Kennari fær milljón! Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar 29. október 2024 18:01 Verkfall kennara er hafið, ,,eitt í safnið“, en kennarar hafa því miður margoft þurft að grípa til verkfallsvopnsins og þau verkföll oft verið harðvítug og staðið vikum saman, sem auðvitað er ekki gott. Fólk vill vinna sína vinnu og fá almennilega borgað fyrir það. Að þessu sinni er farið í verkfall vegna þess að launagreiðandi kennara, ,,hið opinbera“ (ríki og sveitarfélög) hefur ekki staðið við loforð sem skrifað var undir við hátíðlega athöfn árið 2016, um jöfnun launa á milli markaða. Það á að fela í sér að kennarar (sem eru sérfræðingar) fái sambærileg laun og sérfræðingar á almennum markaði. Kennarar eru einfaldlega að rukka hið opinbera um það standi við gefin loforð. Hvað ef kennari fengi milljón? Reynt hefur verið að setja tölu á þessa kröfu og einhver snillingurinn fann það út að með þessari kröfu væru kennarar í raun að fara fram á milljón á mánuði (sem er reyndar ekki rétt). Minnir mig að Morgunblaðið hafi meðal annars slegið þessu upp og svo fór þetta víðar. Látum töluna liggja á milli hluta, en samt; Hvað ef kennari fengi milljón? Það varð uppi fótur og fit og nánast eins og samfélagið hefði farið á hliðina: ,,Kennari með milljón, eruð þið gengin af göflunum“? Af sumum mátti skilja að þetta væri einfaldlega með hræðilegustu hugmyndum sem komið hafa fram í íslensku samfélagi, nánast frá upphafi byggðar! Já, hvað ef að kennari fengi nú milljón? Væri eitthvað að því? Sá sem ritar þessi orð, sér bara ekkert að því. Því hvernig á t.d. að fá ung fólk til að mennta sig til starfa í kennslu ef launin eru slök og halda áfram að vera slök? Væri ekki líka bara í lagi að greiða vel fyrir eitt mikilvægasta starf samfélagsins, kennslu og umönnun barna og unglinga? Skólastarf og menntun eru jú einn af hornsteinum samfélagsins, það eru allir sammála um það. Hræsni og tvöfeldni Þessi umræða segir í raun mjög margt um þá afstöðu til kennslu og kennslustarfa sem heyra má víða í samfélaginu, því miður. Að mörgu leyti er að finna í henni ákveðna hræsni og tvöfeldni. Hef ég sjálfur persónulega reynslu af því. Líka segir þetta nokkuð um afstöðuna til barna, viljum við að þeir sem starfi með börnum séu illa launaðir og óánægðir í vinnunni? Er það skemmtileg og aðlaðandi framtíðarsýn? Á hátíðarstundum tala stjórnmálamenn fjálglega um það hversu gríðarlega mikilvæg menntun er og að Ísland væri nú ekki til mikilla afreka án hennar. Á tímum kóvid voru kennarar ,,framvarðasveit“ og já, vissulega stóðu þeir sig frábærlega, sem og fleiri stéttir. Þar lögðust margir á eitt. En nú, þegar ræða á um að efna gefin loforð og þegar kennarar vilja bæta kjör sín og stöðu, þá er skyndilega komið annað hljóð í strokkinn og kennarar sakaðir um að já, jafnvel, vera bara letiblóð og nenna ekki að vinna. Og svo alltaf veikir í þokkabót. Það vita það allir að meiri virðing er borin fyrir stéttum og hópum sem hafa hærri laun, t.d. læknum, lögfræðingum og fleiri slíkum. Það vita það líka allir að kennarar hafa mjög mikilvægu hlutverki að gegna í því að koma ungviði þessa lands til vits og ára, því kennarar eru ekki bara kennarar heldur líka uppalendur, ásamt foreldrunum. Frá upphafi skólagöngu er einstaklingur mjög stóran hluta dagsins í skólanum, segjum bara 1/3 hluta hans og undir umsjá fagaðila þar, sérfræðinga, sem kallast kennarar. Auðvitað á að launasetja störf slíkra aðila hátt. Meirihlutinn konur í kennslustörfum Það er líka þekkt staðreynd að meirihluti þeirra sem starfar við kennslu og í menntakerfinu eru konur. Þessi umræða sem ég ræddi hér að ofan hefur því líka með afstöðuna til kvenna í samfélaginu að gera. Til dæmis eru konur í miklum meirihluta í mínum skóla, Fjölbrautaskólanum í Garðabæ, en árið 2020 voru rúmlega 60% starfsmanna framhaldsskólanna hérlendis konur, um 40% karlar. Í grunnskólanum eru rúmlega 80% konur, tæp 20% karlar, en alls eru um 5900 talsins starfandi innan grunnskólans. Þetta eru tölur frá 2023. Niðurstaða mín er því þessi: Það er EKKERT að því að kennari fái milljón og í raun hefði það átt að vera búið að gerast fyrir löngu. En málið er líka þetta: Það er best, eðlilegt og sjálfsagt að staðið sé við fögur loforð sem gefin eru. Annars er bara best að sleppa því, öllum myndatökum og slíku sem fylgir. Það er til lítils að slá sig til riddara, sem síðan hverfur eins og dögg fyrir sólu. Svo vil ég bæta þessu við: Jafn ríkt samfélag og Ísland hlýtur að hafa efni á því að ,,splæsa vel í kennara“ – annað eins hefur nú verið gert! Höfundur er kennari og trúnaðarmaður við Fjölbrautaskólann í Garðabæ. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kennaraverkfall 2024 Kjaramál Kjaraviðræður 2023-24 Gunnar Hólmsteinn Ársælsson Mest lesið Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson Skoðun Almageddon? Eyþór Kristleifsson Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Það er kominn verðmiði á fangelsið en hvað má ungmenni í alvarlegum vanda kosta? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hinn opni tékki samgöngusáttmálans – ljósastýring og Sundabraut Eiríkur S. Svavarsson skrifar Skoðun Eru sumir heppnari en aðrir? Anna Kristín Jensdóttir skrifar Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar Skoðun Sjálfstætt fólk Kristín Linda Jónsdóttir skrifar Skoðun Óstjórn í húsnæðismálum Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Arfur stjórnmálanna 2024 Elvar Eyvindsson skrifar Skoðun Kjósum rétt(indi) fyrir fatlað fólk! Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Frelsi er allra, ekki fárra útvaldra Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Menntun og tækifæri: Hvað veljum við fyrir Ísland? Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Eyðimerkurganga kosningabaráttunnar? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Kjóstu meiri árangur Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hvaða hlekkur ert þú í keðjunni? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Laxeldið verður ekki stöðvað Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Þroskamerki þjóðar Tómas Torfason skrifar Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Var stytting náms til stúdentsprófs í þágu ungmenna? Sigurður E. Sigurjónsson skrifar Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson skrifar Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Sjálfstæðar konur? Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Fullveldinu er fórnað með aðild að Evrópusambandinu Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Endurhugsum dæmið, endurnýtum textíl Guðbjörg Rut Pálmadóttir skrifar Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Um kosningar, gulrætur og verðbólgu Jean-Rémi Chareyre skrifar Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson skrifar Skoðun Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson skrifar Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson skrifar Sjá meira
Verkfall kennara er hafið, ,,eitt í safnið“, en kennarar hafa því miður margoft þurft að grípa til verkfallsvopnsins og þau verkföll oft verið harðvítug og staðið vikum saman, sem auðvitað er ekki gott. Fólk vill vinna sína vinnu og fá almennilega borgað fyrir það. Að þessu sinni er farið í verkfall vegna þess að launagreiðandi kennara, ,,hið opinbera“ (ríki og sveitarfélög) hefur ekki staðið við loforð sem skrifað var undir við hátíðlega athöfn árið 2016, um jöfnun launa á milli markaða. Það á að fela í sér að kennarar (sem eru sérfræðingar) fái sambærileg laun og sérfræðingar á almennum markaði. Kennarar eru einfaldlega að rukka hið opinbera um það standi við gefin loforð. Hvað ef kennari fengi milljón? Reynt hefur verið að setja tölu á þessa kröfu og einhver snillingurinn fann það út að með þessari kröfu væru kennarar í raun að fara fram á milljón á mánuði (sem er reyndar ekki rétt). Minnir mig að Morgunblaðið hafi meðal annars slegið þessu upp og svo fór þetta víðar. Látum töluna liggja á milli hluta, en samt; Hvað ef kennari fengi milljón? Það varð uppi fótur og fit og nánast eins og samfélagið hefði farið á hliðina: ,,Kennari með milljón, eruð þið gengin af göflunum“? Af sumum mátti skilja að þetta væri einfaldlega með hræðilegustu hugmyndum sem komið hafa fram í íslensku samfélagi, nánast frá upphafi byggðar! Já, hvað ef að kennari fengi nú milljón? Væri eitthvað að því? Sá sem ritar þessi orð, sér bara ekkert að því. Því hvernig á t.d. að fá ung fólk til að mennta sig til starfa í kennslu ef launin eru slök og halda áfram að vera slök? Væri ekki líka bara í lagi að greiða vel fyrir eitt mikilvægasta starf samfélagsins, kennslu og umönnun barna og unglinga? Skólastarf og menntun eru jú einn af hornsteinum samfélagsins, það eru allir sammála um það. Hræsni og tvöfeldni Þessi umræða segir í raun mjög margt um þá afstöðu til kennslu og kennslustarfa sem heyra má víða í samfélaginu, því miður. Að mörgu leyti er að finna í henni ákveðna hræsni og tvöfeldni. Hef ég sjálfur persónulega reynslu af því. Líka segir þetta nokkuð um afstöðuna til barna, viljum við að þeir sem starfi með börnum séu illa launaðir og óánægðir í vinnunni? Er það skemmtileg og aðlaðandi framtíðarsýn? Á hátíðarstundum tala stjórnmálamenn fjálglega um það hversu gríðarlega mikilvæg menntun er og að Ísland væri nú ekki til mikilla afreka án hennar. Á tímum kóvid voru kennarar ,,framvarðasveit“ og já, vissulega stóðu þeir sig frábærlega, sem og fleiri stéttir. Þar lögðust margir á eitt. En nú, þegar ræða á um að efna gefin loforð og þegar kennarar vilja bæta kjör sín og stöðu, þá er skyndilega komið annað hljóð í strokkinn og kennarar sakaðir um að já, jafnvel, vera bara letiblóð og nenna ekki að vinna. Og svo alltaf veikir í þokkabót. Það vita það allir að meiri virðing er borin fyrir stéttum og hópum sem hafa hærri laun, t.d. læknum, lögfræðingum og fleiri slíkum. Það vita það líka allir að kennarar hafa mjög mikilvægu hlutverki að gegna í því að koma ungviði þessa lands til vits og ára, því kennarar eru ekki bara kennarar heldur líka uppalendur, ásamt foreldrunum. Frá upphafi skólagöngu er einstaklingur mjög stóran hluta dagsins í skólanum, segjum bara 1/3 hluta hans og undir umsjá fagaðila þar, sérfræðinga, sem kallast kennarar. Auðvitað á að launasetja störf slíkra aðila hátt. Meirihlutinn konur í kennslustörfum Það er líka þekkt staðreynd að meirihluti þeirra sem starfar við kennslu og í menntakerfinu eru konur. Þessi umræða sem ég ræddi hér að ofan hefur því líka með afstöðuna til kvenna í samfélaginu að gera. Til dæmis eru konur í miklum meirihluta í mínum skóla, Fjölbrautaskólanum í Garðabæ, en árið 2020 voru rúmlega 60% starfsmanna framhaldsskólanna hérlendis konur, um 40% karlar. Í grunnskólanum eru rúmlega 80% konur, tæp 20% karlar, en alls eru um 5900 talsins starfandi innan grunnskólans. Þetta eru tölur frá 2023. Niðurstaða mín er því þessi: Það er EKKERT að því að kennari fái milljón og í raun hefði það átt að vera búið að gerast fyrir löngu. En málið er líka þetta: Það er best, eðlilegt og sjálfsagt að staðið sé við fögur loforð sem gefin eru. Annars er bara best að sleppa því, öllum myndatökum og slíku sem fylgir. Það er til lítils að slá sig til riddara, sem síðan hverfur eins og dögg fyrir sólu. Svo vil ég bæta þessu við: Jafn ríkt samfélag og Ísland hlýtur að hafa efni á því að ,,splæsa vel í kennara“ – annað eins hefur nú verið gert! Höfundur er kennari og trúnaðarmaður við Fjölbrautaskólann í Garðabæ.
Skoðun Það er kominn verðmiði á fangelsið en hvað má ungmenni í alvarlegum vanda kosta? Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hinn opni tékki samgöngusáttmálans – ljósastýring og Sundabraut Eiríkur S. Svavarsson skrifar
Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar
Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar
Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar
Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar