Nú þarf Versló að bregðast við Pétur Orri Pétursson skrifar 11. mars 2025 07:02 Árið 1905 komu reykvískir kaupmenn Verzlunarskólanum á fót til að sinna aðkallandi þörf á sérmenntuðu starfsfólki í ört vaxandi viðskiptalífi. Skólinn óx með tíð og tíma og naut þar öflugs stuðnings Verzlunarráðs Íslands (sem nú heitir Viðskiptaráð). Námið lengdist, skólinn fékk leyfi til að brautskrá stúdenta, kom á fót stærðfræðideild og varð á níunda áratugnum leiðandi í forritunar- og tölvukennslu, en innan skólans var komið á laggirnar Tölvuháskólanum sem varð grunnurinn að Háskólanum í Reykjavík. Skólinn er enn í hópi fremstu framhaldsskóla hérlendis og fylgir ströngum viðmiðum sem tryggja að námið sé ekki bara til undirbúnings háskólanámi heldur fylgi einnig kröfum atvinnulífsins hverju sinni. Augljósar lausnir krefjast hugrekkis Augljós fylgni er milli afnáms samræmdra prófa annarsvegar og hnignandi námsárangurs og einkunnaverðbólgu hins vegar. Þetta hefur legið fyrir lengi en ánægjulegt að loks hafi verið dregið fram í dagsljósið hvers konar ójafnræði nemendur grunnskóla búa við og hversu lítill árangur er af starfi íslenskra grunnskóla. Bent hefur verið á leiðir til úrbóta. Þar er efst á blaði upptaka samræmdra prófa líkt og tíðkast á hinum Norðurlöndunum en fátt bendir til þess að nýskipaður menntamálaráðherra muni rétta kúrsinn í þessum efnum. Viðskiptaráð Íslands hefur í nýlegum úttektum sínum og álitsgerðum dregið fram alvarlegan vanda skólakerfisins en ráðið er enn bakhjarl Verzlunarskólans. Tillögur Viðskiptaráðs hafa sætt harðri andstöðu kennaraforystunnar og stjórnvalda menntamála. Fátt bendir til þess að samræmd próf verði innleidd á nýjan leik og því hvet ég fulltrúaráð Verzlunarskólans, skólanefnd og stjórnendur skólans að taka upp inntökupróf. Með því að stíga þetta skref yrði tryggt að allir umsækjendur um skólavist yrðu metnir á jafnræðisgrundvelli, óháð mismunandi einkunnagjöf grunnskólanna. Inntökupróf myndu ekki eingöngu skapa sanngjarnt val við innritun í skólann heldur einnig senda skýr skilaboð þess efnis að raunveruleg þekking skipti mestu máli en ekki geðþótti einstakra kennara grunnskólanna eins og oft vill verða við það óljósa námsmat sem nú er við lýði. Með inntökuprófi yrðu grunnskólarnir hvattir til að stuðla að góðri og innihaldsríkri menntun. Inntökupróf ykju líkurnar á raunverulegum námsárangri nemenda og tryggðu að Verzlunarskólinn gæti tekið inn nemendur á grundvelli jafnræðis og kunnáttu. Samræmdur mælikvarði án samræmis? Nú er til umræðu svokallaður „nýr matsferill“ á námi í grunnskóla en mesta athygli hefur vakið skortur á gagnsæi en ekki stendur til að birta niðurstöður hans opinberlega. Skólar eiga að hafa val um hvort þeir nýti sér „matsferilinn“ eða ekki, og afar lítill hluti hans verður skylda. Í „matsferlinum“ er talað um samræmingu. Það er bara upp á punt því þarna er ekki að finna neina samræmingu eins hún er almennt skilgreind. Nemendum verður ekki gert skylt að þreyta umrædd próf og óheimilt verður að nota niðurstöðurnar við innritun nemenda í framhaldsskóla. Til hvers er námsmatið eiginlega ef óheimilt verður að nota það? Er staða grunnskólans ef til vill orðin svo slæm að stjórnvöldum er lífsins ómögulegt að horfast í augu við það og ætla því að fela vandann enn frekar? Er þetta ekki algjör uppgjöf kerfisins? Það skýtur skökku við að Ásthildur Lóa Þórsdóttir menntamálaráðherra hefur í ræðu og riti lagt mikla áherslu á sanngirni og jafnræði í skólakerfinu. En ef ekki á að vera til staðar eiginlegur mælikvarði á árangur námsins er nemendum mismunað. Áfram eiga framtíðarmöguleikar nemendanna því ekki að ráðast af þeirra eigin getu og vinnusemi heldur því hvernig þeirra skóli veitir einkunnir, sem í ofanálag eru á óskiljanlegum kvarða (í bókstöfum og litum) í stað þess að vera gefnar á skalanum 0 og upp í 10, sem er eitthvað sem allir skilja. Við erum skylduð til 10 ára grunnskólanáms og þegar meta á hvernig til hefur tekist er jafnræðisreglan þverbrotin, ekkert samræmi er í neinu mati. Tími kominn til aðgerða Verzlunarskólinn hefur í áranna rás sýnt sjálfstæði í stefnumótun og jafnvel virt að vettugi heimskulegar hugmyndir yfirvalda. Dæmi um það má nefna þegar skólinn neitaði að verða hverfisskóli á þeim tíma þegar nemendum var gert skylt að sækja eingöngu skóla í sínu hverfi. Ég myndi vilja að Verzlunarskólinn tæki enn á ný af skarið, sýndi sjálfstæði og djörfung og tæki upp inntökupróf. Það myndi staðfesta að skólinn ætlaði sér áfram að vera í fararbroddi íslenskra skóla, verða hreyfiafl til umbóta. Mér koma til hugar í þessu sambandi orð indversku sjálfstæðishetjunnar Mahatma Ghandi: „Vertu breytingin sem þú vilt sjá í heiminum.“ Þau minna okkur á að ekki er nóg að benda á vandamálin, það verður að taka af skarið og leita lausna, með eða án stuðnings stjórnvalda. Þrátt fyrir frábæra umfjöllun um hnignun menntakerfis hérlendis undanfarna mánuði er það ekki nóg, það verður að framkvæma. Fulltrúaráð Verzlunarskólans, skólanefnd og stjórnendur skólans: Boltinn er hjá ykkur! Höfundur er nemandi við Verslunarskóla Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Framhaldsskólar Skóla- og menntamál Mest lesið Kyn og vægi líkamans Gunnar Snorri Árnason Skoðun Skólinn er ekki verksmiðja Kristinn Jón Ólafsson,Halldóra Mogensen Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun 60.000 auðir fermetrar Dagur B. Eggertsson Skoðun 76 dagar sem koma aldrei aftur Einar Guðnason Skoðun Bakslag í skoðanafrelsi? Kári Allansson Skoðun Hvar er pabbi? Og aðrir stríðsglæpir Ísraels Þórhildur Sunna Ævarsdóttir Skoðun Umfjöllun Kastljóss Þorgrímur Sigmundsson Skoðun Kristinn átrúnaður á tímum þjóðarmorðs Bjarni Karlsson Skoðun Þjóð gegn þjóðarmorði – stéttarfélög hvetja til þátttöku Hópur formanna stéttarfélaga Skoðun Skoðun Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar Skoðun Akademískt frelsi og grátur í draumum Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar Skoðun Segðu skilið við sektarkenndina Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar Skoðun Lög um vinnu og virknimiðstöðvar Atli Már Haraldsson skrifar Skoðun Áfram Breiðholt og Kjalarnes! Skúli Helgason skrifar Skoðun Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar Skoðun Vesturlönd mega ekki leyfa Pútín að skrifa leikreglurnar Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Umfjöllun Kastljóss Þorgrímur Sigmundsson skrifar Skoðun Gulur september María Heimisdóttir skrifar Skoðun Kyn og vægi líkamans Gunnar Snorri Árnason skrifar Skoðun Sakborningur hjá saksóknara Páll Steingrímsson skrifar Skoðun Reiði á tímum allsnægta Jökull Gíslason skrifar Skoðun 60.000 auðir fermetrar Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Kristinn átrúnaður á tímum þjóðarmorðs Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Tölur segja ekki alla söguna Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Skólinn er ekki verksmiðja Kristinn Jón Ólafsson,Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Enn úr sömu sveitinni Trausti Hjálmarsson skrifar Skoðun Palestínsk börn eiga betra skilið Anna Lúðvíksdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Stjórn Eflingar lýsir yfir samstöðu með palestínsku þjóðinni og fordæmir þjóðarmorð á Gaza Hópur stjórnarmanna í Eflingu skrifar Skoðun Þjóð gegn þjóðarmorði – stéttarfélög hvetja til þátttöku Hópur formanna stéttarfélaga skrifar Skoðun Umferðaröryggi barna í Kópavogi Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Öll dýrin í skóginum eiga að vera vinir Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Hvar er pabbi? Og aðrir stríðsglæpir Ísraels Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar Skoðun Meira að segja Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 76 dagar sem koma aldrei aftur Einar Guðnason skrifar Skoðun Er popúlismi kenning um siðferði? Einar Gísli Gunnarsson skrifar Sjá meira
Árið 1905 komu reykvískir kaupmenn Verzlunarskólanum á fót til að sinna aðkallandi þörf á sérmenntuðu starfsfólki í ört vaxandi viðskiptalífi. Skólinn óx með tíð og tíma og naut þar öflugs stuðnings Verzlunarráðs Íslands (sem nú heitir Viðskiptaráð). Námið lengdist, skólinn fékk leyfi til að brautskrá stúdenta, kom á fót stærðfræðideild og varð á níunda áratugnum leiðandi í forritunar- og tölvukennslu, en innan skólans var komið á laggirnar Tölvuháskólanum sem varð grunnurinn að Háskólanum í Reykjavík. Skólinn er enn í hópi fremstu framhaldsskóla hérlendis og fylgir ströngum viðmiðum sem tryggja að námið sé ekki bara til undirbúnings háskólanámi heldur fylgi einnig kröfum atvinnulífsins hverju sinni. Augljósar lausnir krefjast hugrekkis Augljós fylgni er milli afnáms samræmdra prófa annarsvegar og hnignandi námsárangurs og einkunnaverðbólgu hins vegar. Þetta hefur legið fyrir lengi en ánægjulegt að loks hafi verið dregið fram í dagsljósið hvers konar ójafnræði nemendur grunnskóla búa við og hversu lítill árangur er af starfi íslenskra grunnskóla. Bent hefur verið á leiðir til úrbóta. Þar er efst á blaði upptaka samræmdra prófa líkt og tíðkast á hinum Norðurlöndunum en fátt bendir til þess að nýskipaður menntamálaráðherra muni rétta kúrsinn í þessum efnum. Viðskiptaráð Íslands hefur í nýlegum úttektum sínum og álitsgerðum dregið fram alvarlegan vanda skólakerfisins en ráðið er enn bakhjarl Verzlunarskólans. Tillögur Viðskiptaráðs hafa sætt harðri andstöðu kennaraforystunnar og stjórnvalda menntamála. Fátt bendir til þess að samræmd próf verði innleidd á nýjan leik og því hvet ég fulltrúaráð Verzlunarskólans, skólanefnd og stjórnendur skólans að taka upp inntökupróf. Með því að stíga þetta skref yrði tryggt að allir umsækjendur um skólavist yrðu metnir á jafnræðisgrundvelli, óháð mismunandi einkunnagjöf grunnskólanna. Inntökupróf myndu ekki eingöngu skapa sanngjarnt val við innritun í skólann heldur einnig senda skýr skilaboð þess efnis að raunveruleg þekking skipti mestu máli en ekki geðþótti einstakra kennara grunnskólanna eins og oft vill verða við það óljósa námsmat sem nú er við lýði. Með inntökuprófi yrðu grunnskólarnir hvattir til að stuðla að góðri og innihaldsríkri menntun. Inntökupróf ykju líkurnar á raunverulegum námsárangri nemenda og tryggðu að Verzlunarskólinn gæti tekið inn nemendur á grundvelli jafnræðis og kunnáttu. Samræmdur mælikvarði án samræmis? Nú er til umræðu svokallaður „nýr matsferill“ á námi í grunnskóla en mesta athygli hefur vakið skortur á gagnsæi en ekki stendur til að birta niðurstöður hans opinberlega. Skólar eiga að hafa val um hvort þeir nýti sér „matsferilinn“ eða ekki, og afar lítill hluti hans verður skylda. Í „matsferlinum“ er talað um samræmingu. Það er bara upp á punt því þarna er ekki að finna neina samræmingu eins hún er almennt skilgreind. Nemendum verður ekki gert skylt að þreyta umrædd próf og óheimilt verður að nota niðurstöðurnar við innritun nemenda í framhaldsskóla. Til hvers er námsmatið eiginlega ef óheimilt verður að nota það? Er staða grunnskólans ef til vill orðin svo slæm að stjórnvöldum er lífsins ómögulegt að horfast í augu við það og ætla því að fela vandann enn frekar? Er þetta ekki algjör uppgjöf kerfisins? Það skýtur skökku við að Ásthildur Lóa Þórsdóttir menntamálaráðherra hefur í ræðu og riti lagt mikla áherslu á sanngirni og jafnræði í skólakerfinu. En ef ekki á að vera til staðar eiginlegur mælikvarði á árangur námsins er nemendum mismunað. Áfram eiga framtíðarmöguleikar nemendanna því ekki að ráðast af þeirra eigin getu og vinnusemi heldur því hvernig þeirra skóli veitir einkunnir, sem í ofanálag eru á óskiljanlegum kvarða (í bókstöfum og litum) í stað þess að vera gefnar á skalanum 0 og upp í 10, sem er eitthvað sem allir skilja. Við erum skylduð til 10 ára grunnskólanáms og þegar meta á hvernig til hefur tekist er jafnræðisreglan þverbrotin, ekkert samræmi er í neinu mati. Tími kominn til aðgerða Verzlunarskólinn hefur í áranna rás sýnt sjálfstæði í stefnumótun og jafnvel virt að vettugi heimskulegar hugmyndir yfirvalda. Dæmi um það má nefna þegar skólinn neitaði að verða hverfisskóli á þeim tíma þegar nemendum var gert skylt að sækja eingöngu skóla í sínu hverfi. Ég myndi vilja að Verzlunarskólinn tæki enn á ný af skarið, sýndi sjálfstæði og djörfung og tæki upp inntökupróf. Það myndi staðfesta að skólinn ætlaði sér áfram að vera í fararbroddi íslenskra skóla, verða hreyfiafl til umbóta. Mér koma til hugar í þessu sambandi orð indversku sjálfstæðishetjunnar Mahatma Ghandi: „Vertu breytingin sem þú vilt sjá í heiminum.“ Þau minna okkur á að ekki er nóg að benda á vandamálin, það verður að taka af skarið og leita lausna, með eða án stuðnings stjórnvalda. Þrátt fyrir frábæra umfjöllun um hnignun menntakerfis hérlendis undanfarna mánuði er það ekki nóg, það verður að framkvæma. Fulltrúaráð Verzlunarskólans, skólanefnd og stjórnendur skólans: Boltinn er hjá ykkur! Höfundur er nemandi við Verslunarskóla Íslands.
Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun
Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar
Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar
Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar
Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar
Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar
Skoðun Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar
Skoðun Stjórn Eflingar lýsir yfir samstöðu með palestínsku þjóðinni og fordæmir þjóðarmorð á Gaza Hópur stjórnarmanna í Eflingu skrifar
Skoðun Þjóð gegn þjóðarmorði – stéttarfélög hvetja til þátttöku Hópur formanna stéttarfélaga skrifar
Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun