Leikskólamál eru forgangsmál Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir og Álfhildur Leifsdóttir skrifa 23. apríl 2024 22:31 Leikskólastigið, sem er hið fyrsta skólastig samkvæmt lögum, er oft í umræðunni vegna skorts á leikskólaplássum og mönnunarvanda. Minna fer fyrir umræðu um það faglega og framúrskarandi starf sem þar fer fram og þar er sannarlega af nógu að taka þrátt fyrir fyrrnefnda annmarka og í raun ótrúlegt að svo sé. Það má þakka gríðarlegri seiglu og dugnaði starfsfólks leikskóla um land allt. Leikskólakennarar þurfa í dag að ljúka meistaragráðu í háskóla til að fá réttindi til starfa og er nú um fjórðungur kennara í leikskólum með réttindi sem slíkir. Samkvæmt lögum (95/2019) eiga að lágmarki ⅔ hlutar kennara í leikskóla að vera með leyfisbréf en afar illa gengur að uppfylla þau skilyrði. Þó að til einhverra aðgerða hafi verið gripið til þess að laða fleiri að í nám í leikskólafræðum er ljóst að á þeim tólf árum, frá því fyrsta aðgerðaráæltunin til eflingar leikskólastigsins leit dagsins ljós, er ennþá langt í land og enn við svipaðar áskoranir að etja eins og sjá má í skýrslu Menntamálaráðuneytisins um styrkingu leikskólastigsins. Ótal fleiri skýrslur og greinargerðir um leikskólastigið og áskoranir þess hafa litið dagsins ljós bæði hjá ríki og sveitarfélögum en ekki hefur gengið að bregðast við því sem þær benda á svo ásættanlegt sé. Kannanir á meðal fagfólks leikskóla sem og rannsóknir erlendis frá bera allar að sama brunni, það er að fjölga verði kennurum í leikskólum, fækka börnum á hvern kennara, auka rými á hvert barn og í raun endurskoða allt starfsumhverfi leikskóla. Það er mikilvægt að beina sjónum að og gera grein fyrir faglegu og góðu starfi leikskóla landsins, þar sem nám og kennsla fer fram í gegnum hinn frjálsa leik á forsendum barnanna sjálfra. Leikskólar á Íslandi hafa mikið faglegt svigrúm til að móta starf sitt og margir sem kenna sig við vissa stefnu eða hugmyndafræði sem um leið rammar inn starfið. Margir leikskólar hafa vakið eftirtekt fyrir framúrskarandi starf bæði hérlendis sem og erlendis enda mikill metnaður til góðra verka. Það náms-, þroskaumhverfi sem börnum er boðið upp á í leikskólum er afar mikilvægt og að því verður að hlúa. Það er í raun merkilegt hve vel hefur tekist til víða þrátt fyrir skort á faglærðu starfsfólki og ásættanlegs aðbúnaðar barna og fullorðinna sem er helsta áskorun starfsins. Ef vel er staðið að leikskólastarfi eykur það lífsgæði barna og fjölskyldna þeirra, dregur úr aðstöðumun og ójafnrétti milli barna ásamt því að auka félagslegan jöfnuð. Starfsfólk leikskóla leggur mikið á sig til að halda uppi starfi leikskólanna og mögulega má rekja mikil veikindi í stéttinni til þess álags sem hefur verið þar um árabil. Nú ætti að vera forgangsmál að bregðast við og finna leiðir til úrbóta. Ein möguleg leið er að ríkið lengi fæðingarorlofið til að mæta sveitarfélögunum sem mörg hver hafa langt í frá náð að brúa umönnunarbilið milli fæðingarorlofs og leikskóladvalar. Í stefnu VG segir mikilvægt að lengja fæðingarorlofið til að brúa þetta bil sem að okkar mati er mikið lífsgæða- og jöfnunarmál fyrir allar fjölskyldur. Þá aukast líkur á að sveitarfélög nái að einbeita sér að uppbyggingu leikskóla og bæta aðstæður allra sem þar eru, enda afar mikilvægt í breyttu samfélagi og þeim áskorunum sem hin síðari skólastig glíma við, að treysta grunninn með öllum ráðum og gera það vel. Önnur leið gæti verið að grípa til lagasetningar þess efnis að öll börn eigi rétt á leikskólaplássi frá því fæðingarorlofi lýkur. Slíkt gæti þá tryggt framlag ríkis til sveitarfélaga og hraðað uppbyggingu leikskóla um land allt. Bæði hvað varðar nýbyggingar og mönnun, því ef svigrúm til umbóta hvað varðar aðbúnað og starfsumhverfi batnar er von til að fleiri leikskólakennarar snúi aftur til starfa í leikskólum og nemum fjölgi. En til þess að nemum fjölgi þarf einnig að horfa til námsfyrirkomulagsins og tryggja að starfsemi leikskóla líði ekki fyrir það að starfsfólk sæki sér nám samhliða vinnu þegar svo er. Sveitarstjórnarráð VG stóð fyrir ráðstefnu um menntamál, sem bar heitið Máttur menntunar, á dögunum. Þar flutti Halldóra Guðmundsdóttir, leikskólastjóri leikskólans Drafnarsteins erindi fyrir hönd leikskólastigsins sem bar heitið Í leikskóla er gaman! Þar fór hún yfir mikilvægi leiksins, fjölbreyttra viðfangsefna og gleði í lífi leikskólabarna og umgjörð skólastarfsins. Í pallborði sátu svo Halldóra sjálf sem einnig er varaformaður Félags stjórnenda í leikskólum, Ögmundur Jónsson leikskólakennari í leikskólanum Aðalþingi og Sveinlaug Sigurðardóttir leikskólakennari, útikennari í Krikaskóla og stjórnarkona í Félagi leikskólakennara. Afar margt áhugavert koma fram í umræðum og ljóst er að áskoranir leikskólastigsins eru margar eins og talið hefur verið upp hér fyrr. Aðgerða er sannarlega þörf og þær verða að vera áhrifaríkari en hingað til. Hægt er að horfa á erindi Halldóru og pallborðsumræður hér: https://vg.is/vidburdir/sveitarstjornarradstefna-vg-um-menntamal/. Álfhildur Leifsdóttir, grunnskólakennari, formaður Sveitarstjórnarráðs VG og stjórnarkona í Vinstrihreyfingunni - grænu framboði. Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir, menntunarfræðingur, leik- og grunnskólakennari, oddviti Vinstrihreyfingarinnar græns framboðs í Suðurkjördæmi og stjórnarkona í hreyfingunni. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Leikskólar Skóla- og menntamál Álfhildur Leifsdóttir Mest lesið Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Af hverju að byggja Coda Terminal? Ólafur Elínarson,Sandra Ósk Snæbjörnsdóttir Skoðun Stundum hefur Gunnar Smári rétt fyrir sér Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun „Hæ ástin, þarf að millifæra, getur þú samþykkt beiðnina?“ Heiðrún Jónsdóttir Skoðun ESB fyrir almenning Oddný G. Harðardóttir Skoðun Strámaðurinn mikli Kristján Hreinsson Skoðun Stór skref í átt að réttlæti Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Algeng þvæla um Evrópusambandið Jón Frímann Jónsson Skoðun Samkeppni í nýju ljósi Páll Hermannsson Skoðun Það er verið að grafa dýpri fátæktargjá Rúnar Sigurjónsson Skoðun Skoðun Skoðun Af hverju að byggja Coda Terminal? Ólafur Elínarson,Sandra Ósk Snæbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hljóð úr horni Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun ESB fyrir almenning Oddný G. Harðardóttir skrifar Skoðun Strámaðurinn mikli Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Árið er 2024 Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Samkeppni í nýju ljósi Páll Hermannsson skrifar Skoðun Það er verið að grafa dýpri fátæktargjá Rúnar Sigurjónsson skrifar Skoðun „Hæ ástin, þarf að millifæra, getur þú samþykkt beiðnina?“ Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Algeng þvæla um Evrópusambandið Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Stundum hefur Gunnar Smári rétt fyrir sér Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Hamingjan grundvallast á gæðum hugsananna Árni Már Jensson skrifar Skoðun Hátt reitt til höggs Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Brennt barn forðast eldinn Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Varnir gegn gagnagíslatökum Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir skrifar Skoðun Uppbygging almannahagsmuna á Íslandi Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Málað sig út í horn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Full orkuskipti ríkisflota og samgönguþjónustu fyrir 2030 Sigurður Friðleifsson skrifar Skoðun Einelti er veruleikabrenglun Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun „Lýtalaus íslenska“ er ekki til Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Hvatning til mótshaldara Landsmóts hestamanna Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Áróður Kremls gegn Úkraínu og NATO Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Að gefnu tilefni Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Það er ákvörðun að beita mannvonsku Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Löng barátta XD fyrir jafnrétti og frelsi Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Árið er 1990 Rebekka Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Létt Borgarlína og bráðavandi umferðar Elías B. Elíasson,Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Bestun Seðlabankastjóra Karl Guðlaugsson skrifar Skoðun Nýr tækniskóli rís við Flensborgarhöfn í Hafnarfirði Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Úr samkeppni í einokun? Sigríður Margrét Oddsdóttir,Anna Hrefna Ingimundarsdóttir skrifar Skoðun Að mála sig út í horn Ingólfur Sverrisson skrifar Sjá meira
Leikskólastigið, sem er hið fyrsta skólastig samkvæmt lögum, er oft í umræðunni vegna skorts á leikskólaplássum og mönnunarvanda. Minna fer fyrir umræðu um það faglega og framúrskarandi starf sem þar fer fram og þar er sannarlega af nógu að taka þrátt fyrir fyrrnefnda annmarka og í raun ótrúlegt að svo sé. Það má þakka gríðarlegri seiglu og dugnaði starfsfólks leikskóla um land allt. Leikskólakennarar þurfa í dag að ljúka meistaragráðu í háskóla til að fá réttindi til starfa og er nú um fjórðungur kennara í leikskólum með réttindi sem slíkir. Samkvæmt lögum (95/2019) eiga að lágmarki ⅔ hlutar kennara í leikskóla að vera með leyfisbréf en afar illa gengur að uppfylla þau skilyrði. Þó að til einhverra aðgerða hafi verið gripið til þess að laða fleiri að í nám í leikskólafræðum er ljóst að á þeim tólf árum, frá því fyrsta aðgerðaráæltunin til eflingar leikskólastigsins leit dagsins ljós, er ennþá langt í land og enn við svipaðar áskoranir að etja eins og sjá má í skýrslu Menntamálaráðuneytisins um styrkingu leikskólastigsins. Ótal fleiri skýrslur og greinargerðir um leikskólastigið og áskoranir þess hafa litið dagsins ljós bæði hjá ríki og sveitarfélögum en ekki hefur gengið að bregðast við því sem þær benda á svo ásættanlegt sé. Kannanir á meðal fagfólks leikskóla sem og rannsóknir erlendis frá bera allar að sama brunni, það er að fjölga verði kennurum í leikskólum, fækka börnum á hvern kennara, auka rými á hvert barn og í raun endurskoða allt starfsumhverfi leikskóla. Það er mikilvægt að beina sjónum að og gera grein fyrir faglegu og góðu starfi leikskóla landsins, þar sem nám og kennsla fer fram í gegnum hinn frjálsa leik á forsendum barnanna sjálfra. Leikskólar á Íslandi hafa mikið faglegt svigrúm til að móta starf sitt og margir sem kenna sig við vissa stefnu eða hugmyndafræði sem um leið rammar inn starfið. Margir leikskólar hafa vakið eftirtekt fyrir framúrskarandi starf bæði hérlendis sem og erlendis enda mikill metnaður til góðra verka. Það náms-, þroskaumhverfi sem börnum er boðið upp á í leikskólum er afar mikilvægt og að því verður að hlúa. Það er í raun merkilegt hve vel hefur tekist til víða þrátt fyrir skort á faglærðu starfsfólki og ásættanlegs aðbúnaðar barna og fullorðinna sem er helsta áskorun starfsins. Ef vel er staðið að leikskólastarfi eykur það lífsgæði barna og fjölskyldna þeirra, dregur úr aðstöðumun og ójafnrétti milli barna ásamt því að auka félagslegan jöfnuð. Starfsfólk leikskóla leggur mikið á sig til að halda uppi starfi leikskólanna og mögulega má rekja mikil veikindi í stéttinni til þess álags sem hefur verið þar um árabil. Nú ætti að vera forgangsmál að bregðast við og finna leiðir til úrbóta. Ein möguleg leið er að ríkið lengi fæðingarorlofið til að mæta sveitarfélögunum sem mörg hver hafa langt í frá náð að brúa umönnunarbilið milli fæðingarorlofs og leikskóladvalar. Í stefnu VG segir mikilvægt að lengja fæðingarorlofið til að brúa þetta bil sem að okkar mati er mikið lífsgæða- og jöfnunarmál fyrir allar fjölskyldur. Þá aukast líkur á að sveitarfélög nái að einbeita sér að uppbyggingu leikskóla og bæta aðstæður allra sem þar eru, enda afar mikilvægt í breyttu samfélagi og þeim áskorunum sem hin síðari skólastig glíma við, að treysta grunninn með öllum ráðum og gera það vel. Önnur leið gæti verið að grípa til lagasetningar þess efnis að öll börn eigi rétt á leikskólaplássi frá því fæðingarorlofi lýkur. Slíkt gæti þá tryggt framlag ríkis til sveitarfélaga og hraðað uppbyggingu leikskóla um land allt. Bæði hvað varðar nýbyggingar og mönnun, því ef svigrúm til umbóta hvað varðar aðbúnað og starfsumhverfi batnar er von til að fleiri leikskólakennarar snúi aftur til starfa í leikskólum og nemum fjölgi. En til þess að nemum fjölgi þarf einnig að horfa til námsfyrirkomulagsins og tryggja að starfsemi leikskóla líði ekki fyrir það að starfsfólk sæki sér nám samhliða vinnu þegar svo er. Sveitarstjórnarráð VG stóð fyrir ráðstefnu um menntamál, sem bar heitið Máttur menntunar, á dögunum. Þar flutti Halldóra Guðmundsdóttir, leikskólastjóri leikskólans Drafnarsteins erindi fyrir hönd leikskólastigsins sem bar heitið Í leikskóla er gaman! Þar fór hún yfir mikilvægi leiksins, fjölbreyttra viðfangsefna og gleði í lífi leikskólabarna og umgjörð skólastarfsins. Í pallborði sátu svo Halldóra sjálf sem einnig er varaformaður Félags stjórnenda í leikskólum, Ögmundur Jónsson leikskólakennari í leikskólanum Aðalþingi og Sveinlaug Sigurðardóttir leikskólakennari, útikennari í Krikaskóla og stjórnarkona í Félagi leikskólakennara. Afar margt áhugavert koma fram í umræðum og ljóst er að áskoranir leikskólastigsins eru margar eins og talið hefur verið upp hér fyrr. Aðgerða er sannarlega þörf og þær verða að vera áhrifaríkari en hingað til. Hægt er að horfa á erindi Halldóru og pallborðsumræður hér: https://vg.is/vidburdir/sveitarstjornarradstefna-vg-um-menntamal/. Álfhildur Leifsdóttir, grunnskólakennari, formaður Sveitarstjórnarráðs VG og stjórnarkona í Vinstrihreyfingunni - grænu framboði. Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir, menntunarfræðingur, leik- og grunnskólakennari, oddviti Vinstrihreyfingarinnar græns framboðs í Suðurkjördæmi og stjórnarkona í hreyfingunni.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun