Erlent

Samdráttur í losun í faraldrinum sagður fordæmalaus

Kjartan Kjartansson skrifar
Auðir vegir til og frá miðborg Atlanta í Bandaríkjunum. Verulega hefur dregið úr allri umferð vegna kórónuveirufaraldursins og takmarkana sem var komið á gegn honum. Það hefur dregið þónokkuð úr losun gróðurhúsalofttegunda en að öllum líkindum aðeins tímabundið.
Auðir vegir til og frá miðborg Atlanta í Bandaríkjunum. Verulega hefur dregið úr allri umferð vegna kórónuveirufaraldursins og takmarkana sem var komið á gegn honum. Það hefur dregið þónokkuð úr losun gróðurhúsalofttegunda en að öllum líkindum aðeins tímabundið. Vísir/EPA

Losun mannkynsins á gróðurhúsalofttegundum sem valda loftslagsbreytingum hrundi um sautján prósent á milli ára vegna kórónuveiruheimsfaraldursins þegar mest lét í fyrri hluta apríl samkvæmt nýrri greiningu vísindamann. Samdrátturinn er talinn verða skammvinnur og umtalsvert minni fyrir árið í heild.

Flugsamgöngur hafa að miklu leyti lamast og verulega hefur dregið úr vegaumferð og ýmis konar framleiðslu vegna kórónuveirufaraldursins og takmarkana sem ríki heims hafa komið á til að hefta útbreiðslu hans.

Áætlað er að fyrir vikið hafi losun á gróðurhúsalofttegundum dregist saman um meira en milljarða tonna í nýrri rannsókn hóps vísindamanna frá Global Carbon Project. Grein um rannsóknina birtist í vísindaritinu Nature Climate Change í dag. Í sumum ríkjum varð enn meiri samdráttur en þau 17% sem losunin á heimsvísu dróst saman á milli ára þegar takmarkanirnar höfðu sem mest áhrif, að sögn Washington Post.

Útlit er nú fyrir að losunin dragist saman um fjögur til sjö prósent í ár borið saman við síðasta ár, allt eftir því hversu hratt efnahagslíf heimsins tekur við sér aftur að faraldrinum loknum. Gangi sú spá eftir yrði losunin í ár á pari við árið 2006.

Slíkur samdráttur væri fordæmalaus þegar heildartalan er skoðuð. Hlutfallslega þarf að líta aftur til heimsstyrjaldanna og heimskreppu til að finna viðlíka samdrátt í losun.

Búast má við því að losun taki hraðan kipp upp á við þegar daglegt líf færist aftur í fyrra horf eftir faraldurinn.Vísir/EPA

Bendir til þess að breytt hegðun fólks dugi ekki ein og sér

Varað hefur verið við því að draga þurfi hratt úr losun gróðurhúsalofttegunda ef mannkynið ætlar sér að forðast verstu afleiðingar loftslagsbreytinga. Sameinuðu þjóðirnar sögðu í skýrslu í fyrra að losun þyrfti að dragast saman um 7,6% á hverju ári frá og með þessu ári til að hægt væri að ná markmiðum Parísarsamkomulagsins um að takmarka hlýnun við 1,5-2°C á þessari öld.

Jafnvel þó að fordæmalaus samdráttur verði á losun vegna faraldursins á þessu ári er ólíklegt að það hægi marktækt á hnattrænni hlýnun af völdum manna. Þrátt fyrir allt munu menn dæla tugum milljarða tonna koltvísýrings út í lofthjúpinn á þessu ári, þó að magnið verði að líkindum eitthvað minna en síðustu ár.

Höfundar rannsóknarinnar í Nature spá því ennfremur að samdrátturinn í ár verði tímabundinn. Rob Jackson, prófessor við Stanford-háskóla, segir við Washington Post að eftir fjármálakreppuna árið 2008 hafi losun á heimsvísu dregist saman um 1,5% í eitt ár. Hún jókst svo um 5% strax árið eftir.

„Sagan bendir til þess að þetta verði píp,“ segir Jackson.

Corinne le Quéré, forstöðumaður Tyndall-loftslagsbreytingarannsóknamiðstöðvarinnar á Englandi og aðalhöfundur greinarinnar, segist hafa búast við enn meiri samdrætti í orkuframleiðslu og iðnaði en raunin hefur orðið. Losun þar virðist hafa haldið áfram eins og á sjálfstýringu þrátt fyrir heimsfaraldurinn.

„Við sjáum núna að breytt hegðun ein og sér dugar ekki til,“ segir hún.

Í því samhengi skipti sköpum hvernig ríkisstjórnir heims kjósi að verja fjármunum sem þær dæla nú út til að örva efnahagslífið. Sumir þjóðarleiðtogar hafa þegar gefið til kynna að hluti innspýtingarinnar verði notaður til fjárfestinga í grænni orku og innviðum.


Tengdar fréttir

Síðasti áratugur sá hlýjasti í sögunni

Í nýrri skýrslu Alþjóða veðurfræðistofnunarinnar um stöðu loftslagsmálai eru staðfestar bráðabirgðaniðurstöður sem lagðar voru fram á Loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna í desember síðastliðnum sem sýndu að árið 2019 var næst heitasta ár frá upphafi mælinga.

Rúmur hálfur milljarður aukalega í loftslagsaðgerðir

Meirihluti um 550 milljóna króna aukaframlags til loftslagsmála í sérstöku tímabundnu fjárfestingaátaki ríkisstjórnarinnar vegna kórónuveirufaraldursins verður varið til verkefna sem tengjast orkuskiptum. Um 200 milljónir króna verða settar í kolefnisbindingarverkefni.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×