„Pólitískar skoðanir Kára eru ekki vísindi“ Hólmfríður Gísladóttir skrifar 13. apríl 2021 07:56 „Það var kokhraustur Kári sem vildi bjóða heiminn velkominn,“ segir Eva um afstöðu Kára sumarið 2020. „Ég er hlynnt ströngum sóttvarnarráðstöfunum og tel að rétt hefði verið að hefta komur ferðamanna til landsins strax í febrúar 2020. Það gleður mig að Kári skuli setja sóttvarnir ofar hagsmunum ferðaþjónustunnar.“ Þetta segir Eva Hauksdóttir lögfræðingur í aðsendri grein sem birtist á Vísi í morgun, þar sem hún fjallar um vísindalegt framlag Kára Stefánssonar, forstjóra Íslenskrar erfðagreiningar, og pólitískar skoðanir hans, og nauðsyn þess að gera greinarmun þar á. „Það hryggir mig aftur á móti að þvílíkur áhrifamaður skuli telja réttlætanlegt að beita nauðungarvistun á grundvelli reglugerðar sem skortir lagastoð. Það er góð ástæða fyrir því að skýra lagaheimild þurfi fyrir svo íþyngjandi aðgerðum - að öðrum kosti gætu ráðherrar skert frelsi borgaranna að eigin geðþótta. Og nú má vel vera að Svandís Svavarsdóttir sé mikil afbragðsmanneskja og dásamlegur ráðherra en við vitum ekkert hverskonar fasistar geta átt eftir að verma ráðherrastóla á Íslandi. Það yrði hræðilegt fordæmi ef dómstólar legðu blessun sína yfir reglugerðina umdeildu,“ heldur Eva áfram. Aðfinnsluvert að reka áróður undir merkjum vísinda „Kári Stefánsson er kennivald á sínu sviði og þessvegna fær hann áheyrn,“ segir Eva. Framlag hans til smitvarna gegn kórónuveirunni sé ómetanlegt en framlag hans til pólitískrar stefnumótunar hins vegar umdeilanlegt. „Hann hefur hvað eftir annað tjáð pólitískar skoðanir sínar á áhrifum samkomutakmarkana í sömu mund og hann talar um hegðun veirunnar og aðferðir til að fylgjast með henni og þótt Kára sé að sjálfsögðu frjálst að tjá hug sinn þá skiptir máli hvort hugmyndir hans eru settar fram sem persónulegar skoðanir eða í krafti kennivalds hans sem vísindamanns.“ Þar sem Kári gæti þess ekki sjálfur að halda vísindaþekkingu og pólitískum skoðunum aðgreindum sé mikilvægt að almenningur átti sig á muninum. „Við skulum átta okkur á því að Kári er ekki í hlutverki vísindamanns þegar um er að ræða greinar eða viðtöl sem snúast ekki um það hvernig veiran hegðar sér heldur um aðgerðir stjórnvalda. Ég hef ekkert á móti pólitískum áróðri og finnst sjálfsagt að valda- og áhrifafólk láti pólitískar skoðanir í ljós. Það er aftur á móti aðfinnsluvert að reka slíkan áróður undir merkjum vísinda,“ segir Eva. „Langt út fyrir sitt sérsvið“ Eva tekur síðan „dæmi um áróður í bland við fræðslu“ og fjallar meðal annars um óánægju Kára með niðurstöðu héraðsdóms um reglugerð sem heimilaði yfirvöldum að skikka ferðamenn til að dvelja í sóttvarnahúsi. Kári megi vitanlega hafa þá skoðun en hann sé ekki lögfræðingur, heldur eins og hver annar áhugamaður þegar kemur að lögum og dómum. „Það er mikilvægt að hlusta á vísindamenn þegar þeir tjá sig um vísindi sem varða brýna hagsmuni almennings. En það er líka mikilvægt að átta sig á því hvenær menn tala sem sérfræðingar og hvenær þeir eru aðallega að koma pólitískum skoðunum sínum á framfæri. Skoðanir Kára Stefánssonar á því hversu hörðum sóttvarnarráðstöfunum ætti að beita eru ekkert heilagri en skoðanir okkar hinna, sem sést kannski best á því að Kári 2021 er algerlega ósammála Kára 2020,“ segir Eva. Þá segir hún mikilvægt að fólk sé meðvitað um að „þeir sem tjá sig í krafti kennivalds fara stundum langt út fyrir sitt sérsvið.“ Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Bólusetningar Íslensk erfðagreining Mest lesið Vonsviknir ferðamenn og reiði út í Icelandair vegna hækkunar fargjalda Innlent Arnarflug lifað lengst í samkeppni við Icelandair Innlent Ísraelar samþykkja friðaráætlun Trumps Erlent Misstu allt samband við Internetið Erlent Tilkynnt um dróna yfir Keflavíkurflugvelli Innlent Föst í Portúgal: „Siðlaust“ að fljúga vélunum út í morgun Innlent Erlendir miðlar fjalla um gjaldþrot Play Erlent Bílstjórinn þrettán ára Innlent Lítur svo á að hann njóti ekki trausts og hefur beðist lausnar Innlent Þriggja ára fangelsi: Tók ekki mark á lygilegri frásögn Innlent Fleiri fréttir Vonsviknir ferðamenn og reiði út í Icelandair vegna hækkunar fargjalda Arnarflug lifað lengst í samkeppni við Icelandair Fall Play frá öllum hliðum Tilkynnt um dróna yfir Keflavíkurflugvelli Þriggja ára fangelsi: Tók ekki mark á lygilegri frásögn Neyðast til að millilenda, tapaður peningur og rándýr flug heim Lítur svo á að hann njóti ekki trausts og hefur beðist lausnar Banaslys á Skagavegi 2024: Drukknaði eftir að hafa misst stjórn í beygju Sjokk, stress og særindi í Leifsstöð Bein útsending: Lýðheilsuvísar 2025 kynntir Ekki erfitt að vera föst í 25 gráðum en ástæðan sorgleg „Óvænt og líka mjög leiðinlegt“ Play hættir að fljúga, hundruð missa vinnuna og strandaglópar í Leifsstöð Föst í Portúgal: „Siðlaust“ að fljúga vélunum út í morgun Fara yfir stöðuna vegna Play og skipuleggja sig Bílstjórinn þrettán ára Vísað burtu af hóteli og svo handtekinn í sameign 29 prósent heimila skipuð einstæðingum: „Meðvituð ákvörðun til að njóta frelsis“ Aldrei neinn afsláttur gefinn í flugprófunum Allt niður í þriggja mánaða fiðluleikara „Virðist bitna á saklausum ferðamönnum“ „Ákveðinn miski“ að geta ekki treyst vatninu Flúði próflaus undan lögreglu með einum of marga farþega þegar bíllinn valt Umfangsmiklar árásir og símengað neysluvatn Báturinn áður sokkið í sömu höfn og án skýringar Drukkinn ökumaður keyrði á þrjá bíla og reyndi að stinga af Um 200 nemendur eru í lögreglunámi á Akureyri Skora á Snorra að gefa kost á sér Bíll valt eftir flótta undan lögreglu og þrír slösuðust Reiknað með afskiptum af öllum samkomum Vítisengla Sjá meira
Þetta segir Eva Hauksdóttir lögfræðingur í aðsendri grein sem birtist á Vísi í morgun, þar sem hún fjallar um vísindalegt framlag Kára Stefánssonar, forstjóra Íslenskrar erfðagreiningar, og pólitískar skoðanir hans, og nauðsyn þess að gera greinarmun þar á. „Það hryggir mig aftur á móti að þvílíkur áhrifamaður skuli telja réttlætanlegt að beita nauðungarvistun á grundvelli reglugerðar sem skortir lagastoð. Það er góð ástæða fyrir því að skýra lagaheimild þurfi fyrir svo íþyngjandi aðgerðum - að öðrum kosti gætu ráðherrar skert frelsi borgaranna að eigin geðþótta. Og nú má vel vera að Svandís Svavarsdóttir sé mikil afbragðsmanneskja og dásamlegur ráðherra en við vitum ekkert hverskonar fasistar geta átt eftir að verma ráðherrastóla á Íslandi. Það yrði hræðilegt fordæmi ef dómstólar legðu blessun sína yfir reglugerðina umdeildu,“ heldur Eva áfram. Aðfinnsluvert að reka áróður undir merkjum vísinda „Kári Stefánsson er kennivald á sínu sviði og þessvegna fær hann áheyrn,“ segir Eva. Framlag hans til smitvarna gegn kórónuveirunni sé ómetanlegt en framlag hans til pólitískrar stefnumótunar hins vegar umdeilanlegt. „Hann hefur hvað eftir annað tjáð pólitískar skoðanir sínar á áhrifum samkomutakmarkana í sömu mund og hann talar um hegðun veirunnar og aðferðir til að fylgjast með henni og þótt Kára sé að sjálfsögðu frjálst að tjá hug sinn þá skiptir máli hvort hugmyndir hans eru settar fram sem persónulegar skoðanir eða í krafti kennivalds hans sem vísindamanns.“ Þar sem Kári gæti þess ekki sjálfur að halda vísindaþekkingu og pólitískum skoðunum aðgreindum sé mikilvægt að almenningur átti sig á muninum. „Við skulum átta okkur á því að Kári er ekki í hlutverki vísindamanns þegar um er að ræða greinar eða viðtöl sem snúast ekki um það hvernig veiran hegðar sér heldur um aðgerðir stjórnvalda. Ég hef ekkert á móti pólitískum áróðri og finnst sjálfsagt að valda- og áhrifafólk láti pólitískar skoðanir í ljós. Það er aftur á móti aðfinnsluvert að reka slíkan áróður undir merkjum vísinda,“ segir Eva. „Langt út fyrir sitt sérsvið“ Eva tekur síðan „dæmi um áróður í bland við fræðslu“ og fjallar meðal annars um óánægju Kára með niðurstöðu héraðsdóms um reglugerð sem heimilaði yfirvöldum að skikka ferðamenn til að dvelja í sóttvarnahúsi. Kári megi vitanlega hafa þá skoðun en hann sé ekki lögfræðingur, heldur eins og hver annar áhugamaður þegar kemur að lögum og dómum. „Það er mikilvægt að hlusta á vísindamenn þegar þeir tjá sig um vísindi sem varða brýna hagsmuni almennings. En það er líka mikilvægt að átta sig á því hvenær menn tala sem sérfræðingar og hvenær þeir eru aðallega að koma pólitískum skoðunum sínum á framfæri. Skoðanir Kára Stefánssonar á því hversu hörðum sóttvarnarráðstöfunum ætti að beita eru ekkert heilagri en skoðanir okkar hinna, sem sést kannski best á því að Kári 2021 er algerlega ósammála Kára 2020,“ segir Eva. Þá segir hún mikilvægt að fólk sé meðvitað um að „þeir sem tjá sig í krafti kennivalds fara stundum langt út fyrir sitt sérsvið.“
Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Bólusetningar Íslensk erfðagreining Mest lesið Vonsviknir ferðamenn og reiði út í Icelandair vegna hækkunar fargjalda Innlent Arnarflug lifað lengst í samkeppni við Icelandair Innlent Ísraelar samþykkja friðaráætlun Trumps Erlent Misstu allt samband við Internetið Erlent Tilkynnt um dróna yfir Keflavíkurflugvelli Innlent Föst í Portúgal: „Siðlaust“ að fljúga vélunum út í morgun Innlent Erlendir miðlar fjalla um gjaldþrot Play Erlent Bílstjórinn þrettán ára Innlent Lítur svo á að hann njóti ekki trausts og hefur beðist lausnar Innlent Þriggja ára fangelsi: Tók ekki mark á lygilegri frásögn Innlent Fleiri fréttir Vonsviknir ferðamenn og reiði út í Icelandair vegna hækkunar fargjalda Arnarflug lifað lengst í samkeppni við Icelandair Fall Play frá öllum hliðum Tilkynnt um dróna yfir Keflavíkurflugvelli Þriggja ára fangelsi: Tók ekki mark á lygilegri frásögn Neyðast til að millilenda, tapaður peningur og rándýr flug heim Lítur svo á að hann njóti ekki trausts og hefur beðist lausnar Banaslys á Skagavegi 2024: Drukknaði eftir að hafa misst stjórn í beygju Sjokk, stress og særindi í Leifsstöð Bein útsending: Lýðheilsuvísar 2025 kynntir Ekki erfitt að vera föst í 25 gráðum en ástæðan sorgleg „Óvænt og líka mjög leiðinlegt“ Play hættir að fljúga, hundruð missa vinnuna og strandaglópar í Leifsstöð Föst í Portúgal: „Siðlaust“ að fljúga vélunum út í morgun Fara yfir stöðuna vegna Play og skipuleggja sig Bílstjórinn þrettán ára Vísað burtu af hóteli og svo handtekinn í sameign 29 prósent heimila skipuð einstæðingum: „Meðvituð ákvörðun til að njóta frelsis“ Aldrei neinn afsláttur gefinn í flugprófunum Allt niður í þriggja mánaða fiðluleikara „Virðist bitna á saklausum ferðamönnum“ „Ákveðinn miski“ að geta ekki treyst vatninu Flúði próflaus undan lögreglu með einum of marga farþega þegar bíllinn valt Umfangsmiklar árásir og símengað neysluvatn Báturinn áður sokkið í sömu höfn og án skýringar Drukkinn ökumaður keyrði á þrjá bíla og reyndi að stinga af Um 200 nemendur eru í lögreglunámi á Akureyri Skora á Snorra að gefa kost á sér Bíll valt eftir flótta undan lögreglu og þrír slösuðust Reiknað með afskiptum af öllum samkomum Vítisengla Sjá meira