Ef þið þurfið að segja upphátt að þið séuð ekki rasistar... Nichole Leigh Mosty skrifar 1. júní 2025 15:02 .. það gæti verið vísbending um að þið þurfið að taka skref til baka og rýna í viðhorfið ykkar um að búa í fjölbreyttu samfélagi. Breytingar geta verið erfiðar fyrir fólk og það að samfélagið eins og þið þekkið það sé að taka á sig nýja mynd getur verið erfitt að sætta sig við. En mikilvægt er að skilja að breytingar skapi rými til að vinna með viðhorf okkar á fólki, á okkar sjálfum og hlutverk okkar í samfélaginu. Ég vil ekki vera manneskja sem segir upphátt það sem mörg ykkar vilji ekki heyra, en samfélagið er ekki að fara aftur í það sama horf og það var áður en Ísland „opnaði landamæri“. Annar sannleikur er að jafnvel þótt þið viljið aðskilja og setja stimpil á „góða innflytjendur“ og „slæma innflytjendur“ þá væri best að gera slíkt hið sama þegar kemur að Íslendingum. Mikilvægt er að fara yfir staðreyndir varðandi glæpatíðni og tölfræði tengda því, læra um hver nýtir mesta félagslega þjónustu, hver stendur hvað mest fyrir raunverulegri spillingu, skiptingu auðs og hvaða þjónustu við innflytjendur og flóttafólk felur í sér. Það gæti komið fólki á óvart þegar staðreyndir standa frammi fyrir yður. Ísland hefur upplifað gríðarlegan vöxt og aukna efnahagsþróun samhliða innstreymi innflytjenda á tiltölulega stuttum tíma. Staðreyndin er sú að án okkar hefði þessi efnahagsvöxtur ekki verið mögulegur. Til dæmis hefði ekki orðið mikil uppbygging og útþensla í ferðaþjónustu. Byggingarsvæði samanstanda af meirihluta erlendra starfsmanna. Samkvæmt Hagstofu Íslands er nú meirihluti þeirra sem starfa á leikskólum einnig af erlendum uppruna. Heilbrigðiskerfið býr einnig við aukinn fjölda erlendra starfsmanna og sérfræðinga og það skilst mér að þessi þróun eigi eftir að halda áfram. Svo eru það náttúrlega láglaunuð störf þar sem innflytjendur halda ýmissi þjónustu gangandi, jafnvel þótt þeir séu með hærri menntun en krafist er í slíku starfi. En kannski vill fólk ekki hrópa hátt um þessa staðreynd. Að vísu hafa sumir innflytjendur ekki aðlagast. Sumir þurfa meiri stuðning vegna þess að þeir hafa ekki fundið sinn sess eða leið til að lifa farsælu lífi, þar sem þeir upplifa ekki viðurkenningu og tækifæri. Svo er líka það að hér býr fólk, bæði íslenskt og erlent, sem deilir ekki þeim gildum sem tengjast öryggi og vellíðan okkar. Og hér þurfum við að treysta kerfunum sem eru uppbyggð til að veita öryggi og réttlæti. Ef þessi kerfi virka ekki er það ekki vegna bakgrunns eða stöðu fólks; það er vegna þess að þessum kerfum var ekki útvegað það fjármagn sem þarf til að þróast og laga sig að breytingum, með sömu hraða og hagvöxtur og samfélagsleg þróun. Er þörf á að mótmæla núverandi ríkisstjórn vegna innflytjenda eða réttara sagt skorts á almennilegri stefnu og aðgerðum um inngildingu? Á það virkilega við hér að stela blaðsíðu frá Trump og halda því fram að baráttan ykkar sé háð við landamærin vegna hælisumsókna? Samkvæmt tölfræði frá Útlendingastofnun hafa umsóknir fækkað gríðarlega og brottfarir aukist. Ég veit ekki með ykkur en ég hélt að Ísland væri stolt af því að vera land sem væri almennt virt fyrir mannréttindum, friðsamlegum gildum og jafnrétti. Allir eiga rétt á að segja sína skoðun og það er réttmætt að vita hvernig ykkur líður svo að við sem samfélag getum unnið saman að breytingum. Þegar þið beitið röddinni þá er yfirvaldi kleift að styðja ykkur samhliða því að upplýsa ykkur um þær staðreyndir um innflytjendur. Því að þið þurfið líka að ná skilningi á því hvernig fólk með ólíka menningu býr saman í sátt og samlyndi; það mun einnig veita ykkur stuðning við að laga ykkur sjálf að samfélagslegum breytingum. Einu sinni var unnið að því að koma á stefnu um inngildingu til að ná sátt um samábyrgð allra um að ná einingu í samfélaginu. Ég var svo heppin að hafa starfið á því sviði sem vann að málefnum innflytjenda og inngildingar. Við birtum og sendum hverju sveitarfélagi í landinu leiðbeiningar um móttökuáætlun sem ákveðinn stuðning við aðlögun og inngildingu innflytjenda. Leitt er að segja að stofnunin hafi verið lögð niður. Ef enn væri verið að vinna markvisst að þessu veit ég að þið mynduð líka upplifa stuðning við að aðlagast breyttu samfélagi svo að við gætum tekið framförum saman. Saman gætum við mótmælt hlutum sem varðar hag allra. Kannski getum við einhvern daginn bara sagt upphátt að við séum öll umboðsmenn breytinga, frekar en að stimpla okkur sem rasista eða ekki rasista. Höfundur er fyrrverandi alþingiskona, leikskólastjóri og doktorsnemi á deild menntunar og margbreytileika HÍ Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Innflytjendamál Flóttafólk á Íslandi Nichole Leigh Mosty Mest lesið 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson Skoðun Samræmt gæðanám eða einsleit kerfi? Bogi Ragnarsson Skoðun Hallgrímur, málið snýst því miður ekki bara um kebab Snorri Másson Skoðun Samræðulist í heimi gervigreindar Þórdís Hólm Filipsdóttir Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Verum öll tengd Sólrún Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Samræðulist í heimi gervigreindar Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Samræmt gæðanám eða einsleit kerfi? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson skrifar Skoðun Tími til kominn að styðja öll framúrskarandi ungmenni Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson skrifar Skoðun Árangur hefst hér. Með þér. Guðrún Högnadóttir skrifar Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Verjum frelsið og mannréttindin Sigurjón Njarðarson skrifar Skoðun Spilavíti er og verður spilavíti Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Skortur á metnaði í loftslagsmálum Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar Skoðun Orðræða mótar menningu – og menningin mótar okkur öll Jóhanna Bárðardóttir skrifar Skoðun Eitt spilakort, betri spilamenning – er skaðaminnkandi Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason skrifar Skoðun Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjölbreytileiki er styrkleiki Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Það er list að lifa með krabbameini Hlíf Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Um kynjafræði og pólítík Hanna Björg Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason skrifar Sjá meira
.. það gæti verið vísbending um að þið þurfið að taka skref til baka og rýna í viðhorfið ykkar um að búa í fjölbreyttu samfélagi. Breytingar geta verið erfiðar fyrir fólk og það að samfélagið eins og þið þekkið það sé að taka á sig nýja mynd getur verið erfitt að sætta sig við. En mikilvægt er að skilja að breytingar skapi rými til að vinna með viðhorf okkar á fólki, á okkar sjálfum og hlutverk okkar í samfélaginu. Ég vil ekki vera manneskja sem segir upphátt það sem mörg ykkar vilji ekki heyra, en samfélagið er ekki að fara aftur í það sama horf og það var áður en Ísland „opnaði landamæri“. Annar sannleikur er að jafnvel þótt þið viljið aðskilja og setja stimpil á „góða innflytjendur“ og „slæma innflytjendur“ þá væri best að gera slíkt hið sama þegar kemur að Íslendingum. Mikilvægt er að fara yfir staðreyndir varðandi glæpatíðni og tölfræði tengda því, læra um hver nýtir mesta félagslega þjónustu, hver stendur hvað mest fyrir raunverulegri spillingu, skiptingu auðs og hvaða þjónustu við innflytjendur og flóttafólk felur í sér. Það gæti komið fólki á óvart þegar staðreyndir standa frammi fyrir yður. Ísland hefur upplifað gríðarlegan vöxt og aukna efnahagsþróun samhliða innstreymi innflytjenda á tiltölulega stuttum tíma. Staðreyndin er sú að án okkar hefði þessi efnahagsvöxtur ekki verið mögulegur. Til dæmis hefði ekki orðið mikil uppbygging og útþensla í ferðaþjónustu. Byggingarsvæði samanstanda af meirihluta erlendra starfsmanna. Samkvæmt Hagstofu Íslands er nú meirihluti þeirra sem starfa á leikskólum einnig af erlendum uppruna. Heilbrigðiskerfið býr einnig við aukinn fjölda erlendra starfsmanna og sérfræðinga og það skilst mér að þessi þróun eigi eftir að halda áfram. Svo eru það náttúrlega láglaunuð störf þar sem innflytjendur halda ýmissi þjónustu gangandi, jafnvel þótt þeir séu með hærri menntun en krafist er í slíku starfi. En kannski vill fólk ekki hrópa hátt um þessa staðreynd. Að vísu hafa sumir innflytjendur ekki aðlagast. Sumir þurfa meiri stuðning vegna þess að þeir hafa ekki fundið sinn sess eða leið til að lifa farsælu lífi, þar sem þeir upplifa ekki viðurkenningu og tækifæri. Svo er líka það að hér býr fólk, bæði íslenskt og erlent, sem deilir ekki þeim gildum sem tengjast öryggi og vellíðan okkar. Og hér þurfum við að treysta kerfunum sem eru uppbyggð til að veita öryggi og réttlæti. Ef þessi kerfi virka ekki er það ekki vegna bakgrunns eða stöðu fólks; það er vegna þess að þessum kerfum var ekki útvegað það fjármagn sem þarf til að þróast og laga sig að breytingum, með sömu hraða og hagvöxtur og samfélagsleg þróun. Er þörf á að mótmæla núverandi ríkisstjórn vegna innflytjenda eða réttara sagt skorts á almennilegri stefnu og aðgerðum um inngildingu? Á það virkilega við hér að stela blaðsíðu frá Trump og halda því fram að baráttan ykkar sé háð við landamærin vegna hælisumsókna? Samkvæmt tölfræði frá Útlendingastofnun hafa umsóknir fækkað gríðarlega og brottfarir aukist. Ég veit ekki með ykkur en ég hélt að Ísland væri stolt af því að vera land sem væri almennt virt fyrir mannréttindum, friðsamlegum gildum og jafnrétti. Allir eiga rétt á að segja sína skoðun og það er réttmætt að vita hvernig ykkur líður svo að við sem samfélag getum unnið saman að breytingum. Þegar þið beitið röddinni þá er yfirvaldi kleift að styðja ykkur samhliða því að upplýsa ykkur um þær staðreyndir um innflytjendur. Því að þið þurfið líka að ná skilningi á því hvernig fólk með ólíka menningu býr saman í sátt og samlyndi; það mun einnig veita ykkur stuðning við að laga ykkur sjálf að samfélagslegum breytingum. Einu sinni var unnið að því að koma á stefnu um inngildingu til að ná sátt um samábyrgð allra um að ná einingu í samfélaginu. Ég var svo heppin að hafa starfið á því sviði sem vann að málefnum innflytjenda og inngildingar. Við birtum og sendum hverju sveitarfélagi í landinu leiðbeiningar um móttökuáætlun sem ákveðinn stuðning við aðlögun og inngildingu innflytjenda. Leitt er að segja að stofnunin hafi verið lögð niður. Ef enn væri verið að vinna markvisst að þessu veit ég að þið mynduð líka upplifa stuðning við að aðlagast breyttu samfélagi svo að við gætum tekið framförum saman. Saman gætum við mótmælt hlutum sem varðar hag allra. Kannski getum við einhvern daginn bara sagt upphátt að við séum öll umboðsmenn breytinga, frekar en að stimpla okkur sem rasista eða ekki rasista. Höfundur er fyrrverandi alþingiskona, leikskólastjóri og doktorsnemi á deild menntunar og margbreytileika HÍ
Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar
Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar
Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar
Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar