Reykurinn sást löngu fyrir brunann! Davíð Bergmann skrifar 26. febrúar 2025 10:01 Það hefur ekki tíðkast hér á landi að fólk sé dregið til ábyrgðar hjá því opinbera þegar það hefur gert upp á bak. Það sama fólk stendur næst fjárveitingavaldinu og ákvarðar hvað sé gert og þetta fólk er með hæstu launin af þeirri ástæðu að ábyrgðin er svo mikil hjá því fólki. En þegar til kastanna kemur eftir að hafa gert upp á bak situr það sem fastast í sínum stólum í fílabeinsturninum og bendir bara út og suður eins og í ævintýrinu um „Litlu gulu hænuna“ þar sem allir segja, „ekki ég!“ Þó svo að það hafi verið hægt að finna brunalyktina úr kerfinu löngu fyrir brunann á Stuðlum og það þarf ekki nema að horfa til Kveiksþáttarins á RÚV á síðasta ári til að sjá að reykurinn var þá þegar kominn upp vegna álags á starfseminni. Núna er staðan þannig að í málaflokki barna í vanda sem þurfa á meðferð á að halda er algjörlega óviðunandi, og hefur verið það lengi, og hver ber ábyrgð á því? Í mínum huga er það barna- og fjölskyldustofa og þeir æðstu yfirmenn sem innan þeirrar stofnunar starfa sem á að draga til ábyrgðar að mínu viti, enda hefur sú stofnun samkvæmt lögum eftirlit með meðferðarheimilunum landsins og hún hefur ekki sinnt því hlutverki nógu vel í gegnum árin eins og dæmin sýna svart á hvítu. Var sagt upp Ekki ætla ég heldur að fría fyrrverandi ríkisstjórn, hún ber heldur betur þá ábyrgð á því hvernig komið er fyrir þessum málaflokki með loforðaflaumi og innihaldslausu þvættingi og sér í lagi fyrrverandi ráðherra sem var yfir málaflokknum í það minnsta sjö ár. En fyrrverandi ráðherra fékk skellinn og honum var sagt upp og hann er horfinn af sjónarsviðinu frá þessum málaflokki og sem betur fer. Máli mínu til stuðnings vísa ég í loforðið um að byggja sérhæft meðferðarheimili í Garðabæ sem var ekkert annað en loftbóla þó svo að það hafi verið blásið til blaðamannafundar og haldin heilmikil flugeldasýning við undirskriftina. Það bólar ekkert á sérhæfða meðferðarheimilinu sem var skrifað undir 2018 milli Barnaverndarstofu, þáverandi Barnamálaráðherra og bæjarstjórnar Garðabæjar. Síðan var það leikritið sem var sett á svið að Skálatúni í Mosfellsbæ. Enn og aftur var blásið til mikillar flugeldasýningar enda voru bara nokkrar vikur í þingkosningar en þegar leiktjöldin voru dregin frá hrundi leikmyndin því heimilið uppfyllti ekki þá öryggisstaðla sem þarf til að það sé hægt að starfrækja starfsemina. Sérhæft meðferðarheimili Svo þetta að vista börn í óviðunandi fangaklefum í Hafnafirði og á sama tíma stendur fullbúið sérhæft meðferðarheimili í Skagafirði sem heitir Háholt tómt frá árinu 2017. Sjálfur sat ég í nefnd um unga afbrotamenn sem var á vegum þáverandi dómsmálaráðherra, þar sem ákveðið var að eitt pláss þar ætti að vera eyrnamerkt sem afplánunarúrræði fyrir börn innan sjálfræðisaldurs og það eru komin meira en 26 ár síðan það var. Og núna síðast var frétt um það að drengurinn sem stakk stúlkuna á menningarnótt hafi verið í samskiptum í gegnum samfélagsmiðla við aðalvitnið í því máli og sá drengur á að vera öryggisvistaður. Hvað verður það næst? Ég verð að koma því á framfæri að ég er alls ekki að tala um fólkið sem vinnur á gólfinu í þessu samhengi, sjálfur vann ég á Stuðlum í næstum 17 ár og ég veit að það fólk er þar fyrst og fremst af hugsjón og fær heldur ekkert um málin að segja þó að það vildi, þó svo að margir hafi margra tuga reynslu að baki og hafa jafnvel setið báðum megin við borðið. Ég fullyrði að sumir sem þar starfa myndu gera 100 sinnum meira gagn en þeir sem sitja í fílabeinsturninum núna og stjórna. Ég hef verið þeirra skoðunar að sérfræðivæðing og að sjúkdómamerkimiða börn sé einn helsti flöskuhálsinn í kerfinu og svarið er ekki alltaf að gefa pillu við vandanum. Það er alltof mikið af fólki sem telur sig vita betur af því að það hefur nagað blýanta í háskóla og þar af leiðandi hlustar það ekki á fólk sem hefur kannski reynslu af því að vera báðum megin við borðið, einfaldlega vegna þess að það hefur ekki nógu flott próf upp á vasann. Þarna er gjáin eins og á Þingvöllum eða Evrasíuflekinn. Það hefur verið lítill áhugi á að brúa hann. Sjálfur var ég olnbogabarn og sat fyrir framan alls konar sérfræðinga sem vissu „þetta allt saman“. Enginn af þessum sérfræðingum situr eftir í minningunni heldur eru það gamall bóndi og kona hans sem heyrðu mig og sáu. Þegar heimilin voru sem flest voru þau 9 um allt land þá voru íbúar landsins 100.000 færri en við erum í dag. Ef eitthvað, þá er þörfin meiri í dag og það ættu að vera að minnsta kosti 10 heimili hér á landi til að sinna þessum börnum ef við viljum kalla okkur velferðarsamfélag, en í dag eru þau bara tvö, annað er sérhannað fyrir stúlkur og hitt er varla starfhæft vegna brunans á Stuðlum og er núna komið undir þak fyrir náð og miskunn SÁÁ á Vogi. Það er mín skoðun að flöskuhálsinn séu ekki börnin heldur vanhæfir einstaklingar sem stjórna kerfinu. Það sama fólk ætti að segja sig frá verkefninu því þessir einstaklingar standa ekki undir þeirri ábyrgð sem þeim var treyst fyrir og það sanna þessi dæmi sem ég hef tíundað hér að framan og þetta klúður eitt og sér í Skálatúni ætti eitt og sér að vera nóg. Höfundur er áhugamaður um betra samfélag. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Davíð Bergmann Mest lesið Halldór 29.03.2025 Halldór Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson Skoðun Hugtakastríðið mikla Sigmar Guðmundsson Skoðun Falsfréttastjóri RÚV dýpkar holuna sína Einar Steingrímsson Skoðun Ákall um breytingar Gissur Freyr Gissurarson Skoðun Ekki er allt sem sýnist Ólafur Helgi Marteinsson Skoðun Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir Skoðun Laun kvenna og karla Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Hrynur sjávarútvegur? Stefán Ólafsson Skoðun Vanfjármögnun vísindanna Magnús Hallsson,Styrmir Hallsson Skoðun Skoðun Skoðun Hugtakastríðið mikla Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki er allt sem sýnist Ólafur Helgi Marteinsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir skrifar Skoðun Vilji til að rjúfa kyrrstöðu í húsnæðiskreppunni Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Grænt ál frá Íslandi er mikilvægt fyrir sjálfstæða Evrópu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Þegar barn óttast önnur börn Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Falsfréttastjóri RÚV dýpkar holuna sína Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Ákall um breytingar Gissur Freyr Gissurarson skrifar Skoðun Veit sem sagt Grímur betur? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvernig talar maður við tölvur og hafa vélar rökhugsun? Henning Arnór Úlfarsson skrifar Skoðun Laun kvenna og karla Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Verkin sem ríkisstjórnin verður dæmd af Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Open Letter to new HÍ Rector re Disability Support Hópur starfsfólks og nemenda við HÍ skrifar Skoðun Vanfjármögnun vísindanna Magnús Hallsson,Styrmir Hallsson skrifar Skoðun Kárhóll og Kína: Þegar vísindi verða pólitísk tól Davíð Michelsen skrifar Skoðun Mál Ásthildar Lóu Þórsdóttur – Hvernig manneskjur viljum við vera? Hulda Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Ríkisstjórn gegn fjölskyldusameiningum? Þorbjörg Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Lýðræðið deyr í myrkrinu Heiðar Örn Sigurfinnsson skrifar Skoðun Færni til framtíðar Álfheiður Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Ofbeldi Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Lestu Gaza Móheiður Hlíf Geirlaugsdóttir skrifar Skoðun Ný fjármálaáætlun - tækifæri til að efna loforðin um bætt geðheilbrigði Sandra B. Franks skrifar Skoðun 10 ár og bull í lokin Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Opið bréf til atvinnuvegaráðherra: 48 daga, nei takk Gísli Gunnar Marteinsson skrifar Skoðun Á nú að opinbera það að ég veit í rauninni ekki neitt? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Háskóli Höfuðborgarinnar, ekki Íslands Arent Orri Claessen,Gunnar Ásgrímsson skrifar Skoðun Hrynur sjávarútvegur? Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Iftar, agape og Eid: Kristnir og múslimar við sama borð Hilal Kücükakin Kizilkaya,Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Bætt skipulag fyrir stúdenta Aðalsteinn Haukur Sverrisson ,Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Sjá meira
Það hefur ekki tíðkast hér á landi að fólk sé dregið til ábyrgðar hjá því opinbera þegar það hefur gert upp á bak. Það sama fólk stendur næst fjárveitingavaldinu og ákvarðar hvað sé gert og þetta fólk er með hæstu launin af þeirri ástæðu að ábyrgðin er svo mikil hjá því fólki. En þegar til kastanna kemur eftir að hafa gert upp á bak situr það sem fastast í sínum stólum í fílabeinsturninum og bendir bara út og suður eins og í ævintýrinu um „Litlu gulu hænuna“ þar sem allir segja, „ekki ég!“ Þó svo að það hafi verið hægt að finna brunalyktina úr kerfinu löngu fyrir brunann á Stuðlum og það þarf ekki nema að horfa til Kveiksþáttarins á RÚV á síðasta ári til að sjá að reykurinn var þá þegar kominn upp vegna álags á starfseminni. Núna er staðan þannig að í málaflokki barna í vanda sem þurfa á meðferð á að halda er algjörlega óviðunandi, og hefur verið það lengi, og hver ber ábyrgð á því? Í mínum huga er það barna- og fjölskyldustofa og þeir æðstu yfirmenn sem innan þeirrar stofnunar starfa sem á að draga til ábyrgðar að mínu viti, enda hefur sú stofnun samkvæmt lögum eftirlit með meðferðarheimilunum landsins og hún hefur ekki sinnt því hlutverki nógu vel í gegnum árin eins og dæmin sýna svart á hvítu. Var sagt upp Ekki ætla ég heldur að fría fyrrverandi ríkisstjórn, hún ber heldur betur þá ábyrgð á því hvernig komið er fyrir þessum málaflokki með loforðaflaumi og innihaldslausu þvættingi og sér í lagi fyrrverandi ráðherra sem var yfir málaflokknum í það minnsta sjö ár. En fyrrverandi ráðherra fékk skellinn og honum var sagt upp og hann er horfinn af sjónarsviðinu frá þessum málaflokki og sem betur fer. Máli mínu til stuðnings vísa ég í loforðið um að byggja sérhæft meðferðarheimili í Garðabæ sem var ekkert annað en loftbóla þó svo að það hafi verið blásið til blaðamannafundar og haldin heilmikil flugeldasýning við undirskriftina. Það bólar ekkert á sérhæfða meðferðarheimilinu sem var skrifað undir 2018 milli Barnaverndarstofu, þáverandi Barnamálaráðherra og bæjarstjórnar Garðabæjar. Síðan var það leikritið sem var sett á svið að Skálatúni í Mosfellsbæ. Enn og aftur var blásið til mikillar flugeldasýningar enda voru bara nokkrar vikur í þingkosningar en þegar leiktjöldin voru dregin frá hrundi leikmyndin því heimilið uppfyllti ekki þá öryggisstaðla sem þarf til að það sé hægt að starfrækja starfsemina. Sérhæft meðferðarheimili Svo þetta að vista börn í óviðunandi fangaklefum í Hafnafirði og á sama tíma stendur fullbúið sérhæft meðferðarheimili í Skagafirði sem heitir Háholt tómt frá árinu 2017. Sjálfur sat ég í nefnd um unga afbrotamenn sem var á vegum þáverandi dómsmálaráðherra, þar sem ákveðið var að eitt pláss þar ætti að vera eyrnamerkt sem afplánunarúrræði fyrir börn innan sjálfræðisaldurs og það eru komin meira en 26 ár síðan það var. Og núna síðast var frétt um það að drengurinn sem stakk stúlkuna á menningarnótt hafi verið í samskiptum í gegnum samfélagsmiðla við aðalvitnið í því máli og sá drengur á að vera öryggisvistaður. Hvað verður það næst? Ég verð að koma því á framfæri að ég er alls ekki að tala um fólkið sem vinnur á gólfinu í þessu samhengi, sjálfur vann ég á Stuðlum í næstum 17 ár og ég veit að það fólk er þar fyrst og fremst af hugsjón og fær heldur ekkert um málin að segja þó að það vildi, þó svo að margir hafi margra tuga reynslu að baki og hafa jafnvel setið báðum megin við borðið. Ég fullyrði að sumir sem þar starfa myndu gera 100 sinnum meira gagn en þeir sem sitja í fílabeinsturninum núna og stjórna. Ég hef verið þeirra skoðunar að sérfræðivæðing og að sjúkdómamerkimiða börn sé einn helsti flöskuhálsinn í kerfinu og svarið er ekki alltaf að gefa pillu við vandanum. Það er alltof mikið af fólki sem telur sig vita betur af því að það hefur nagað blýanta í háskóla og þar af leiðandi hlustar það ekki á fólk sem hefur kannski reynslu af því að vera báðum megin við borðið, einfaldlega vegna þess að það hefur ekki nógu flott próf upp á vasann. Þarna er gjáin eins og á Þingvöllum eða Evrasíuflekinn. Það hefur verið lítill áhugi á að brúa hann. Sjálfur var ég olnbogabarn og sat fyrir framan alls konar sérfræðinga sem vissu „þetta allt saman“. Enginn af þessum sérfræðingum situr eftir í minningunni heldur eru það gamall bóndi og kona hans sem heyrðu mig og sáu. Þegar heimilin voru sem flest voru þau 9 um allt land þá voru íbúar landsins 100.000 færri en við erum í dag. Ef eitthvað, þá er þörfin meiri í dag og það ættu að vera að minnsta kosti 10 heimili hér á landi til að sinna þessum börnum ef við viljum kalla okkur velferðarsamfélag, en í dag eru þau bara tvö, annað er sérhannað fyrir stúlkur og hitt er varla starfhæft vegna brunans á Stuðlum og er núna komið undir þak fyrir náð og miskunn SÁÁ á Vogi. Það er mín skoðun að flöskuhálsinn séu ekki börnin heldur vanhæfir einstaklingar sem stjórna kerfinu. Það sama fólk ætti að segja sig frá verkefninu því þessir einstaklingar standa ekki undir þeirri ábyrgð sem þeim var treyst fyrir og það sanna þessi dæmi sem ég hef tíundað hér að framan og þetta klúður eitt og sér í Skálatúni ætti eitt og sér að vera nóg. Höfundur er áhugamaður um betra samfélag.
Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson Skoðun
Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir Skoðun
Skoðun Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson skrifar
Skoðun Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir skrifar
Skoðun Grænt ál frá Íslandi er mikilvægt fyrir sjálfstæða Evrópu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar
Skoðun Open Letter to new HÍ Rector re Disability Support Hópur starfsfólks og nemenda við HÍ skrifar
Skoðun Mál Ásthildar Lóu Þórsdóttur – Hvernig manneskjur viljum við vera? Hulda Steingrímsdóttir skrifar
Skoðun Ný fjármálaáætlun - tækifæri til að efna loforðin um bætt geðheilbrigði Sandra B. Franks skrifar
Skoðun Iftar, agape og Eid: Kristnir og múslimar við sama borð Hilal Kücükakin Kizilkaya,Sigurvin Lárus Jónsson skrifar
Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson Skoðun
Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir Skoðun