Steinþór hafi verið að berjast fyrir lífi sínu Jón Þór Stefánsson skrifar 1. nóvember 2024 14:09 Vilhjálmur H. Vilhjálmsson, lögmaður Steinþórs, segir niðurstöðu Landsréttar lögfræðilega rétta. Vísir/Vilhelm Vilhjálmur H. Vilhjálmsson, lögmaður Steinþórs Einarssonar sem var í gær sýknaður af ákæru um manndráp, segir niðurstöðuna fela í sér mikinn létti fyrir umbjóðanda sinn sem hafi þurft að sitja undir þungum sökum. Steinþór hlaut átta ára fangelsisdóm í Héraðsdómi Norðurlands eystra fyrir að svipta Tómas Waagfjörð lífi með því að stinga hann tvisvar sinnum í síðuna með hnífi, með þeim afleiðingum að ytri mjaðmarslagæð fór í sundur og olli umfangsmiklu blóðtapi sem leiddi til dauða Tómasar. Landsréttur sneri þeim dómi við í gær og komst að þeirri niðurstöðu að Steinþór hefði beitt neyðarvörn þar sem hinn látni hefði ráðist á hann með hnífi. Að mati dómsins var árás Steinþórs „augsýnilega hættulegri“ en þrátt fyrir það var talið að hann hafi verið „svo skelfdur eða forviða“ að neyðarvörnin var talin heimil. Vakti furðu hjá honum að krefjast þyngri dóms „Þessi niðurstaða er að sjálfsögðu léttir fyrir umbjóðanda minn. Hann hefur auðvitað þurft að sitja undir þessum dómi Héraðsdóms, sem er í fyrsta lagi rangur hvað varðar sakfellingu, og ekki síður var lengd refsingarinnar sem honum var gerð langt úr öllu hófi,“ segir Vilhjálmur í samtali við fréttastofu. Hann bendir á að ákæruvaldið hafi í héraði lagt til að farið yrði undir lágmark refsingar fyrir manndráp, sem er fimm ára fangelsisdómur. Og jafnvel gera Steinþóri ekki sérstaka refsingu fyrir umrætt brot. „En héraðsdómur tekur þá skringilegu ákvörðun að fara langt fram úr refsikröfu ákæruvaldsins. Svo vekur það enn meiri furðu að þegar málinu er áfrýjað til Landsréttar að þá gerir ákæruvaldið kröfu um refsiþingingu þrátt fyrir þessa fyrri afstöðu ákæruvaldsins í héraði,“ segir Vilhjálmur. „Það sem er ánægjulegt í er að Landsréttur hafi sýknað umbjóðanda minn af öllum kröfum ákæruvaldsins í þessu máli sem er auðvitað hin eina rétta lögfræðilega niðurstaða í málinu með hliðjón af atvikum öllum.“ Steinþór að berjast fyrir lífi sínu Samt sem áður segir Vilhjálmur að niðurstaða Landsréttar sé áhugaverð í ljósi þess að í íslenskri réttarsögu hefur ekki oft verið fallist á neyðarvörn þegar ákært er fyrir manndráp. „En þessar heimildir eru í lögum og þeim ber að beita þegar aðstæður eru með þessum hætti. Í þessu tilfelli stendur umbjóðandi minn frami fyrir því að hann verður fyrir ólögmætri árás, ofsafenginni. Að mínu mati er augljóst að var ekkert annað en tilraun til manndráps. Ég tel að ef að hinn látni hefði lifað af hefði hann verið ákærður fyrir tilraun til manndráps. Eðli málsins samkvæmt var umbjóðandi minn þarna að berjast fyrir lífi sínu,“ segir Vilhjálmur. „Eins og segir í niðurstöðu Landsréttar þá er erfitt að hugsa að öllu leyti rökrétt í þessum aðstæðum. Hann gerði það sem gera þurfti til að komast af, þó að auðvitað að það sé hörmulegt að það hafi leitt til andláts manns þá má aldrei gleyma því hvað var upphafið af þessum harmleik.“ Var vongóður um að réttlætið myndi sigra Vilhjálmur var ekki lögmaður Steinþórs í héraði en hann tók við því í Landsrétti. Hann segir að honum hafi fundist augljóst frá fyrstu stundu þegar hann las niðurstöðu héraðsdóms að sá dómur væri rangur. Hann segist því hafa verið vongóður um að niðurstöðunni yrði breytt. „Ég ber traust til dómskerfisins á Íslandi. Við erum auðvitað með áfrýjunardómstól eins og Landsrétt og síðan Hæstarétt til þess að leiðrétta rangar niðurstöður dómstóls á lægra dómstigi. Þannig ég hafði alltaf fulla trú á því að réttlætið myndi sigra að lokum, sem það gerði,“ segir Vilhjálmur, sem bendir þó að ákæruvaldið hafi fjórar vikur til að áfrýja til Hæstaréttar. Ákveði Ríkissaksóknari að leitast eftir áfrýjun telur Vilhjálmur það frekar ólíklegt en líklegt að dómstóllinn taki málið fyrir. „Það eru auðvitað færri mál en fleiri sem hljóta náð fyrir augum Hæstaréttar. Og ég tala nú ekki um í þessu tilfelli þar sem dómur Landsréttar er lögfræðilega réttur, og vel rökstuddur. Síðast en ekki síst þá endurskoðar Hæstiréttur ekki niðurstöðu Landsréttar sem eru byggðar á munnlegri sönnunarfærslu fyrir dómi, og það á við í þessu tilfelli.“ Ef þetta hafi ekki verið neyðarvörn sé ekkert neyðarvörn Að því sögðu segir Vilhjálmur að sér þætti eðlilegt að ákæruvaldið myndi una niðurstöðunni. Að hans mati er umrætt mál gríðarlega skýrt dæmi um það þegar neyðarvörn sé beitt. „Við hljótum að gera þá kröfu til íslenska löggjafar og dómstóla að þeir fallist á það að fólk megi verja hendur sínar við þessar aðstæður. Ég segi það fullum fetum: Ef þessi ákvæði um neyðarvörn eiga ekki við í þessu tilfelli þá eiga þau aldrei við. Þá getum við alveg eins sleppt því að hafa þau í lögum.“ Dómsmál Manndráp á Ólafsfirði Fjallabyggð Mest lesið Ekkja hins látna: „Hann var enginn barnaperri“ Innlent „Tesla er ekki málið til að standa í svona“ Innlent „Unglingadrykkjan virðist vera orðin norm“ Innlent Trump gerir aðför að stjórn Seðlabankans Erlent Alvarlegt hversu mörg börn skorti samkennd Innlent Ísland gat ekki gert losunarmarkmið ESB að sínu Innlent „Ég segi bara að þögn er sama og samþykki“ Innlent Örlög Bayrou ráðast 8. september Erlent Skjálfti við Húsavík Innlent „Ég er fimmtíu kíló, ég get ekki stoppað hann“ Innlent Fleiri fréttir Ríkið braut á konu með því að láta mál hennar fyrnast Ekkja hins látna: „Hann var enginn barnaperri“ Árið í sögubækurnar sem eitt það hlýjasta á Íslandi Miklir vatnavextir og Fjallabak illfært flestum bílum Alvarlegt hversu mörg börn skorti samkennd Ísland gat ekki gert losunarmarkmið ESB að sínu Skjálfti við Húsavík Byssan reyndist leikfang „Það er sú aðgerð sem mun hraðast slá á þetta misræmi“ „Nokkur fjöldi“ ísjaka 16 kílómetrum frá Tröllaskaga „Ég segi bara að þögn er sama og samþykki“ „Unglingadrykkjan virðist vera orðin norm“ Staðan ekki alvarleg í Haukadalsá Loka Bröttubrekku í tvo daga „Tesla er ekki málið til að standa í svona“ Minntust Jesse í Vesturbænum: „Það er mikill söknuður að virkilega góðum dreng“ Skýr mynd dregin upp í dómsal og minningarstund Hækkar frítekjumark vegna hækkunar örorkulífeyris „Hann var hræddur, eiginlega alveg skíthræddur“ Kjaraviðræður Sinfó „stefni í rétta átt“ Stöðupróf verði skylda í öllum skólum strax í vor „Ég er fimmtíu kíló, ég get ekki stoppað hann“ Núverandi staða ekki talin vera alvarleg Vön því að hringja í fullorðna karlmenn á fölskum forsendum Opna Vesturbæjarlaug á morgun en Sundhallargestir þurfa að bíða Tilgangurinn að ná í „easy money“ Jökulhlaupið í rénun Í beinni frá héraðsdómi, unglingadrykkja og áheitakóngur Aldrei kynnst neinum sem harkaði jafnmikið af sér Hættir sem ritstjóri Kveiks Sjá meira
Steinþór hlaut átta ára fangelsisdóm í Héraðsdómi Norðurlands eystra fyrir að svipta Tómas Waagfjörð lífi með því að stinga hann tvisvar sinnum í síðuna með hnífi, með þeim afleiðingum að ytri mjaðmarslagæð fór í sundur og olli umfangsmiklu blóðtapi sem leiddi til dauða Tómasar. Landsréttur sneri þeim dómi við í gær og komst að þeirri niðurstöðu að Steinþór hefði beitt neyðarvörn þar sem hinn látni hefði ráðist á hann með hnífi. Að mati dómsins var árás Steinþórs „augsýnilega hættulegri“ en þrátt fyrir það var talið að hann hafi verið „svo skelfdur eða forviða“ að neyðarvörnin var talin heimil. Vakti furðu hjá honum að krefjast þyngri dóms „Þessi niðurstaða er að sjálfsögðu léttir fyrir umbjóðanda minn. Hann hefur auðvitað þurft að sitja undir þessum dómi Héraðsdóms, sem er í fyrsta lagi rangur hvað varðar sakfellingu, og ekki síður var lengd refsingarinnar sem honum var gerð langt úr öllu hófi,“ segir Vilhjálmur í samtali við fréttastofu. Hann bendir á að ákæruvaldið hafi í héraði lagt til að farið yrði undir lágmark refsingar fyrir manndráp, sem er fimm ára fangelsisdómur. Og jafnvel gera Steinþóri ekki sérstaka refsingu fyrir umrætt brot. „En héraðsdómur tekur þá skringilegu ákvörðun að fara langt fram úr refsikröfu ákæruvaldsins. Svo vekur það enn meiri furðu að þegar málinu er áfrýjað til Landsréttar að þá gerir ákæruvaldið kröfu um refsiþingingu þrátt fyrir þessa fyrri afstöðu ákæruvaldsins í héraði,“ segir Vilhjálmur. „Það sem er ánægjulegt í er að Landsréttur hafi sýknað umbjóðanda minn af öllum kröfum ákæruvaldsins í þessu máli sem er auðvitað hin eina rétta lögfræðilega niðurstaða í málinu með hliðjón af atvikum öllum.“ Steinþór að berjast fyrir lífi sínu Samt sem áður segir Vilhjálmur að niðurstaða Landsréttar sé áhugaverð í ljósi þess að í íslenskri réttarsögu hefur ekki oft verið fallist á neyðarvörn þegar ákært er fyrir manndráp. „En þessar heimildir eru í lögum og þeim ber að beita þegar aðstæður eru með þessum hætti. Í þessu tilfelli stendur umbjóðandi minn frami fyrir því að hann verður fyrir ólögmætri árás, ofsafenginni. Að mínu mati er augljóst að var ekkert annað en tilraun til manndráps. Ég tel að ef að hinn látni hefði lifað af hefði hann verið ákærður fyrir tilraun til manndráps. Eðli málsins samkvæmt var umbjóðandi minn þarna að berjast fyrir lífi sínu,“ segir Vilhjálmur. „Eins og segir í niðurstöðu Landsréttar þá er erfitt að hugsa að öllu leyti rökrétt í þessum aðstæðum. Hann gerði það sem gera þurfti til að komast af, þó að auðvitað að það sé hörmulegt að það hafi leitt til andláts manns þá má aldrei gleyma því hvað var upphafið af þessum harmleik.“ Var vongóður um að réttlætið myndi sigra Vilhjálmur var ekki lögmaður Steinþórs í héraði en hann tók við því í Landsrétti. Hann segir að honum hafi fundist augljóst frá fyrstu stundu þegar hann las niðurstöðu héraðsdóms að sá dómur væri rangur. Hann segist því hafa verið vongóður um að niðurstöðunni yrði breytt. „Ég ber traust til dómskerfisins á Íslandi. Við erum auðvitað með áfrýjunardómstól eins og Landsrétt og síðan Hæstarétt til þess að leiðrétta rangar niðurstöður dómstóls á lægra dómstigi. Þannig ég hafði alltaf fulla trú á því að réttlætið myndi sigra að lokum, sem það gerði,“ segir Vilhjálmur, sem bendir þó að ákæruvaldið hafi fjórar vikur til að áfrýja til Hæstaréttar. Ákveði Ríkissaksóknari að leitast eftir áfrýjun telur Vilhjálmur það frekar ólíklegt en líklegt að dómstóllinn taki málið fyrir. „Það eru auðvitað færri mál en fleiri sem hljóta náð fyrir augum Hæstaréttar. Og ég tala nú ekki um í þessu tilfelli þar sem dómur Landsréttar er lögfræðilega réttur, og vel rökstuddur. Síðast en ekki síst þá endurskoðar Hæstiréttur ekki niðurstöðu Landsréttar sem eru byggðar á munnlegri sönnunarfærslu fyrir dómi, og það á við í þessu tilfelli.“ Ef þetta hafi ekki verið neyðarvörn sé ekkert neyðarvörn Að því sögðu segir Vilhjálmur að sér þætti eðlilegt að ákæruvaldið myndi una niðurstöðunni. Að hans mati er umrætt mál gríðarlega skýrt dæmi um það þegar neyðarvörn sé beitt. „Við hljótum að gera þá kröfu til íslenska löggjafar og dómstóla að þeir fallist á það að fólk megi verja hendur sínar við þessar aðstæður. Ég segi það fullum fetum: Ef þessi ákvæði um neyðarvörn eiga ekki við í þessu tilfelli þá eiga þau aldrei við. Þá getum við alveg eins sleppt því að hafa þau í lögum.“
Dómsmál Manndráp á Ólafsfirði Fjallabyggð Mest lesið Ekkja hins látna: „Hann var enginn barnaperri“ Innlent „Tesla er ekki málið til að standa í svona“ Innlent „Unglingadrykkjan virðist vera orðin norm“ Innlent Trump gerir aðför að stjórn Seðlabankans Erlent Alvarlegt hversu mörg börn skorti samkennd Innlent Ísland gat ekki gert losunarmarkmið ESB að sínu Innlent „Ég segi bara að þögn er sama og samþykki“ Innlent Örlög Bayrou ráðast 8. september Erlent Skjálfti við Húsavík Innlent „Ég er fimmtíu kíló, ég get ekki stoppað hann“ Innlent Fleiri fréttir Ríkið braut á konu með því að láta mál hennar fyrnast Ekkja hins látna: „Hann var enginn barnaperri“ Árið í sögubækurnar sem eitt það hlýjasta á Íslandi Miklir vatnavextir og Fjallabak illfært flestum bílum Alvarlegt hversu mörg börn skorti samkennd Ísland gat ekki gert losunarmarkmið ESB að sínu Skjálfti við Húsavík Byssan reyndist leikfang „Það er sú aðgerð sem mun hraðast slá á þetta misræmi“ „Nokkur fjöldi“ ísjaka 16 kílómetrum frá Tröllaskaga „Ég segi bara að þögn er sama og samþykki“ „Unglingadrykkjan virðist vera orðin norm“ Staðan ekki alvarleg í Haukadalsá Loka Bröttubrekku í tvo daga „Tesla er ekki málið til að standa í svona“ Minntust Jesse í Vesturbænum: „Það er mikill söknuður að virkilega góðum dreng“ Skýr mynd dregin upp í dómsal og minningarstund Hækkar frítekjumark vegna hækkunar örorkulífeyris „Hann var hræddur, eiginlega alveg skíthræddur“ Kjaraviðræður Sinfó „stefni í rétta átt“ Stöðupróf verði skylda í öllum skólum strax í vor „Ég er fimmtíu kíló, ég get ekki stoppað hann“ Núverandi staða ekki talin vera alvarleg Vön því að hringja í fullorðna karlmenn á fölskum forsendum Opna Vesturbæjarlaug á morgun en Sundhallargestir þurfa að bíða Tilgangurinn að ná í „easy money“ Jökulhlaupið í rénun Í beinni frá héraðsdómi, unglingadrykkja og áheitakóngur Aldrei kynnst neinum sem harkaði jafnmikið af sér Hættir sem ritstjóri Kveiks Sjá meira