Snorri Másson er ekki vandinn – hann er viðvörun Helen Ólafsdóttir skrifar 2. september 2025 11:00 Framkoma Snorra Mássonar úr Miðflokki í Kastljósinu þegar rætt var um bakslag í réttindabaráttu hinsegin fólks setti samfélagsmiðla á hliðina. Framkoma hans var einfaldlega ruddaleg og mörgum blöskraði. En þrátt fyrir fordæminguna er ljóst að Snorri Másson nær til stækkandi hóps. Hann veit hvað hann er að gera. Orðræða hans er upp úr handbók popúlistanna. En í guðanna bænum, hættið að veita honum þessa athygli! Hann er tækifærissinni sem nýtir sér einfaldlega það ástand sem stjórnmálamennirnir okkar hafa skapað á Íslandi: efnahagslegt óöryggi láglaunahópa, húsnæðiskreppu og sturlaða vaxtabyrði þar sem auður og völd safnast á sífellt færri hendur. Fólk sem er einfaldlega reitt og upplifir sig jaðarsett finnur sér skjól í orðræðu popúlisma. Þetta er alþjóðlegt mynstur. Þegar samfélagssáttmálinn molnar Við gerum stór mistök ef við trúum því að vandinn sé orðræða popúlista. Hún er aðeins einkennin, ekki sjúkdómurinn. Í staðinn fyrir að einblína á Snorra sjálfan þá verðum við að skilja af hverju hann fær hljómgrunn. Ég hef sjálf verið að skoða áhrif öfgaafla og öfgahugmyndafræði í fátækari samfélögum. Þar er mynstrið skýrt: þegar fólk upplifir óréttlæti, hvort sem það er efnahagslegt eða félagslegt þá molnar samfélagssáttmálinn og það dregur úr trausti gagnvart yfirvöldum sem getur leitt til ofbeldis. Þegar sáttmálinn molnar verður til tómarúm. Í það tómarúm stíga öfgahreyfingar sem bjóða einfaldar skýringar og bjóða fram skýran „óvin“. Þær tala til reiðinnar, ekki til skynseminnar. Það er nákvæmlega þetta sem er að gerast núna, ekki bara í Bandaríkjunum og Evrópu heldur líka á Íslandi. Yanis Varoufakis bendir í bókinni Technological Feudalism á að við lifum nú í tæknilegu lénskerfi þar sem stórfyrirtæki ráða því hvað við sjáum, hvaða orðræða fær hljómgrunn og hvernig reiði er stýrt. Þetta er ekki lýðræðislegt samtal heldur stíar samfélögum í sundur og dreifir athygli okkar frá því sem skiptir mestu máli þ.e., hvernig efnahagslegum gæðum er dreift. Tvær þjóðir í einu landi Íslensk stjórnmál eru orðin tvískipt. Annars vegar mið-hægri efnahagsstjórn sem á sama tíma sýnir frjálslyndan liberalisma í menningar- og félagsmálum en undir þetta fellur núverandi ríkisstjórn. Hins vegar er íhaldssamari hópur sem fer stöðugt lengra til hægri, og þar hvessist orðræða með hverju árinu. Vinstriflokkar eru horfnir. Stjórnmálafólk í forystu og menntaelítan virðist sofandi á verðinum gagnvart þessu. Það er gott og vel að gagnrýna orðræðu Snorra en gerum ekki sömu mistök og Hillary Clinton þegar hún kallaði stuðningsfólk Trumps ´deplorables´ eða dapurlegt, jafnvel viðurstyggilegt. Þú færð ekki fólk með þér á þitt band með því að dæma það. Fyrirlestrar og skýrslur um staðreyndir duga skammt. Við erum að sjá sömu þróun á Íslandi og er að gerast í Bandaríkjunum Bretlandi, Frakkland og Þýskalandi: að hægri öfgar verði aðalrödd reiðinnar í samfélaginu. Nýfrjálshyggjan – ósýnileg hugmyndafræði George Monbiot bendir á að nýfrjálshyggjan er allsráðandi sem við lítum orðið á sem eðlilegri staðreynd fremur en pólitíska stefnu. Þetta er hugmyndafræði sem gerir markaðinn að aðalverkfærinu, lofar að „frelsi“ og hagvöxtur muni leysa flest vandamál, en í reynd hefur hún grafið undan innviðum, veikt samfélög og skapað ójöfnuð. Það sorglega er að við samþykkjum þetta fyrirkomulag daglega án þess að gera okkur grein fyrir því. Við samþykkjum í auknum mæli að heilbrigðiskerfið okkar, húsnæðismarkaðurinn og jafnvel menntun lúti markaðslögmálum. Við gleymum að það er hægt að skipuleggja þessi kerfi öðruvísi svo að þau þjóni fyrst of fremst almenningi, ekki fjármagnseigendum. Niðurstaðan? Kynslóðir sem eru að vaxa úr grasi í dag munu hafa það verra en X kynslóðin. Þær munu búa við dýrara húsnæði, ótryggari vinnu og minni félagslega vernd auk þess að hafa minni trú á framtíðinni. Börn horfa fram á verri lífsgæði en foreldrar þeirra. Það eitt og sér er sprengiefni í lýðræðislegu samfélagi. Bretland sem viðvörun Nigel Farage væri líklegur til að vinna kosningar í Bretlandi í dag. Hann hefur einfaldlega náð að stela sviðsljósinu og gera innflytjendamál að eina stóra umræðuefninu. En þetta er hins vegar, eins og á Íslandi, ekki meginvandinn í Bretlandi í dag. Raunverulega vandamálið er stöðnun. Innviðir voru seldir á slikk í nafni nýfrjálshyggjunnar og ríkir hafa aldrei borgað lægri skatta, á meðan almenningur ber þyngstu skattbyrði í 60 ár. Húsnæðismarkaðurinn er óaðgengilegur fyrir ungt fólk. Brexit, sem Nigel Farage barðist fyrir hefur dregið úr hagvexti. Vegakerfið er lamað, lestir óbærilega dýrar, og daglegt líf er orðið allt of kostnaðarsamt. Á Íslandi hafa stjórnvöld einfaldlega brugðist okkur með því að sníða kerfi þar sem bankakerfið er gjörsamlega út í hött þar sem húsnæðislán eiga sér enga hliðstæðu í heiminum, félagslegt húsnæðiskerfinu var rústað og við búum við stanslausar verðbólgu- og gengissveiflur. Það mátti sjá fyrir að með hratt vaxandi ferðaþjónustu þurfti vinnuafl en það var algjört fyrirhyggjuleysi hvað varðar að byggja upp innviði samhliða þessari hröðu fólksaukningu. Í rauninni ætti kakan bara að stækka með allt þetta vinnandi fólk borgandi skatta en nýfrjálshyggjan hefur búið til kerfi þar sem fjármagnseigendur komast hjá því að borga skatta. Það er til dæmis út í hött á fjármagnstekjuskattur sé ekki bara reiknaður sem venjulegar tekjur. Þegar fyrirtæki eru aðeins rekin til að hámarka arðgreiðslur hluthafa og borga sem minnst í skatta og læstu launin, þar sem fólk fær sífellt minna í budduna á meðan framfærslukostnaður vex þá hrynur trú fólks á samfélaginu. Í slíku tómarúmi blómstrar popúlismi. Við getum brugðist við Ef við viljum stöðva þessa þróun getum við ekki lengur setið hjá. Hér eru lykilatriði sem við verðum að takast á við: Laga húsnæðismarkaðinn – byggja upp félagslegt húsnæði og óhagnaðardrifnar leiguleiðir. Endurskoða vaxtakerfið – tryggja að heimilin sitji ekki uppi með ósjálfbæra skuldabyrði. Stöðva útvistun lykilinnviða – halda grunnþjónustu í almannaeigu. Krefja fyrirtæki um samfélagslega ábyrgð – dreifa auð og styrkja innviði líkt og á gullöld velferðarinnar. Gera samfélagsmiðla ábyrga – draga úr umbun fyrir sundrungu og hatursorðræðu. Endurreisa samfélagssáttmálann með því að að tryggja sanngirni, traust og framtíð fyrir alla. Hlúa að fjölmenningarsamfélaginu með því að bjóða upp á rými þar sem fólk á samtal úr ólíkum hópum samfélagsins. Auka menntun í skólum og styðja við börn, sér í lagi fátæk börn svo þau fái jöfn tækifæri. Breyta áherslum löggæslunnar þannig að hún starfi í samfélögunum með fólkinu til að styðja við forvarnir (Community oriented policing). Það gagnast ekkert að fordæma Snorra, Farage eða Trump. Við töpum því stríði. Í staðinn verðum við að laga það sem veldur því að fólk upplifir efnahagslegt óöryggi, misskiptingu eða jaðarsetningu. Á sama tíma er ljóst að við verðum að vernda hina raunverulegu jaðarhópa sem verða fyrir barðinu á þessum popúlisma hvort sem það er hinsegin fólk eða innflytjendur. Þegar samfélagssáttmálinn molnar, grípa öfgaflokkar og popúlistar tækifærið. Ef við styrkjum hann aftur með sanngirni, húsnæði, jöfnuði og virku lýðræði, þá drögum við úr jarðvegi öfga og tryggjum að Ísland verði ekki næsta dæmi um samfélag sem sofnaði á verðinum. Höfundur er sérfræðingur í öryggis- og þróunarmálum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Helen Ólafsdóttir Hinsegin Miðflokkurinn Mest lesið Suður-Íslendinga sögurnar Hans Birgisson Skoðun Manneklan er víða Brynhildur Bolladóttir Skoðun Hættulegustu tækin í umferðinni Eva Hauksdóttir Skoðun Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun Hækka launin þín þegar fasteignamatið á íbúðinni þinni hækkar? Daði Freyr Ólafsson Skoðun Hvað myndi Sesselja segja? Hallbjörn V. Fríðhólm Skoðun Hafrannsóknastofnun leggur til 95 prósent samdrátt í sjókvíaeldi á laxi Jón Kaldal Skoðun Velkomin til Helvítis Guðný Gústafsdóttir Skoðun Þegar sannleikurinn verður fórnarlamb Davíð Bergmann Skoðun Hvað mun Pútín gera næst með því að ögra samstöðu NATO?: Rússnesk innrás í lofthelgi NATO og hlutverk Íslands í öryggi bandalagsins Jun Þór Morikawa Skoðun Skoðun Skoðun Hættulegustu tækin í umferðinni Eva Hauksdóttir skrifar Skoðun Hvað myndi Sesselja segja? Hallbjörn V. Fríðhólm skrifar Skoðun Vaxtastefna Seðlabankans – á kostnað launafólks Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Suður-Íslendinga sögurnar Hans Birgisson skrifar Skoðun Íhlutun Bandaríkjanna í Venesúela: Auðlindaránið í heimsvaldastefnunni og hræsnin í „stríðinu gegn fíkniefnum“ Sæþór Benjamín Randalsson skrifar Skoðun Stöndum vörð um tónlistarmenntun barna og ungmenna – opið bréf til borgarstjóra Sigrún Grendal skrifar Skoðun Hafrannsóknastofnun leggur til 95 prósent samdrátt í sjókvíaeldi á laxi Jón Kaldal skrifar Skoðun Velkomin til Helvítis Guðný Gústafsdóttir skrifar Skoðun Olíuleit við Ísland? Hallgrímur Óskarsson skrifar Skoðun Hækka launin þín þegar fasteignamatið á íbúðinni þinni hækkar? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Hvað mun Pútín gera næst með því að ögra samstöðu NATO?: Rússnesk innrás í lofthelgi NATO og hlutverk Íslands í öryggi bandalagsins Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Manneklan er víða Brynhildur Bolladóttir skrifar Skoðun Sótt að hagsmunum atvinnulausra Steinar Harðarson skrifar Skoðun Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson skrifar Skoðun Launamunur kynjanna eykst – Hvar liggur ábyrgðin? Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Þegar sannleikurinn verður fórnarlamb Davíð Bergmann skrifar Skoðun Gefum íslensku séns – að tala íslensku við alla Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Réttnefni: Viðbragð við upplýsingaóreiðu Jón Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Farsæl framfaraskref á Sólheimum Sigurjón Örn Þórsson skrifar Skoðun Austurland – þrælanýlenda Íslands Björn Ármann Ólafsson skrifar Skoðun Gervigreindin stöðluð - öryggisins vegna Hanna Kristín Skaftadóttir,Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Frelsi, framtíð og vistvænar samgöngur: Hvers vegna Ísland þarf að hugsa stærra Sigurborg Ósk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Atvinnustefna er alvöru mál Jóhannes Þór Skúlason skrifar Skoðun 1984 og Hunger Games á sama sviðinu Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Mikilvægi aukinnar verndunar hafsvæða og leiðrétting Hrönn Egilsdóttir skrifar Skoðun Betri leið til einföldunar regluverks Pétur Halldórsson skrifar Skoðun Af Millet-úlpum og öldrunarmálum Þröstur V. Söring skrifar Skoðun Charlie og sjúkleikaverksmiðjan Guðjón Eggert Agnarsson skrifar Skoðun Nú þarf bæði sleggju og vélsög Trausti Hjálmarsson,Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Nútímaviðskipti og lögin sem gleymdist að uppfæra Fróði Steingrímsson skrifar Sjá meira
Framkoma Snorra Mássonar úr Miðflokki í Kastljósinu þegar rætt var um bakslag í réttindabaráttu hinsegin fólks setti samfélagsmiðla á hliðina. Framkoma hans var einfaldlega ruddaleg og mörgum blöskraði. En þrátt fyrir fordæminguna er ljóst að Snorri Másson nær til stækkandi hóps. Hann veit hvað hann er að gera. Orðræða hans er upp úr handbók popúlistanna. En í guðanna bænum, hættið að veita honum þessa athygli! Hann er tækifærissinni sem nýtir sér einfaldlega það ástand sem stjórnmálamennirnir okkar hafa skapað á Íslandi: efnahagslegt óöryggi láglaunahópa, húsnæðiskreppu og sturlaða vaxtabyrði þar sem auður og völd safnast á sífellt færri hendur. Fólk sem er einfaldlega reitt og upplifir sig jaðarsett finnur sér skjól í orðræðu popúlisma. Þetta er alþjóðlegt mynstur. Þegar samfélagssáttmálinn molnar Við gerum stór mistök ef við trúum því að vandinn sé orðræða popúlista. Hún er aðeins einkennin, ekki sjúkdómurinn. Í staðinn fyrir að einblína á Snorra sjálfan þá verðum við að skilja af hverju hann fær hljómgrunn. Ég hef sjálf verið að skoða áhrif öfgaafla og öfgahugmyndafræði í fátækari samfélögum. Þar er mynstrið skýrt: þegar fólk upplifir óréttlæti, hvort sem það er efnahagslegt eða félagslegt þá molnar samfélagssáttmálinn og það dregur úr trausti gagnvart yfirvöldum sem getur leitt til ofbeldis. Þegar sáttmálinn molnar verður til tómarúm. Í það tómarúm stíga öfgahreyfingar sem bjóða einfaldar skýringar og bjóða fram skýran „óvin“. Þær tala til reiðinnar, ekki til skynseminnar. Það er nákvæmlega þetta sem er að gerast núna, ekki bara í Bandaríkjunum og Evrópu heldur líka á Íslandi. Yanis Varoufakis bendir í bókinni Technological Feudalism á að við lifum nú í tæknilegu lénskerfi þar sem stórfyrirtæki ráða því hvað við sjáum, hvaða orðræða fær hljómgrunn og hvernig reiði er stýrt. Þetta er ekki lýðræðislegt samtal heldur stíar samfélögum í sundur og dreifir athygli okkar frá því sem skiptir mestu máli þ.e., hvernig efnahagslegum gæðum er dreift. Tvær þjóðir í einu landi Íslensk stjórnmál eru orðin tvískipt. Annars vegar mið-hægri efnahagsstjórn sem á sama tíma sýnir frjálslyndan liberalisma í menningar- og félagsmálum en undir þetta fellur núverandi ríkisstjórn. Hins vegar er íhaldssamari hópur sem fer stöðugt lengra til hægri, og þar hvessist orðræða með hverju árinu. Vinstriflokkar eru horfnir. Stjórnmálafólk í forystu og menntaelítan virðist sofandi á verðinum gagnvart þessu. Það er gott og vel að gagnrýna orðræðu Snorra en gerum ekki sömu mistök og Hillary Clinton þegar hún kallaði stuðningsfólk Trumps ´deplorables´ eða dapurlegt, jafnvel viðurstyggilegt. Þú færð ekki fólk með þér á þitt band með því að dæma það. Fyrirlestrar og skýrslur um staðreyndir duga skammt. Við erum að sjá sömu þróun á Íslandi og er að gerast í Bandaríkjunum Bretlandi, Frakkland og Þýskalandi: að hægri öfgar verði aðalrödd reiðinnar í samfélaginu. Nýfrjálshyggjan – ósýnileg hugmyndafræði George Monbiot bendir á að nýfrjálshyggjan er allsráðandi sem við lítum orðið á sem eðlilegri staðreynd fremur en pólitíska stefnu. Þetta er hugmyndafræði sem gerir markaðinn að aðalverkfærinu, lofar að „frelsi“ og hagvöxtur muni leysa flest vandamál, en í reynd hefur hún grafið undan innviðum, veikt samfélög og skapað ójöfnuð. Það sorglega er að við samþykkjum þetta fyrirkomulag daglega án þess að gera okkur grein fyrir því. Við samþykkjum í auknum mæli að heilbrigðiskerfið okkar, húsnæðismarkaðurinn og jafnvel menntun lúti markaðslögmálum. Við gleymum að það er hægt að skipuleggja þessi kerfi öðruvísi svo að þau þjóni fyrst of fremst almenningi, ekki fjármagnseigendum. Niðurstaðan? Kynslóðir sem eru að vaxa úr grasi í dag munu hafa það verra en X kynslóðin. Þær munu búa við dýrara húsnæði, ótryggari vinnu og minni félagslega vernd auk þess að hafa minni trú á framtíðinni. Börn horfa fram á verri lífsgæði en foreldrar þeirra. Það eitt og sér er sprengiefni í lýðræðislegu samfélagi. Bretland sem viðvörun Nigel Farage væri líklegur til að vinna kosningar í Bretlandi í dag. Hann hefur einfaldlega náð að stela sviðsljósinu og gera innflytjendamál að eina stóra umræðuefninu. En þetta er hins vegar, eins og á Íslandi, ekki meginvandinn í Bretlandi í dag. Raunverulega vandamálið er stöðnun. Innviðir voru seldir á slikk í nafni nýfrjálshyggjunnar og ríkir hafa aldrei borgað lægri skatta, á meðan almenningur ber þyngstu skattbyrði í 60 ár. Húsnæðismarkaðurinn er óaðgengilegur fyrir ungt fólk. Brexit, sem Nigel Farage barðist fyrir hefur dregið úr hagvexti. Vegakerfið er lamað, lestir óbærilega dýrar, og daglegt líf er orðið allt of kostnaðarsamt. Á Íslandi hafa stjórnvöld einfaldlega brugðist okkur með því að sníða kerfi þar sem bankakerfið er gjörsamlega út í hött þar sem húsnæðislán eiga sér enga hliðstæðu í heiminum, félagslegt húsnæðiskerfinu var rústað og við búum við stanslausar verðbólgu- og gengissveiflur. Það mátti sjá fyrir að með hratt vaxandi ferðaþjónustu þurfti vinnuafl en það var algjört fyrirhyggjuleysi hvað varðar að byggja upp innviði samhliða þessari hröðu fólksaukningu. Í rauninni ætti kakan bara að stækka með allt þetta vinnandi fólk borgandi skatta en nýfrjálshyggjan hefur búið til kerfi þar sem fjármagnseigendur komast hjá því að borga skatta. Það er til dæmis út í hött á fjármagnstekjuskattur sé ekki bara reiknaður sem venjulegar tekjur. Þegar fyrirtæki eru aðeins rekin til að hámarka arðgreiðslur hluthafa og borga sem minnst í skatta og læstu launin, þar sem fólk fær sífellt minna í budduna á meðan framfærslukostnaður vex þá hrynur trú fólks á samfélaginu. Í slíku tómarúmi blómstrar popúlismi. Við getum brugðist við Ef við viljum stöðva þessa þróun getum við ekki lengur setið hjá. Hér eru lykilatriði sem við verðum að takast á við: Laga húsnæðismarkaðinn – byggja upp félagslegt húsnæði og óhagnaðardrifnar leiguleiðir. Endurskoða vaxtakerfið – tryggja að heimilin sitji ekki uppi með ósjálfbæra skuldabyrði. Stöðva útvistun lykilinnviða – halda grunnþjónustu í almannaeigu. Krefja fyrirtæki um samfélagslega ábyrgð – dreifa auð og styrkja innviði líkt og á gullöld velferðarinnar. Gera samfélagsmiðla ábyrga – draga úr umbun fyrir sundrungu og hatursorðræðu. Endurreisa samfélagssáttmálann með því að að tryggja sanngirni, traust og framtíð fyrir alla. Hlúa að fjölmenningarsamfélaginu með því að bjóða upp á rými þar sem fólk á samtal úr ólíkum hópum samfélagsins. Auka menntun í skólum og styðja við börn, sér í lagi fátæk börn svo þau fái jöfn tækifæri. Breyta áherslum löggæslunnar þannig að hún starfi í samfélögunum með fólkinu til að styðja við forvarnir (Community oriented policing). Það gagnast ekkert að fordæma Snorra, Farage eða Trump. Við töpum því stríði. Í staðinn verðum við að laga það sem veldur því að fólk upplifir efnahagslegt óöryggi, misskiptingu eða jaðarsetningu. Á sama tíma er ljóst að við verðum að vernda hina raunverulegu jaðarhópa sem verða fyrir barðinu á þessum popúlisma hvort sem það er hinsegin fólk eða innflytjendur. Þegar samfélagssáttmálinn molnar, grípa öfgaflokkar og popúlistar tækifærið. Ef við styrkjum hann aftur með sanngirni, húsnæði, jöfnuði og virku lýðræði, þá drögum við úr jarðvegi öfga og tryggjum að Ísland verði ekki næsta dæmi um samfélag sem sofnaði á verðinum. Höfundur er sérfræðingur í öryggis- og þróunarmálum.
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun
Hvað mun Pútín gera næst með því að ögra samstöðu NATO?: Rússnesk innrás í lofthelgi NATO og hlutverk Íslands í öryggi bandalagsins Jun Þór Morikawa Skoðun
Skoðun Íhlutun Bandaríkjanna í Venesúela: Auðlindaránið í heimsvaldastefnunni og hræsnin í „stríðinu gegn fíkniefnum“ Sæþór Benjamín Randalsson skrifar
Skoðun Stöndum vörð um tónlistarmenntun barna og ungmenna – opið bréf til borgarstjóra Sigrún Grendal skrifar
Skoðun Hafrannsóknastofnun leggur til 95 prósent samdrátt í sjókvíaeldi á laxi Jón Kaldal skrifar
Skoðun Hvað mun Pútín gera næst með því að ögra samstöðu NATO?: Rússnesk innrás í lofthelgi NATO og hlutverk Íslands í öryggi bandalagsins Jun Þór Morikawa skrifar
Skoðun Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson skrifar
Skoðun Gervigreindin stöðluð - öryggisins vegna Hanna Kristín Skaftadóttir,Helga Sigrún Harðardóttir skrifar
Skoðun Frelsi, framtíð og vistvænar samgöngur: Hvers vegna Ísland þarf að hugsa stærra Sigurborg Ósk Haraldsdóttir skrifar
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun
Hvað mun Pútín gera næst með því að ögra samstöðu NATO?: Rússnesk innrás í lofthelgi NATO og hlutverk Íslands í öryggi bandalagsins Jun Þór Morikawa Skoðun