Innlent

Fylgir því gríðarlegt flækjustig að senda sýnin út

Hólmfríður Gísladóttir skrifar
Heilbrigðisráðherra greindi frá því í gær að það væri í skoðun að flytja rannsóknirnar aftur heim.
Heilbrigðisráðherra greindi frá því í gær að það væri í skoðun að flytja rannsóknirnar aftur heim. Getty

Mikil og flókin skriffinska fylgir móttöku, merkingu og áframsendingu leghálssýna til Danmerkur, þar sem þau eru rannsökuð. Ferlinu er lýst í erindi sem Heilsugæslan á höfuðborgarsvæðinu sendi Persónuvernd, sem hefur ferlið til skoðunar.

Ferlið hefst hjá sýnatökuaðila, sem getur verið starfsmaður heilsugæslunnar eða kvensjúkdómalæknir úti í bæ. Viðkomandi skráir sýnatökuna í rafrænt eyðublað í lyfseðlagátt Embættis landlæknis (EL) eða eyðublað í sjúkraskrárkerfið Sögu. Við þá skráningu er sýnatakan skráð með sjálfvirkum hætti í skimunarskrá EL.

„Sýnatökuaðilar skulu merkja sýnaglasið með nafni og kennitölu skjólstæðings ásamt dagsetningu sýnatöku og starfsstéttarnúmeri sýnatökuaðila áður en það er sent til Samhæfingarstöðvar krabbameinsskimana (SKS),“ segir í erindinu.

Fá danska gervikennitölu

Í erindinu er talað um fimm skref en í þegar sýni berst SKS er í fyrsta skrefi athugað hvort sýnið hafi verið rétt skráð í skimunarskrá EL af sýnatökuaðila. Ef skráningin reynist rétt er skráð dagsetning sýnatöku, hvenær sýnið var móttekið hjá SKS, hvenær og hvar sýnið var tekið og nafn og kennitala skjólstæðings.

Þá segir að í þessu skrefi sé skimunarsaga skjólstæðings skoðuð en leiða má líkur að því að það sé á þessu stigi máls sem ákvörðun er tekin um það hvort sýnið er rannsakað eða ekki. Vísir hefur áður greint frá því að framkvæmdastjóri SKS hafi neitað að láta rannsaka sýni vegna þess að skimunarsaga sýndi að of skammur tími væri liðinn frá síðustu rannsókn.

Í öðru skrefi er nafn skjólstæðingsins skráð í danska kerfið Sundheds-platformen.

„Við skráninguna myndast dönsk gervikennitala mynduð af tíu tölustöfum þar sem fyrstu sex tölustafirnir eru fæðingardagur, fæðingarmánuður og fæðingarár konu en síðustu fjóru tölustafirnir eru tilbúnir,“ segir í erindi heilsugæslunnar.

Danska gervikennitalan fylgi konunni/sýninu og tryggi að skimunarsaga viðkomandi þekkist innan Danmerkur til framtíðar og sýni viðkomandi verði rannsökuð í samræmi við skimunarleiðbeiningar.

Fjögur skref áður en sýnið fer út

Í þriðja skrefi eru upplýsingar skráðar í rannsóknarkerfi Hvidovre-sjúkrahússins, sem kallast Patoweb. Í kerfið er skráð danska gervikennitalan, íslenska kennitalan og klínískar upplýsingar sem þykja skipta máli við mat á því hvernig sýnir skal rannsakað.

Þegar búið er að skrá upplýsingarnar í Patoweb er prentaður út límmiði með strikamerki ásamt fjórtán tölustafa rannsóknarnúmeri. Strikamerkið er tengt dönsku og íslensku kennitölunum í Patoweb og síðan límt á sýnatökuglasið, yfir merkingu sýnatökuaðila.

Í fjórða skrefi er strikamerkið skannað inn í skimunarskrá EL og hið fjórtán tölustafa rannsóknarnúmer skráð í skimunarskrána. Þá er athugað og staðfest að strikamerkið samrýmist kennitölu skjólstæðings í skimunarskrá.

„Að þessu loknu er sýnið sent til rannsóknarstofu Hvidovre-sjúkrahússins.“

Niðurstaðan vistuð í dönsku pósthólfi

Fimmta skrefið felur í sér það ferli sem á sér stað þegar búið er að rannsaka sýnið. Niðurstaðan er þá sótt af SKS frá dönsku pósthólfi en í erindinu segir að niðurstöðurnar séu sendar með gangnapósti (tunnel mail) frá rannsóknarstofunni til þessa danska tölvupóstssvæðis sem „öruggur og dulkóðaður tölvupóstur innan Kaupmannahafnarsvæðisins“.

SKS sé innri notandi í póstkerfinu og geti því örugglega nálgast niðurstöðurnar, sem séu síðan sendar með „Signet transfer“ til EL, sem skrái niðurstöðurnar í skimunarskrá.

Ljóst er af lýsingu ferlisins að það fylgir því gríðarlegt flækjustig að senda sýnin út og virðast persónuupplýsingar viðkomandi vera vistaðar í fjórum ef ekki fimm kerfum, innanlands og utan. 

Heilbrigðisráðherra greindi frá því í gær að það væri í skoðun að flytja rannsóknirnar aftur heim. Þeim yrði þá sinnt á Landspítala.


Tengdar fréttir

„Þetta er grafalvarlegt mál“

Á þriðja tug kvenna hafa kvartað til umboðsmanns Alþingis vegna stöðu skimana fyrir leghálskrabbameini hér á landi. Umboðsmaður segir um grafalvarlegt mál að ræða og að hann fylgist grannt með stöðu mála.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×