCSport) November 2, 2025 Fyrir hlaupara geta afleiðingar þess að hlaupa í heitum aðstæðum verið alvarlegar. „Við höfum séð aftur og aftur þar sem íþróttafólk fellur í yfirlið vegna vökvaskorts og hitastreitu í hlaupum og tekur mánuði að jafna sig,“ sagði skoski langhlauparinn Mhairi Maclennan við CNN Sports. „Það hefur mjög veruleg áhrif á þykkt blóðsins, á hversu hratt líkaminn getur jafnað sig, á vökvabúskap þinn dögum saman, og einnig á getu þína til að æfa eftir slíka reynslu, sem getur síðan tafið fyrir öðrum afrekum og markmiðum sem þú ert að sækjast eftir.“ sagði Maclennan. Samkvæmt rannsókninni er kjörhitastig fyrir afrekskarla í maraþoni fjórar gráður á Celsíus og níu gráður fyrir afrekskonur. Í ár voru 69 prósent líkur á kjörhitastigi á keppnisdegi fyrir afrekskarla í Tókýó-maraþoninu, samkvæmt rannsókninni, en búist er við að þær líkur falli niður í 57 prósent eftir tuttugu ár. Búist er við að líkurnar í Boston-maraþoninu lækki úr 61 prósenti í 53 prósent fyrir sama flokk á sama tíma, en í London lækka þær úr 22 prósentum í 17 prósent. 🏃♂️🏃♀️🏃Running out of Cool Days...Researchers have found there is a “sweet spot” for marathon temperatures where runners perform their best. But as the planet warms, those optimal race-day conditions are becoming less likely. ⤵️ pic.twitter.com/tYnEpnuPPu— Climate Central (@ClimateCentral) October 30, 2025 Fyrir afrekskonur er einnig gert ráð fyrir að líkurnar á kjöraðstæðum minnki í fimm af sjö stóru maraþonunum fyrir árið 2045, þar sem líkurnar minnka um 10 prósent og 11 prósent eða meira í Sydney- og Berlínarmaraþonunum. Samkvæmt gögnum frá loftslagsvöktunarstofnuninni Copernicus var árið 2024 heitasta ár sem mælst hefur – 1,6 gráðum á Celsíus hlýrra en tímabilið áður en menn byrjuðu að brenna miklu magni af jarðefnaeldsneyti. Það sló fyrra met sem sett var árið 2023. Líkamsrækt við hærra hitastig veldur meira álagi á líkamann – sérstaklega við mikinn raka – og vökvunarstefna íþróttamanns verður enn mikilvægari. Í Berlínarmaraþoninu í september náði hitinn óvenjulega háum 24 gráðum á Celsíus en í Tókýó- og Londonmaraþonunum fór hitinn yfir 20 gráður á Celsíus. Það verður að taka það fram að Reykjavíkurmaraþonið þótti ekki nógu merkilegt til að fá að vera með í þessari rannsókn en niðurstöðurnar má finna hér.
Frjálsar íþróttir Hlaup Mest lesið Liðsfélagi Sveindísar opnar sig: Skammast mín og er skíthrædd Fótbolti „Mér finnst þetta vera hræðilegt“ Handbolti „Ég var mjög svekkt og reið yfir því sem hún gerði“ Sport Viktor sló Meistaradeildarmet Lamine Yamal Fótbolti Liverpool-krísan stækkar og stækkar eftir stórtap á Anfield Fótbolti Sturlað afrek Viktors: „Okkar útgáfa af Woltemade“ Fótbolti Verndar Viktor eftir slæma reynslu með Orra: „Það var erfitt“ Fótbolti Kynntu fyrst Loga Ólafs en svo Jóa Kalla sem á að koma FH á toppinn Íslenski boltinn „Förum ekki fram úr okkur“ Enski boltinn Hefur ekki gerst hjá Liverpool síðan 1953 Enski boltinn Fleiri fréttir Verndar Viktor eftir slæma reynslu með Orra: „Það var erfitt“ Búast við metáhorfi Sturlað afrek Viktors: „Okkar útgáfa af Woltemade“ Kynntu fyrst Loga Ólafs en svo Jóa Kalla sem á að koma FH á toppinn Sjáðu mörkin: Viktor tryllti Parken, ferna Mbappé, sigur Arsenal og tap Liverpool Reyna að leika eftir frækinn sigur: „Gefur okkur trú á verkefninu“ „Ég var mjög svekkt og reið yfir því sem hún gerði“ Lofar Heimi í hástert en tjáir sig ekki um nýjan samning Liðsfélagi Sveindísar opnar sig: Skammast mín og er skíthrædd „Mér finnst þetta vera hræðilegt“ Dagskrá: Þakkargjörðarleikir NFL, Big Ben og Blikar á móti Loga í Laugardal „Er þetta ekki eins og Gummi Ben að lýsa fótboltanum?“ Viktor sló Meistaradeildarmet Lamine Yamal Skýrsla frá Stuttgart: Betra en búist var við „Förum ekki fram úr okkur“ Hefur ekki gerst hjá Liverpool síðan 1953 Stuðningsmaður settur í 35 leikja bann og skyldaður á námskeið Mbappé með þrennu í fyrri hálfleik og fjögur alls Arsenal alls staðar á toppnum eftir sigur á Bæjurum Liverpool-krísan stækkar og stækkar eftir stórtap á Anfield Uppgjörið: Njarðvík - Haukar 80-102| Íslandsmeistararnir pökkuðu efsta sætinu „Aðeins örðuvísi stemning en hefur verið í síðustu leikjum“ Magdeburg áfram með fullt hús í Meistaradeildinni KR-konur voru næstum því búnar að kasta frá sér sigrinum Serbarnir unnu með tólf mörkum Valskonur á mikilli siglingu Viktor kom FCK á bragðið í fyrsta Meistaradeildarsigri liðsins „Ágætt að byrja á þessu og blóðga liðið“ Sturluð upplifun og skjálftinn farinn „Náðum að stríða þeim og það var markmiðið“ Sjá meira