Trans maður fær orlofsgreiðslur vegna brjóstnáms Kristinn Haukur Guðnason skrifar 3. júlí 2023 20:00 Hæstiréttur og Héraðsdómur Reykjavíkur voru á sama máli en Landsréttur komst að annarri niðurstöðu. Vísir/Vilhelm Hæstiréttur hefur úrskurðað að trans maður átti rétt til veikindaorlofs hjá verslun sem sagði honum upp. Taldi rétturinn að afleiðingar kynmisræmis gætu verið sjúkdómar, svo sem þunglyndi og félagsleg einangrun. Hæstiréttur felldi sinn dóm þann 28. júní og sneri þar með við dómi Landsréttar frá 5. nóvember. Héraðsdómur Reykjavíkur hafði hins vegar komist að sömu niðurstöðu og Hæstiréttur og dæmt trans manninum bætur, þann 10. maí árið 2021. Verkalýðsfélagið VR rak málið fyrir hönd trans mannsins gegn verslun sem hann starfaði hjá frá árinu 2015 til 2020 í hlutastarfi en í janúar í þeim mánuði var honum sagt upp störfum. Í uppsagnarbréfinu var sagt að það hafi verið vegna samdráttar í sölu og frammistöðu hans í starfi. Einnig kom fram að maðurinn hefði um miðjan janúar árið 2020 beðið yfirmann sinn um leyfi í febrúar og mars. Það leyfi hefði verið veitt á þeirri forsendu að um væri að ræða orlof sem hefði þegar verið greitt fyrir en að öðru leyti yrði leyfið launalaust. Gert væri ráð fyrir því að hann mætti til vinnu í byrjun apríl og ynni út þann mánuð sem yrði hans síðasti hjá versluninni. Maðurinn sneri hins vegar ekki aftur til starfa. Maðurinn hafði frá árinu 2017 notið meðferðar hjá trans teymi Landspítalans. Lutu málsatvik dómsmálsins að því hvort hann hafi átt veikindarétt í tvo mánuði eftir brjóstnámsaðgerð. VR gerði kröfu um að svo yrði, byggt á læknisvottorði. Enginn vafi um sjúkdóm Lýtalæknir vitnaði til um að brjóstnám væri mikilvægur liður í meðferð trans manna. Þeim liði betur, sjálfsvígstíðni lækkaði og andleg líðan batnaði. Trans Ísland og Samtökin ´78 fagna niðurstöðunni.EPA Geðlæknir vitnaði um að þó að maðurinn hefði fæðst kona hefði hann greint frá því að hafa upplifað sig í röngum líkama frá kynþroskaaldri. Hann hafi fundið fyrir miklum kynama og leitað sér aðstoðar. Þar hafi hann verið greindur og fengið hormónameðferð. Því næst fór hann í brjóstnám en vegna vandamála í aðgerðinni hefði hann verið frá vinnu um nokkurt skeið. „Tekið var fram að meðferð áfrýjanda væri að mestu greidd af sjúkratryggingum enda um staðfestan sjúkdóm að ræða sem félli undir greiningarviðmið og hefði sjúkdómsnúmerið F64.0 í greiningarkerfum,“ segir í dóminum. Vitnaði geðlæknirinn að kynmisræmi leiddi til kynama sem ylli vanlíðan með kyneinkenni. Enginn vafi léki á að þetta teldist sjúkdómur. Lögmaður verslunarinnar sagði að kynmisræmi gæti ekki talist sjúkdómur og breytti engu þó að trans fólki standi heilbrigðisþjónusta til boða. Lýtaðgerð sé valkvæð sem skapi vinnuveitanda ekki skyldu til að greiða laun í veikindaorlofi. Aðgerðin hafi hvorki verið aðkallandi eða nauðsynleg til að draga úr afleiðingum sjúkdóms sem fyrirsjáanlegt væri að leiddi til óvinnufærni. Eins og áður segir féllst Hæstiréttur á rök mannsins og voru honum dæmdar bætur. Það er 479.368 krónur með dráttarvöxtum og 3 milljónir króna í málskostnað á öllum dómstigum. Trans Ísland fagnar en SA harmar Eins og greint hefur verið frá í fréttum RÚV af málinu fagna Samtökin ´78 og Trans Ísland niðurstöðunni. Samtök atvinnulífsins hafa hins vegar harmað hana. Í aðsendri grein á Vísi þann 1. júlí sagði Maj-Britt Hjördís Briem, lögmaður hjá SA, Hæstarétt á villigötum. „Þrátt fyrir að kjarasamningar og lög takmarki vissulega greiðslu veikindalauna frá atvinnurekendum við sjúkdóma og slys er hægt að sækja um greiðslur úr sjúkrasjóðum stéttarfélaga sem hafa það hlutverk að styðja við sjóðsfélaga í fjarvistum sem atvinnurekendur greiða ekki,“ segir hún í greininni. Málefni trans fólks Dómsmál Vinnumarkaður Heilbrigðismál Mest lesið Læknir ekki séð aðra eins áverka á þrjátíu ára starfsferli Innlent „Algjörlega brjálæðislegt að sjá“ Innlent Átta ungmenni handtekin í Seljahverfi Innlent Ömmur og afar Bryndísar Klöru: „Tími aðgerða þegar liðinn“ Innlent Afsökunarbeiðni og einræðisherra í skiptum fyrir flotastöð? Erlent Sendiherra látinn fjúka vegna brandara á kostnað Trump Erlent Einn fluttur með þyrlu vegna slyssins Innlent Íslendingar eigi eitt tromp gegn Trump Innlent 30 milljarðar safnast upp á reikningum Menntasjóðs Innlent „Sleppið föngunum núna eða ykkar mun bíða helvíti“ Erlent Fleiri fréttir Vilja færa skipulagsvald alþjóðaflugvalla til ríkis Nauðgunardómi snúið við: „Gæfi allt til að taka þetta til baka“ Tekist á um vopnastuðning við Úkraínu Hættulegustu gatnamótin við Miklubraut Skilur ekkert í afstöðu samtakanna Bjarkargata varð Bjargargötu að falli Tímamótadómur og flugeldahöll björgunarsveitanna Biðin eftir ökuskírteinum senn á enda Tók að sér að skipta búi móður sinnar og hafði tugi milljóna af því Einn fluttur með þyrlu vegna slyssins Óttast að Íslendingar þurfi að halla sér að Evrópusambandinu Veraldarvinir ætla að byggja upp Sunnutorg Sindri og Ísidór sýknaðir í hryðjuverkamálinu Sagðist nýskilinn og þyrfti því að fróa sér á almannafæri Til skoðunar að flytja skóla Hjallastefnunnar í Engjateig Leikskólarnir ekki fyrst og fremst fyrir foreldra Aukið fjármagn til að stytta bið Ræddi við Hegseth og hefur óskaði eftir samtali við Rubio Hagræðingartillögur gagnrýndar og heimsmálin rædd Ná ekki í hundrað milljónir með fækkun í Hæstarétti Dæmdur fyrir kylfuárás í Kringlunni Pallborðið á Vísi: Hvar stendur Ísland gagnvart Trump, tollastríði og breyttri heimsmynd? 30 milljarðar safnast upp á reikningum Menntasjóðs Árekstur á Vesturlandsvegi „Algjörlega brjálæðislegt að sjá“ Sorglegt að ekki verði af vinnustaðaleikskólum Ömmur og afar Bryndísar Klöru: „Tími aðgerða þegar liðinn“ Læknir ekki séð aðra eins áverka á þrjátíu ára starfsferli Langflest börn brjóti ekki aftur á öðrum börnum eftir meðferð Átta ungmenni handtekin í Seljahverfi Sjá meira
Hæstiréttur felldi sinn dóm þann 28. júní og sneri þar með við dómi Landsréttar frá 5. nóvember. Héraðsdómur Reykjavíkur hafði hins vegar komist að sömu niðurstöðu og Hæstiréttur og dæmt trans manninum bætur, þann 10. maí árið 2021. Verkalýðsfélagið VR rak málið fyrir hönd trans mannsins gegn verslun sem hann starfaði hjá frá árinu 2015 til 2020 í hlutastarfi en í janúar í þeim mánuði var honum sagt upp störfum. Í uppsagnarbréfinu var sagt að það hafi verið vegna samdráttar í sölu og frammistöðu hans í starfi. Einnig kom fram að maðurinn hefði um miðjan janúar árið 2020 beðið yfirmann sinn um leyfi í febrúar og mars. Það leyfi hefði verið veitt á þeirri forsendu að um væri að ræða orlof sem hefði þegar verið greitt fyrir en að öðru leyti yrði leyfið launalaust. Gert væri ráð fyrir því að hann mætti til vinnu í byrjun apríl og ynni út þann mánuð sem yrði hans síðasti hjá versluninni. Maðurinn sneri hins vegar ekki aftur til starfa. Maðurinn hafði frá árinu 2017 notið meðferðar hjá trans teymi Landspítalans. Lutu málsatvik dómsmálsins að því hvort hann hafi átt veikindarétt í tvo mánuði eftir brjóstnámsaðgerð. VR gerði kröfu um að svo yrði, byggt á læknisvottorði. Enginn vafi um sjúkdóm Lýtalæknir vitnaði til um að brjóstnám væri mikilvægur liður í meðferð trans manna. Þeim liði betur, sjálfsvígstíðni lækkaði og andleg líðan batnaði. Trans Ísland og Samtökin ´78 fagna niðurstöðunni.EPA Geðlæknir vitnaði um að þó að maðurinn hefði fæðst kona hefði hann greint frá því að hafa upplifað sig í röngum líkama frá kynþroskaaldri. Hann hafi fundið fyrir miklum kynama og leitað sér aðstoðar. Þar hafi hann verið greindur og fengið hormónameðferð. Því næst fór hann í brjóstnám en vegna vandamála í aðgerðinni hefði hann verið frá vinnu um nokkurt skeið. „Tekið var fram að meðferð áfrýjanda væri að mestu greidd af sjúkratryggingum enda um staðfestan sjúkdóm að ræða sem félli undir greiningarviðmið og hefði sjúkdómsnúmerið F64.0 í greiningarkerfum,“ segir í dóminum. Vitnaði geðlæknirinn að kynmisræmi leiddi til kynama sem ylli vanlíðan með kyneinkenni. Enginn vafi léki á að þetta teldist sjúkdómur. Lögmaður verslunarinnar sagði að kynmisræmi gæti ekki talist sjúkdómur og breytti engu þó að trans fólki standi heilbrigðisþjónusta til boða. Lýtaðgerð sé valkvæð sem skapi vinnuveitanda ekki skyldu til að greiða laun í veikindaorlofi. Aðgerðin hafi hvorki verið aðkallandi eða nauðsynleg til að draga úr afleiðingum sjúkdóms sem fyrirsjáanlegt væri að leiddi til óvinnufærni. Eins og áður segir féllst Hæstiréttur á rök mannsins og voru honum dæmdar bætur. Það er 479.368 krónur með dráttarvöxtum og 3 milljónir króna í málskostnað á öllum dómstigum. Trans Ísland fagnar en SA harmar Eins og greint hefur verið frá í fréttum RÚV af málinu fagna Samtökin ´78 og Trans Ísland niðurstöðunni. Samtök atvinnulífsins hafa hins vegar harmað hana. Í aðsendri grein á Vísi þann 1. júlí sagði Maj-Britt Hjördís Briem, lögmaður hjá SA, Hæstarétt á villigötum. „Þrátt fyrir að kjarasamningar og lög takmarki vissulega greiðslu veikindalauna frá atvinnurekendum við sjúkdóma og slys er hægt að sækja um greiðslur úr sjúkrasjóðum stéttarfélaga sem hafa það hlutverk að styðja við sjóðsfélaga í fjarvistum sem atvinnurekendur greiða ekki,“ segir hún í greininni.
Málefni trans fólks Dómsmál Vinnumarkaður Heilbrigðismál Mest lesið Læknir ekki séð aðra eins áverka á þrjátíu ára starfsferli Innlent „Algjörlega brjálæðislegt að sjá“ Innlent Átta ungmenni handtekin í Seljahverfi Innlent Ömmur og afar Bryndísar Klöru: „Tími aðgerða þegar liðinn“ Innlent Afsökunarbeiðni og einræðisherra í skiptum fyrir flotastöð? Erlent Sendiherra látinn fjúka vegna brandara á kostnað Trump Erlent Einn fluttur með þyrlu vegna slyssins Innlent Íslendingar eigi eitt tromp gegn Trump Innlent 30 milljarðar safnast upp á reikningum Menntasjóðs Innlent „Sleppið föngunum núna eða ykkar mun bíða helvíti“ Erlent Fleiri fréttir Vilja færa skipulagsvald alþjóðaflugvalla til ríkis Nauðgunardómi snúið við: „Gæfi allt til að taka þetta til baka“ Tekist á um vopnastuðning við Úkraínu Hættulegustu gatnamótin við Miklubraut Skilur ekkert í afstöðu samtakanna Bjarkargata varð Bjargargötu að falli Tímamótadómur og flugeldahöll björgunarsveitanna Biðin eftir ökuskírteinum senn á enda Tók að sér að skipta búi móður sinnar og hafði tugi milljóna af því Einn fluttur með þyrlu vegna slyssins Óttast að Íslendingar þurfi að halla sér að Evrópusambandinu Veraldarvinir ætla að byggja upp Sunnutorg Sindri og Ísidór sýknaðir í hryðjuverkamálinu Sagðist nýskilinn og þyrfti því að fróa sér á almannafæri Til skoðunar að flytja skóla Hjallastefnunnar í Engjateig Leikskólarnir ekki fyrst og fremst fyrir foreldra Aukið fjármagn til að stytta bið Ræddi við Hegseth og hefur óskaði eftir samtali við Rubio Hagræðingartillögur gagnrýndar og heimsmálin rædd Ná ekki í hundrað milljónir með fækkun í Hæstarétti Dæmdur fyrir kylfuárás í Kringlunni Pallborðið á Vísi: Hvar stendur Ísland gagnvart Trump, tollastríði og breyttri heimsmynd? 30 milljarðar safnast upp á reikningum Menntasjóðs Árekstur á Vesturlandsvegi „Algjörlega brjálæðislegt að sjá“ Sorglegt að ekki verði af vinnustaðaleikskólum Ömmur og afar Bryndísar Klöru: „Tími aðgerða þegar liðinn“ Læknir ekki séð aðra eins áverka á þrjátíu ára starfsferli Langflest börn brjóti ekki aftur á öðrum börnum eftir meðferð Átta ungmenni handtekin í Seljahverfi Sjá meira