Öflugur Kvikmyndasjóður er forsenda kvikmyndastefnunnar Hrönn Sveinsdóttir, Dögg Mósesdóttir, Karna Sigurðardóttir, Hilmar Oddsson og Gagga Jónsdóttir skrifa 22. október 2024 13:31 Höfuðmarkmið Kvikmyndastefnu Íslands til ársins 2030 sem leit dagsins ljós haustið 2020 er „að íslensk kvikmyndagerð megi blómstra og dafna á komandi áratug. Henni er ætlað að styrkja íslenska menningu og tungu og sjálfsmynd þjóðarinnar, efla atvinnulífið og stuðla að sterku orðspori Íslands.“ (Kvikmyndastefnan bls 7.) Þrátt yfir þetta er áætlað samkvæmt fjárlagafrumvarpi 2025 að Kvikmyndasjóður verði skorinn niður um tæplega helming frá árinu 2021. Þannig verður vegið að allri íslenskri kvikmyndagerð, þ.e. kvikmyndum og sjónvarpsþáttum á íslensku, sem gerast í íslenskum veruleika, eftir íslenska höfunda. Illa farið með fjárfestingar í kvikmyndagerð Með niðurskurði Kvikmyndasjóðs er fótunum kippt undan frumsköpun og þróun í íslenskri kvikmyndagerð, bæði þróun listformsins og stöðu heillar atvinnugreinar sem hefur eflst mikið á síðustu árum og krefst eðli málsins samkvæmt stöðugleika. Mikil uppbygging hefur átt sér stað á síðustu árum í námi í kvikmyndagerð á Íslandi en öflugur Kvikmyndasjóður er forsenda þess að fólk sem er menntað í greininni, hvort sem er innanlands eða utan landsteina, geti hafið feril sinn í stöðugu starfsumhverfi. Verk sem hafa verið í þróun til langs tíma og eru komin á framleiðslustig, oft í samstarfi við erlenda framleiðendur með aðgang að erlendu fjármagni, koma ekki til framkvæmda ef fjármagn fæst ekki úr Kvikmyndasjóði Íslands. Verkefni sem þegar hefur verið fjárfest í og unnin eru af fagfólki. Í þessu samhengi má einnig nefna heimildarmyndir sem eru lengi í vinnslu og fjalla oft um atburði líðandi stundar og þola illa, eða ekki, að þeim sé frestað. Með sífelldum niðurskurði á Kvikmyndasjóði er samfélagið allt að tapa fjárfestingu sem hefur verið gerð með opinberu fé, fjárfestingu í mannauði, þekkingu og höfundaverkum. Endurgreiðslukerfið og Kvikmyndasjóður Í Kvikmyndastefnu Íslands til ársins 2030 er kveðið á um eflingu Kvikmyndasjóðs annars vegar og hins vegar samkeppnishæft endurgreiðslukerfi til að laða að erlend verkefni í kvikmyndagerð. Í grunninn er ekkert því til fyrirstöðu að þessir tveir þættir geti farið saman, sterkur sjóður og há endurgreiðsla. Þetta eru tvær ólíkar aðgerðir, annars vegar bein framlög til íslenskrar kvikmyndaframleiðslu og hins vegar endurgreiðsla á skattlögðum kostnaði sem fellur til við kvikmyndaframleiðslu. Endurgreiðslunni er þannig ætlað að vera hvati til fjárfestingar, en ekki bein fjárútlát fyrir ríkið. Sú staða er hins vegar komin upp að stjórnvöld virðast líta á þetta sem eitt og hið sama, og freistast til þess að sækja fjármagn fyrir endurgreiðslunni með því að skera það af Kvikmyndasjóði. En á þessu tvennu er reginmunur; Kvikmyndasjóður styður við frumsköpun íslenskra kvikmyndaverka og er kjölfesta kvikmyndagerðar í landinu og samkeppnishæf endurgreiðsla getur aldrei komið í stað öflugs Kvikmyndasjóðs. Stjórn SKL hefur verulegar áhyggjur af því að þurfa í sífellu að útskýra eðlismun þessara tveggja aðgerða fyrir ráðafólki sem muni ár hvert líta á upphæðirnar sem renni í gegnum endurgreiðsluna sem nógu veglegan stuðning við íslenska kvikmyndagerð. Kvikmyndasjóður verði þannig látinn mæta afgangi sem á endanum mun gjöreyða íslenskum kvikmyndaverkefnum. Mikilvægt er að umræða fari fram innan greinarinnar um Kvikmyndastefnuna og efndir hennar og það ójafnvægi sem hefur myndast eftir að endurgreiðslan var hækkuð í 35% og Kvikmyndasjóður helmingaður. Þörf er á áliti erlendra sérfræðinga frá samanburðarlöndum sem hafa innleitt svipað endurgreiðslukerfi til að heyra reynslu þeirra á fyrirkomulaginu. Í markmiðum laga um endurgreiðslur vegna kvikmyndaframleiðslu er kveðið á um eflingu á innlendri menningu og kynningu á sögu lands og þjóðar, og á íslenskri náttúru. Framkvæmd laga um endurgreiðslur til kvikmyndaframleiðslu þarf að rýna með tilliti til þessara markmiða. Kvikmyndasjóður í samræmi við metnaðarfulla Kvikmyndastefnu Kvikmyndastefna til ársins 2030 er fyrsta heildstæða stefna íslenskra stjórnvalda á sviði kvikmyndamála. Hún var unnin í nánu samstarfi atvinnulífs og stjórnvalda, í þverpólitískri sátt undir forystu mennta- og menningarmálaráðherra. Mikilvægt er að stefnan tapi ekki inntaki sínu þrátt fyrir ólgusjó ríkisfjármálanna. Samtök kvikmyndaleikstjóra gera þá kröfu á að nú verði gert samkomulag við kvikmyndahöfunda og kvikmyndagerðarfólk um framlög til kvikmyndasjóðs til að tryggja stöðugleika í greininni. Framlög sem gildi til a.m.k næstu fjögurra ára, eins og hefur tíðkast á árum áður en hafa ekki gilt frá árinu 2019. Samtök kvikmyndaleikstjóra krefjast þess einnig að staðið verði við loforð um öflugan kvikmyndasjóð eins og kvikmyndastefnan kveður á um enda er hann forsenda frumsköpunar í íslenskri kvikmyndagerð. Höfundar eru í stjórn Samtaka kvikmyndaleikstjóra Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kvikmyndagerð á Íslandi Fjárlagafrumvarp 2025 Alþingi Ríkisstjórn Bjarna Benediktssonar Mest lesið Halldór 10.05.2025 Halldór Flokkar sem telja almenning of vitlausan til að vita hvað sé sér fyrir bestu Þórður Snær Júlíusson Skoðun Þétting í þágu hverra? Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Úlfar sem forðast sól! Jóna Guðbjörg Árnadóttir Skoðun Hver á auðlindir Íslands? – Kallar á nýja og skýra löggjöf Einar G. Harðarson Skoðun Hann valdi sér nafnið Leó Bjarni Karlsson Skoðun Byggðalína eða Borgarlína Guðmundur Haukur Jakobsson Skoðun Til hvers þá að segja satt? Pólitískt baktjaldamakk og upplýsingafölsun í Suðurnesjabæ Ari Gylfason Skoðun Hvenær er nóg nóg? Ása Berglind Hjálmarsdóttir Skoðun Aldrei aftur Halla Hrund Logadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Fátækt á Íslandi: Áskoranir, viðkvæmir hópar og leiðir til úrbóta Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar Skoðun Verndum vörumerki í tónlist Eiríkur Sigurðsson skrifar Skoðun Hann valdi sér nafnið Leó Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Misskilin sjálfsmynd Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar Skoðun Hvenær er nóg nóg? Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Byggðalína eða Borgarlína Guðmundur Haukur Jakobsson skrifar Skoðun Úlfar sem forðast sól! Jóna Guðbjörg Árnadóttir skrifar Skoðun Aldrei aftur Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Tala ekki um lokamarkmiðið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hver á auðlindir Íslands? – Kallar á nýja og skýra löggjöf Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Þétting í þágu hverra? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Flokkar sem telja almenning of vitlausan til að vita hvað sé sér fyrir bestu Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Til hvers þá að segja satt? Pólitískt baktjaldamakk og upplýsingafölsun í Suðurnesjabæ Ari Gylfason skrifar Skoðun POTS er ekki tískubylgja Hanna Birna Valdimarsdóttir,Hugrún Vignisdóttir skrifar Skoðun Er niðurstaðan einstök? Ársreikningur Hveragerðisbæjar 2024 Friðrik Sigurbjörnsson,Eyþór H. Ólafsson skrifar Skoðun Hvað er verið að leiðrétta? Ægir Örn Arnarson skrifar Skoðun Loftslagsaðgerðir eru forsenda velsældar til framtíðar – ekki valkostur: Svargrein við niðurstöðum rannsóknar sem kynnt var á Velsældarþingi í gær Laura Sólveig Lefort Scheefer skrifar Skoðun Afsökunarbeiðni til fyrri kynslóða – og þeirra sem erfa munu landið Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun 75 ár af evrópskri samheldni og samvinnu Clara Ganslandt skrifar Skoðun Sigurður Ingi í mikilli mótsögn við sjálfan sig! Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Vetrarvirkjanir Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar Skoðun Yfirgnæfandi meirihluti vill þjóðaratkvæði Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Smábátar eru framtíðin, segir David Attenborough Kjartan Sveinsson skrifar Skoðun Leiðrétting veiðigjalda mun skila sér í bættum innviðum Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Hvað er verið að leiðrétta? Gabríel Ingimarsson,Sverrir Páll Einarsson,Alexander Hauksson,Ingvar Þóroddsson,María Ellen Steingrimsdóttir,Oddgeir Páll Georgsson,Ingunn Rós Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Efnahagslegur hagvöxtur þýðir ekki endilega samfélagslegur hagvöxtur Davíð Routley skrifar Skoðun Börn innan seilingar Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Hallarekstur í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Hvers konar Evrópuríki viljum við vera? Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Orðskrípið sem bjarga á veiðigjaldinu Ólafur Adolfsson skrifar Sjá meira
Höfuðmarkmið Kvikmyndastefnu Íslands til ársins 2030 sem leit dagsins ljós haustið 2020 er „að íslensk kvikmyndagerð megi blómstra og dafna á komandi áratug. Henni er ætlað að styrkja íslenska menningu og tungu og sjálfsmynd þjóðarinnar, efla atvinnulífið og stuðla að sterku orðspori Íslands.“ (Kvikmyndastefnan bls 7.) Þrátt yfir þetta er áætlað samkvæmt fjárlagafrumvarpi 2025 að Kvikmyndasjóður verði skorinn niður um tæplega helming frá árinu 2021. Þannig verður vegið að allri íslenskri kvikmyndagerð, þ.e. kvikmyndum og sjónvarpsþáttum á íslensku, sem gerast í íslenskum veruleika, eftir íslenska höfunda. Illa farið með fjárfestingar í kvikmyndagerð Með niðurskurði Kvikmyndasjóðs er fótunum kippt undan frumsköpun og þróun í íslenskri kvikmyndagerð, bæði þróun listformsins og stöðu heillar atvinnugreinar sem hefur eflst mikið á síðustu árum og krefst eðli málsins samkvæmt stöðugleika. Mikil uppbygging hefur átt sér stað á síðustu árum í námi í kvikmyndagerð á Íslandi en öflugur Kvikmyndasjóður er forsenda þess að fólk sem er menntað í greininni, hvort sem er innanlands eða utan landsteina, geti hafið feril sinn í stöðugu starfsumhverfi. Verk sem hafa verið í þróun til langs tíma og eru komin á framleiðslustig, oft í samstarfi við erlenda framleiðendur með aðgang að erlendu fjármagni, koma ekki til framkvæmda ef fjármagn fæst ekki úr Kvikmyndasjóði Íslands. Verkefni sem þegar hefur verið fjárfest í og unnin eru af fagfólki. Í þessu samhengi má einnig nefna heimildarmyndir sem eru lengi í vinnslu og fjalla oft um atburði líðandi stundar og þola illa, eða ekki, að þeim sé frestað. Með sífelldum niðurskurði á Kvikmyndasjóði er samfélagið allt að tapa fjárfestingu sem hefur verið gerð með opinberu fé, fjárfestingu í mannauði, þekkingu og höfundaverkum. Endurgreiðslukerfið og Kvikmyndasjóður Í Kvikmyndastefnu Íslands til ársins 2030 er kveðið á um eflingu Kvikmyndasjóðs annars vegar og hins vegar samkeppnishæft endurgreiðslukerfi til að laða að erlend verkefni í kvikmyndagerð. Í grunninn er ekkert því til fyrirstöðu að þessir tveir þættir geti farið saman, sterkur sjóður og há endurgreiðsla. Þetta eru tvær ólíkar aðgerðir, annars vegar bein framlög til íslenskrar kvikmyndaframleiðslu og hins vegar endurgreiðsla á skattlögðum kostnaði sem fellur til við kvikmyndaframleiðslu. Endurgreiðslunni er þannig ætlað að vera hvati til fjárfestingar, en ekki bein fjárútlát fyrir ríkið. Sú staða er hins vegar komin upp að stjórnvöld virðast líta á þetta sem eitt og hið sama, og freistast til þess að sækja fjármagn fyrir endurgreiðslunni með því að skera það af Kvikmyndasjóði. En á þessu tvennu er reginmunur; Kvikmyndasjóður styður við frumsköpun íslenskra kvikmyndaverka og er kjölfesta kvikmyndagerðar í landinu og samkeppnishæf endurgreiðsla getur aldrei komið í stað öflugs Kvikmyndasjóðs. Stjórn SKL hefur verulegar áhyggjur af því að þurfa í sífellu að útskýra eðlismun þessara tveggja aðgerða fyrir ráðafólki sem muni ár hvert líta á upphæðirnar sem renni í gegnum endurgreiðsluna sem nógu veglegan stuðning við íslenska kvikmyndagerð. Kvikmyndasjóður verði þannig látinn mæta afgangi sem á endanum mun gjöreyða íslenskum kvikmyndaverkefnum. Mikilvægt er að umræða fari fram innan greinarinnar um Kvikmyndastefnuna og efndir hennar og það ójafnvægi sem hefur myndast eftir að endurgreiðslan var hækkuð í 35% og Kvikmyndasjóður helmingaður. Þörf er á áliti erlendra sérfræðinga frá samanburðarlöndum sem hafa innleitt svipað endurgreiðslukerfi til að heyra reynslu þeirra á fyrirkomulaginu. Í markmiðum laga um endurgreiðslur vegna kvikmyndaframleiðslu er kveðið á um eflingu á innlendri menningu og kynningu á sögu lands og þjóðar, og á íslenskri náttúru. Framkvæmd laga um endurgreiðslur til kvikmyndaframleiðslu þarf að rýna með tilliti til þessara markmiða. Kvikmyndasjóður í samræmi við metnaðarfulla Kvikmyndastefnu Kvikmyndastefna til ársins 2030 er fyrsta heildstæða stefna íslenskra stjórnvalda á sviði kvikmyndamála. Hún var unnin í nánu samstarfi atvinnulífs og stjórnvalda, í þverpólitískri sátt undir forystu mennta- og menningarmálaráðherra. Mikilvægt er að stefnan tapi ekki inntaki sínu þrátt fyrir ólgusjó ríkisfjármálanna. Samtök kvikmyndaleikstjóra gera þá kröfu á að nú verði gert samkomulag við kvikmyndahöfunda og kvikmyndagerðarfólk um framlög til kvikmyndasjóðs til að tryggja stöðugleika í greininni. Framlög sem gildi til a.m.k næstu fjögurra ára, eins og hefur tíðkast á árum áður en hafa ekki gilt frá árinu 2019. Samtök kvikmyndaleikstjóra krefjast þess einnig að staðið verði við loforð um öflugan kvikmyndasjóð eins og kvikmyndastefnan kveður á um enda er hann forsenda frumsköpunar í íslenskri kvikmyndagerð. Höfundar eru í stjórn Samtaka kvikmyndaleikstjóra
Flokkar sem telja almenning of vitlausan til að vita hvað sé sér fyrir bestu Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Til hvers þá að segja satt? Pólitískt baktjaldamakk og upplýsingafölsun í Suðurnesjabæ Ari Gylfason Skoðun
Skoðun Fátækt á Íslandi: Áskoranir, viðkvæmir hópar og leiðir til úrbóta Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar
Skoðun Flokkar sem telja almenning of vitlausan til að vita hvað sé sér fyrir bestu Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Til hvers þá að segja satt? Pólitískt baktjaldamakk og upplýsingafölsun í Suðurnesjabæ Ari Gylfason skrifar
Skoðun Er niðurstaðan einstök? Ársreikningur Hveragerðisbæjar 2024 Friðrik Sigurbjörnsson,Eyþór H. Ólafsson skrifar
Skoðun Loftslagsaðgerðir eru forsenda velsældar til framtíðar – ekki valkostur: Svargrein við niðurstöðum rannsóknar sem kynnt var á Velsældarþingi í gær Laura Sólveig Lefort Scheefer skrifar
Skoðun Afsökunarbeiðni til fyrri kynslóða – og þeirra sem erfa munu landið Arnar Þór Jónsson skrifar
Skoðun Hvað er verið að leiðrétta? Gabríel Ingimarsson,Sverrir Páll Einarsson,Alexander Hauksson,Ingvar Þóroddsson,María Ellen Steingrimsdóttir,Oddgeir Páll Georgsson,Ingunn Rós Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Efnahagslegur hagvöxtur þýðir ekki endilega samfélagslegur hagvöxtur Davíð Routley skrifar
Flokkar sem telja almenning of vitlausan til að vita hvað sé sér fyrir bestu Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Til hvers þá að segja satt? Pólitískt baktjaldamakk og upplýsingafölsun í Suðurnesjabæ Ari Gylfason Skoðun