Svör við atvinnuumsóknum – Ákall til atvinnurekenda Valgerður Rut Jakobsdóttir skrifar 6. nóvember 2024 14:02 Flest höfum við þurft og eigum eftir að þurfa á einhverjum tímapunkti í lífinu að leggja inn atvinnuumsókn, í þeim tilgangi að reyna að landa starfi. Þetta gæti verið draumastarfið eða starf sem við ákveðum að sækja um af því að það hentar vel aðstæðum okkar hverju sinni. Að sækja um starf er í mörgum tilfellum meira en að segja það. Atvinnurekendur gera sífellt meiri kröfur um hæfni umsækjenda, til dæmis í tengslum við færni í mannlegum samskiptum og góða tölvufærni. Þar að auki búum við nú í fjölmenningarsamfélagi sem þýðir að samskipti geta reynst flóknari því að tungumálin eru orðin fleiri og atvinnurekendur gera gjarnan kröfu á góða íslenskukunnáttu, enskukunnáttu eða hvoru tveggja. Margir atvinnurekendur hafa þó gefið þeim hópi fólks sem hvorki talar íslensku né ensku tækifæri til að komast inn á vinnumarkaðinn og fyrir það ber að þakka. Fólk í atvinnuleit Í upplýsingum úr þjóðhagsspá í nóvember kemur fram að atvinnuleysi samkvæmt vinnumarkaðsrannsókn Hagstofu Íslands var að meðaltali 3,6% á fyrstu níu mánuðum ársins og gert er ráð fyrir að það aukist og verði að meðaltaltali 4,1% á næsta ári. Í starfi mínu sem ráðgjafi hjá Vinnumálastofnun hitti ég reglulega fólk sem er í atvinnuleit. Það geta verið margvíslegar ástæður fyrir því að fólk er án atvinnu. Sumir hafa misst starf sitt óvænt, sem getur verið mikið áfall. Aðrir hafa verið í starfi þar sem ráðning þeirra var tímabundin og ráðningartímabilinu lokið. Einnig er ákveðinn hópur af fólki sem hefur sagt starfi sínu lausu og leitar nú á önnur mið og enn aðrir hafa aldrei unnið áður á íslenskum vinnumarkaði en vilja gjarnan komast í starf sem allra fyrst. Vinna og hugsun að baki hverrar atvinnuumsóknar Það getur verið krefjandi fyrir hvern sem er að fara í gegnum ferlið sem fylgir því að reyna að landa starfi og það eru ýmis atriði sem þarf að hafa í huga að þegar kemur að því að leggja inn atvinnuumsókn. Ráðgjafar Vinnumálastofnunar leggja mikið upp úr því að hvetja fólk til þess að vanda til verka og bjóða upp á leiðsögn og stuðning fyrir þá sem vilja. Það þarf að byrja á því að uppfæra ferilskrá eða jafnvel gera ferilskrá frá grunni. Ferilskrá er eitt mikilvægasta verkfærið í atvinnuleitinni. Í henni reynir fólk að draga fram alla sína reynslu, hæfni og styrkleika og margir eyða miklum tíma í að gera ferilskrána eins góða og mögulegt er. Þetta finnst mörgum erfitt, einfaldlega vegna þess að fólk á misjafnlega auðvelt með að þekkja og gera grein fyrir eigin hæfni og styrkleikum, hvað þá að koma þeim niður á blað. Staðreyndin er þó sú að allir hafa einhverja hæfni og reynslu fram að færa og þess vegna er ferilskráin mikilvæg, eins konar markaðssetning á sjálfum sér. Margir leggja einnig mikla vinnu í að skrifa kynningarbréf samhliða atvinnuumsóknum sínum, en megin markmið kynningarbréfa er að sannfæra ráðningaraðila um hvað það er sem umsækjandi getur gert fyrir þá. Það er því ljóst oft fer mikill tími, vinna og sjálfsígrundun í að koma þessum upplýsingum niður á blað í þeim tilgangi að sannfæra vinnuveitendur um hvers vegna þeir ættu að ráða viðkomandi í vinnu. Vonir og væntingar eftir hverja og eina atvinnuumsókn Þegar horft er til þeirra atriða sem hér hefur verið fjallað um, er rétt að vekja athygli á því að hverri og einni starfsumsókn ætti að taka fagnandi. Vinnuveitendur þekkja vel hversu dýrmætt það er að næla í góðan starfskraft og það er mikilvægt fyrir atvinnulífið að halda hjólum þess gangandi. Það þýðir að við hljótum að vilja sjá alls konar fólk sækja um alls konar störf, vegna þess að þarfir hvers og eins fyrirtækis eru misjafnar og þegar vöntun er á starfsfólki hlýtur það að þykja eftirsóknarvert að hafa úr mörgum umsækjendum að velja. Það er því fyrirtækjum og vinnuveitendum í hag að fólk í atvinnuleit leggi inn hjá þeim starfsumsóknir. Mikilvægt að hafa alltaf í huga að á bak við hverja og eina starfsumsókn er manneskja sem hefur lagt vinnu og hugsun í sína atvinnuumsókn. Það felst ákveðin berskjöldun í því að treysta fólki fyrir sínum persónulegu upplýsingum og eftir að umsóknin er lögð inn hefst ákveðið tímabil vonar og væntinga hjá fólki. Atvinnuleysi eitt og sér getur haft mikil áhrif á sjálfstraustið, sem getur jafnvel farið að dvína eftir því sem líður á og ekkert breytist. Þetta gæti hent hvern sem er, og atvinnuleysi spyr ekki alltaf um stöðu fólks, menntun eða starfsreynslu. Stuðlum að því að fólk hafi vilja til þess að sækja um störf Reynsla mín eftir fjöldann allan af viðtölum við fólk er sú að margir greina frá því að atvinnuleitin sé orðin þeim ansi þungbær, og stór hluti ástæðunnar sé skortur á viðbrögðum atvinnurekenda við starfsumsóknum þeirra. Fólk greinir frá vonleysi og eins og gefur að skilja getur þetta haft í för með sér mikla höfnunartilfinningu. Ég biðla því til atvinnurekenda að taka þetta tiltekna atriði til umhugsunar; að öllum atvinnuumsóknum sem þeim berast sé svarað. Þessar umsóknir geta verið alls konar, með eða án ferilskrár, með góðum og ekki jafn góðum ferilskrám, á íslensku eða ensku og lengi mætti telja. Það sem er sammerkt með þessum umsóknum er manneskjan á bakvið þær, sem bíður og vonast eftir svari. Svarið þarf ekki að vera ítarlegt, en það er hægt að semja staðlað svar sem hægt er að nota að hverju sinni. Í svarinu væri fólk upplýst um að umsókn sé móttekin og þeim í leiðinni þakkað fyrir sýndan áhuga á því að starfa hjá fyrirtækinu. Einnig kæmi fram hver staða fyrirtækisins væri, hvort ekki sé verið að ráða inn að svo stöddu eða að ráðning hafi nú þegar átt sér stað. Svörin þjóna ákveðnum tilgangi, að gefa væntingum og voninni svör, þrátt fyrir að svarið hafi ekki verið „já, þú fékkst starfið“. Höfundur er sérfræðingur og ráðgjafi hjá Vinnumálastofnun. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Vinnumarkaður Mest lesið Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson Skoðun Almageddon? Eyþór Kristleifsson Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson Skoðun Svartir föstudagar í boði íslenskra stjórnvalda Haukur Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Arfur stjórnmálanna 2024 Elvar Eyvindsson skrifar Skoðun Kjósum rétt(indi) fyrir fatlað fólk! Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Frelsi er allra, ekki fárra útvaldra Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Menntun og tækifæri: Hvað veljum við fyrir Ísland? Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Eyðimerkurganga kosningabaráttunnar? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Kjóstu meiri árangur Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hvaða hlekkur ert þú í keðjunni? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Laxeldið verður ekki stöðvað Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Þroskamerki þjóðar Tómas Torfason skrifar Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Var stytting náms til stúdentsprófs í þágu ungmenna? Sigurður E. Sigurjónsson skrifar Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson skrifar Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Sjálfstæðar konur? Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Fullveldinu er fórnað með aðild að Evrópusambandinu Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Endurhugsum dæmið, endurnýtum textíl Guðbjörg Rut Pálmadóttir skrifar Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Um kosningar, gulrætur og verðbólgu Jean-Rémi Chareyre skrifar Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson skrifar Skoðun Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson skrifar Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson skrifar Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Þegar náttúruvinir hitta frambjóðendur. Hjálpartæki kjósandans Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Svartir föstudagar í boði íslenskra stjórnvalda Haukur Guðmundsson skrifar Skoðun Eitt heimili, ein fjölskylda og ein heilsa Pétur Heimisson skrifar Skoðun BRCA Elín Íris Fanndal Jónasdóttir skrifar Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Að kjósa með nútíma hugsunarhætti Ragnhildur Katla Jónsdóttir skrifar Sjá meira
Flest höfum við þurft og eigum eftir að þurfa á einhverjum tímapunkti í lífinu að leggja inn atvinnuumsókn, í þeim tilgangi að reyna að landa starfi. Þetta gæti verið draumastarfið eða starf sem við ákveðum að sækja um af því að það hentar vel aðstæðum okkar hverju sinni. Að sækja um starf er í mörgum tilfellum meira en að segja það. Atvinnurekendur gera sífellt meiri kröfur um hæfni umsækjenda, til dæmis í tengslum við færni í mannlegum samskiptum og góða tölvufærni. Þar að auki búum við nú í fjölmenningarsamfélagi sem þýðir að samskipti geta reynst flóknari því að tungumálin eru orðin fleiri og atvinnurekendur gera gjarnan kröfu á góða íslenskukunnáttu, enskukunnáttu eða hvoru tveggja. Margir atvinnurekendur hafa þó gefið þeim hópi fólks sem hvorki talar íslensku né ensku tækifæri til að komast inn á vinnumarkaðinn og fyrir það ber að þakka. Fólk í atvinnuleit Í upplýsingum úr þjóðhagsspá í nóvember kemur fram að atvinnuleysi samkvæmt vinnumarkaðsrannsókn Hagstofu Íslands var að meðaltali 3,6% á fyrstu níu mánuðum ársins og gert er ráð fyrir að það aukist og verði að meðaltaltali 4,1% á næsta ári. Í starfi mínu sem ráðgjafi hjá Vinnumálastofnun hitti ég reglulega fólk sem er í atvinnuleit. Það geta verið margvíslegar ástæður fyrir því að fólk er án atvinnu. Sumir hafa misst starf sitt óvænt, sem getur verið mikið áfall. Aðrir hafa verið í starfi þar sem ráðning þeirra var tímabundin og ráðningartímabilinu lokið. Einnig er ákveðinn hópur af fólki sem hefur sagt starfi sínu lausu og leitar nú á önnur mið og enn aðrir hafa aldrei unnið áður á íslenskum vinnumarkaði en vilja gjarnan komast í starf sem allra fyrst. Vinna og hugsun að baki hverrar atvinnuumsóknar Það getur verið krefjandi fyrir hvern sem er að fara í gegnum ferlið sem fylgir því að reyna að landa starfi og það eru ýmis atriði sem þarf að hafa í huga að þegar kemur að því að leggja inn atvinnuumsókn. Ráðgjafar Vinnumálastofnunar leggja mikið upp úr því að hvetja fólk til þess að vanda til verka og bjóða upp á leiðsögn og stuðning fyrir þá sem vilja. Það þarf að byrja á því að uppfæra ferilskrá eða jafnvel gera ferilskrá frá grunni. Ferilskrá er eitt mikilvægasta verkfærið í atvinnuleitinni. Í henni reynir fólk að draga fram alla sína reynslu, hæfni og styrkleika og margir eyða miklum tíma í að gera ferilskrána eins góða og mögulegt er. Þetta finnst mörgum erfitt, einfaldlega vegna þess að fólk á misjafnlega auðvelt með að þekkja og gera grein fyrir eigin hæfni og styrkleikum, hvað þá að koma þeim niður á blað. Staðreyndin er þó sú að allir hafa einhverja hæfni og reynslu fram að færa og þess vegna er ferilskráin mikilvæg, eins konar markaðssetning á sjálfum sér. Margir leggja einnig mikla vinnu í að skrifa kynningarbréf samhliða atvinnuumsóknum sínum, en megin markmið kynningarbréfa er að sannfæra ráðningaraðila um hvað það er sem umsækjandi getur gert fyrir þá. Það er því ljóst oft fer mikill tími, vinna og sjálfsígrundun í að koma þessum upplýsingum niður á blað í þeim tilgangi að sannfæra vinnuveitendur um hvers vegna þeir ættu að ráða viðkomandi í vinnu. Vonir og væntingar eftir hverja og eina atvinnuumsókn Þegar horft er til þeirra atriða sem hér hefur verið fjallað um, er rétt að vekja athygli á því að hverri og einni starfsumsókn ætti að taka fagnandi. Vinnuveitendur þekkja vel hversu dýrmætt það er að næla í góðan starfskraft og það er mikilvægt fyrir atvinnulífið að halda hjólum þess gangandi. Það þýðir að við hljótum að vilja sjá alls konar fólk sækja um alls konar störf, vegna þess að þarfir hvers og eins fyrirtækis eru misjafnar og þegar vöntun er á starfsfólki hlýtur það að þykja eftirsóknarvert að hafa úr mörgum umsækjendum að velja. Það er því fyrirtækjum og vinnuveitendum í hag að fólk í atvinnuleit leggi inn hjá þeim starfsumsóknir. Mikilvægt að hafa alltaf í huga að á bak við hverja og eina starfsumsókn er manneskja sem hefur lagt vinnu og hugsun í sína atvinnuumsókn. Það felst ákveðin berskjöldun í því að treysta fólki fyrir sínum persónulegu upplýsingum og eftir að umsóknin er lögð inn hefst ákveðið tímabil vonar og væntinga hjá fólki. Atvinnuleysi eitt og sér getur haft mikil áhrif á sjálfstraustið, sem getur jafnvel farið að dvína eftir því sem líður á og ekkert breytist. Þetta gæti hent hvern sem er, og atvinnuleysi spyr ekki alltaf um stöðu fólks, menntun eða starfsreynslu. Stuðlum að því að fólk hafi vilja til þess að sækja um störf Reynsla mín eftir fjöldann allan af viðtölum við fólk er sú að margir greina frá því að atvinnuleitin sé orðin þeim ansi þungbær, og stór hluti ástæðunnar sé skortur á viðbrögðum atvinnurekenda við starfsumsóknum þeirra. Fólk greinir frá vonleysi og eins og gefur að skilja getur þetta haft í för með sér mikla höfnunartilfinningu. Ég biðla því til atvinnurekenda að taka þetta tiltekna atriði til umhugsunar; að öllum atvinnuumsóknum sem þeim berast sé svarað. Þessar umsóknir geta verið alls konar, með eða án ferilskrár, með góðum og ekki jafn góðum ferilskrám, á íslensku eða ensku og lengi mætti telja. Það sem er sammerkt með þessum umsóknum er manneskjan á bakvið þær, sem bíður og vonast eftir svari. Svarið þarf ekki að vera ítarlegt, en það er hægt að semja staðlað svar sem hægt er að nota að hverju sinni. Í svarinu væri fólk upplýst um að umsókn sé móttekin og þeim í leiðinni þakkað fyrir sýndan áhuga á því að starfa hjá fyrirtækinu. Einnig kæmi fram hver staða fyrirtækisins væri, hvort ekki sé verið að ráða inn að svo stöddu eða að ráðning hafi nú þegar átt sér stað. Svörin þjóna ákveðnum tilgangi, að gefa væntingum og voninni svör, þrátt fyrir að svarið hafi ekki verið „já, þú fékkst starfið“. Höfundur er sérfræðingur og ráðgjafi hjá Vinnumálastofnun.
Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar
Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar
Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar