Hvert á að fara með íslenskt þjóðfélag? Reynir Böðvarsson skrifar 25. september 2024 18:03 Miðflokkurinn er furðulegt fyrirbæri. Vill minnstu mögulegu umsvif ríkisins í þjóðarbúskapnum eins og Nýfrjálshyggjan, með eindæmum þjóðernissinnaður, íhaldssamur og einangrunarsinnaður eins og sumir flokkar voru á fjórða og inn á fimmta áratug síðustu aldar og svo er hann með eigin heimatilbúna rökhyggju sem virðist byggja á hliðar staðreyndum (alternativ facts) svipað og Trump. Lýðskrum er þó fremsti eiginleiki flokksins þar sem allt er gert til þess að ná aftur völdum, ekki fyrir almannahag heldur fyrir eigin ávinning og vina. Það er ekkert ólíklegt að Miðflokknum takist að haga málum svo, með hjálp kjósenda og lýðskrums náttúrulega, að þeir jafnvel komist í ráðherrastóla eftir næstu kosningar. Ég held að ég sé ekki einn um þá hugsun að finnast það hræðilegt. Þær skoðanakannanir sem nú birtast um fylgi flokka gefa líklega ekki raunhæfa mynd af því sem kemur til með að koma upp úr kjörkössunum eftir næstu kosningar. Kosningavélar Sjálfstæðisflokksins og Framsóknarflokksins eru ekki einu sinni komnar í upphitun, bakhjarlar þessara flokka hafa ýmis ráð til stuðnings sem ekki eru gerð opinber þar sem þau eru líklega í raun ólögleg. Þetta eru helmingaskiptaflokkarnir sem kunna á allt kerfið, hafa skipað embættismenn í réttar stöður og sem „kunna til verka”. Miðflokkurinn hafði líklega „lögvarinn erfðarétt” að spillingunni þegar hann klauf sig út úr Framsóknarflokknum vegna Panamskjalanna og því klúðri öllu, formenn helmingaskiptaflokkanna voru báðir þar og af sumum kallaðir Panamprinsar Íslands. Viðreisn er jú klofningur úr Sjálfstæðisflokknum og hallar sér fremst að Nýfrjálshyggjunni, allt skal samkvæmt henni markaðsvæðast og haldið skal umsvifum ríkisins í lágmarki, ríkið (sem er náttúrulega okkar) er andstæðingur sem stelur af okkur peningum en markaðurinn (auðvaldið) er af hinu góða samkvæmt Viðreisn. Að hækka skatta er vond vinstri stefna telja þau og hafa Sjálfstæðisflokk, Framsókn og Miðflokk með sér í þeim kór, þó svo að skólar heilbrigðismál og löggæsla séu fjármögnuð þaðan. Allir þessir flokkar lofa betri opinberri þjónustu með því að lækka fjárframlög þangað, hjúkrunarfræðingur vinnur betri störf á lágum launum virðist vera sjónarmiðið. Flokkur fólksins og Píratar eru báðir áttavilltir á vinstri-hægri ás stjórnmála. Píratar hafa þó afar mikilvægt hlutverk í íslenskum stjórnmálum og það er gagnsæi og góð stjórnsýsla. Það væri miður ef Píratar væru ekki lengur á þingi. Flokkur Fólksins er í raun bara formaðurinn sem kann að gráta í sjónvarpi. Virðist geta bullað endalaust án þess að tapa trúverðugleika í margra augum. Talar um að fátækt verði að útrýma en hafnar algjörlega fjármögnun þess virðist vera. Lýðskrumsflokkur sem í raun er ekkert mark takandi á og væri líklega best að þau hyrfu af Alþingi. Samfylkingin, Jafnaðarmanna flokkur Íslands eins og þau kalla sig er ekki auðveldur að skilgreina eins og hann er í dag. Erfitt að átta sig á hvað flokkurinn vill í raun og veru, allt er svo hóflegt og ekki öfgakennt, engin marktæk skattahækkun eða aukin umsvif ríkisins. Maður fær á tilfinninguna að um sé að ræða Nýfrjálshyggju-light. Þessa sömu leið hafa margir systurflokkar í Evrópu farið og ekki gefist vel, margir hafa fjarlægst tengingu við verkalýðshreyfingar og orðið að einhverskonar menntaelítu flokkum. Mest umhyggja borin fyrir millistéttinni og kjör hinna lægst launuðu ekki höfð í hávegum. Ekki er ólíklegt að fylgið í skoðanakönnunum næstu mánuði fari frekar niður á við en upp. Það gengur ekki til lengdar að hengja það sem einu sinni var fjöldahreyfing upp á eina persónu, hversu frambærileg sem hún er. Vinstri Græn eru í sárum eftir 7 ára vonlaust stjórnarsamstarf við helmingaskiptaflokkana og þá sérstaklega vonlaust samstarf við Sjálfstæðisflokkinn, sérhagsmunaflokk no 1 í íslenskum stjórnmálum. Covid varð þess valdandi að þessir flokkar héldu meirihluta inn í annað kjörtímabil og er þar um að ræða þekkt munstur að stjórnvöld sem fara með þjóð sína í gegnum hörmungar af einhverju tagi fá oft stuðning. Hvort Svandísi Svavarsdóttir takist að bjarga flokknum frá því að detta út af Alþingi vil ég láta ósagt en hún er þó líklegust til þess að takast það af gömlu forystunni. Hún er náttúrulega mjög öflugur stjórnmálaleiðtogi en spurningin er hvort bakpokinn verði henni samt ekki of þungur. Sósíalistaflokkurinn er ekki með sæti á Alþingi en hefur gert sig gildan í borgarstjórn svo eftir er tekið. Ef eitthvað eitt er tekið fram sem mikilvægast í næstu Alþingiskosningum þá er það að mínu mati að Sósíalistaflokkurinn nái inn nokkrum þingmönnum, helst mörgum. Annars er hætta á að vinstri sjónarmið komi þar alls ekki fram og aukin öfl markaðsvæðingar á öllum sviðum fái að herja frítt. Það þarf að auka jöfnuð í þjóðfélaginu sem þýðir náttúrulega aukna skattheimtu frá þeim sem eru aflögufærir, öðruvísi verður það ekki gert. Nýfrjálshyggjan hefur alls staðar beðið skipbrot, innviðir landa grotna niður hvort sem um er að ræða efnislega eða huglæga. Lýðræðislegur sósíalismi er eina raunhæfa stefnan til þess að komast út úr þessum ógöngum. Höfundur er jarðskjálftafræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reynir Böðvarsson Mest lesið Riddarar kærleikans Halla Tómasdóttir Skoðun Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium Skoðun Þegar Joe Camel varð jafngóður vinur barnanna og Mikki mús Eyrún Magnúsdóttir Skoðun Það er verið að hafa okkur að fíflum. Davíð Bergmann Skoðun Svarar ekki kostnaði að bjarga sjálfum sér Kári Helgason Skoðun Íslenska er ekki eina málið Lilja Magnúsdóttir Skoðun Að búa til steind getur haft skelfilegar afleiðingar! Elínrós Erlingsdóttir Skoðun Dauði vefsíðunnar eins og við þekkjum hana Kristján Már Hauksson Skoðun Skoðun Skoðun Þegar Joe Camel varð jafngóður vinur barnanna og Mikki mús Eyrún Magnúsdóttir skrifar Skoðun Riddarar kærleikans Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason skrifar Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Sársaukafull vaxtarmörk Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Tölum íslensku Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Er Miðflokkurinn fyrir ungt fólk? Anton Sveinn McKee skrifar Skoðun Svarar ekki kostnaði að bjarga sjálfum sér Kári Helgason skrifar Skoðun Um orkuskort, auðlindir og endurvinnslu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Er padda í vaskinum? Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar Skoðun Rannsökum og ræðum menntakerfið Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Kæra sig ekki um evruna Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjölmiðla Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Horfið á möguleikana í samfélagslegri ábyrgð Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Aftur til fortíðar Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Að kjarna orku þjóðar Ísak Einar Rúnarsson skrifar Skoðun Orðræða seðlabankastjóra veldur mér áhyggjum Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Flogið á milli landa á endurnýjanlegri orku: Draumsýn eða Raunveruleiki? Gnýr Guðmundsson skrifar Skoðun Það er verið að hafa okkur að fíflum. Davíð Bergmann skrifar Skoðun Útboð á Fjarðarheiðargöngum Hildur Þórisdóttir skrifar Skoðun Hvert á að fara með íslenskt þjóðfélag? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Svikin loforð gagnvart börnum? Hildur Rós Guðbjargardóttir skrifar Skoðun Að búa til steind getur haft skelfilegar afleiðingar! Elínrós Erlingsdóttir skrifar Skoðun Hvar eru sálfræðingarnir? Pétur Maack Þorsteinsson skrifar Skoðun Íslenska er ekki eina málið Lilja Magnúsdóttir skrifar Skoðun Hvar er grunnskólinn? Kristján Hrafn Guðmundsson skrifar Skoðun Er lýðræðislegt að senda vopn til Úkraínu? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Það á ekki að vera dekur að geta sótt sér sálfræðiþjónustu Ólafía Sigurjónsdóttir skrifar Sjá meira
Miðflokkurinn er furðulegt fyrirbæri. Vill minnstu mögulegu umsvif ríkisins í þjóðarbúskapnum eins og Nýfrjálshyggjan, með eindæmum þjóðernissinnaður, íhaldssamur og einangrunarsinnaður eins og sumir flokkar voru á fjórða og inn á fimmta áratug síðustu aldar og svo er hann með eigin heimatilbúna rökhyggju sem virðist byggja á hliðar staðreyndum (alternativ facts) svipað og Trump. Lýðskrum er þó fremsti eiginleiki flokksins þar sem allt er gert til þess að ná aftur völdum, ekki fyrir almannahag heldur fyrir eigin ávinning og vina. Það er ekkert ólíklegt að Miðflokknum takist að haga málum svo, með hjálp kjósenda og lýðskrums náttúrulega, að þeir jafnvel komist í ráðherrastóla eftir næstu kosningar. Ég held að ég sé ekki einn um þá hugsun að finnast það hræðilegt. Þær skoðanakannanir sem nú birtast um fylgi flokka gefa líklega ekki raunhæfa mynd af því sem kemur til með að koma upp úr kjörkössunum eftir næstu kosningar. Kosningavélar Sjálfstæðisflokksins og Framsóknarflokksins eru ekki einu sinni komnar í upphitun, bakhjarlar þessara flokka hafa ýmis ráð til stuðnings sem ekki eru gerð opinber þar sem þau eru líklega í raun ólögleg. Þetta eru helmingaskiptaflokkarnir sem kunna á allt kerfið, hafa skipað embættismenn í réttar stöður og sem „kunna til verka”. Miðflokkurinn hafði líklega „lögvarinn erfðarétt” að spillingunni þegar hann klauf sig út úr Framsóknarflokknum vegna Panamskjalanna og því klúðri öllu, formenn helmingaskiptaflokkanna voru báðir þar og af sumum kallaðir Panamprinsar Íslands. Viðreisn er jú klofningur úr Sjálfstæðisflokknum og hallar sér fremst að Nýfrjálshyggjunni, allt skal samkvæmt henni markaðsvæðast og haldið skal umsvifum ríkisins í lágmarki, ríkið (sem er náttúrulega okkar) er andstæðingur sem stelur af okkur peningum en markaðurinn (auðvaldið) er af hinu góða samkvæmt Viðreisn. Að hækka skatta er vond vinstri stefna telja þau og hafa Sjálfstæðisflokk, Framsókn og Miðflokk með sér í þeim kór, þó svo að skólar heilbrigðismál og löggæsla séu fjármögnuð þaðan. Allir þessir flokkar lofa betri opinberri þjónustu með því að lækka fjárframlög þangað, hjúkrunarfræðingur vinnur betri störf á lágum launum virðist vera sjónarmiðið. Flokkur fólksins og Píratar eru báðir áttavilltir á vinstri-hægri ás stjórnmála. Píratar hafa þó afar mikilvægt hlutverk í íslenskum stjórnmálum og það er gagnsæi og góð stjórnsýsla. Það væri miður ef Píratar væru ekki lengur á þingi. Flokkur Fólksins er í raun bara formaðurinn sem kann að gráta í sjónvarpi. Virðist geta bullað endalaust án þess að tapa trúverðugleika í margra augum. Talar um að fátækt verði að útrýma en hafnar algjörlega fjármögnun þess virðist vera. Lýðskrumsflokkur sem í raun er ekkert mark takandi á og væri líklega best að þau hyrfu af Alþingi. Samfylkingin, Jafnaðarmanna flokkur Íslands eins og þau kalla sig er ekki auðveldur að skilgreina eins og hann er í dag. Erfitt að átta sig á hvað flokkurinn vill í raun og veru, allt er svo hóflegt og ekki öfgakennt, engin marktæk skattahækkun eða aukin umsvif ríkisins. Maður fær á tilfinninguna að um sé að ræða Nýfrjálshyggju-light. Þessa sömu leið hafa margir systurflokkar í Evrópu farið og ekki gefist vel, margir hafa fjarlægst tengingu við verkalýðshreyfingar og orðið að einhverskonar menntaelítu flokkum. Mest umhyggja borin fyrir millistéttinni og kjör hinna lægst launuðu ekki höfð í hávegum. Ekki er ólíklegt að fylgið í skoðanakönnunum næstu mánuði fari frekar niður á við en upp. Það gengur ekki til lengdar að hengja það sem einu sinni var fjöldahreyfing upp á eina persónu, hversu frambærileg sem hún er. Vinstri Græn eru í sárum eftir 7 ára vonlaust stjórnarsamstarf við helmingaskiptaflokkana og þá sérstaklega vonlaust samstarf við Sjálfstæðisflokkinn, sérhagsmunaflokk no 1 í íslenskum stjórnmálum. Covid varð þess valdandi að þessir flokkar héldu meirihluta inn í annað kjörtímabil og er þar um að ræða þekkt munstur að stjórnvöld sem fara með þjóð sína í gegnum hörmungar af einhverju tagi fá oft stuðning. Hvort Svandísi Svavarsdóttir takist að bjarga flokknum frá því að detta út af Alþingi vil ég láta ósagt en hún er þó líklegust til þess að takast það af gömlu forystunni. Hún er náttúrulega mjög öflugur stjórnmálaleiðtogi en spurningin er hvort bakpokinn verði henni samt ekki of þungur. Sósíalistaflokkurinn er ekki með sæti á Alþingi en hefur gert sig gildan í borgarstjórn svo eftir er tekið. Ef eitthvað eitt er tekið fram sem mikilvægast í næstu Alþingiskosningum þá er það að mínu mati að Sósíalistaflokkurinn nái inn nokkrum þingmönnum, helst mörgum. Annars er hætta á að vinstri sjónarmið komi þar alls ekki fram og aukin öfl markaðsvæðingar á öllum sviðum fái að herja frítt. Það þarf að auka jöfnuð í þjóðfélaginu sem þýðir náttúrulega aukna skattheimtu frá þeim sem eru aflögufærir, öðruvísi verður það ekki gert. Nýfrjálshyggjan hefur alls staðar beðið skipbrot, innviðir landa grotna niður hvort sem um er að ræða efnislega eða huglæga. Lýðræðislegur sósíalismi er eina raunhæfa stefnan til þess að komast út úr þessum ógöngum. Höfundur er jarðskjálftafræðingur.
Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar
Skoðun Flogið á milli landa á endurnýjanlegri orku: Draumsýn eða Raunveruleiki? Gnýr Guðmundsson skrifar