Takk starfsfólk og forysta ÁTVR Siv Friðleifsdóttir skrifar 11. ágúst 2025 09:02 Starfsfólk og forysta ÁTVR á þakkir skildar fyrir framúrskarandi lipra og góða þjónustu. Einnig fyrir að standa heil með forsendum þess að ríkið reki ÁTVR. Í lögum kemur fram að markmið rekstrar ÁTVR er að skilgreina umgjörð um smásölu áfengis og heildsölu tóbaks sem byggist á bættri lýðheilsu og samfélagslegri ábyrgð, að takmarka og stýra aðgengi að áfengi og tóbaki og draga þannig úr skaðlegum áhrifum áfengis- og tóbaksneyslu, að vernda ungt fólk gegn neyslu áfengis og tóbaks og takmarka framboð á óæskilegum vörum. Þessum lögfestu forsendum hafa forstjórinn og aðstoðarforstjórinn, Ívar Arndal og Sigrún Ósk Sigurðardóttir, haldið á lofti um árabil í starfseminni allri og þegar fjölmiðlar hafa leitað eftir viðbrögðum þeirra við hin ýmsu tækifæri. Takk bæði fyrir að hafa verið skýr á þessu. Þjónustan til fyrirmyndar Ekki er ég bindindismaður og versla því stundum í ÁTVR. Vöruúrval er gott og alltaf er þjónusta starfsmanna til fyrirmyndar. Takk starfsmenn fyrir framúrskarandi góða þjónustu. Fyrst áfengi er ekki bönnuð vara og einhver þarf að sjá um söluna, er gott að það er gert undir hatti ÁTVR því þið seljið á þann hátt að lýðheilsa er vernduð sem mest og samfélagsleg ábyrgð höfð að leiðarljósi. Þótt sumir segi að það sé þægilegt að kaupa áfengi með steikinni í matvöruverslun tel ég ekki eftir mér að ganga nokkur aukaskref til að kaupa hjá ÁTVR því ég veit að rannsóknir og gagnreynd þekking sýnir að einkasala ríkis á áfengi, eins og viðhöfð er á öllum Norðurlöndum nema Danmörku, er til þess fallin að vernda velferð ungmenna og lýðheilsu allra. Að mínu mati er eitt mikilvægasta markmið samfélags okkar að vernda velferð barna og ungmenna og bæta forvarnir og lýðheilsu fyrir alla. Velta sér upp úr peningum Afleitt er að markaðsvæða áfengissöluna með tilheyrandi auglýsingamennsku svo netsalar geti selt sem mest og makað krókinn með áfengissölu upp á milljarða króna. Ekki bera netsalar samfélagsskaðann af neyslunni heldur samfélagið. Í fjölmiðlafrétt í fyrra kom fram “Eigandi netverslunar með áfengi býst við að velta nærri tveimur milljörðum króna í ár en viðskiptin hafa aldrei verið jafn blómleg. Hann hefur sætt lögreglurannsókn en málið er orðið að pólitísku bitbeini innan ríkisstjórnarinnar.” Jú, þessi umdeilda sala er til rannsóknar og er breiðfylking forvarnarsamtaka sammála kæru ÁTVR um að hún sé ólögleg. Enn er beðið niðurstöðu lögreglu í málinu þótt sala þessi hafi verið kærð til lögreglu þann 16. júní 2020 fyrir rúmlega fimm árum. Slíkur dráttur á niðurstöðu er undrunarefni. Ég hef ekki áhuga á að borga hærri skaðaskatta til að dekka þann samfélaglega kostnað sem fylgir því að netsalarnir velti sér upp úr peningum fengnum með áfengissölu þvert á lýðheilsustefnu stjórnvalda. Ekki trúi ég, fyrr en tek á, að stjórnvöld sem tala um hagræðingu ætli að opna fyrir slíkan útgjaldakrana. Krana upp á milljarða króna árlega. Stóraukinn samfélagskostnaður Hver væru áhrif af því að leggja ÁTVR niður og heimila sölu áfengis í matvöruverslunum? Jú, allra veigamesta afleiðingin er stóraukinn samfélagskostnaður, sem fyrr segir. Aukin sjúkdómabyrði, meiri örorka, fleiri slys, meiri þungi í barnavernd, aukin verkefni lögreglu og svo framvegis. Velferð barna og lýðheilsa allra er undir. Þá færu umfangsmiklar áfengisauglýsingar í gang þar sem áfengi og tilboðspakkar væru auglýstir. Áfengi yrði otað að fólki, ungum sem öldnum. Það væri afleitt því áfengi er ekki eins og hver önnur verslunarvara eins og flestir vita. Auglýsingum yrði beint að fullorðnum og ungmennum. Slíkt sjáum við nú þegar og stjórnvöld bregðast ekki við. Önnur áhrif, sem skipta líka máli fyrir hóp fólks, eru að vöruúrval myndi minnka mjög mikið. Þetta vita allir sem hafa keypt sér áfengi í matvöruverslunum á Spáni, í Danmörku og víðar. Örfáar tegundir yrðu seldar, einungis þær sem tryggðu matvörubúðinni mestan gróða. Þá kæmi talsvert högg á landsbyggðina með niðurlagningu starfa ÁTVR. Þótt ég líti ekki á starfsemi ÁTVR sem byggðamál heldur lýðheilsu- og velferðarmál verður ekki framhjá því litið að fjölmörg störf tapast um landið ef þeim verslunum yrði lokað. Lögregla ávörpuð í WHO skýrslu Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin (WHO) gaf út skýrslu nú í febrúar 2025 Norrænu áfengiseinkasölurnar: mikilvægi hlutverks þeirra í heildstæðri áfengisstefnu og bættri lýðheilsu. Stofnunin hvetur norræn stjórnvöld til að forgangsraða í þágu heilsu og standa gegn ásókn í átt að einkavæðingu í áfengissölu. Slík ásókn getur brotið niður alþjóðlega viðurkennt fyrirkomulag, sem dregur úr áfengistengdum skaða og verndar lýðheilsu. Í skýrslunni er lögreglan ávörpuð, en þar segir “In spite of this, online sales of alcohol have increased significantly in recent years. The online sale of alcohol has been reported to the police, who have yet to decide whether charges will be filed against online retailers (111).” Stofnunin þekkir því það ófremdarástand sem hér ríkir vegna aukinnar netsölu áfengis til neytenda beint af lager innanlands og veit að lögreglan hefur haft kæru til rannsóknar í fimm ár. Málshraði lögreglu á hraða snigils Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu sat fyrir svörum Morgunblaðsins þann 7. ágúst sl. og hélt á lofti að málshraði í málum er snerta ungmenni hefði verið aukinn um 500%. Áhersla væri á svokallaða snemmtæka íhlutun og að ný fjárveiting Alþingis hefði orðið til þess að unnt hefði verið að fjölga stöðugildum rannsóknarlögreglumanna og eins þeirra sem fara með ákæruvald í málum sem lögregla annast saksókn í. Með allri virðingu þá hlýtur maður að spyrja, af hverju hefur þá embætti lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu ekki klárað kæruna á hendur netsölum áfengis í ríflega fimm ár? Málið er á hraða snigils. Um er að ræða mál sem skiptir ungmenni og samfélagið allt mjög miklu máli. Meðan lögreglan heldur málinu hjá sér hefur netsalan frítt spil og grefur um sig. Staða þessi er til vansa. Samkvæmt lögum á lögreglan að hraða málsmeðferð í kærumáli eins og unnt er. Nú verður lögreglan að klára verkið. Vonandi sigrar lýðheilsan og vernd ungmenna að lokum þannig að áfram verði unnt að reka áfengissölu á Íslandi á samfélagslegum forsendum. Höfundur er fyrrverandi heilbrigðis- og tryggingamálaráðherra. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Siv Friðleifsdóttir Áfengi Lögreglan Netverslun með áfengi Mest lesið Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir Skoðun Þvílíkt „plan“ fyrir íslensk heimili Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Græðgin í forgrunni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson skrifar Skoðun Bless bless jafnlaunavottun Sigríður Margrét Oddsdóttir skrifar Skoðun Miðstýrt skólakerfi eða fjölbreytni með samræmdu gæðamati? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson skrifar Skoðun Allt leikur í umburðarlyndi – eða hvað? Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Lyfjafræðingar - traustur stuðningur í flóknum heimi Sigurbjörg Sæunn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þvílíkt „plan“ fyrir íslensk heimili Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Ísland og móðurplanta með erindi Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háttvirta nýja þingkonan, María Rut Kristinsdóttir Ólafur Grétar Gunnarsson skrifar Skoðun Alþjóðadagur krabbameinsrannsókna – eitthvað sem mig varðar? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Skoðun Villa um fyrir bæjarbúum Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Olíufyrirtækin vissu Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Pistil eftir frétt um Davíð Tómas körfuknattleiksdómara Sigurður Ólafur Kjartansson skrifar Skoðun Bullandi hallarekstur í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Sjá meira
Starfsfólk og forysta ÁTVR á þakkir skildar fyrir framúrskarandi lipra og góða þjónustu. Einnig fyrir að standa heil með forsendum þess að ríkið reki ÁTVR. Í lögum kemur fram að markmið rekstrar ÁTVR er að skilgreina umgjörð um smásölu áfengis og heildsölu tóbaks sem byggist á bættri lýðheilsu og samfélagslegri ábyrgð, að takmarka og stýra aðgengi að áfengi og tóbaki og draga þannig úr skaðlegum áhrifum áfengis- og tóbaksneyslu, að vernda ungt fólk gegn neyslu áfengis og tóbaks og takmarka framboð á óæskilegum vörum. Þessum lögfestu forsendum hafa forstjórinn og aðstoðarforstjórinn, Ívar Arndal og Sigrún Ósk Sigurðardóttir, haldið á lofti um árabil í starfseminni allri og þegar fjölmiðlar hafa leitað eftir viðbrögðum þeirra við hin ýmsu tækifæri. Takk bæði fyrir að hafa verið skýr á þessu. Þjónustan til fyrirmyndar Ekki er ég bindindismaður og versla því stundum í ÁTVR. Vöruúrval er gott og alltaf er þjónusta starfsmanna til fyrirmyndar. Takk starfsmenn fyrir framúrskarandi góða þjónustu. Fyrst áfengi er ekki bönnuð vara og einhver þarf að sjá um söluna, er gott að það er gert undir hatti ÁTVR því þið seljið á þann hátt að lýðheilsa er vernduð sem mest og samfélagsleg ábyrgð höfð að leiðarljósi. Þótt sumir segi að það sé þægilegt að kaupa áfengi með steikinni í matvöruverslun tel ég ekki eftir mér að ganga nokkur aukaskref til að kaupa hjá ÁTVR því ég veit að rannsóknir og gagnreynd þekking sýnir að einkasala ríkis á áfengi, eins og viðhöfð er á öllum Norðurlöndum nema Danmörku, er til þess fallin að vernda velferð ungmenna og lýðheilsu allra. Að mínu mati er eitt mikilvægasta markmið samfélags okkar að vernda velferð barna og ungmenna og bæta forvarnir og lýðheilsu fyrir alla. Velta sér upp úr peningum Afleitt er að markaðsvæða áfengissöluna með tilheyrandi auglýsingamennsku svo netsalar geti selt sem mest og makað krókinn með áfengissölu upp á milljarða króna. Ekki bera netsalar samfélagsskaðann af neyslunni heldur samfélagið. Í fjölmiðlafrétt í fyrra kom fram “Eigandi netverslunar með áfengi býst við að velta nærri tveimur milljörðum króna í ár en viðskiptin hafa aldrei verið jafn blómleg. Hann hefur sætt lögreglurannsókn en málið er orðið að pólitísku bitbeini innan ríkisstjórnarinnar.” Jú, þessi umdeilda sala er til rannsóknar og er breiðfylking forvarnarsamtaka sammála kæru ÁTVR um að hún sé ólögleg. Enn er beðið niðurstöðu lögreglu í málinu þótt sala þessi hafi verið kærð til lögreglu þann 16. júní 2020 fyrir rúmlega fimm árum. Slíkur dráttur á niðurstöðu er undrunarefni. Ég hef ekki áhuga á að borga hærri skaðaskatta til að dekka þann samfélaglega kostnað sem fylgir því að netsalarnir velti sér upp úr peningum fengnum með áfengissölu þvert á lýðheilsustefnu stjórnvalda. Ekki trúi ég, fyrr en tek á, að stjórnvöld sem tala um hagræðingu ætli að opna fyrir slíkan útgjaldakrana. Krana upp á milljarða króna árlega. Stóraukinn samfélagskostnaður Hver væru áhrif af því að leggja ÁTVR niður og heimila sölu áfengis í matvöruverslunum? Jú, allra veigamesta afleiðingin er stóraukinn samfélagskostnaður, sem fyrr segir. Aukin sjúkdómabyrði, meiri örorka, fleiri slys, meiri þungi í barnavernd, aukin verkefni lögreglu og svo framvegis. Velferð barna og lýðheilsa allra er undir. Þá færu umfangsmiklar áfengisauglýsingar í gang þar sem áfengi og tilboðspakkar væru auglýstir. Áfengi yrði otað að fólki, ungum sem öldnum. Það væri afleitt því áfengi er ekki eins og hver önnur verslunarvara eins og flestir vita. Auglýsingum yrði beint að fullorðnum og ungmennum. Slíkt sjáum við nú þegar og stjórnvöld bregðast ekki við. Önnur áhrif, sem skipta líka máli fyrir hóp fólks, eru að vöruúrval myndi minnka mjög mikið. Þetta vita allir sem hafa keypt sér áfengi í matvöruverslunum á Spáni, í Danmörku og víðar. Örfáar tegundir yrðu seldar, einungis þær sem tryggðu matvörubúðinni mestan gróða. Þá kæmi talsvert högg á landsbyggðina með niðurlagningu starfa ÁTVR. Þótt ég líti ekki á starfsemi ÁTVR sem byggðamál heldur lýðheilsu- og velferðarmál verður ekki framhjá því litið að fjölmörg störf tapast um landið ef þeim verslunum yrði lokað. Lögregla ávörpuð í WHO skýrslu Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin (WHO) gaf út skýrslu nú í febrúar 2025 Norrænu áfengiseinkasölurnar: mikilvægi hlutverks þeirra í heildstæðri áfengisstefnu og bættri lýðheilsu. Stofnunin hvetur norræn stjórnvöld til að forgangsraða í þágu heilsu og standa gegn ásókn í átt að einkavæðingu í áfengissölu. Slík ásókn getur brotið niður alþjóðlega viðurkennt fyrirkomulag, sem dregur úr áfengistengdum skaða og verndar lýðheilsu. Í skýrslunni er lögreglan ávörpuð, en þar segir “In spite of this, online sales of alcohol have increased significantly in recent years. The online sale of alcohol has been reported to the police, who have yet to decide whether charges will be filed against online retailers (111).” Stofnunin þekkir því það ófremdarástand sem hér ríkir vegna aukinnar netsölu áfengis til neytenda beint af lager innanlands og veit að lögreglan hefur haft kæru til rannsóknar í fimm ár. Málshraði lögreglu á hraða snigils Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu sat fyrir svörum Morgunblaðsins þann 7. ágúst sl. og hélt á lofti að málshraði í málum er snerta ungmenni hefði verið aukinn um 500%. Áhersla væri á svokallaða snemmtæka íhlutun og að ný fjárveiting Alþingis hefði orðið til þess að unnt hefði verið að fjölga stöðugildum rannsóknarlögreglumanna og eins þeirra sem fara með ákæruvald í málum sem lögregla annast saksókn í. Með allri virðingu þá hlýtur maður að spyrja, af hverju hefur þá embætti lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu ekki klárað kæruna á hendur netsölum áfengis í ríflega fimm ár? Málið er á hraða snigils. Um er að ræða mál sem skiptir ungmenni og samfélagið allt mjög miklu máli. Meðan lögreglan heldur málinu hjá sér hefur netsalan frítt spil og grefur um sig. Staða þessi er til vansa. Samkvæmt lögum á lögreglan að hraða málsmeðferð í kærumáli eins og unnt er. Nú verður lögreglan að klára verkið. Vonandi sigrar lýðheilsan og vernd ungmenna að lokum þannig að áfram verði unnt að reka áfengissölu á Íslandi á samfélagslegum forsendum. Höfundur er fyrrverandi heilbrigðis- og tryggingamálaráðherra.
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar
Skoðun Pistil eftir frétt um Davíð Tómas körfuknattleiksdómara Sigurður Ólafur Kjartansson skrifar
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun