Menning

Opinskáum dagbókum flett

Gunnþóra Gunnarsdóttir skrifar
"Ólafur var frábær penni og sem betur fer var auðvelt að lesa skriftina hans,“ segir Þorsteinn.
"Ólafur var frábær penni og sem betur fer var auðvelt að lesa skriftina hans,“ segir Þorsteinn. Vísir/Anton Brink
Að hafa svo mikið upp úr lífinu sem auðið er“: Ólafur Davíðsson og hinsegin rými innan Lærða skólans á 19. öld, nefnist erindi sem Þorsteinn Vilhjálmsson, þýðandi og fræðimaður, heldur í fyrirlestrasal Þjóðminjasafnsins í dag og hefst klukkan 12.05. 

Þorsteinn er að búa dagbækur Ólafs til útgáfu og í fyrirlestrinum ætlar hann að tala um samband hans við samnemanda sinn í Lærða skólanum, Geir Sæmundsson (1867-1927) úr Hraungerði í Flóa, sem síðar varð prestur á Akureyri og enn síðar vígslubiskup í Hólabiskupsdæmi.

„Ólafur var opinskárri í dagbókum sínum um menn, málefni og ekki síst sjálfan sig en yfirleitt allir hans samtíðarmenn. Hann segir í byrjun að hann muni ekki skrifa um veðurfar, sem var hið týpíska umfjöllunarefni flestra dagbókarskrifara, hins vegar muni hann skrifa um veðurfarið í lífi sínu. Þar skiptust sannarlega á skin og skúrir,“ segir Þorsteinn og bætir við: „Ólafur var frábær penni og sem betur fer var auðvelt að lesa skriftina hans.“

Dagbókarskrifin voru stopul hjá Ólafi, að sögn Þorsteins. „Hann skildi eftir sig tvö handrit, annað þeirra töluvert lengra en hitt. Það er varðveitt hér á Landsbókasafninu og nær yfir árin 1881 og 1882. Hitt er frá 1883 til 1884 og er geymt úti í Kaupmannahöfn, enda er það frá árum hans þar. Ég fékk þá bók ljósritaða þannig að ég náði að lesa hana líka.“

 Þorsteinn ætlar að horfa víðar í sínum fyrirlestri en á ástalíf Ólafs. Hann ætlar að fókusera á hinsegin rými í Reykjavík á þessum tíma. Þar á hann við kringumstæður sem gáfu fólki visst frelsi og svigrúm. 

„Ég tel að Lærði skólinn, sem nú er Menntaskólinn í Reykjavík, hafi haft mikla sérstöðu og þar hafi hugsanlega verið opnað á myndun öðruvísi kynferðislegra tengsla en annars leyfðust í íslensku sveitasamfélagi. Þar komust piltar til dæmis í kynni við gríska texta frá fornöld þar sem jákvæðar myndir af samkynja ástum koma fyrir,“ segir hann. „Svo var Lærði skólinn heimavistarskóli, piltarnir sváfu þar uppi á svokölluðu Langalofti. Ólafur og Geir bjuggu reyndar ekki þar heldur leigðu þeir herbergi úti í bæ og þar hefur kannski verið enn minna eftirlit,“ bendir hann á.

Geir var að byrja í Lærða skólanum þegar Ólafur var að ljúka námi þar því á þeim var fimm ára aldursmunur. „Ólafur var tvítugur en Geir var fimmtán ára þegar þeirra samband hófst. Ólafur fór út til Kaupmannahafnar til náms eftir Lærða skólann og skildi Geir eftir. Þeir voru þó síðar samtímis nokkur ár í Kaupmannahöfn en engar heimildir eru til um samband þeirra þar,“ lýsir Þorsteinn.

 „Það kom þó í hlut Geirs sem prests að jarðsyngja þennan fyrrum ástmann sinn, eftir að Ólafur lét lífið í Hörgá, aðeins 41 árs að aldri. Þetta var drama.“






Fleiri fréttir

Sjá meira


×