Hættuleg hagræðing Logi Einarsson skrifar 25. nóvember 2020 07:30 Mönnunarvandinn í íslenska heilbrigðiskerfinu er risavaxin áskorun sem kallar á langtímaáætlun og skýra pólitíska stefnu. Þar verða allir ráðherrar ríkisstjórnarinnar að ganga í takt og hægri höndin að vita hvað sú vinstri gerir. Mönnun og menntun heilbrigðisstétta er eitt af meginviðfangsefnum heilbrigðisþings sem fer fram næstu helgi og í heilbrigðisstefnu stjórnvalda til 2030 er fjallað um eflingu mönnunar sem eitt af stóru verkefnum næstu ára. Sams konar áherslur birtast í greinargerð heilbrigðisráðuneytisins í fjármálaáætlun ríkisstjórnarinnar, bæði um sérhæfða og almenna sjúkrahúsþjónustu, og bent er á að Landspítali hafi þurft að loka rýmum vegna skorts á hjúkrunarfræðingum og sjúkraliðum. „Mönnun heilbrigðisþjónustunnar verður áfram ein af stærstu áskorununum á málefnasviðinu,“ segir í greinargerðinni. Þetta gæti ekki verið mikið skýrara. Þess vegna kom á óvart að heyra loðin svör Bjarna Benediktssonar fjármálaráðherra við einfaldri fyrirspurn minni á Alþingi um mönnunarvanda heilbrigðiskerfisins í síðustu viku. Í stað þess að taka undir áherslur heilbrigðisráðherra á eflingu mönnunar og gera grein fyrir hvernig ríkisstjórnin hyggst taka á vandanum lét hann dæluna ganga um breytt fjármögnunarfyrirkomulag og viðraði áhuga sinn á fjölgun sjálfseignarstofnana í heilbrigðiskerfinu. Bætum kjör heilbrigðisstétta Auðvitað þarf sífellt að huga að því hvernig peningarnir í heilbrigðiskerfinu nýtast best. Hér getum við lært sitthvað af reynslu hinna Norðurlandanna. Innleiðing þjónustutengdrar fjármögnunar hjá Landspítalanum á grundvelli alþjóðlega viðurkennds flokkunarkerfis er skref í rétta átt og stuðlar að bættri nýtingu fjármuna. Slíkar breytingar munu þó ekki leysa mönnunarvandann og það mun aukinn einkarekstur enn síður gera – nema þá hugsanlega á kostnað jafns aðgengis að öflugri opinberri heilbrigðisþjónustu. Mönnunarvandinn verður ekki leystur á einni nóttu og ýmsum hindrunum verður ekki rutt úr vegi nema með því að bæta kjör heilbrigðisstétta. Við þurfum einnig að tryggja að framboð menntakosta sé í takt við mannaflaspár fyrir heilbrigðiskerfið. Þetta er áskorun sem kallar á samhæfingu margra ráðuneyta og stofnana. Við þurfum að bæta vinnuaðbúnað og starfsskilyrði þannig að faglært fólk kjósi að starfa á sjúkrahúsunum okkar, draga úr vinnuálagi og leita allra leiða til að laða hæft fólk til starfa. Verjum Landspítalann Þótt mönnunarvandinn sé langtímaáskorun er vel hægt að stíga mikilvæg skref strax. Sums staðar er manneklan fyrst og fremst afleiðing af því að fjárheimildir eru of naumar og rekstrarsvigrúm lítið. Stjórnendur Landspítalans upplýstu nýlega um að ekki yrði unnt að fullnægja kröfum heilbrigðisráðuneytisins um hagræðingu nema með aðgerðum sem koma niður á þjónustu við sjúklinga. Svandís Svavarsdóttir heilbrigðisráðherra var hins vegar skýr með það á Alþingi í gær að skerðing á þjónustu við sjúklinga kæmi að hennar mati ekki til álita. Fyrst svo er hlýtur rekstrarhallanum að verða mætt með myndarlegri viðbótarfjárveitingu. Það er ótækt að spítalinn sé knúinn til að fresta framkvæmdum og viðhaldi, seinka sumarráðningum, stytta opnunartíma dagdeildar skurðlækninga og kvenlækningadeildar og draga úr hjartaómskoðunum eins og lítur út fyrir að gert verði að óbreyttu. Pólitísk samstaða gegn undirmönnun Í stóra samhenginu blasir við að það þarf afgerandi pólitískan vilja og samhent átak allra ráðuneyta til að vinna gegn undirmönnun heilbrigðisþjónustunnar. Heilbrigðisstarfsfólk er hornsteinn heilbrigðiskerfisins og hugmyndafræðileg andstaða við fjölgun opinberra starfa eða draumórar um aukinn einkarekstur í heilbrigðisþjónustu mega ekki þvælast fyrir þessu mikilvæga verkefni. Hagræðingarkröfur eru hættulegar á tímum heimsfaraldurs. Nú skulum við sameinast um markvissar aðgerðir gegn undirmönnun í heilbrigðiskerfinu. Fyrsta skrefið hlýtur að vera að létta hagræðingarkröfunni af Landspítalanum og tryggja honum rekstrarlegt svigrúm til að takast á við þær stóru áskoranir sem við glímum nú við. Höfundur er formaður Samfylkingarinnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Logi Einarsson Landspítalinn Heilbrigðismál Alþingi Skoðun: Kosningar 2021 Mest lesið Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson Skoðun Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir Skoðun Halldór 5.10.2024 Jón Þór Stefánsson Halldór Af ofurhetjum og störfum þeirra Kristín Björnsdóttir Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson Skoðun Foreldrar eru sérfræðingar í sínum börnum Valdimar Víðisson Skoðun Veistu þitt skýjaspor? Hólmfríður Rut Einarsdóttir,Þóra Rut Jónsdóttir Skoðun Smábátar eru þjóðhagslega hagkvæmari en togarar Kjartan Sveinsson Skoðun Skoðun Skoðun Uppeldi frá gamla einmenningar eins-skin-litar viðhorfum Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Af ofurhetjum og störfum þeirra Kristín Björnsdóttir skrifar Skoðun Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur skrifar Skoðun Framtíðarkvíði er ekki gott veganesti Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Orkan á Vestfjörðum Þorsteinn Másson skrifar Skoðun Smábátar eru þjóðhagslega hagkvæmari en togarar Kjartan Sveinsson skrifar Skoðun Foreldrar eru sérfræðingar í sínum börnum Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Vísindin vakna til nýsköpunar! Einar Mäntylä skrifar Skoðun Risastórt lýðheilsumál sem Alþingi hunsar Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar Skoðun Þess vegna býð ég mig fram Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson skrifar Skoðun Einstakur atburður og viðbúnaður Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Framboð er eina leiðin Eiríkur St. Eiríksson skrifar Skoðun Háskóli Íslands er ekki að sinna skyldum sínum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Verðmætasköpun og kennarar Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Nýjar lausnir gegn ofbeldi Drífa Snædal skrifar Skoðun Lögin um það sem er bannað Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Að dansa í regninu Lóa Björk Ólafsdóttir skrifar Skoðun Dauðarefsing Pírata Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Af hverju erum við að þessu? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Upplýsingaóreiða í boði orkugeirans og Landsvirkjunar Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Úrskurðargrautur lögmanna Ómar R. Valdimarsson skrifar Skoðun Er vitlaust gefið í stjórnmálum? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Hinn langi USArmur Ísraels Ingólfur Steinsson skrifar Skoðun Kveðja frá Heimssýn til landsfundar VG 2024 Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Þjóðaróperan á Alþingi í nær 70 ár Finnur Bjarnason,Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Um Ölfusárbrú og veggjöld Haukur Arnþórsson skrifar Sjá meira
Mönnunarvandinn í íslenska heilbrigðiskerfinu er risavaxin áskorun sem kallar á langtímaáætlun og skýra pólitíska stefnu. Þar verða allir ráðherrar ríkisstjórnarinnar að ganga í takt og hægri höndin að vita hvað sú vinstri gerir. Mönnun og menntun heilbrigðisstétta er eitt af meginviðfangsefnum heilbrigðisþings sem fer fram næstu helgi og í heilbrigðisstefnu stjórnvalda til 2030 er fjallað um eflingu mönnunar sem eitt af stóru verkefnum næstu ára. Sams konar áherslur birtast í greinargerð heilbrigðisráðuneytisins í fjármálaáætlun ríkisstjórnarinnar, bæði um sérhæfða og almenna sjúkrahúsþjónustu, og bent er á að Landspítali hafi þurft að loka rýmum vegna skorts á hjúkrunarfræðingum og sjúkraliðum. „Mönnun heilbrigðisþjónustunnar verður áfram ein af stærstu áskorununum á málefnasviðinu,“ segir í greinargerðinni. Þetta gæti ekki verið mikið skýrara. Þess vegna kom á óvart að heyra loðin svör Bjarna Benediktssonar fjármálaráðherra við einfaldri fyrirspurn minni á Alþingi um mönnunarvanda heilbrigðiskerfisins í síðustu viku. Í stað þess að taka undir áherslur heilbrigðisráðherra á eflingu mönnunar og gera grein fyrir hvernig ríkisstjórnin hyggst taka á vandanum lét hann dæluna ganga um breytt fjármögnunarfyrirkomulag og viðraði áhuga sinn á fjölgun sjálfseignarstofnana í heilbrigðiskerfinu. Bætum kjör heilbrigðisstétta Auðvitað þarf sífellt að huga að því hvernig peningarnir í heilbrigðiskerfinu nýtast best. Hér getum við lært sitthvað af reynslu hinna Norðurlandanna. Innleiðing þjónustutengdrar fjármögnunar hjá Landspítalanum á grundvelli alþjóðlega viðurkennds flokkunarkerfis er skref í rétta átt og stuðlar að bættri nýtingu fjármuna. Slíkar breytingar munu þó ekki leysa mönnunarvandann og það mun aukinn einkarekstur enn síður gera – nema þá hugsanlega á kostnað jafns aðgengis að öflugri opinberri heilbrigðisþjónustu. Mönnunarvandinn verður ekki leystur á einni nóttu og ýmsum hindrunum verður ekki rutt úr vegi nema með því að bæta kjör heilbrigðisstétta. Við þurfum einnig að tryggja að framboð menntakosta sé í takt við mannaflaspár fyrir heilbrigðiskerfið. Þetta er áskorun sem kallar á samhæfingu margra ráðuneyta og stofnana. Við þurfum að bæta vinnuaðbúnað og starfsskilyrði þannig að faglært fólk kjósi að starfa á sjúkrahúsunum okkar, draga úr vinnuálagi og leita allra leiða til að laða hæft fólk til starfa. Verjum Landspítalann Þótt mönnunarvandinn sé langtímaáskorun er vel hægt að stíga mikilvæg skref strax. Sums staðar er manneklan fyrst og fremst afleiðing af því að fjárheimildir eru of naumar og rekstrarsvigrúm lítið. Stjórnendur Landspítalans upplýstu nýlega um að ekki yrði unnt að fullnægja kröfum heilbrigðisráðuneytisins um hagræðingu nema með aðgerðum sem koma niður á þjónustu við sjúklinga. Svandís Svavarsdóttir heilbrigðisráðherra var hins vegar skýr með það á Alþingi í gær að skerðing á þjónustu við sjúklinga kæmi að hennar mati ekki til álita. Fyrst svo er hlýtur rekstrarhallanum að verða mætt með myndarlegri viðbótarfjárveitingu. Það er ótækt að spítalinn sé knúinn til að fresta framkvæmdum og viðhaldi, seinka sumarráðningum, stytta opnunartíma dagdeildar skurðlækninga og kvenlækningadeildar og draga úr hjartaómskoðunum eins og lítur út fyrir að gert verði að óbreyttu. Pólitísk samstaða gegn undirmönnun Í stóra samhenginu blasir við að það þarf afgerandi pólitískan vilja og samhent átak allra ráðuneyta til að vinna gegn undirmönnun heilbrigðisþjónustunnar. Heilbrigðisstarfsfólk er hornsteinn heilbrigðiskerfisins og hugmyndafræðileg andstaða við fjölgun opinberra starfa eða draumórar um aukinn einkarekstur í heilbrigðisþjónustu mega ekki þvælast fyrir þessu mikilvæga verkefni. Hagræðingarkröfur eru hættulegar á tímum heimsfaraldurs. Nú skulum við sameinast um markvissar aðgerðir gegn undirmönnun í heilbrigðiskerfinu. Fyrsta skrefið hlýtur að vera að létta hagræðingarkröfunni af Landspítalanum og tryggja honum rekstrarlegt svigrúm til að takast á við þær stóru áskoranir sem við glímum nú við. Höfundur er formaður Samfylkingarinnar.
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun
Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur skrifar
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun