Afglapavæðing? Þóra Bergný Guðmundsdóttir skrifar 7. janúar 2024 10:02 Það er eitthvað sérkennilegt að gerast í samfélaginu þegar íbúar lítils bæjarfélags eins og Seyðisfjarðar þurfa að fara í flókinn og rándýran málarekstur til að mæta ofríki og beinlínis lögbrotum stjórnvalda.Þegar við Seyðfirðingar heyrðum fyrst af áformum erlends fyrirtækis og hlaupastráka þeirra um að smella litlum 10 þúsund tonnum af norskum eldislaxi í fjörðinn okkar, tók það ekki nema 2-3 daga að virkja íbúa bæjarins og að safna undirskriftum undir þessa einföldu kröfu: „Við undirrituð leggjumst alfarið gegn öllum áformum um sjókvíaeldi í Seyðisfirði“ Fólk gekk hús úr húsi, bankaði á dyr og bað um undirskrift allra sem höfðu náð kosningaaldri. Flestir skrifuðu undir undir og þykkum bunka lista var skilað til okkar nýja yfirvalds í Múlaþingi. Þrátt fyrir breið bros og kurteislegt viðmót voru því miður strax bornar brigður á þennan eindregna vilja íbúa. Kannski var þetta ekki að marka, kannski voru þeir Andrés önd og Mikki mús báðir á þessum listum. Í framhaldinu sýndi okkar nýja sveitarstjórn, sveitarstjórn Múlaþings, þó þá ábyrgð að fela Gallup að athuga hvort þetta væri raunverulega svona. Vildi fólk virkilega ekki fórna náttúrufari og staðarmenningu sinni fyrir aukna hagsæld og meint ný störf? Niðurstaðan var skýr . 75% aðspurðra voru afdráttarlausir í sinni afstöðu gegn laxeldi í opnum sjókvíum í firðinum. Við Seyðfirðingar vorum sem sagt ekki ginkeyptir og við vildum ekki fleiri skyndilausnir. Síldarárin voru í sinni rómantísku fortíðarbirtu enn í fersku minni bæjarbúa. Brjáluð vinna en bærinn var nánast í henglum, þegar þeim ágæta og beinmarga fiski var nánast útrýmt af miðunum og við þurftum að hysja upp um okkur, þvo af okkur hreistrið og finna ný bjargráð. Það gerðist ekki af sjálfu sér. Við vissum þó að samfélagið bjó yfir auði sem lá í einstöku náttúrufari og kaupstað sem bjó yfir dýrmætum húsaarfi og frjóum hugmyndum. Það var bærinn okkar og varð svo bærinn allrar þjóðarinnar sem og ungs fólks víðsvegar að úr heiminum, sem kaus að setjast þar að. Staðurinn hafði skapað sér orðspor, sem ekki verður hannað á auglýsingastofum. Fallegu gömlu húsin, sem eitt sinn höfðu verið þyrnir í augum sumra, höfðuðu til unga fólksins og það hafði ráð á að kaupa þau og eignast þak yfir höfuðið. Bærinn umbreyttist fyrir atorku íbúanna í stolta og litríka heimabyggð og varð einn rómaðisti áfangastaður á Austurlandi. Þangað sótti bæði innlendir og erlendir gestir. Vinnufúsar hendur tóku til við að skrapa, mála og bæta. Gömlu húsin vörpuðu öndinni léttar og öðluðust nýtt líf og sum nýtt hlutverk. Trésmíðaverkstæðið varð alþjóðlegu sýningarými, gamli Útvegsbankinn að rómantísku hóteli, verslunarhús Jóns G. hýsir tvo landsþekkta veitingastaði, gamall síldarbraggi hýsti unga ferðalanga, starfsfólk sýslumannsembættisins flutti úr hreysi í höll. Pósthúsið varð að hóteli og símstöðin að ráðhúsi. Gamli Spítalinn að heimavist fyrir framsækinn Listaskóla. Félagsheimilið gekk líka endurnýjun lífdaga og bauð upp á einu opinberu bíósýningar sem mögulegt var að sjá á landinu frá Akureyri og allt suður til Selfoss. Jafnvægi hafði náðst og flestir undu glaðir við sitt. En nú mæta spekúlantar með peningaglóð í glyrnum og finnst að þeir verði að sjá aumur á okkur, skaffa okkur lífsviðurværi og útvega örfá störf í kringum lúsétna og þrautpínda laxa í sjókvíum í okkar langa, þrönga og lygna firði. Til að að leggja áherslu á þessa brýnu nauðsyn brugðu kvótaeigendurnir á það ráð að loka bolfiskvinnslu staðarins, sem rekin hafði verið í áratugi á Seyðisfirði og fluttu vinnsluna yfir til Grindavíkur, að sögn til hagræðis og á flótta undan hugsanlegri ofanflóðavá. Þessu góða fólki mætir nú innanflóðavá á öðru landshorni. Verði þeim að góðu. Þegar við Seyðfirðingar gengum gengjum í eilífðarhjónaband með ólíkum byggðarlögum; Fljótsdalshéraði, Djúpavogi og Borgarfirði eystri var okkur lofað að það væri aðeins hagræðing sem einfaldaði stjórnsýslun en áfram gætum við sungið með okkar nefi og ráðið okkar innri málefnum. En þrátt fyrir það eru nú hagsmunir annarstaðar í þessu stóra og sameinaða sveitarfélagi meira aðkallandi en hagsmunir Seyðfirðinga. Nú hefur ekki borist einn einasti lúsétinn laxasporður í laxasláturhúsið á Djúpavogi í marga mánuði, vegna blóðþorra og annara plága, í marga mánuði og erlenda verkafólkið, sem þar er við störf, hefur þurft að dunda sér við að mála og þrífa og gera klárt fyrir 10 þúsund tonnin af laxi, sem búist er við að komi úr sjókvíunum í Seyðisfirði. En ég segi ykkur kæru félagar, það mun aldrei verða. Höfundur er félagi í VÁ, arkitekt og hótelhaldari. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fiskeldi Múlaþing Sjókvíaeldi Mest lesið Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal Skoðun Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson Skoðun Vonir um vopnahlé eins og hálmstrá Sveinn Rúnar Hauksson Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Samfélagið innan samfélagsins Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal skrifar Skoðun Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar Skoðun Vonir um vopnahlé eins og hálmstrá Sveinn Rúnar Hauksson skrifar Skoðun Samfélagið innan samfélagsins Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Til hamingju Íslendingar með nýja Óperu Andri Björn Róbertsson skrifar Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir skrifar Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hannað fyrir miklu stærri markaði Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Sjá meira
Það er eitthvað sérkennilegt að gerast í samfélaginu þegar íbúar lítils bæjarfélags eins og Seyðisfjarðar þurfa að fara í flókinn og rándýran málarekstur til að mæta ofríki og beinlínis lögbrotum stjórnvalda.Þegar við Seyðfirðingar heyrðum fyrst af áformum erlends fyrirtækis og hlaupastráka þeirra um að smella litlum 10 þúsund tonnum af norskum eldislaxi í fjörðinn okkar, tók það ekki nema 2-3 daga að virkja íbúa bæjarins og að safna undirskriftum undir þessa einföldu kröfu: „Við undirrituð leggjumst alfarið gegn öllum áformum um sjókvíaeldi í Seyðisfirði“ Fólk gekk hús úr húsi, bankaði á dyr og bað um undirskrift allra sem höfðu náð kosningaaldri. Flestir skrifuðu undir undir og þykkum bunka lista var skilað til okkar nýja yfirvalds í Múlaþingi. Þrátt fyrir breið bros og kurteislegt viðmót voru því miður strax bornar brigður á þennan eindregna vilja íbúa. Kannski var þetta ekki að marka, kannski voru þeir Andrés önd og Mikki mús báðir á þessum listum. Í framhaldinu sýndi okkar nýja sveitarstjórn, sveitarstjórn Múlaþings, þó þá ábyrgð að fela Gallup að athuga hvort þetta væri raunverulega svona. Vildi fólk virkilega ekki fórna náttúrufari og staðarmenningu sinni fyrir aukna hagsæld og meint ný störf? Niðurstaðan var skýr . 75% aðspurðra voru afdráttarlausir í sinni afstöðu gegn laxeldi í opnum sjókvíum í firðinum. Við Seyðfirðingar vorum sem sagt ekki ginkeyptir og við vildum ekki fleiri skyndilausnir. Síldarárin voru í sinni rómantísku fortíðarbirtu enn í fersku minni bæjarbúa. Brjáluð vinna en bærinn var nánast í henglum, þegar þeim ágæta og beinmarga fiski var nánast útrýmt af miðunum og við þurftum að hysja upp um okkur, þvo af okkur hreistrið og finna ný bjargráð. Það gerðist ekki af sjálfu sér. Við vissum þó að samfélagið bjó yfir auði sem lá í einstöku náttúrufari og kaupstað sem bjó yfir dýrmætum húsaarfi og frjóum hugmyndum. Það var bærinn okkar og varð svo bærinn allrar þjóðarinnar sem og ungs fólks víðsvegar að úr heiminum, sem kaus að setjast þar að. Staðurinn hafði skapað sér orðspor, sem ekki verður hannað á auglýsingastofum. Fallegu gömlu húsin, sem eitt sinn höfðu verið þyrnir í augum sumra, höfðuðu til unga fólksins og það hafði ráð á að kaupa þau og eignast þak yfir höfuðið. Bærinn umbreyttist fyrir atorku íbúanna í stolta og litríka heimabyggð og varð einn rómaðisti áfangastaður á Austurlandi. Þangað sótti bæði innlendir og erlendir gestir. Vinnufúsar hendur tóku til við að skrapa, mála og bæta. Gömlu húsin vörpuðu öndinni léttar og öðluðust nýtt líf og sum nýtt hlutverk. Trésmíðaverkstæðið varð alþjóðlegu sýningarými, gamli Útvegsbankinn að rómantísku hóteli, verslunarhús Jóns G. hýsir tvo landsþekkta veitingastaði, gamall síldarbraggi hýsti unga ferðalanga, starfsfólk sýslumannsembættisins flutti úr hreysi í höll. Pósthúsið varð að hóteli og símstöðin að ráðhúsi. Gamli Spítalinn að heimavist fyrir framsækinn Listaskóla. Félagsheimilið gekk líka endurnýjun lífdaga og bauð upp á einu opinberu bíósýningar sem mögulegt var að sjá á landinu frá Akureyri og allt suður til Selfoss. Jafnvægi hafði náðst og flestir undu glaðir við sitt. En nú mæta spekúlantar með peningaglóð í glyrnum og finnst að þeir verði að sjá aumur á okkur, skaffa okkur lífsviðurværi og útvega örfá störf í kringum lúsétna og þrautpínda laxa í sjókvíum í okkar langa, þrönga og lygna firði. Til að að leggja áherslu á þessa brýnu nauðsyn brugðu kvótaeigendurnir á það ráð að loka bolfiskvinnslu staðarins, sem rekin hafði verið í áratugi á Seyðisfirði og fluttu vinnsluna yfir til Grindavíkur, að sögn til hagræðis og á flótta undan hugsanlegri ofanflóðavá. Þessu góða fólki mætir nú innanflóðavá á öðru landshorni. Verði þeim að góðu. Þegar við Seyðfirðingar gengum gengjum í eilífðarhjónaband með ólíkum byggðarlögum; Fljótsdalshéraði, Djúpavogi og Borgarfirði eystri var okkur lofað að það væri aðeins hagræðing sem einfaldaði stjórnsýslun en áfram gætum við sungið með okkar nefi og ráðið okkar innri málefnum. En þrátt fyrir það eru nú hagsmunir annarstaðar í þessu stóra og sameinaða sveitarfélagi meira aðkallandi en hagsmunir Seyðfirðinga. Nú hefur ekki borist einn einasti lúsétinn laxasporður í laxasláturhúsið á Djúpavogi í marga mánuði, vegna blóðþorra og annara plága, í marga mánuði og erlenda verkafólkið, sem þar er við störf, hefur þurft að dunda sér við að mála og þrífa og gera klárt fyrir 10 þúsund tonnin af laxi, sem búist er við að komi úr sjókvíunum í Seyðisfirði. En ég segi ykkur kæru félagar, það mun aldrei verða. Höfundur er félagi í VÁ, arkitekt og hótelhaldari.
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun