Opið bréf til borgarstjórnar vegna málefna í Grafarvogi Kristjana Knudsen skrifar 24. október 2024 19:03 Ágæta borgarstjórn. Ég vil minna ykkur á þá staðreynd sem rannsóknir hafa sýnt fram á, að andleg vellíðan er í beinu sambandi við aðgengi að náttúrunni. Á meðan geðheilbrigðismál eru mikið í umræðunni þessa dagana dúkkar upp hver embættismaðurinn á fætur öðrum og lýsir því yfir að það þurfi að bæta um betur. Talið er að við séum á virkilega slæmum stað þegar kemur að þeim málum og eftirbátar þeirra þjóða sem við kjósum að bera okkur saman við. Það að græn svæði efli andlega heilsu virðist ekki hafa náð eyrum ykkar í Reykjavíkurborg einhverra hluta vegna. Þið viljið þétta byggðina, afnema náttúrulegu grænu og fallegu svæðin, og við förum bráðlega að lifa eins og maurar í mauraþúfu. Aðþrengd og náttúrulaus. Ég hlustaði á viðtal við Einar borgarstjóra í Bítinu á Bylgjunni þann 23. október þar sem hann svaraði neitandi þegar hann var spurður um hvort afnema ætti grænu svæðin, hann svaraði; “nei þvert á móti erum við að byggja leikvelli, bekki og stíga”. Það er ekki grænt náttúrulegt svæði. Í sama viðtali segist hann tilheyra framsækinni borgarstjórn. Ég hef heyrt að framsæknar borgir vilja halda í náttúrusvæðin. Þau séu dýrmæt eins og gull, þau sem enn eru til staðar. Maður að nafni Andrea Mechelli sem er klínískur sálfræðingur og taugavísindamaður hefur rannsakað hvernig þættir borgarumhverfisins hafa áhrif á andlega líðan á heimsvísu. Niðurstöður hans rannsókna benda til þess að náttúran og náttúrulegur fjölbreytileiki og fuglasöngur geti aukið andlega heilsu okkar. Það er vitað að líkamsrækt og útivera eflir heilsu, en ég hef tekið eftir því sjálf að það er náttúran sjálf í eðli sínu sem hefur þessi áhrif á okkur, frjàls og óþvinguð. Manngerðir göngustígar, bekkir og leikvellir koma ekki í stað náttúrulegs græns umhverfis. Samkvæmt áðurnefndri rannsókn er hættan á að fá þunglyndi um 20% minni hafi fólk aðgang að slíku náttúrusvæði. Er það ekki eitthvað sem framsýnir stjórnmálamenn vilja gera að forgangsmáli? Það sem vísindamaðurinn gerði var að nota snjallsímaforritið Urban Mind sem mældi umhverfi fólks, þar á meðal félagslega þætti og umhverfi, og á sama tíma mældi forritið hvernig fólki leið: það mældi sem sagt kvíða, streitu og einmanaleika. Hann hafði búist við að félagslegir þættir væru mjög mikilvægir, t.d. hvort fólk upplifði sig öruggt og sem hluta af hóp, og það reyndist svo sannarlega rétt. En það sem kom honum á óvart var að þeir þættir voru ekki eins mikilvægir og samneyti fólks við nàttúruna í nærumhverfi. Þannig að það kom í ljós að í mismunandi löndum og í mismunandi menningu leiddu kynni fólks við náttúruna til betri andlegrar vellíðunar. Þessi áhrif geta orðið til við tilfallandi verkefni í daglegu lífi, jafnvel bara það að ganga í vinnuna og heyra fuglasöng, sjá mismunandi dýralíf og plöntur. Sjá til fjalla, lækja eða sjávar. Það sem hefur auk þess verið í umræðunni hér eftir heimsfaraldurinn er einmanaleiki fólks. Samkvæmt rannsókninni er fólk 28% ólíklegra til að finna til einmanaleika þegar það er í umhverfi sem inniheldur náttúrulega eiginleika eins og tré, gróður og fugla miðað við þá sem höfðu slíkt ekki nærri. Rannsakendur komumst líka að því að fjölbreyttara náttúrulegt umhverfi leiðir til sterkari geðheilsu en einhæft náttúrulegt umhverfi, þar sem til dæmis er einungis gras og ekkert annað. Rétt skal að undirstrika að það er ekki útséð um að við eigum eftir að glíma við fleiri sjúkdómsfaraldra í framtíðinni. Væri þá ekki gott Einar og borgarstjórn að hafa hugsað til grænna svæða? Er ekki krísustjórnun einmitt eitthvað sem leiðtogar þurfa að huga að? Hvar var fólkið þegar neyðin var mest í Covid og allar líkamsræktarstöðvar voru lokaðar og menn gátu ekki hist eða faðmast? Menn fóru út í göngutúra og það hefur líklega létt mörgum lundina að hafa í það minnsta getað farið út undir bert loft. Hvernig hefur náttúran þessi jákvæðu áhrif á huga okkar? Í fyrsta lagi teljum við að náttúran hjálpi til við að bæta einbeitingu og draga úr andlegri þreytu. Þetta þýðir að minni og athygli fólks batnar. Þetta er kenning sem hefur verið til í mörg ár; það eru nokkrar vísbendingar, sérstaklega hjá börnum, um að það sé vitsmunalegur ávinningur. Það eru líka vísbendingar um að þegar fólk hefur aðgang að góðri náttúru þá hefur það tilhneigingu til að hreyfa sig og njóta náttúrunnar, sem leiðir til losunar skaphvetjandi hormóna, sem eru góð fyrir andlega heilsu. Rannsóknir sýna að þegar fólk eyðir tíma úti í náttúrunni batnar blóðþrýstingurinn og magn streituvaldandi hormóna dvínar. Ég flutti í Grafarvoginn fyrir 18 árum og hef orðið þess aðnjótandi að upplifa náttúruna í kringum voginn, þar er magnað fuglalíf. Leirurnar í Grafarvogi eru meðal mikilvægustu fuglabúsvæða í Reykjavík. Þar er mikið fuglalíf allan ársins hring, einkum vaðfuglar, mávar og endur. Á vorin og haustin er yndislegt að fara í fuglaskoðun því þá koma hundruð vaðfugla, á ferð sinni frá varpstöðvum á heimskautasvæðum. Það má sjá t.d. rauðbrystinga, sanderlur og lóuþræla sem sækja sér fæðu fyrir áframhaldandi ferðalag. Einnig má sjá íslenska farfugla sem koma þangað t.d. jaðrakana og stelka á vorin og heiðlóur sem hópa sig þar á haustin. Á veturna eru gráhegrar reglulegir gestir í Grafarvogi og stundum ef maður er heppinn má sjá glitta í seli á sundi og alltaf er hægt að sjá skeljar og kuðunga og jafnvel eins og einn smákrabba í flæðarmálinu. Það þarf ekki að taka fram að gönguferðir á þessu svæði eftir daglegt amstur eru ómetanleg og mikil heilsubót. Ég hef séð flott gervigreindarmyndbönd af útfærslum Reykjavíkurborgar oftar en einu sinni en ég er ekki sannfærð, það voru líka flott myndbönd af útfærslu byggðar í Gufunesi og þau eru ekkert lík því sem úr varð. Það er alveg ljóst að fyrirhugaðar framkvæmdir munu hafa óafturkræf áhrif á náttúruna og lýðheilsu okkar borgarbúa. Höfundur er bókasafns- og upplýsingafræðingur og náttúruvinur Upplýsingar um rannsóknir sem vísað er í er að finna hér: https://www.mentalhealth.org.uk/our-work/research/nature-how-connecting-nature-benefits-our-mental-health https://www.theguardian.com/science/article/2024/may/19/andrea-mechelli-urban-mind- Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reykjavík Skipulag Heilbrigðismál Geðheilbrigði Mest lesið Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson Skoðun Almageddon? Eyþór Kristleifsson Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Óstjórn í húsnæðismálum Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson Skoðun Skoðun Skoðun Nýtanleg verðmætasköpun um allt land Jóhann Frímann Arinbjarnarson skrifar Skoðun Geðrænn vandi barna og ungmenna Eldur S. Kristinsson skrifar Skoðun Það er kominn verðmiði á fangelsið en hvað má ungmenni í alvarlegum vanda kosta? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hinn opni tékki samgöngusáttmálans – ljósastýring og Sundabraut Eiríkur S. Svavarsson skrifar Skoðun Eru sumir heppnari en aðrir? Anna Kristín Jensdóttir skrifar Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar Skoðun Sjálfstætt fólk Kristín Linda Jónsdóttir skrifar Skoðun Óstjórn í húsnæðismálum Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Arfur stjórnmálanna 2024 Elvar Eyvindsson skrifar Skoðun Kjósum rétt(indi) fyrir fatlað fólk! Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Frelsi er allra, ekki fárra útvaldra Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Menntun og tækifæri: Hvað veljum við fyrir Ísland? Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Eyðimerkurganga kosningabaráttunnar? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Kjóstu meiri árangur Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hvaða hlekkur ert þú í keðjunni? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Laxeldið verður ekki stöðvað Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Þroskamerki þjóðar Tómas Torfason skrifar Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Var stytting náms til stúdentsprófs í þágu ungmenna? Sigurður E. Sigurjónsson skrifar Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson skrifar Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Sjálfstæðar konur? Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Fullveldinu er fórnað með aðild að Evrópusambandinu Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Endurhugsum dæmið, endurnýtum textíl Guðbjörg Rut Pálmadóttir skrifar Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Um kosningar, gulrætur og verðbólgu Jean-Rémi Chareyre skrifar Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson skrifar Sjá meira
Ágæta borgarstjórn. Ég vil minna ykkur á þá staðreynd sem rannsóknir hafa sýnt fram á, að andleg vellíðan er í beinu sambandi við aðgengi að náttúrunni. Á meðan geðheilbrigðismál eru mikið í umræðunni þessa dagana dúkkar upp hver embættismaðurinn á fætur öðrum og lýsir því yfir að það þurfi að bæta um betur. Talið er að við séum á virkilega slæmum stað þegar kemur að þeim málum og eftirbátar þeirra þjóða sem við kjósum að bera okkur saman við. Það að græn svæði efli andlega heilsu virðist ekki hafa náð eyrum ykkar í Reykjavíkurborg einhverra hluta vegna. Þið viljið þétta byggðina, afnema náttúrulegu grænu og fallegu svæðin, og við förum bráðlega að lifa eins og maurar í mauraþúfu. Aðþrengd og náttúrulaus. Ég hlustaði á viðtal við Einar borgarstjóra í Bítinu á Bylgjunni þann 23. október þar sem hann svaraði neitandi þegar hann var spurður um hvort afnema ætti grænu svæðin, hann svaraði; “nei þvert á móti erum við að byggja leikvelli, bekki og stíga”. Það er ekki grænt náttúrulegt svæði. Í sama viðtali segist hann tilheyra framsækinni borgarstjórn. Ég hef heyrt að framsæknar borgir vilja halda í náttúrusvæðin. Þau séu dýrmæt eins og gull, þau sem enn eru til staðar. Maður að nafni Andrea Mechelli sem er klínískur sálfræðingur og taugavísindamaður hefur rannsakað hvernig þættir borgarumhverfisins hafa áhrif á andlega líðan á heimsvísu. Niðurstöður hans rannsókna benda til þess að náttúran og náttúrulegur fjölbreytileiki og fuglasöngur geti aukið andlega heilsu okkar. Það er vitað að líkamsrækt og útivera eflir heilsu, en ég hef tekið eftir því sjálf að það er náttúran sjálf í eðli sínu sem hefur þessi áhrif á okkur, frjàls og óþvinguð. Manngerðir göngustígar, bekkir og leikvellir koma ekki í stað náttúrulegs græns umhverfis. Samkvæmt áðurnefndri rannsókn er hættan á að fá þunglyndi um 20% minni hafi fólk aðgang að slíku náttúrusvæði. Er það ekki eitthvað sem framsýnir stjórnmálamenn vilja gera að forgangsmáli? Það sem vísindamaðurinn gerði var að nota snjallsímaforritið Urban Mind sem mældi umhverfi fólks, þar á meðal félagslega þætti og umhverfi, og á sama tíma mældi forritið hvernig fólki leið: það mældi sem sagt kvíða, streitu og einmanaleika. Hann hafði búist við að félagslegir þættir væru mjög mikilvægir, t.d. hvort fólk upplifði sig öruggt og sem hluta af hóp, og það reyndist svo sannarlega rétt. En það sem kom honum á óvart var að þeir þættir voru ekki eins mikilvægir og samneyti fólks við nàttúruna í nærumhverfi. Þannig að það kom í ljós að í mismunandi löndum og í mismunandi menningu leiddu kynni fólks við náttúruna til betri andlegrar vellíðunar. Þessi áhrif geta orðið til við tilfallandi verkefni í daglegu lífi, jafnvel bara það að ganga í vinnuna og heyra fuglasöng, sjá mismunandi dýralíf og plöntur. Sjá til fjalla, lækja eða sjávar. Það sem hefur auk þess verið í umræðunni hér eftir heimsfaraldurinn er einmanaleiki fólks. Samkvæmt rannsókninni er fólk 28% ólíklegra til að finna til einmanaleika þegar það er í umhverfi sem inniheldur náttúrulega eiginleika eins og tré, gróður og fugla miðað við þá sem höfðu slíkt ekki nærri. Rannsakendur komumst líka að því að fjölbreyttara náttúrulegt umhverfi leiðir til sterkari geðheilsu en einhæft náttúrulegt umhverfi, þar sem til dæmis er einungis gras og ekkert annað. Rétt skal að undirstrika að það er ekki útséð um að við eigum eftir að glíma við fleiri sjúkdómsfaraldra í framtíðinni. Væri þá ekki gott Einar og borgarstjórn að hafa hugsað til grænna svæða? Er ekki krísustjórnun einmitt eitthvað sem leiðtogar þurfa að huga að? Hvar var fólkið þegar neyðin var mest í Covid og allar líkamsræktarstöðvar voru lokaðar og menn gátu ekki hist eða faðmast? Menn fóru út í göngutúra og það hefur líklega létt mörgum lundina að hafa í það minnsta getað farið út undir bert loft. Hvernig hefur náttúran þessi jákvæðu áhrif á huga okkar? Í fyrsta lagi teljum við að náttúran hjálpi til við að bæta einbeitingu og draga úr andlegri þreytu. Þetta þýðir að minni og athygli fólks batnar. Þetta er kenning sem hefur verið til í mörg ár; það eru nokkrar vísbendingar, sérstaklega hjá börnum, um að það sé vitsmunalegur ávinningur. Það eru líka vísbendingar um að þegar fólk hefur aðgang að góðri náttúru þá hefur það tilhneigingu til að hreyfa sig og njóta náttúrunnar, sem leiðir til losunar skaphvetjandi hormóna, sem eru góð fyrir andlega heilsu. Rannsóknir sýna að þegar fólk eyðir tíma úti í náttúrunni batnar blóðþrýstingurinn og magn streituvaldandi hormóna dvínar. Ég flutti í Grafarvoginn fyrir 18 árum og hef orðið þess aðnjótandi að upplifa náttúruna í kringum voginn, þar er magnað fuglalíf. Leirurnar í Grafarvogi eru meðal mikilvægustu fuglabúsvæða í Reykjavík. Þar er mikið fuglalíf allan ársins hring, einkum vaðfuglar, mávar og endur. Á vorin og haustin er yndislegt að fara í fuglaskoðun því þá koma hundruð vaðfugla, á ferð sinni frá varpstöðvum á heimskautasvæðum. Það má sjá t.d. rauðbrystinga, sanderlur og lóuþræla sem sækja sér fæðu fyrir áframhaldandi ferðalag. Einnig má sjá íslenska farfugla sem koma þangað t.d. jaðrakana og stelka á vorin og heiðlóur sem hópa sig þar á haustin. Á veturna eru gráhegrar reglulegir gestir í Grafarvogi og stundum ef maður er heppinn má sjá glitta í seli á sundi og alltaf er hægt að sjá skeljar og kuðunga og jafnvel eins og einn smákrabba í flæðarmálinu. Það þarf ekki að taka fram að gönguferðir á þessu svæði eftir daglegt amstur eru ómetanleg og mikil heilsubót. Ég hef séð flott gervigreindarmyndbönd af útfærslum Reykjavíkurborgar oftar en einu sinni en ég er ekki sannfærð, það voru líka flott myndbönd af útfærslu byggðar í Gufunesi og þau eru ekkert lík því sem úr varð. Það er alveg ljóst að fyrirhugaðar framkvæmdir munu hafa óafturkræf áhrif á náttúruna og lýðheilsu okkar borgarbúa. Höfundur er bókasafns- og upplýsingafræðingur og náttúruvinur Upplýsingar um rannsóknir sem vísað er í er að finna hér: https://www.mentalhealth.org.uk/our-work/research/nature-how-connecting-nature-benefits-our-mental-health https://www.theguardian.com/science/article/2024/may/19/andrea-mechelli-urban-mind-
Skoðun Það er kominn verðmiði á fangelsið en hvað má ungmenni í alvarlegum vanda kosta? Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hinn opni tékki samgöngusáttmálans – ljósastýring og Sundabraut Eiríkur S. Svavarsson skrifar
Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar
Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar
Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar
Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar