Sólin má ekki setjast yfir reiði ykkar Svana Helen Björnsdóttir skrifar 28. maí 2015 07:00 Úr vöndu er að ráða, nú þegar verkföll eru tekin að ógna lífi og heilsu fólks hér á landi. Samfélag okkar logar af reiði. Hún birtist daglega í fjölmiðlum og á samfélagsmiðlum alnetsins fær fólk að því er virðist stjórnlitla útrás fyrir gremju sína. Mótmælin eru af ýmsum toga. Alhæft er um margt og taugaspennan oft svo mikil að ekki er unnt að rökræða einstök mál af skynsemi. Virðing fyrir mönnum og málefnum víkur fyrir offorsi og flumbrugangi. Flest er dregið niður í svaðið. Kjaradeilur virðast í lítt leysanlegum hnút, m.a. vegna skorts á trausti í samskiptum stjórnvalda, atvinnurekenda- og launþegahreyfinga. Ófriður orsakast yfirleitt vegna skorts á réttlæti. Góðar fyrirmyndir skortir í samfélagi okkar. Hvað er slæmt við reiðitilfinninguna, kennd sem allir þekkja? Sjálfur Jesús er í Biblíunni sagður hafa reiðst, en vandinn er að andstætt þeirri mildi og stillingu sem hann bjó yfir getur reiðin hjá okkur venjulegu fólki haft hættulegar og eyðileggjandi afleiðingar. Reiðin er sterk kennd sem getur vaknað við vonbrigði, ef við höfum verið særð eða mætt óréttlæti af einhverju tagi. Ekki þarf samt öll reiði að vera slæm því í henni býr mikill kraftur sem virkja má á gagnlegan hátt. Þó er til margs konar reiði sem fólk ætti að varast ef ekki á illa að fara. Í Biblíunni er varað við taumlausri reiði. „Ef þið reiðist þá syndgið ekki. Sólin má ekki setjast yfir reiði ykkar,“ segir Páll postuli í bréfi til Efesusmanna. Reiði getur myndast vegna djúprar hneykslunar þegar okkur misbýður, viljum svara fyrir okkur og jafnvel hefna eða refsa. Slík reiði er hættuleg og við þurfum að varast ofbeldisfulla reiði og að missa sjálfstjórn. Taumlaus reiði samræmist ekki hegðun siðaðs fólks.Vegvísir Biblían er vegvísir um svo ótal margt í lífi fólks. Hinn ástsæli forseti Bandaríkjanna, Abraham Lincoln (1809-1865), sem ofbeldismaður réð af dögum fyrir réttri einni og hálfri öld, sagði einhverju sinni: „Allt það, sem æskilegt er fyrir velfarnað mannsins, bæði í þessu lífi og öðru, má finna í Biblíunni.“ Í henni er þannig ekki aðeins fjallað um reiði heldur einnig um fyrirgefningu, sérstaklega í Nýja Testamentinu. Fyrirgefning felst í því annars vegar að losna undan eigin reiði og hins vegar að endurheimta og byggja upp rofið samband á ný. Margir álíta að þeir hafi fyrirgefið ef þeir stilla sig um að slá til baka. En þannig náum við ekki að losa um hina djúpt liggjandi reiði og munum í framtíðinni forðast þann einstakling sem olli okkur sársauka án þess að gera tilraun til að endurheimta fyrri tengsl. Þetta er ekki alvöru fyrirgefning. Að láta af reiði og fyrirgefa þýðir að maður yfirvinnur löngun til að hefna sín, að forðast eða hunsa þann sem reiðin beinist að. Að færa í lag samband við einhvern þýðir að vera tilbúinn að ræða vandamálið, að starfa áfram með viðkomandi og láta sér annt um hann. Að fyrirgefa í raun og veru er erfitt því það þýðir að menn þurfa að ná valdi á sjálfum sér og breyta viðbrögðum sínum. Raunveruleg fyrirgefning útheimtir iðulega grundvallarbreytingu á afstöðu manns, breytingu á fyrri hegðun. Ef við viljum læra að fyrirgefa þurfa mörg okkar að takast á nýjan hátt við særðar tilfinningar og löngun til maklegra málagjalda. Til að fyrirgefa af öllu hjarta verður einstaklingur að vilja breyta af góðu hjarta. Það er áskorun hins kristna manns sem vill taka þátt í að breyta mannlegum samskiptum og þar með þjóðfélaginu til hins betra. Þessi grein er rituð í tilefni af 200 ára afmæli Hins íslenska biblíufélags. Enn í dag flytur Biblían fólki mikilvægan boðskap og ráð um farsælt líf. Það er við hæfi að enda hana á upphafi 15. kafla Orðskviðanna: „Mildilegt svar stöðvar bræði en fúkyrði vekja reiði. Af tungu hinna vitru drýpur þekking, af munni heimskingjanna streymir flónskan… Hógværð tungunnar er lífstré en fals hennar veldur hugarkvöl.“ Það væri óskandi að þeir sem nú eiga í deilum hugsuðu ráð sitt vel, settu sig af góðvild í spor þeirra sem deilt er við og íhuguðu af sáttfýsi og heiðarleika hvaða leiðir liggja til samninga og sátta. Þá mun reynast notadrjúgt að hafa orð Biblíunnar og kristin gildi að leiðarljósi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Svana Helen Björnsdóttir Mest lesið „Sýndu mér vini þína og ég sýni þér framtíð þína“ Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Takk, Gísli Marteinn Eva Dögg Davíðsdóttir Skoðun Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir Skoðun Hvað er fátækt? Sanna Magdalena Mörtudóttir Skoðun Skynsemishyggja Miðflokksins hvarf hratt Kristófer Már Maronsson Skoðun Græn vindorka Ásdís Hlökk Theodórsdóttir Skoðun Miðflokkurinn: fjarverandi í landi tækifæranna Lilja Hrund Lúðvíksdóttir Skoðun Heilsugæsla í vanda Jón Magnús Kristjánsson Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium Skoðun Halldór 28.09.2024 Halldór Skoðun Skoðun Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir skrifar Skoðun Takk, Gísli Marteinn Eva Dögg Davíðsdóttir skrifar Skoðun Hvað er fátækt? Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun „Sýndu mér vini þína og ég sýni þér framtíð þína“ Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Evrópusambandið er í vanda Þórður Birgisson skrifar Skoðun Skynsemishyggja Miðflokksins hvarf hratt Kristófer Már Maronsson skrifar Skoðun Þetta gengur ekki lengur! Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun „Með Guði vinkonu okkar“ Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Græn vindorka Ásdís Hlökk Theodórsdóttir skrifar Skoðun Af hverju þetta tímabundna álag á útsvarið? Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith skrifar Skoðun Heilsugæsla í vanda Jón Magnús Kristjánsson skrifar Skoðun Laxalús og varnir gegn henni Jón Sveinsson skrifar Skoðun En hér er ég ekkert... Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Við getum ekki beðið í 131 ár Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Nýtt upphaf hjá Vinstri grænum Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Íslensk kjör á íslenskum vinnumarkaði Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Viðbrögð við vanlíðan ungmenna Sandra Björk Birgisdóttir skrifar Skoðun Valdatafl Skák og Mát! Lárus Guðmundsson skrifar Skoðun FO: Hvernig getur þú skipt sköpum fyrir konur í Súdan? Áslaug Eva Björnsdóttir skrifar Skoðun Tvö útspil Pírata fyrir notendur heilbrigðiskerfisins Halldóra Mogensen,Eva Sjöfn Helgadóttir skrifar Skoðun Miðflokkurinn: fjarverandi í landi tækifæranna Lilja Hrund Lúðvíksdóttir skrifar Skoðun Við stöndum saman með réttindum táknmálsins! Mordekaí Elí Esrason skrifar Skoðun Það sem „gleymist“ að segja Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Hvar er fótspor stjórnvalda gegn vinnumansali? Þorbjörrg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Þegar Joe Camel varð jafngóður vinur barnanna og Mikki mús Eyrún Magnúsdóttir skrifar Skoðun Riddarar kærleikans Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason skrifar Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium skrifar Sjá meira
Úr vöndu er að ráða, nú þegar verkföll eru tekin að ógna lífi og heilsu fólks hér á landi. Samfélag okkar logar af reiði. Hún birtist daglega í fjölmiðlum og á samfélagsmiðlum alnetsins fær fólk að því er virðist stjórnlitla útrás fyrir gremju sína. Mótmælin eru af ýmsum toga. Alhæft er um margt og taugaspennan oft svo mikil að ekki er unnt að rökræða einstök mál af skynsemi. Virðing fyrir mönnum og málefnum víkur fyrir offorsi og flumbrugangi. Flest er dregið niður í svaðið. Kjaradeilur virðast í lítt leysanlegum hnút, m.a. vegna skorts á trausti í samskiptum stjórnvalda, atvinnurekenda- og launþegahreyfinga. Ófriður orsakast yfirleitt vegna skorts á réttlæti. Góðar fyrirmyndir skortir í samfélagi okkar. Hvað er slæmt við reiðitilfinninguna, kennd sem allir þekkja? Sjálfur Jesús er í Biblíunni sagður hafa reiðst, en vandinn er að andstætt þeirri mildi og stillingu sem hann bjó yfir getur reiðin hjá okkur venjulegu fólki haft hættulegar og eyðileggjandi afleiðingar. Reiðin er sterk kennd sem getur vaknað við vonbrigði, ef við höfum verið særð eða mætt óréttlæti af einhverju tagi. Ekki þarf samt öll reiði að vera slæm því í henni býr mikill kraftur sem virkja má á gagnlegan hátt. Þó er til margs konar reiði sem fólk ætti að varast ef ekki á illa að fara. Í Biblíunni er varað við taumlausri reiði. „Ef þið reiðist þá syndgið ekki. Sólin má ekki setjast yfir reiði ykkar,“ segir Páll postuli í bréfi til Efesusmanna. Reiði getur myndast vegna djúprar hneykslunar þegar okkur misbýður, viljum svara fyrir okkur og jafnvel hefna eða refsa. Slík reiði er hættuleg og við þurfum að varast ofbeldisfulla reiði og að missa sjálfstjórn. Taumlaus reiði samræmist ekki hegðun siðaðs fólks.Vegvísir Biblían er vegvísir um svo ótal margt í lífi fólks. Hinn ástsæli forseti Bandaríkjanna, Abraham Lincoln (1809-1865), sem ofbeldismaður réð af dögum fyrir réttri einni og hálfri öld, sagði einhverju sinni: „Allt það, sem æskilegt er fyrir velfarnað mannsins, bæði í þessu lífi og öðru, má finna í Biblíunni.“ Í henni er þannig ekki aðeins fjallað um reiði heldur einnig um fyrirgefningu, sérstaklega í Nýja Testamentinu. Fyrirgefning felst í því annars vegar að losna undan eigin reiði og hins vegar að endurheimta og byggja upp rofið samband á ný. Margir álíta að þeir hafi fyrirgefið ef þeir stilla sig um að slá til baka. En þannig náum við ekki að losa um hina djúpt liggjandi reiði og munum í framtíðinni forðast þann einstakling sem olli okkur sársauka án þess að gera tilraun til að endurheimta fyrri tengsl. Þetta er ekki alvöru fyrirgefning. Að láta af reiði og fyrirgefa þýðir að maður yfirvinnur löngun til að hefna sín, að forðast eða hunsa þann sem reiðin beinist að. Að færa í lag samband við einhvern þýðir að vera tilbúinn að ræða vandamálið, að starfa áfram með viðkomandi og láta sér annt um hann. Að fyrirgefa í raun og veru er erfitt því það þýðir að menn þurfa að ná valdi á sjálfum sér og breyta viðbrögðum sínum. Raunveruleg fyrirgefning útheimtir iðulega grundvallarbreytingu á afstöðu manns, breytingu á fyrri hegðun. Ef við viljum læra að fyrirgefa þurfa mörg okkar að takast á nýjan hátt við særðar tilfinningar og löngun til maklegra málagjalda. Til að fyrirgefa af öllu hjarta verður einstaklingur að vilja breyta af góðu hjarta. Það er áskorun hins kristna manns sem vill taka þátt í að breyta mannlegum samskiptum og þar með þjóðfélaginu til hins betra. Þessi grein er rituð í tilefni af 200 ára afmæli Hins íslenska biblíufélags. Enn í dag flytur Biblían fólki mikilvægan boðskap og ráð um farsælt líf. Það er við hæfi að enda hana á upphafi 15. kafla Orðskviðanna: „Mildilegt svar stöðvar bræði en fúkyrði vekja reiði. Af tungu hinna vitru drýpur þekking, af munni heimskingjanna streymir flónskan… Hógværð tungunnar er lífstré en fals hennar veldur hugarkvöl.“ Það væri óskandi að þeir sem nú eiga í deilum hugsuðu ráð sitt vel, settu sig af góðvild í spor þeirra sem deilt er við og íhuguðu af sáttfýsi og heiðarleika hvaða leiðir liggja til samninga og sátta. Þá mun reynast notadrjúgt að hafa orð Biblíunnar og kristin gildi að leiðarljósi.
Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir Skoðun
Skoðun Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir skrifar
Skoðun Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson skrifar
Skoðun Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith skrifar
Skoðun Tvö útspil Pírata fyrir notendur heilbrigðiskerfisins Halldóra Mogensen,Eva Sjöfn Helgadóttir skrifar
Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhanssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Inga Hrefna,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir Skoðun