Skrýtin uppákoma í Hæstarétti, réttlæti hins sterka Jörgen Ingimar Hansson skrifar 6. nóvember 2023 13:01 Ég lenti í dómsmáli sem ég rak sjálfur að miklu leyti. Þegar það var komið fyrir Hæstarétt fékk ég ábendingu um að ég gæti sótt um að málflutningur yrði skriflegur sem ég gerði. Mér fannst Hæstiréttur taka á því máli á mjög sérkennilegan hátt. Mér var munnlega svarað stuttu eftir að ég sótti um, í gegnum skrifstofustjóra Hæstaréttar, á þá leið að búið væri að samþykkja umsókn mína, það er skriflegan málflutning. Ég fór ekki fram á að fá samþykktina skriflega. Taldi að henni væri treystandi eins og nýju neti. Þetta var jú sjálfur Hæstiréttur Íslands. Skriflegur málflutningur byggist á því að réttinum og gagnaðila er sendur málflutningur í skriflegu formi sem gagnaðilinn síðan svarar skriflega eftir að hafa fengið ákveðinn frest til þess. Síðar var sagt að samþykktinni hefði verið hafnað með bréfi sem hefði verið sent í pósti tveimur mánuðum eftir hina munnlegu samþykkt og tveimur mánuðum áður en mér var sagt frá efni hennar. Ég veit einungis að mér hefur aldrei borist bréfið. Mér fannst athyglisvert hvernig Hæstiréttur Íslands kom skilaboðunum á framfæri á tölvuöld. Ég hef reyndar mínar efasemdir um að það hafi yfirleitt verið sent. Ég var í sambandi við réttinn fáeinum dögum áður en bréfið var sagt sent. Þá var mér sagt að ekki væri búið að ákveða skiladag fyrir skriflega málflutninginn. Lögmaður sagði mér að hann hefði verið í sambandi við Hæstarétt um svipað leyti, líklega einhverjum dögum seinna, þar sem honum var sagt að ég væri með skriflegan málflutning. Þegar ég fékk vitneskjuna um afturköllunina hafði ég þegar lokið við að undirbúa skriflegan málflutning þannig að ég þurfti að breyta honum í munnlegan. Það var veruleg breyting vegna þess að ég vissi ekki fyrr en eftir það að Hæstiréttur krefðist þess að hann færi ekki yfir 30 mínútur en ég hafði haft þann skriflega sem svaraði þreföldum þeim tíma. Um 20 blaðsíður í stað 7-8. Að vísu voru til dæmis tilvitnanir í skjöl mjög umfangsmiklar en ég lagði mikla áherslu á þær enda byggðist málflutningur minn mjög mikið á skriflegum sönnunum. Þeim varð ég að sleppa sem mér fannst veikja hann verulega. Þegar ég bað um skýringar á afturkölluninni var því fyrst borið við að hinn aðili málsins vildi það ekki. Síðar var sagt að skriflegur málflutningur væri bara samþykktur við alveg sérstakar aðstæður sem ekki væru fyrir hendi. Ekki var unnt að fá útskýrt hvaða sérstakar aðstæður þyrfti til. Við málflutninginn kom svo fram að dómararnir vildu bara hafa þetta svona. Þeim þætti það bara best enda vanastir því. Mín rök skiptu sem sagt engu máli. Það sem var nokkuð sérstakt við þessar umræður milli aðila var að ég hélt fram fjórum ástæðum til rökstuðnings mínum málstað. Þeir svöruðu aðeins hvað varðaði eina af þeim enda vissi ég ekki til þess að þeir gerðu neitt til þess að skoða málið. Hún varðaði það að ég heyrði illa í stórum sölum sem ekki væru lausir við bergmál. Þeim ástæðum var í engu svarað að ég væri ólöglærður, mér finndist málið vera þannig vaxið að töluvert flóknar útskýringar af minni hálfu þyrfti til að koma málinu til skila. Tilvísunum í gögn málsins yrði að sleppa við munnlegan málflutning en þær þyrftu að verða mjög umfangsmiklar. Auðvelt myndi verða fyrir dómarana að tileinka sér þær við lestur á texta og fletta þeim upp eftir því sem þeim þætti þörf á.Mér finnst þessi níska á röksemdir af hálfu Hæstaréttar mjög í anda dómskerfisins í heild. Er ég þá með hugann við að dómarar geti rökstutt dóma einungis frá sjónarmiði þess sem hann dæmir í hag sem auðveldar það mjög að þeir geti dæmt hverjum sem er í vil. Ég tel að munnleg aðalmeðferð sé oft mótdræg hinum ólöglærða. Hér á hann að eiga valið hvort hann velur munnlegan eða skriflegan málflutning sé yfirleitt vilji fyrir jafnræði í dómstólum landsins. Með skriflegum málflutningi er unnt að draga úr margs konar yfirburðum lögmanna. Sem dæmi má nefna yfirburða lögfræðikunnáttu og yfirburðakunnáttu í að setja fram dómsmál. Þá er það einnig mikilvægt að hinn ólöglærði geti ráðfært sig við löglærða milli umferða til þess að geta betur varist hugsanlegum lagaklækjum hins aðilans. Ég geri ráð fyrir að umferðirnar yrðu tvær. Þá er eftir að spyrja hvort þær aðfarir sem lýst er í þessu máli séu boðlegar. Þar sem um er að ræða Hæstarétt Íslands finnst mér það fjarri lagi. Mér finnst að þar þurfi menn að bera meiri virðingu fyrir sjálfum sér. Annars er hætt við að þeir glati virðingu annarra sem ég held reyndar að þeir séu smám saman að gera. Höfundur er rekstrarverkfræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Jörgen Ingimar Hansson Dómstólar Mest lesið „Öllum er fkn drull, haltu kjafti“ Bríet Bragadóttir,Hjördís Lára D. Ingólfsdóttir,Kristjana Anna Dagnýjardóttir Skoðun 27-faldur hagnaður!? Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir Skoðun Hæstvirtur dómsmálaráðherra, við ætlumst til meira af þér Matthías Kormáksson Skoðun Laumu risinn í landsframleiðslunni Ása Berglind Hjálmarsdóttir Skoðun Skúffuskýrslan sem lifði af Linda Heiðarsdóttir Skoðun Er barnið sjúkt í sykur? Elísabet Konráðsdóttir,Margrét Sigmundsdóttir Skoðun Breytum þessari sérhagsmunagæslu Aðalsteinn Leifsson Skoðun Bleiki fíllinn í herberginu Karólína Helga Símonardóttir Skoðun Stúlkur eiga undir högg að sækja í nauðgunarmálum Jörgen Ingimar Hansson Skoðun Skoðun Skoðun Uppbyggileg réttvísi (e. Restorative Justice) Kristín Skjaldardóttir,Þóra Sigríður Einarsdóttir skrifar Skoðun Þúsundir á vergangi - Upplýsa verður ranglætið Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Flokkur fólksins á meðal fólks Elín Íris Fanndal Jónasdóttir skrifar Skoðun Er sjávarútvegurinn bara aukaleikari? Kristófer Máni Sigursveinsson skrifar Skoðun Hæstvirtur dómsmálaráðherra, við ætlumst til meira af þér Matthías Kormáksson skrifar Skoðun Kennarar – sanngjörn laun? Ólöf P. Úlfarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfsvígstíðni - Gerum betur Þórarinn Guðni Helgason skrifar Skoðun Kæru kennarar Óskar Guðmundsson skrifar Skoðun Sjálfbærni á dagskrá, takk! Hafdís Hanna Ægisdóttir,Eva Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kynslóðasáttmálann má ekki rjúfa Finnbjörn A. Hermannsson,Eyjólfur Árni Rafnsson skrifar Skoðun „Öllum er fkn drull, haltu kjafti“ Bríet Bragadóttir,Hjördís Lára D. Ingólfsdóttir,Kristjana Anna Dagnýjardóttir skrifar Skoðun Fyrirhyggjan tryggir lágt og stöðugt verð Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Gerum betur – breytum þessu Arnar Páll Guðmundsson skrifar Skoðun Það eiga allir séns Steinunn Ósk Kolbeinsdóttir skrifar Skoðun Andleg þrautseigja: Að vaxa í gegnum áskoranir Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Skoðun Bleiki fíllinn í herberginu Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Ungt fólk, hvatningar til að nýta kosningarétt sinn og að mynda sér eigin skoðun Elmar Ægir Eysteinsson skrifar Skoðun Breytum þessari sérhagsmunagæslu Aðalsteinn Leifsson skrifar Skoðun Laumu risinn í landsframleiðslunni Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Sköpun og paradísarmissir Dr. Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Hver er stefna Viðreisnar í heilbrigðismálum og hvernig virkar hún í praksis? Sigurrós Huldudóttir skrifar Skoðun Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir skrifar Skoðun Plan í heilbrigðis- og öldrunarmálum - þjóðarátak í umönnun eldra fólks Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar Skoðun Samfylkingin er með plan um að lögfesta leikskólastigið Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Skúffuskýrslan sem lifði af Linda Heiðarsdóttir skrifar Skoðun Er barnið sjúkt í sykur? Elísabet Konráðsdóttir,Margrét Sigmundsdóttir skrifar Skoðun Ákall um jákvæða hvata til grænna fjárfestinga Kristín Þöll Skagfjörð skrifar Skoðun Fatlað fólk á betra skilið Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun 27-faldur hagnaður!? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Börnin okkar Halla Karen Kristjánsdóttir,Anna Sigríður Guðnadóttir,Valdimar Birgisson skrifar Sjá meira
Ég lenti í dómsmáli sem ég rak sjálfur að miklu leyti. Þegar það var komið fyrir Hæstarétt fékk ég ábendingu um að ég gæti sótt um að málflutningur yrði skriflegur sem ég gerði. Mér fannst Hæstiréttur taka á því máli á mjög sérkennilegan hátt. Mér var munnlega svarað stuttu eftir að ég sótti um, í gegnum skrifstofustjóra Hæstaréttar, á þá leið að búið væri að samþykkja umsókn mína, það er skriflegan málflutning. Ég fór ekki fram á að fá samþykktina skriflega. Taldi að henni væri treystandi eins og nýju neti. Þetta var jú sjálfur Hæstiréttur Íslands. Skriflegur málflutningur byggist á því að réttinum og gagnaðila er sendur málflutningur í skriflegu formi sem gagnaðilinn síðan svarar skriflega eftir að hafa fengið ákveðinn frest til þess. Síðar var sagt að samþykktinni hefði verið hafnað með bréfi sem hefði verið sent í pósti tveimur mánuðum eftir hina munnlegu samþykkt og tveimur mánuðum áður en mér var sagt frá efni hennar. Ég veit einungis að mér hefur aldrei borist bréfið. Mér fannst athyglisvert hvernig Hæstiréttur Íslands kom skilaboðunum á framfæri á tölvuöld. Ég hef reyndar mínar efasemdir um að það hafi yfirleitt verið sent. Ég var í sambandi við réttinn fáeinum dögum áður en bréfið var sagt sent. Þá var mér sagt að ekki væri búið að ákveða skiladag fyrir skriflega málflutninginn. Lögmaður sagði mér að hann hefði verið í sambandi við Hæstarétt um svipað leyti, líklega einhverjum dögum seinna, þar sem honum var sagt að ég væri með skriflegan málflutning. Þegar ég fékk vitneskjuna um afturköllunina hafði ég þegar lokið við að undirbúa skriflegan málflutning þannig að ég þurfti að breyta honum í munnlegan. Það var veruleg breyting vegna þess að ég vissi ekki fyrr en eftir það að Hæstiréttur krefðist þess að hann færi ekki yfir 30 mínútur en ég hafði haft þann skriflega sem svaraði þreföldum þeim tíma. Um 20 blaðsíður í stað 7-8. Að vísu voru til dæmis tilvitnanir í skjöl mjög umfangsmiklar en ég lagði mikla áherslu á þær enda byggðist málflutningur minn mjög mikið á skriflegum sönnunum. Þeim varð ég að sleppa sem mér fannst veikja hann verulega. Þegar ég bað um skýringar á afturkölluninni var því fyrst borið við að hinn aðili málsins vildi það ekki. Síðar var sagt að skriflegur málflutningur væri bara samþykktur við alveg sérstakar aðstæður sem ekki væru fyrir hendi. Ekki var unnt að fá útskýrt hvaða sérstakar aðstæður þyrfti til. Við málflutninginn kom svo fram að dómararnir vildu bara hafa þetta svona. Þeim þætti það bara best enda vanastir því. Mín rök skiptu sem sagt engu máli. Það sem var nokkuð sérstakt við þessar umræður milli aðila var að ég hélt fram fjórum ástæðum til rökstuðnings mínum málstað. Þeir svöruðu aðeins hvað varðaði eina af þeim enda vissi ég ekki til þess að þeir gerðu neitt til þess að skoða málið. Hún varðaði það að ég heyrði illa í stórum sölum sem ekki væru lausir við bergmál. Þeim ástæðum var í engu svarað að ég væri ólöglærður, mér finndist málið vera þannig vaxið að töluvert flóknar útskýringar af minni hálfu þyrfti til að koma málinu til skila. Tilvísunum í gögn málsins yrði að sleppa við munnlegan málflutning en þær þyrftu að verða mjög umfangsmiklar. Auðvelt myndi verða fyrir dómarana að tileinka sér þær við lestur á texta og fletta þeim upp eftir því sem þeim þætti þörf á.Mér finnst þessi níska á röksemdir af hálfu Hæstaréttar mjög í anda dómskerfisins í heild. Er ég þá með hugann við að dómarar geti rökstutt dóma einungis frá sjónarmiði þess sem hann dæmir í hag sem auðveldar það mjög að þeir geti dæmt hverjum sem er í vil. Ég tel að munnleg aðalmeðferð sé oft mótdræg hinum ólöglærða. Hér á hann að eiga valið hvort hann velur munnlegan eða skriflegan málflutning sé yfirleitt vilji fyrir jafnræði í dómstólum landsins. Með skriflegum málflutningi er unnt að draga úr margs konar yfirburðum lögmanna. Sem dæmi má nefna yfirburða lögfræðikunnáttu og yfirburðakunnáttu í að setja fram dómsmál. Þá er það einnig mikilvægt að hinn ólöglærði geti ráðfært sig við löglærða milli umferða til þess að geta betur varist hugsanlegum lagaklækjum hins aðilans. Ég geri ráð fyrir að umferðirnar yrðu tvær. Þá er eftir að spyrja hvort þær aðfarir sem lýst er í þessu máli séu boðlegar. Þar sem um er að ræða Hæstarétt Íslands finnst mér það fjarri lagi. Mér finnst að þar þurfi menn að bera meiri virðingu fyrir sjálfum sér. Annars er hætt við að þeir glati virðingu annarra sem ég held reyndar að þeir séu smám saman að gera. Höfundur er rekstrarverkfræðingur.
„Öllum er fkn drull, haltu kjafti“ Bríet Bragadóttir,Hjördís Lára D. Ingólfsdóttir,Kristjana Anna Dagnýjardóttir Skoðun
Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir Skoðun
Skoðun Uppbyggileg réttvísi (e. Restorative Justice) Kristín Skjaldardóttir,Þóra Sigríður Einarsdóttir skrifar
Skoðun „Öllum er fkn drull, haltu kjafti“ Bríet Bragadóttir,Hjördís Lára D. Ingólfsdóttir,Kristjana Anna Dagnýjardóttir skrifar
Skoðun Ungt fólk, hvatningar til að nýta kosningarétt sinn og að mynda sér eigin skoðun Elmar Ægir Eysteinsson skrifar
Skoðun Hver er stefna Viðreisnar í heilbrigðismálum og hvernig virkar hún í praksis? Sigurrós Huldudóttir skrifar
Skoðun Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Plan í heilbrigðis- og öldrunarmálum - þjóðarátak í umönnun eldra fólks Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar
„Öllum er fkn drull, haltu kjafti“ Bríet Bragadóttir,Hjördís Lára D. Ingólfsdóttir,Kristjana Anna Dagnýjardóttir Skoðun
Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir Skoðun