Gervigreindaraðstoð: Kennarinn endurheimtir dýrmætan tíma Björgmundur Guðmundsson skrifar 12. júní 2025 12:33 Það er auðvelt að ímynda sér stöðuna á mánudagsmorgni hjá kennara. Innhólfið er yfirfullt, yfirferð verkefna frá síðustu viku bíður og það þarf að undirbúa kennsluna fyrir þrjá mismunandi námshópa. Ástríðan fyrir kennslunni er vissulega til staðar, en oft virðist sem skriffinnskan og yfirvinnan séu að buga jafnvel áhugasömustu kennarana. Hvað ef það væri til stafrænn aðstoðarmaður sem gæti létt á þessu álagi og gefið kennaranum meiri tíma fyrir það sem raunverulega skiptir máli: nemendurna? Sá aðstoðarmaður er gervigreind (AI). Og hún er ekki lengur fjarlægur framtíðardraumur. Hún er tæki sem kennarar um allan heim eru nú þegar byrjaðir að nota til að gjörbreyta vinnudegi sínum og endurheimta dýrmætan tíma. Þetta er ekki tækni sem kemur í staðinn fyrir kennara, heldur tækni sem vinnur með þeim. Endurheimtur tími, klukkustund fyrir klukkustund Gleymum stóru yfirlýsingunum um stund og lítum á raunveruleg dæmi sem sýna hvernig gervigreind getur skilað mælanlegum ávinningi. Gögnin sýna að tæknin getur sparað kennurum gríðarlegan tíma á þremur lykilsviðum sem éta upp ótrúlegan hluta af vinnuvikunni. 1. Undirbúningur kennslustunda: Í stað þess að byrja frá grunni í hvert einasta skipti getur kennari beðið gervigreind um að útbúa fyrstu drög að kennsluáætlun, búa til spurningar úr lesefni eða jafnvel hanna heila gagnvirka kynningu. Rannsóknir á vinnutíma kennara sem nýta sér tæki eins og MagicSchool AI eða Curipod sýna að þeir geta minnkað undirbúningstíma sinn um allt að 35% [1]. Tvær til þrjár aukaklukkustundir á viku skila sér beint í minna álagi og meiri tíma til að sinna öðrum verkefnum. 2. Yfirferð og endurgjöf: Verkefnayfirferð er einn tímafrekasti og oft einhæfasti þáttur kennarastarfsins. Gervigreindartæki eins og Gradescope geta nú farið yfir og jafnvel gefið einkunn fyrir krossapróf og einföld svarverkefni á sekúndum. Fyrir ritgerðir geta verkfæri eins og Turnitin eða Grammarly bent á málfarsvillur og veitt grunn athugasemdir, sem gerir kennaranum kleift að einbeita sér að innihaldi, uppbyggingu og hugmyndaauðgi nemenda. Greiningar sýna að þessi tæki geta stytt tíma í yfirferð um allt að 70% [2]. Þetta þýðir ekki bara tímasparnað fyrir kennarann, heldur einnig hraðari og markvissari endurgjöf til nemenda, sem aftur flýtir fyrir námsferlinu þeirra. 3. Aðgreining náms og verkefna: Í hverjum bekk eru nemendur með ólíkar þarfir, styrkleika og veikleika. Að búa til mismunandi útgáfur af verkefnum fyrir hvern og einn er nær óvinnandi verk. Tæki eins og Diffit geta tekið hvaða texta sem er, fréttagrein, kafla úr sögubók eða hvað sem er og á augabragði búið til einfaldari útgáfu fyrir lesblinda nemendur, eða flóknari útgáfu fyrir afburðanemendur. Þetta gerir einstaklingsmiðað nám að raunveruleika en ekki óvinnandi verkefni. En hvað með íslenskuna? Þetta er lykilspurning og fullkomlega eðlileg. Mörg af þessum tækjum voru upphaflega þróuð fyrir ensku. Hins vegar er þróunin hröð. Gervigreindarlíkön eru sífellt að verða betri í íslensku og innleiðing íslenskunnar í OpenAI var lykilskref. Sem skólasamfélag getum við flýtt fyrir þessari þróun með því að kalla eftir og prófa verkfæri sem styðja við íslensku. Þegar öllu er á botninn hvolft getur gervigreind orðið öflugt tæki til að efla íslenskukennslu hjá stafrænni kynslóð og gera tungumálið okkar sýnilegra og meira aðlaðandi í heimi tækninnar. Meiri tími fyrir það sem raunverulega skiptir máli Þegar gervigreindin sér um rútínuvinnuna skapast dýrmætur tími fyrir kennarann. Tími til að setjast niður með nemanda sem á erfitt. Tími til að þróa skapandi hópverkefni sem kveikir neista. Tími til að ræða við nemendur um líðan þeirra og efla félagsfærni. Rannsóknir úr skólum sem hafa innleitt gervigreind sýna að þótt tæknin aukist, þá eykst mannlega snertingin líka. Kennarar sem nota gervigreind upplifa minna álag og meiri starfsánægju. Í tilviksrannsókn frá Val Verde skólaumdæminu í Kaliforníu notaði stjórnandi gervigreind til að draga saman 400 tölvupósta í 37 forgangspósta og sparaði sér með því heilan vinnudag [3]. Þetta er tími sem hægt er að nota til að vera sýnilegri á göngum skólans og styðja við starfsfólk. Gervigreind er ekki komin til að taka við starfi kennarans, heldur til að létta á því og gera það innihaldsríkara. Hún er öflugt verkfæri sem sér um tímafreku kerfisvinnuna svo kennarinn geti einbeitt sér að því að leiða nemendur sína á vit nýrra og spennandi áfangastaða. Ábyrgð yfirvalda er lykillinn að árangri Þessi tækifæri verða þó ekki að veruleika af sjálfu sér. Hér liggur ábyrgðin hjá skóla- og menntamálayfirvöldum. Til að tryggja að allir kennarar og þar með allir nemendur njóti góðs af þessari tækniþróun, þurfa yfirvöld að setja málið í forgang. Þau verða að tryggja jafnan aðgang allra skóla að bestu gervigreindarlausnunum, sjá til þess að kennarar fái vandaða þjálfun í notkun þeirra og setja skýrar siðferðilegar leikreglur. Án slíkrar miðlægrar stefnumótunar er hætta á að það myndist ný stafræn gjá, ekki bara milli nemenda, heldur einnig milli kennara og skóla. Ábyrg og samræmd innleiðing er því forsenda þess að gervigreind geti orðið sú gjöf til íslenskrar menntunar sem hún lofar að vera. Í næstu grein mun ég skrifa um nýjan gervigreindarskóla. Höfundur er ráðgjafi í nýsköpun og gervigreind. Heimildir: [1] Samantekt úr gögnum og rannsóknum á notkun kennara á gervigreindartækjum til kennsluundirbúnings, þar sem fram kemur að tímasparnaður getur numið allt að 35%. Slíkar niðurstöður hafa verið kynntar í tengslum við greiningar á verkfærum á borð við bksb og MagicSchool AI. [2] Byggt á gögnum frá fyrirtækjum eins og Gradescope og Turnitin, sem sýna fram á að sjálfvirknivædd yfirferð geti minnkað tíma kennara í þessum verkþætti umtalsvert, eða allt að 70%. [3] Tilviksrannsókn frá Val Verde Unified School District í Kaliforníu, þar sem notkun stjórnenda á Microsoft Copilot til að draga saman tölvupósta og önnur stjórnunarleg verkefni var skjalfest og kynnt í fagtímaritum eins og EdTech Magazine. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Björgmundur Örn Guðmundsson Mest lesið Gervigreindin kolfellur á öllum prófum. Er bólan að bresta? Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Halldór 16.08.2025 Halldór Hér er það sem Ágúst sagði ykkur ekki Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Falið heimsveldi Al Thani-fjölskyldunnar Finnur Th. Eiríksson Skoðun Fimm ár í feluleik Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Við styðjum Ingólf Gíslason og annað starfsfólk í akademískri sniðgöngu Elía Hörpu og Önundarbur,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger,Sjöfn Asare Skoðun Þetta þarftu að vita: 12 atriði Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Eineltið endaði með örkumlun Davíð Bergmann Skoðun Ég frétti af konu Gunnhildur Sveinsdóttir Skoðun Akademísk kurteisi á tímum þjóðarmorðs Finnur Ulf Dellsén Skoðun Skoðun Skoðun Gervigreindin kolfellur á öllum prófum. Er bólan að bresta? Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Kerfisbundið afnám réttinda kvenna — Staða afganskra kvenna 4 árum eftir valdatöku talíbana Ólafur Elínarson,Anna Steinsen skrifar Skoðun Hér er það sem Ágúst sagði ykkur ekki Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíð íslensks menntakerfis – lærum af Buffalo og leiðandi háskólum heims Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Öryggismenning – hjartað í ábyrgri ferðaþjónustu Ólína Laxdal,Sólveig Nikulásdóttir skrifar Skoðun Nýsamþykkt aðgerðaáætlun í krabbameinsmálum – aldrei mikilvægari en nú Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Falið heimsveldi Al Thani-fjölskyldunnar Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Við styðjum Ingólf Gíslason og annað starfsfólk í akademískri sniðgöngu Elía Hörpu og Önundarbur,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger,Sjöfn Asare skrifar Skoðun Hið landlæga fúsk Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Þetta þarftu að vita: 12 atriði Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Ég frétti af konu Gunnhildur Sveinsdóttir skrifar Skoðun Rangfærslur ESB-sinna leiðréttar Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Eineltið endaði með örkumlun Davíð Bergmann skrifar Skoðun Akademísk kurteisi á tímum þjóðarmorðs Finnur Ulf Dellsén skrifar Skoðun Við megum ekki tapa leiknum utan vallar Eysteinn Pétur Lárusson skrifar Skoðun Börnin heyra bara sprengjugnýinn Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Gagnslausa fólkið Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi Laufey Brá Jónsdóttir,Sigríður Kristín Helgadóttir,Þorvaldur Víðisson skrifar Skoðun Allt mun fara vel Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Normið á ekki síðasta orðið Katrín Íris Sigurðardóttir skrifar Skoðun Ég er eins og ég er, hvernig á ég að vera eitthvað annað? Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Við lifum á tíma fasisma Una Margrét Jónsdóttir skrifar Skoðun Örvæntingarfullir bíleigendur í frumskógi bílastæðagjalda Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hinir miklu lýðræðissinnar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Kolefnishlutleysi eftir 15 ár? Hrafnhildur Bragadóttir,Birna Sigrún Hallsdóttir skrifar Skoðun Gleði eða ógleði? Haraldur Hrafn Guðmundsson skrifar Skoðun Tískuorð eða sjálfsögð réttindi? Vigdís Ásgeirsdóttir skrifar Skoðun Ráðherrann og illkvittnu einkaaðilarnir Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Áttatíu ár frá Hírósíma og Nagasakí Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Er einhver hissa á fúskinu? Magnús Guðmundsson skrifar Sjá meira
Það er auðvelt að ímynda sér stöðuna á mánudagsmorgni hjá kennara. Innhólfið er yfirfullt, yfirferð verkefna frá síðustu viku bíður og það þarf að undirbúa kennsluna fyrir þrjá mismunandi námshópa. Ástríðan fyrir kennslunni er vissulega til staðar, en oft virðist sem skriffinnskan og yfirvinnan séu að buga jafnvel áhugasömustu kennarana. Hvað ef það væri til stafrænn aðstoðarmaður sem gæti létt á þessu álagi og gefið kennaranum meiri tíma fyrir það sem raunverulega skiptir máli: nemendurna? Sá aðstoðarmaður er gervigreind (AI). Og hún er ekki lengur fjarlægur framtíðardraumur. Hún er tæki sem kennarar um allan heim eru nú þegar byrjaðir að nota til að gjörbreyta vinnudegi sínum og endurheimta dýrmætan tíma. Þetta er ekki tækni sem kemur í staðinn fyrir kennara, heldur tækni sem vinnur með þeim. Endurheimtur tími, klukkustund fyrir klukkustund Gleymum stóru yfirlýsingunum um stund og lítum á raunveruleg dæmi sem sýna hvernig gervigreind getur skilað mælanlegum ávinningi. Gögnin sýna að tæknin getur sparað kennurum gríðarlegan tíma á þremur lykilsviðum sem éta upp ótrúlegan hluta af vinnuvikunni. 1. Undirbúningur kennslustunda: Í stað þess að byrja frá grunni í hvert einasta skipti getur kennari beðið gervigreind um að útbúa fyrstu drög að kennsluáætlun, búa til spurningar úr lesefni eða jafnvel hanna heila gagnvirka kynningu. Rannsóknir á vinnutíma kennara sem nýta sér tæki eins og MagicSchool AI eða Curipod sýna að þeir geta minnkað undirbúningstíma sinn um allt að 35% [1]. Tvær til þrjár aukaklukkustundir á viku skila sér beint í minna álagi og meiri tíma til að sinna öðrum verkefnum. 2. Yfirferð og endurgjöf: Verkefnayfirferð er einn tímafrekasti og oft einhæfasti þáttur kennarastarfsins. Gervigreindartæki eins og Gradescope geta nú farið yfir og jafnvel gefið einkunn fyrir krossapróf og einföld svarverkefni á sekúndum. Fyrir ritgerðir geta verkfæri eins og Turnitin eða Grammarly bent á málfarsvillur og veitt grunn athugasemdir, sem gerir kennaranum kleift að einbeita sér að innihaldi, uppbyggingu og hugmyndaauðgi nemenda. Greiningar sýna að þessi tæki geta stytt tíma í yfirferð um allt að 70% [2]. Þetta þýðir ekki bara tímasparnað fyrir kennarann, heldur einnig hraðari og markvissari endurgjöf til nemenda, sem aftur flýtir fyrir námsferlinu þeirra. 3. Aðgreining náms og verkefna: Í hverjum bekk eru nemendur með ólíkar þarfir, styrkleika og veikleika. Að búa til mismunandi útgáfur af verkefnum fyrir hvern og einn er nær óvinnandi verk. Tæki eins og Diffit geta tekið hvaða texta sem er, fréttagrein, kafla úr sögubók eða hvað sem er og á augabragði búið til einfaldari útgáfu fyrir lesblinda nemendur, eða flóknari útgáfu fyrir afburðanemendur. Þetta gerir einstaklingsmiðað nám að raunveruleika en ekki óvinnandi verkefni. En hvað með íslenskuna? Þetta er lykilspurning og fullkomlega eðlileg. Mörg af þessum tækjum voru upphaflega þróuð fyrir ensku. Hins vegar er þróunin hröð. Gervigreindarlíkön eru sífellt að verða betri í íslensku og innleiðing íslenskunnar í OpenAI var lykilskref. Sem skólasamfélag getum við flýtt fyrir þessari þróun með því að kalla eftir og prófa verkfæri sem styðja við íslensku. Þegar öllu er á botninn hvolft getur gervigreind orðið öflugt tæki til að efla íslenskukennslu hjá stafrænni kynslóð og gera tungumálið okkar sýnilegra og meira aðlaðandi í heimi tækninnar. Meiri tími fyrir það sem raunverulega skiptir máli Þegar gervigreindin sér um rútínuvinnuna skapast dýrmætur tími fyrir kennarann. Tími til að setjast niður með nemanda sem á erfitt. Tími til að þróa skapandi hópverkefni sem kveikir neista. Tími til að ræða við nemendur um líðan þeirra og efla félagsfærni. Rannsóknir úr skólum sem hafa innleitt gervigreind sýna að þótt tæknin aukist, þá eykst mannlega snertingin líka. Kennarar sem nota gervigreind upplifa minna álag og meiri starfsánægju. Í tilviksrannsókn frá Val Verde skólaumdæminu í Kaliforníu notaði stjórnandi gervigreind til að draga saman 400 tölvupósta í 37 forgangspósta og sparaði sér með því heilan vinnudag [3]. Þetta er tími sem hægt er að nota til að vera sýnilegri á göngum skólans og styðja við starfsfólk. Gervigreind er ekki komin til að taka við starfi kennarans, heldur til að létta á því og gera það innihaldsríkara. Hún er öflugt verkfæri sem sér um tímafreku kerfisvinnuna svo kennarinn geti einbeitt sér að því að leiða nemendur sína á vit nýrra og spennandi áfangastaða. Ábyrgð yfirvalda er lykillinn að árangri Þessi tækifæri verða þó ekki að veruleika af sjálfu sér. Hér liggur ábyrgðin hjá skóla- og menntamálayfirvöldum. Til að tryggja að allir kennarar og þar með allir nemendur njóti góðs af þessari tækniþróun, þurfa yfirvöld að setja málið í forgang. Þau verða að tryggja jafnan aðgang allra skóla að bestu gervigreindarlausnunum, sjá til þess að kennarar fái vandaða þjálfun í notkun þeirra og setja skýrar siðferðilegar leikreglur. Án slíkrar miðlægrar stefnumótunar er hætta á að það myndist ný stafræn gjá, ekki bara milli nemenda, heldur einnig milli kennara og skóla. Ábyrg og samræmd innleiðing er því forsenda þess að gervigreind geti orðið sú gjöf til íslenskrar menntunar sem hún lofar að vera. Í næstu grein mun ég skrifa um nýjan gervigreindarskóla. Höfundur er ráðgjafi í nýsköpun og gervigreind. Heimildir: [1] Samantekt úr gögnum og rannsóknum á notkun kennara á gervigreindartækjum til kennsluundirbúnings, þar sem fram kemur að tímasparnaður getur numið allt að 35%. Slíkar niðurstöður hafa verið kynntar í tengslum við greiningar á verkfærum á borð við bksb og MagicSchool AI. [2] Byggt á gögnum frá fyrirtækjum eins og Gradescope og Turnitin, sem sýna fram á að sjálfvirknivædd yfirferð geti minnkað tíma kennara í þessum verkþætti umtalsvert, eða allt að 70%. [3] Tilviksrannsókn frá Val Verde Unified School District í Kaliforníu, þar sem notkun stjórnenda á Microsoft Copilot til að draga saman tölvupósta og önnur stjórnunarleg verkefni var skjalfest og kynnt í fagtímaritum eins og EdTech Magazine.
Við styðjum Ingólf Gíslason og annað starfsfólk í akademískri sniðgöngu Elía Hörpu og Önundarbur,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger,Sjöfn Asare Skoðun
Skoðun Kerfisbundið afnám réttinda kvenna — Staða afganskra kvenna 4 árum eftir valdatöku talíbana Ólafur Elínarson,Anna Steinsen skrifar
Skoðun Framtíð íslensks menntakerfis – lærum af Buffalo og leiðandi háskólum heims Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Öryggismenning – hjartað í ábyrgri ferðaþjónustu Ólína Laxdal,Sólveig Nikulásdóttir skrifar
Skoðun Nýsamþykkt aðgerðaáætlun í krabbameinsmálum – aldrei mikilvægari en nú Halla Þorvaldsdóttir skrifar
Skoðun Við styðjum Ingólf Gíslason og annað starfsfólk í akademískri sniðgöngu Elía Hörpu og Önundarbur,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger,Sjöfn Asare skrifar
Skoðun Tjáningarfrelsi Laufey Brá Jónsdóttir,Sigríður Kristín Helgadóttir,Þorvaldur Víðisson skrifar
Skoðun Örvæntingarfullir bíleigendur í frumskógi bílastæðagjalda Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar
Við styðjum Ingólf Gíslason og annað starfsfólk í akademískri sniðgöngu Elía Hörpu og Önundarbur,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger,Sjöfn Asare Skoðun