Einstaklingur á undir högg að sækja í dómsmáli við svindlara Jörgen Ingimar Hansson skrifar 11. nóvember 2024 13:47 Svik í viðskiptum við einstaklinga og lítil fyrirtæki eru algeng hér á landi. Líklegt er að niðurstöðum þeirra svipi til nauðgunarmála hvað það varðar að fæst þeirra komi fyrir dómstóla og hinn svikni, það er kærandinn, tapi málinu fari það fyrir dómstóla. Ég minnist þess sérstaklega sem tveir menn hoknir af reynslu úr viðskiptalífinu sögðu einu sinni við mig stuttu eftir að ég byrjaði sjálfur að reyna að feta mig við rekstur eigin fyrirtækis: „Þegar þú lendir í svikara skaltu flýja eins og fætur toga. Alls ekki skaltu leita til dómstóla. Þeir ráða ekki við þannig mál.“ Ég reyndist of vitlaus til þess að fara eftir þessum ráðum. Mér fannst málið sem ég lenti í bara vera svo einfalt. Málið fjallaði um sannanlega ógreidda reikninga sem ég var með í höndunum. Langt var frá því að það dygði mér til sigurs í dómsmálinu. Hinn aðili málsins beitti tiltækum ráðum til þess að það tækist ekki, meðal annars fölsun á mínum undirskriftum. Þær voru hins vegar svo vel gerðar að ekki tókst að koma með sannanir fyrir fölsununum fyrr en málinu var lokið fyrir dómstólum. Dómarar, einnig í Hæstarétti, sáu heldur enga ástæðu til þess að veita þeim kröfum mínum stuðning að hinn aðilinn legði fram bankagögn um að einhverjar greiðslur hefðu yfirleitt farið fram. Hefur einhver heyrt um að unnt sé að komast hjá því að greiða hitaveitureikninginn með því að segjast hafa greitt hann en neita að leggja fram greiðslugögn? Dómararnir, einnig í Hæstarétti, vildu heldur ekki veita því eftirtekt að hinn aðilinn ætti í vandræðum með að útskýra hvernig þær hefðu átt að geta farið fram. Dæmt var að ákveðinn kreditreikning vantaði í mína stefnu þótt sannað væri að svo væri ekki. Lögin um meðferð dómsmála miðast við þjóðfélagið eins og það var 1950-1970. Á þeim tíma voru undirritanir meðal skástu sannana. Þær eru það ekki lengur. Þær eru ekki nægjanlega áreiðanlegar. Kostnaðurinn við rannsókn á þeim er fram úr hófi mikill. Þar er um milljónir króna að ræða. Samkvæmt reynslu getur tekið að minnsta kosti ár að ná fram niðurstöðu. Unnt er að fara fram á að aðrir sérfræðingar endurtaki hana. Þá getur hún tekið að minnsta kosti ár í viðbót og kostar miklu fleiri milljónir króna.Unnt á að vera að leggja fram bankagögn næstum samstundis og án teljandi kostnaðar. Þau eru nú alveg örugg. Upphæð, hver greiddi hverjum og hvenær koma fram í sömu færslunni. Að neita að leggja fram bankagögn í dómsmáli er að mínu áliti það sama og að segja að þau séu ekki til sem var staðreyndin í málinu þótt dómarar lokuðu augunum fyrir því. Hinn aðilinn notaði einmitt þær aðferðir sem Alþingi úthlutar honum og reynst hafa hinum sterka svo vel í dómskerfinu sem raun ber vitni. Hluti af þeim eru þær lagareglur sem fjallað er um í síðustu grein minnihér í Vísi hinn 8. nóvember síðastliðinn. Eftir því sem ég best gat séð nýtti hann forræðisregluna út í ystu æsar. Það er regluna um að aðilar málsins stýri málinu að langmestu leyti hvor fyrir sig óháð vilja hins. Samkvæmt henni var unnt að þenja kostnaðinn við rekstur málsins út innan mjög víðra marka. Þagnarreglan var líklega mikilvægasta lagareglan fyrir hann enda virtist meginstefnan hjá honum að svara engu í dómsal og leggja engin gögn fram. Í stað þess krafðist hann þess að ég sannaði að ég hefði ekki samþykkt greiðsluviðurkenningar með undirritunum mínum. Honum tókst að fá því framgengt. Ekki hefði málið litið vel út í augum dómarans ef ég hefði hafnað að gera það. Til viðbótar var málshraðareglunni beitt í sífellu, það er lagareglunni um að mál ættu að hafa eins skjótan framgang og unnt væri, að því er virtist til þess að reyna að koma í veg fyrir að unnt væri að svara kröfum hans svo vel væri. Eins og sést á ofangreindu stuðlar Alþingi beinlínis að því í svikamálum að einmitt svikarinn komi sem best út úr þeim vegna ákafa síns um að hygla þeim best settu í þjóðfélaginu. Athuga þarf að það sem ég hef verið að gagnrýna hér að ofan eru aðgerðir í samræmi við íslensk lög. Með ólíkindum er að einmitt hið háa Alþingi skuli leiðast til þess að hygla þeim sem stunda svik á kostnað hins almenna borgara og miða dómskerfið við allt annað þjóðfélag en er við lýði í dag. Það gengur svo langt að væntanlega væri miklu réttara að kasta upp um niðurstöðuna en að dómarar dæmi í málinu væri það markmiðið að hún væri í sem bestu samræmi við réttlæti, sanngirni og heilbrigða skynsemi. Að lokum er rétt að spyrja hvort hinum venjulega Íslendingi sé yfirleitt óhætt í dómskerfinu. Því miður held ég að svo sé ekki. Höfundur er rekstrarverkfræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Jörgen Ingimar Hansson Mest lesið Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir Skoðun Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson Skoðun Svartir föstudagar í boði íslenskra stjórnvalda Haukur Guðmundsson Skoðun Þegar náttúruvinir hitta frambjóðendur. Hjálpartæki kjósandans Stefán Jón Hafstein Skoðun BRCA Elín Íris Fanndal Jónasdóttir Skoðun Eitt heimili, ein fjölskylda og ein heilsa Pétur Heimisson Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun Skoðun Skoðun Fullveldinu er fórnað með aðild að Evrópusambandinu Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Endurhugsum dæmið, endurnýtum textíl Guðbjörg Rut Pálmadóttir skrifar Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Um kosningar, gulrætur og verðbólgu Jean-Rémi Chareyre skrifar Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson skrifar Skoðun Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson skrifar Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson skrifar Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Þegar náttúruvinir hitta frambjóðendur. Hjálpartæki kjósandans Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Svartir föstudagar í boði íslenskra stjórnvalda Haukur Guðmundsson skrifar Skoðun Eitt heimili, ein fjölskylda og ein heilsa Pétur Heimisson skrifar Skoðun BRCA Elín Íris Fanndal Jónasdóttir skrifar Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Að kjósa með nútíma hugsunarhætti Ragnhildur Katla Jónsdóttir skrifar Skoðun Í upphafi skal endinn skoða.. Sigurður F. Sigurðarson skrifar Skoðun Stjórnvöld, virðið frumbyggjaréttinn í íslensku samfélagi Sæmundur Einarsson skrifar Skoðun Handleiðsla og vellíðan í starfi Sveindís Anna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Eldgos og innviðir: Tryggjum öryggi Suðurnesja Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Er aukin einkavæðing lausnin? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Samfélag á krossgötum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Hvað er vandamálið? Alexandra Briem skrifar Skoðun Au pair fyrirkomulagið – barn síns tíma? Hlöðver Skúli Hákonarson skrifar Skoðun Fontur – hiti þrjú stig Stefán Steingrímur Bergsson skrifar Skoðun Bankinn gefur, bankinn tekur Breki Karlsson skrifar Skoðun Hægt og hljótt Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar Skoðun Gervigóðmennska fyrir almannafé Kári Allansson skrifar Skoðun Góður granni, gulli betri! Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Frelsi er alls konar Jón Óskar Sólnes skrifar Sjá meira
Svik í viðskiptum við einstaklinga og lítil fyrirtæki eru algeng hér á landi. Líklegt er að niðurstöðum þeirra svipi til nauðgunarmála hvað það varðar að fæst þeirra komi fyrir dómstóla og hinn svikni, það er kærandinn, tapi málinu fari það fyrir dómstóla. Ég minnist þess sérstaklega sem tveir menn hoknir af reynslu úr viðskiptalífinu sögðu einu sinni við mig stuttu eftir að ég byrjaði sjálfur að reyna að feta mig við rekstur eigin fyrirtækis: „Þegar þú lendir í svikara skaltu flýja eins og fætur toga. Alls ekki skaltu leita til dómstóla. Þeir ráða ekki við þannig mál.“ Ég reyndist of vitlaus til þess að fara eftir þessum ráðum. Mér fannst málið sem ég lenti í bara vera svo einfalt. Málið fjallaði um sannanlega ógreidda reikninga sem ég var með í höndunum. Langt var frá því að það dygði mér til sigurs í dómsmálinu. Hinn aðili málsins beitti tiltækum ráðum til þess að það tækist ekki, meðal annars fölsun á mínum undirskriftum. Þær voru hins vegar svo vel gerðar að ekki tókst að koma með sannanir fyrir fölsununum fyrr en málinu var lokið fyrir dómstólum. Dómarar, einnig í Hæstarétti, sáu heldur enga ástæðu til þess að veita þeim kröfum mínum stuðning að hinn aðilinn legði fram bankagögn um að einhverjar greiðslur hefðu yfirleitt farið fram. Hefur einhver heyrt um að unnt sé að komast hjá því að greiða hitaveitureikninginn með því að segjast hafa greitt hann en neita að leggja fram greiðslugögn? Dómararnir, einnig í Hæstarétti, vildu heldur ekki veita því eftirtekt að hinn aðilinn ætti í vandræðum með að útskýra hvernig þær hefðu átt að geta farið fram. Dæmt var að ákveðinn kreditreikning vantaði í mína stefnu þótt sannað væri að svo væri ekki. Lögin um meðferð dómsmála miðast við þjóðfélagið eins og það var 1950-1970. Á þeim tíma voru undirritanir meðal skástu sannana. Þær eru það ekki lengur. Þær eru ekki nægjanlega áreiðanlegar. Kostnaðurinn við rannsókn á þeim er fram úr hófi mikill. Þar er um milljónir króna að ræða. Samkvæmt reynslu getur tekið að minnsta kosti ár að ná fram niðurstöðu. Unnt er að fara fram á að aðrir sérfræðingar endurtaki hana. Þá getur hún tekið að minnsta kosti ár í viðbót og kostar miklu fleiri milljónir króna.Unnt á að vera að leggja fram bankagögn næstum samstundis og án teljandi kostnaðar. Þau eru nú alveg örugg. Upphæð, hver greiddi hverjum og hvenær koma fram í sömu færslunni. Að neita að leggja fram bankagögn í dómsmáli er að mínu áliti það sama og að segja að þau séu ekki til sem var staðreyndin í málinu þótt dómarar lokuðu augunum fyrir því. Hinn aðilinn notaði einmitt þær aðferðir sem Alþingi úthlutar honum og reynst hafa hinum sterka svo vel í dómskerfinu sem raun ber vitni. Hluti af þeim eru þær lagareglur sem fjallað er um í síðustu grein minnihér í Vísi hinn 8. nóvember síðastliðinn. Eftir því sem ég best gat séð nýtti hann forræðisregluna út í ystu æsar. Það er regluna um að aðilar málsins stýri málinu að langmestu leyti hvor fyrir sig óháð vilja hins. Samkvæmt henni var unnt að þenja kostnaðinn við rekstur málsins út innan mjög víðra marka. Þagnarreglan var líklega mikilvægasta lagareglan fyrir hann enda virtist meginstefnan hjá honum að svara engu í dómsal og leggja engin gögn fram. Í stað þess krafðist hann þess að ég sannaði að ég hefði ekki samþykkt greiðsluviðurkenningar með undirritunum mínum. Honum tókst að fá því framgengt. Ekki hefði málið litið vel út í augum dómarans ef ég hefði hafnað að gera það. Til viðbótar var málshraðareglunni beitt í sífellu, það er lagareglunni um að mál ættu að hafa eins skjótan framgang og unnt væri, að því er virtist til þess að reyna að koma í veg fyrir að unnt væri að svara kröfum hans svo vel væri. Eins og sést á ofangreindu stuðlar Alþingi beinlínis að því í svikamálum að einmitt svikarinn komi sem best út úr þeim vegna ákafa síns um að hygla þeim best settu í þjóðfélaginu. Athuga þarf að það sem ég hef verið að gagnrýna hér að ofan eru aðgerðir í samræmi við íslensk lög. Með ólíkindum er að einmitt hið háa Alþingi skuli leiðast til þess að hygla þeim sem stunda svik á kostnað hins almenna borgara og miða dómskerfið við allt annað þjóðfélag en er við lýði í dag. Það gengur svo langt að væntanlega væri miklu réttara að kasta upp um niðurstöðuna en að dómarar dæmi í málinu væri það markmiðið að hún væri í sem bestu samræmi við réttlæti, sanngirni og heilbrigða skynsemi. Að lokum er rétt að spyrja hvort hinum venjulega Íslendingi sé yfirleitt óhætt í dómskerfinu. Því miður held ég að svo sé ekki. Höfundur er rekstrarverkfræðingur.
Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun
Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar
Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar
Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun