Tæpitungulaust – og hvergi feilnóta Þorvaldur Gylfason skrifar 3. október 2019 07:00 Washington, D.C. – Hann er flugmælskur eins og nær allir Íslendingar vita og margir aðrir. Hitt vita færri að hann er einnig rithöfundur af guðs náð svo sem marka má af nýrri bók hans, Tæpitungulaust, og kom út á sunnudaginn var. Bókin geymir fjölbreytt úrval skrifa hans sem birzt hafa áður á víð og dreif allt frá árinu 1972 og birtast nú á einum stað. Höfundur bókarinnar, Jón Baldvin Hannibalsson, fv. utanríkisráðherra, birtist lesendum sínum sem öflugur málsvari norrænnar jafnaðarstefnu, Evrópu, frelsis og lýðræðis, svo öflugur að enginn stendur honum á sporði. Bókin er ekki samin í sjálfsvörn enda væri slíks ekki að vænta af höfundi sem birti sjálfsævisögu sína Tilhugalíf 2002 (Kolbrún Bergþórsdóttir skráði) og réðst þar harkalega gegn sjálfum sér fyrir að hafa vaðið í villu og svíma í stjórnmálum langt fram á miðjan aldur með því m.a. að binda trúss sitt við rangan foringja, föður sinn. Játning hans þar um vitnar um sjaldgæfan kjark og stórhug eins og ég lýsti hér í blaðinu 14. júlí 2005.Tvö afrek Sem utanríkisráðherra 1988-1995 vann Jón Baldvin tvö einstæð afrek, annað heima fyrir, hitt í útlöndum, afrek sem ekki verða frá honum tekin þótt ýmsir hafi reynt það. Jón Baldvin bar hitann og þungann af inngöngu Íslands á Evrópska efnahagssvæðið (EES) 1994 sem markaði tímamót og hlýtur að teljast eitt heillaríkasta framfaraspor sem Ísland hefur stigið allar götur frá upphafi heimastjórnar. Hinir höfuðflokkarnir þrír slógu úr og í eftir því hvernig vindar blésu, en Jón og flokkur hans, Alþýðuflokkurinn, hvikuðu hvergi og höfðu að endingu frækilegan og fullan sigur. Jón lýsir aðild Íslands að EES sem 70% aðild að ESB og greinir hvort tveggja, EES og ESB, með skýrum rökum og fjölbreyttum blæ. Jón Baldvin varð upp á sitt eindæmi fyrstur erlendra utanríkisráðherra til að viðurkenna sjálfstæði Eystrasaltsríkjanna 1991 þegar þau stóðu vinafá frammi fyrir Rauða hernum sem bjóst til blóðbaðs. Jón fór einn síns liðs gegn ríkisstjórnum annarra Nató-ríkja, þ.m.t. eru Bandaríkin, Frakkland og Þýzkaland, sem studdu Sovétríkin gegn sjálfstæðisóskum Eystrasaltsríkjanna af ótta við að umbótaviðleitni Mikhails Gorbachov, aðalritara Sovézka kommúnistaflokksins, myndi sigla í strand ef eining Sovétríkjanna rofnaði. Jón Baldvin naut einnig heima fyrir lítils stuðnings við þetta djarfa framtak sem reyndist þó vel grundað þegar upp var staðið og skipti sköpum enda er hann þjóðhetja í Litháen og heiðursborgari í höfuðborginni Vilníus þar sem ein gatan nálægt þinghúsinu heitir Íslandsstræti. Í Tallinn, höfuðborg Eistlands, stendur utanríkisráðuneytið við Íslandstorg. Greining Jóns Baldvins á Eystrasaltsríkjunum þar sem hann hefur starfað sem gistikennari í háskólum og einnig á Sovétríkjunum og hruni þeirra er leiftrandi skýr og rímar vel, eins og allur málflutningur hans yfirhöfuð, við skoðanir margra fræðimanna. Sovétríkin hrundu undan eigin þunga, segir Jón, þar eð stjórnmálastéttin sjálf missti trúna á sovétskipulaginu, sumir segja strax 1968, aðrir 1978. Skýring Jóns kemur heim og saman við frásögn Ians Shapiro, suðurafrísks prófessors í Yale-háskóla, sem hátt settur Kremlverji bauð milligöngu um einkasölu sovézkra kjarnavopna til aðskilnaðarstjórnarinnar í Suður-Afríku.Svona eiga sýslumenn að vera Framlag Jóns Baldvins til stjórnmála innan lands og utan er ekki bundið við þau átta ár sem hann gegndi ráðherradómi í misjöfnum veðrum. Hann hefur aldrei látið deigan síga heldur berst hann áfram ótrauður fyrir hugsjónum sínum kominn á níræðisaldur. Hann heldur fram kostum norræna líkansins þar sem hagkvæmni og réttlæti haldast í hendur, útmálar frelsis- og friðarhugsjón Evrópuríkjanna innan vébanda ESB af miklum þrótti og gagnrýnir um leið þróun bandarísks samfélags í átt til aukins ójafnaðar til að undirstrika andstæðurnar. Hann fjallar einnig um hrunið 2008 og dregur ekkert undan (bls. 141): „Erlendir aðilar sem fást við að rannsaka ferla rússneskra mafíupeninga um Norðurlönd beina sjónum sínum að eignarhaldsfélögum rússneskra mafíuforingja á eyjum í Karíbahafi. Í leiðinni hafa þeir rekið augun í fjölda eignarhaldsfélaga, þar sem ráða má í íslenskan uppruna … Á það eftir að koma á daginn að tök fáeinna auðjöfra á öllum helstu auðsuppsprettum íslensks efnahagslífs og stofnunum þeirra voru slík að þeir komust upp með hvað sem var í skjóli leynilegs valds yfir mönnum og stofnunum? … Verður niðurstaðan sú að innviðir og aðalstofnanir íslenska lýðveldisins hafi verið gegnrotnar af spillingu? … Er tími til kominn að efna til allsherjar hreingerningar á stofnunum íslenska lýðveldisins og moka út öllum skítnum sem þar hefur hlaðist upp á bak við áferðarfalleg fortjöld? Við getum ekki lengur slegið því á frest að endurskoða stjórnarskrá ríkisins og grundvallarþætti stjórnskipunarinnar.“ Þetta skrifaði Jón Baldvin í Morgunblaðið 25. nóvember 2008. Þeim mun sárar svíður honum að eftir hrun „hefur kerfið verið endurreist að mestu eftir óbreyttri forskrift“ (bls. 330). Svona eiga fv. sýslumenn að vera. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Þorvaldur Gylfason Mest lesið 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson Skoðun Skoðun Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skapandi leiðir í skóla- og frístundastarfi Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Reykjavík er meðal dreifðustu höfuðborga Evrópu Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Verum öll tengd Sólrún Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Samræðulist í heimi gervigreindar Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Samræmt gæðanám eða einsleit kerfi? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson skrifar Skoðun Tími til kominn að styðja öll framúrskarandi ungmenni Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson skrifar Skoðun Árangur hefst hér. Með þér. Guðrún Högnadóttir skrifar Sjá meira
Washington, D.C. – Hann er flugmælskur eins og nær allir Íslendingar vita og margir aðrir. Hitt vita færri að hann er einnig rithöfundur af guðs náð svo sem marka má af nýrri bók hans, Tæpitungulaust, og kom út á sunnudaginn var. Bókin geymir fjölbreytt úrval skrifa hans sem birzt hafa áður á víð og dreif allt frá árinu 1972 og birtast nú á einum stað. Höfundur bókarinnar, Jón Baldvin Hannibalsson, fv. utanríkisráðherra, birtist lesendum sínum sem öflugur málsvari norrænnar jafnaðarstefnu, Evrópu, frelsis og lýðræðis, svo öflugur að enginn stendur honum á sporði. Bókin er ekki samin í sjálfsvörn enda væri slíks ekki að vænta af höfundi sem birti sjálfsævisögu sína Tilhugalíf 2002 (Kolbrún Bergþórsdóttir skráði) og réðst þar harkalega gegn sjálfum sér fyrir að hafa vaðið í villu og svíma í stjórnmálum langt fram á miðjan aldur með því m.a. að binda trúss sitt við rangan foringja, föður sinn. Játning hans þar um vitnar um sjaldgæfan kjark og stórhug eins og ég lýsti hér í blaðinu 14. júlí 2005.Tvö afrek Sem utanríkisráðherra 1988-1995 vann Jón Baldvin tvö einstæð afrek, annað heima fyrir, hitt í útlöndum, afrek sem ekki verða frá honum tekin þótt ýmsir hafi reynt það. Jón Baldvin bar hitann og þungann af inngöngu Íslands á Evrópska efnahagssvæðið (EES) 1994 sem markaði tímamót og hlýtur að teljast eitt heillaríkasta framfaraspor sem Ísland hefur stigið allar götur frá upphafi heimastjórnar. Hinir höfuðflokkarnir þrír slógu úr og í eftir því hvernig vindar blésu, en Jón og flokkur hans, Alþýðuflokkurinn, hvikuðu hvergi og höfðu að endingu frækilegan og fullan sigur. Jón lýsir aðild Íslands að EES sem 70% aðild að ESB og greinir hvort tveggja, EES og ESB, með skýrum rökum og fjölbreyttum blæ. Jón Baldvin varð upp á sitt eindæmi fyrstur erlendra utanríkisráðherra til að viðurkenna sjálfstæði Eystrasaltsríkjanna 1991 þegar þau stóðu vinafá frammi fyrir Rauða hernum sem bjóst til blóðbaðs. Jón fór einn síns liðs gegn ríkisstjórnum annarra Nató-ríkja, þ.m.t. eru Bandaríkin, Frakkland og Þýzkaland, sem studdu Sovétríkin gegn sjálfstæðisóskum Eystrasaltsríkjanna af ótta við að umbótaviðleitni Mikhails Gorbachov, aðalritara Sovézka kommúnistaflokksins, myndi sigla í strand ef eining Sovétríkjanna rofnaði. Jón Baldvin naut einnig heima fyrir lítils stuðnings við þetta djarfa framtak sem reyndist þó vel grundað þegar upp var staðið og skipti sköpum enda er hann þjóðhetja í Litháen og heiðursborgari í höfuðborginni Vilníus þar sem ein gatan nálægt þinghúsinu heitir Íslandsstræti. Í Tallinn, höfuðborg Eistlands, stendur utanríkisráðuneytið við Íslandstorg. Greining Jóns Baldvins á Eystrasaltsríkjunum þar sem hann hefur starfað sem gistikennari í háskólum og einnig á Sovétríkjunum og hruni þeirra er leiftrandi skýr og rímar vel, eins og allur málflutningur hans yfirhöfuð, við skoðanir margra fræðimanna. Sovétríkin hrundu undan eigin þunga, segir Jón, þar eð stjórnmálastéttin sjálf missti trúna á sovétskipulaginu, sumir segja strax 1968, aðrir 1978. Skýring Jóns kemur heim og saman við frásögn Ians Shapiro, suðurafrísks prófessors í Yale-háskóla, sem hátt settur Kremlverji bauð milligöngu um einkasölu sovézkra kjarnavopna til aðskilnaðarstjórnarinnar í Suður-Afríku.Svona eiga sýslumenn að vera Framlag Jóns Baldvins til stjórnmála innan lands og utan er ekki bundið við þau átta ár sem hann gegndi ráðherradómi í misjöfnum veðrum. Hann hefur aldrei látið deigan síga heldur berst hann áfram ótrauður fyrir hugsjónum sínum kominn á níræðisaldur. Hann heldur fram kostum norræna líkansins þar sem hagkvæmni og réttlæti haldast í hendur, útmálar frelsis- og friðarhugsjón Evrópuríkjanna innan vébanda ESB af miklum þrótti og gagnrýnir um leið þróun bandarísks samfélags í átt til aukins ójafnaðar til að undirstrika andstæðurnar. Hann fjallar einnig um hrunið 2008 og dregur ekkert undan (bls. 141): „Erlendir aðilar sem fást við að rannsaka ferla rússneskra mafíupeninga um Norðurlönd beina sjónum sínum að eignarhaldsfélögum rússneskra mafíuforingja á eyjum í Karíbahafi. Í leiðinni hafa þeir rekið augun í fjölda eignarhaldsfélaga, þar sem ráða má í íslenskan uppruna … Á það eftir að koma á daginn að tök fáeinna auðjöfra á öllum helstu auðsuppsprettum íslensks efnahagslífs og stofnunum þeirra voru slík að þeir komust upp með hvað sem var í skjóli leynilegs valds yfir mönnum og stofnunum? … Verður niðurstaðan sú að innviðir og aðalstofnanir íslenska lýðveldisins hafi verið gegnrotnar af spillingu? … Er tími til kominn að efna til allsherjar hreingerningar á stofnunum íslenska lýðveldisins og moka út öllum skítnum sem þar hefur hlaðist upp á bak við áferðarfalleg fortjöld? Við getum ekki lengur slegið því á frest að endurskoða stjórnarskrá ríkisins og grundvallarþætti stjórnskipunarinnar.“ Þetta skrifaði Jón Baldvin í Morgunblaðið 25. nóvember 2008. Þeim mun sárar svíður honum að eftir hrun „hefur kerfið verið endurreist að mestu eftir óbreyttri forskrift“ (bls. 330). Svona eiga fv. sýslumenn að vera.
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar
Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar
Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun