„Það eru ekki skattahækkanir“ Árni Sæberg skrifar 7. apríl 2025 16:09 Daði Már svaraði Guðrúnu fullum hálsi. Vísir/Anton Brink Fjármála- og efnahagsráðherra vísar því á bug að ríkisstjórnin ætli að hækka skatta á almenning. Hlutfall tekna ríkisins af vergri landsframleiðslu falli samfellt allt tímabil fjármálaáætlunar til ársins 2030. Þá muni afnám samsköttunar hjóna milli skattþrepa einungis koma niður á þeim sem eru í efsta hluta tekjudreifingarinnar. Þannig skili það ekki skattahækkunum til almennings. Guðrún Hafsteinsdóttir, formaður Sjálfstæðisflokksins, tók upp þráðinn frá því í síðustu viku og gagnrýndi harðlega áform ríkisstjórnarinnar um afnám samsköttunar hjóna og sambýlisfólks, sem koma fram í fjármálaáætlun fyrir árin 2026 -2030. Fjármálaáætlunin er til umræðu í þinginu í dag en Guðrún ákvað að nýta óundirbúinn fyrirspurnartíma til þess að spyrja Daða Má Kristófersson, fjármála- og efnahagsráðherra, út í áformin. „Meðal annars er lagt til að afnema samsköttun hjóna og sambýlisfólks. Ég hef áður bent á að sú breyting bitni helst á heimilum þar sem annað foreldri er tímabundið með lægri tekjur – vegna náms, veikinda, fæðingarorlofs eða barnauppeldis. Heimilin í landinu glíma nú þegar við áskoranir. Húsnæðiskostnaður er hár, matvælaverð í sögulegum hæðum og vaxtastig hefur verið hátt,“ sagði Guðrún. Segir breytingarnar munu koma niður á heimilunum Guðrún rakti að samhliða þessu hefði verið vakin athygli á alvarlegum afleiðingum fyrirhugaðra tolla í Bandaríkjunum undir forystu Donalds Trump. Þótt markmið tollastefnunnar beindist að stórum efnahagsvæðum eins og Evrópusambandinu og Kína, væri ljóst að hún myndi hafa keðjuverkandi áhrif á Ísland. Samkvæmt forsvarsmönnum atvinnulífsins mætti búast við hærra innflutningsverði, röskun í aðfangakeðjum og samdrætti í ferðaþjónustu. Þeir hefðu lýst áhrifunum sem „alltumlykjandi“. Þegar slík ytri óvissa bættist við heimagerðar skattabreytingar og auknar álögur, þá kæmi það mest niður á heimilunum, fólkinu í landinu sem þegar glímdi við þrengingar í rekstri daglegs lífs. „Því spyr ég hæstvirtan fjármálaráðherra: Af hverju velur ríkisstjórnin að auka álögur á heimili landsins – einmitt nú – þegar efnahagsleg framtíðarsýn er óviss, alþjóðlegar aðstæður óstöðugar og heimilin þegar undir þrýstingi?“ Svaraði aftur með sambærilegum hætti Daði Már þakkaði Guðrúnu fyrir spurninguna og sagði hana raunar hafa spurt að henni áður. Það gerði flokksbróðir hennar Guðlaugur Þór Þórðarson einnig í síðustu viku. „Ég vil svara henni með sambærilegum hætti og ég hef gert áður. Það er að segja, farið hefur verið vandlega yfir afleiðingar þessarar samsköttunar og afnáms hennar. Ég vil vekja athygli þingheims á því að hér á einungis við um nýtingu skattþrepa og ekki nýtingu persónuafsláttar, sem helst áfram óbreytt. Rannsóknir skattayfirvalda á því hverjir hafa getað nýtt sér þennan möguleika staðfesta ekki það sem háttvirtur þingmaður, Guðrún Hafsteinsdóttir, heldur fram, um að hér sé um að ræða barnafjölskyldur og þá sem tímabundið verða fyrir tekjulækkun. Heldur fyrst og fremst efsta hluta tekjudreifingarinnar. Þar sem raunverulega einhver munur er á skattþrepum.“ Svarið þunnt Guðrún þakkaði ráðherra fyrir svarið en sagði þó að henni þætti það frekar þunnt. Það væri grundvallaratriði í ríkisfjármálum að þjóðin geti treyst því að forsendur standist. Að þegar skattar eru hækkaðir, eða nýjar álögur kynntar, þá liggi fyrir hvers vegna og hvert markmiðið er. En við umræðu um fjármálaáætlun ríkisstjórnarinnar virtist þessi einfalda krafa vera lögð til hliðar. Áformin um aukna tekjuöflun væru sett fram án þess að sýnt væri fram á hver áhrifin verða á heimili landsins. Engin gögn fylgdu um hvaða hópar bera byrðarnar, aðeins yfirlýsingar um að ríkið þyrfti meiri peninga. „Það er eins og skattheimta sé orðin markmið í sjálfu sér, ekki tæki til að byggja upp betra samfélag. Þeir sem eiga að greiða meira fá engin svör – ekki um tilganginn, ekki um afleiðingarnar. Þessu til viðbótar liggja enn ekki fyrir nauðsynlegar greiningar og útreikningar sem gera Alþingi kleift að meta áhrifin. Og þegar ríkisstjórn leggur fram fjármálaáætlun án fullnægjandi gagna – en með fullmótaða áætlun um álögur – þá er það ekki aðhald. Það er ábyrgðarleysi.“ Almenningur eigi betra skilið Á sama tíma hefði ríkisstjórnin ekki birt skýra sýn á áhrif áætlunarinnar á ráðstöfunartekjur, atvinnustig eða verðbólguþróun. „Við blasir stefna sem hvílir á álögum, ekki trausti.“ „Því spyr ég hæstvirtan fjármálaráðherra: Hvernig getur ríkisstjórn, sem kynnti það með hátíðlegum orðum á sínum fyrsta blaðamannafundi að skattar yrðu ekki hækkaðir á almenning, réttlætt að fyrsta verkið sé að gera nákvæmlega það? Almenningur á betra skilið en ríkisstjórn sem segir eitt og gerir hið gagnstæða.“ Varla hægt að halda því fram að þeir tekjuhæstu séu hluti af almenningi Daði Már þakkaði Guðrúnu aftur fyrir ítrekaða spurningu. „Ég tek það fram, svo að ég sé alveg skýr, að þessi breyting hefur einungis áhrif í efsta hluta tekjudreifingarinnar. Það er að segja, það er varla hægt að halda því fram að hér sé um álögur á almenning að ræða. Síðan vil ég rifja upp með háttvirtum þingmanni að fyrir liggur bæði fjármálastefna og fjármálaáætlun, sem sýnir að hlutfall tekna ríkisins af vergri landsframleiðslu fellur samfellt allt tímabil fjármálaáætlunar. „Það eru ekki skattahækkanir.“ Alþingi Skattar og tollar Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Viðreisn Sjálfstæðisflokkurinn Mest lesið Tálbeitan ákærð fyrir rangt brot Innlent Telja sig hafa fundið skipið sem skaut drónunum Erlent Létu sér andlát Hjörleifs í léttu rúmi liggja Innlent Hafði hvorki þekkingu né umboð til að tjá sig um fjármálin Innlent Vissu af auknum töfum en óraði ekki fyrir viðbrögðunum Innlent Lykillinn að kraftaverki að Birgir var frá Íslandi Erlent Tveggja vikna tvíburasystrum vísað úr landi Innlent Samtök „gamalla karla“ sem sumum finnst „kúl“ Innlent Frelsisflotinn umkringdur og farþegar fluttir til Ísraels Erlent Átján tegundir af sólarvörn teknar úr sölu í Ástralíu Erlent Fleiri fréttir Söguðu gat á flugsafn til að stinga inn Boeing 757 Tveggja vikna tvíburasystrum vísað úr landi Gæti stefnt í þungavigtarslag um varaformannsembættið Atvinnuþátttaka innflytjenda meiri en Íslendinga en fjárhagsstaða verri Hafði hvorki þekkingu né umboð til að tjá sig um fjármálin Framsóknarflokkurinn mælist aftur inni Áttatíu starfsmenn í biðstöðu og HM-hópur Íslands Viðreisn býður fram undir eigin merkjum í Árborg Ekið á hjólreiðamann og hann fluttur á bráðamóttöku Val á þingflokksformanni bíður betri tíma Tvö vilja byggja Fossvogsbrú en bæði yfir áætluðum kostnaði Tálbeitan ákærð fyrir rangt brot Ekki sama manneskjan eftir hörmungarnar á Gasa Skorar á ríkisstjórnina að fjármagna íslenskunám Eggert Benedikt settur forstjóri Hafró Samtök „gamalla karla“ sem sumum finnst „kúl“ Rafmagnslaust á Dalvík, Hrísey og nágrenni Hætt við sameiningu HA og Háskólans á Bifröst Bjóða Grindvíkingum á seiglunámskeið Fimmtungur getur ekki keypt afmælisgjafir fyrir börnin sín Reyna að bjarga starfseminni á Möltu og slæmar fregnir af makrílveiðinni Bein útsending: Loftslagsdagurinn Bein útsending: Staða launafólks á Íslandi Létu sér andlát Hjörleifs í léttu rúmi liggja Konur og háskólamenntaðir líklegri til að vilja frekari aðgerðir gegn Ísrael Bein útsending: Heilbrigðistæknilausnir og -þjónusta Biskup Íslands heimsækir Úkraínu Vissu af auknum töfum en óraði ekki fyrir viðbrögðunum Magga Stína á leið til Gasa með Frelsisflotanum Útköll vegna slagsmála Sjá meira
Guðrún Hafsteinsdóttir, formaður Sjálfstæðisflokksins, tók upp þráðinn frá því í síðustu viku og gagnrýndi harðlega áform ríkisstjórnarinnar um afnám samsköttunar hjóna og sambýlisfólks, sem koma fram í fjármálaáætlun fyrir árin 2026 -2030. Fjármálaáætlunin er til umræðu í þinginu í dag en Guðrún ákvað að nýta óundirbúinn fyrirspurnartíma til þess að spyrja Daða Má Kristófersson, fjármála- og efnahagsráðherra, út í áformin. „Meðal annars er lagt til að afnema samsköttun hjóna og sambýlisfólks. Ég hef áður bent á að sú breyting bitni helst á heimilum þar sem annað foreldri er tímabundið með lægri tekjur – vegna náms, veikinda, fæðingarorlofs eða barnauppeldis. Heimilin í landinu glíma nú þegar við áskoranir. Húsnæðiskostnaður er hár, matvælaverð í sögulegum hæðum og vaxtastig hefur verið hátt,“ sagði Guðrún. Segir breytingarnar munu koma niður á heimilunum Guðrún rakti að samhliða þessu hefði verið vakin athygli á alvarlegum afleiðingum fyrirhugaðra tolla í Bandaríkjunum undir forystu Donalds Trump. Þótt markmið tollastefnunnar beindist að stórum efnahagsvæðum eins og Evrópusambandinu og Kína, væri ljóst að hún myndi hafa keðjuverkandi áhrif á Ísland. Samkvæmt forsvarsmönnum atvinnulífsins mætti búast við hærra innflutningsverði, röskun í aðfangakeðjum og samdrætti í ferðaþjónustu. Þeir hefðu lýst áhrifunum sem „alltumlykjandi“. Þegar slík ytri óvissa bættist við heimagerðar skattabreytingar og auknar álögur, þá kæmi það mest niður á heimilunum, fólkinu í landinu sem þegar glímdi við þrengingar í rekstri daglegs lífs. „Því spyr ég hæstvirtan fjármálaráðherra: Af hverju velur ríkisstjórnin að auka álögur á heimili landsins – einmitt nú – þegar efnahagsleg framtíðarsýn er óviss, alþjóðlegar aðstæður óstöðugar og heimilin þegar undir þrýstingi?“ Svaraði aftur með sambærilegum hætti Daði Már þakkaði Guðrúnu fyrir spurninguna og sagði hana raunar hafa spurt að henni áður. Það gerði flokksbróðir hennar Guðlaugur Þór Þórðarson einnig í síðustu viku. „Ég vil svara henni með sambærilegum hætti og ég hef gert áður. Það er að segja, farið hefur verið vandlega yfir afleiðingar þessarar samsköttunar og afnáms hennar. Ég vil vekja athygli þingheims á því að hér á einungis við um nýtingu skattþrepa og ekki nýtingu persónuafsláttar, sem helst áfram óbreytt. Rannsóknir skattayfirvalda á því hverjir hafa getað nýtt sér þennan möguleika staðfesta ekki það sem háttvirtur þingmaður, Guðrún Hafsteinsdóttir, heldur fram, um að hér sé um að ræða barnafjölskyldur og þá sem tímabundið verða fyrir tekjulækkun. Heldur fyrst og fremst efsta hluta tekjudreifingarinnar. Þar sem raunverulega einhver munur er á skattþrepum.“ Svarið þunnt Guðrún þakkaði ráðherra fyrir svarið en sagði þó að henni þætti það frekar þunnt. Það væri grundvallaratriði í ríkisfjármálum að þjóðin geti treyst því að forsendur standist. Að þegar skattar eru hækkaðir, eða nýjar álögur kynntar, þá liggi fyrir hvers vegna og hvert markmiðið er. En við umræðu um fjármálaáætlun ríkisstjórnarinnar virtist þessi einfalda krafa vera lögð til hliðar. Áformin um aukna tekjuöflun væru sett fram án þess að sýnt væri fram á hver áhrifin verða á heimili landsins. Engin gögn fylgdu um hvaða hópar bera byrðarnar, aðeins yfirlýsingar um að ríkið þyrfti meiri peninga. „Það er eins og skattheimta sé orðin markmið í sjálfu sér, ekki tæki til að byggja upp betra samfélag. Þeir sem eiga að greiða meira fá engin svör – ekki um tilganginn, ekki um afleiðingarnar. Þessu til viðbótar liggja enn ekki fyrir nauðsynlegar greiningar og útreikningar sem gera Alþingi kleift að meta áhrifin. Og þegar ríkisstjórn leggur fram fjármálaáætlun án fullnægjandi gagna – en með fullmótaða áætlun um álögur – þá er það ekki aðhald. Það er ábyrgðarleysi.“ Almenningur eigi betra skilið Á sama tíma hefði ríkisstjórnin ekki birt skýra sýn á áhrif áætlunarinnar á ráðstöfunartekjur, atvinnustig eða verðbólguþróun. „Við blasir stefna sem hvílir á álögum, ekki trausti.“ „Því spyr ég hæstvirtan fjármálaráðherra: Hvernig getur ríkisstjórn, sem kynnti það með hátíðlegum orðum á sínum fyrsta blaðamannafundi að skattar yrðu ekki hækkaðir á almenning, réttlætt að fyrsta verkið sé að gera nákvæmlega það? Almenningur á betra skilið en ríkisstjórn sem segir eitt og gerir hið gagnstæða.“ Varla hægt að halda því fram að þeir tekjuhæstu séu hluti af almenningi Daði Már þakkaði Guðrúnu aftur fyrir ítrekaða spurningu. „Ég tek það fram, svo að ég sé alveg skýr, að þessi breyting hefur einungis áhrif í efsta hluta tekjudreifingarinnar. Það er að segja, það er varla hægt að halda því fram að hér sé um álögur á almenning að ræða. Síðan vil ég rifja upp með háttvirtum þingmanni að fyrir liggur bæði fjármálastefna og fjármálaáætlun, sem sýnir að hlutfall tekna ríkisins af vergri landsframleiðslu fellur samfellt allt tímabil fjármálaáætlunar. „Það eru ekki skattahækkanir.“
Alþingi Skattar og tollar Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Viðreisn Sjálfstæðisflokkurinn Mest lesið Tálbeitan ákærð fyrir rangt brot Innlent Telja sig hafa fundið skipið sem skaut drónunum Erlent Létu sér andlát Hjörleifs í léttu rúmi liggja Innlent Hafði hvorki þekkingu né umboð til að tjá sig um fjármálin Innlent Vissu af auknum töfum en óraði ekki fyrir viðbrögðunum Innlent Lykillinn að kraftaverki að Birgir var frá Íslandi Erlent Tveggja vikna tvíburasystrum vísað úr landi Innlent Samtök „gamalla karla“ sem sumum finnst „kúl“ Innlent Frelsisflotinn umkringdur og farþegar fluttir til Ísraels Erlent Átján tegundir af sólarvörn teknar úr sölu í Ástralíu Erlent Fleiri fréttir Söguðu gat á flugsafn til að stinga inn Boeing 757 Tveggja vikna tvíburasystrum vísað úr landi Gæti stefnt í þungavigtarslag um varaformannsembættið Atvinnuþátttaka innflytjenda meiri en Íslendinga en fjárhagsstaða verri Hafði hvorki þekkingu né umboð til að tjá sig um fjármálin Framsóknarflokkurinn mælist aftur inni Áttatíu starfsmenn í biðstöðu og HM-hópur Íslands Viðreisn býður fram undir eigin merkjum í Árborg Ekið á hjólreiðamann og hann fluttur á bráðamóttöku Val á þingflokksformanni bíður betri tíma Tvö vilja byggja Fossvogsbrú en bæði yfir áætluðum kostnaði Tálbeitan ákærð fyrir rangt brot Ekki sama manneskjan eftir hörmungarnar á Gasa Skorar á ríkisstjórnina að fjármagna íslenskunám Eggert Benedikt settur forstjóri Hafró Samtök „gamalla karla“ sem sumum finnst „kúl“ Rafmagnslaust á Dalvík, Hrísey og nágrenni Hætt við sameiningu HA og Háskólans á Bifröst Bjóða Grindvíkingum á seiglunámskeið Fimmtungur getur ekki keypt afmælisgjafir fyrir börnin sín Reyna að bjarga starfseminni á Möltu og slæmar fregnir af makrílveiðinni Bein útsending: Loftslagsdagurinn Bein útsending: Staða launafólks á Íslandi Létu sér andlát Hjörleifs í léttu rúmi liggja Konur og háskólamenntaðir líklegri til að vilja frekari aðgerðir gegn Ísrael Bein útsending: Heilbrigðistæknilausnir og -þjónusta Biskup Íslands heimsækir Úkraínu Vissu af auknum töfum en óraði ekki fyrir viðbrögðunum Magga Stína á leið til Gasa með Frelsisflotanum Útköll vegna slagsmála Sjá meira