Jól

Hátíð fer að höndum ein

Hátíð fer að höndum ein / hana vér allir prýðum / lýðurinn tendri ljósin hrein / líður að tíðum / líður að helgum tíðum

Sjá, himins opnast hlið - In dulci jubilo

Sjá, himins opnast hlið / heilagt englalið / fylking sú hin fríða / úr fagnaðarins sal

Hin fyrstu jól

Það dimmir og hljóðnar í Davíðsborg / í dvala sig strætin þagga / í bæn hlýtur svölun brotleg sál / frá brunni himneskra dagga / öll jörðin er sveipuð jólasnjó / og jatan er ungbarnsvagga.

Hallgrímur sem barn til barna

Rithöfundurinn Steinunn Jóhannesdóttir byrjar jólaundirbúninginn óvenjusnemma í ár en hún blæs til útgáfuhófs með þjóðlegu og jólalegu ívafi í tilefni útgáfu barnabókarinnar Jólin hans Hallgríms á morgun.

Göngum við í kringum...

Göngum við í kringum einiberjarunn / einiberjarunn, einiberjarunn / Göngum við í kringum einiberjarunn / snemma á mánudagsmorgni.

Það á að gefa börnum brauð

Það á að gefa börnum brauð / að bíta í á jólunum / Kertaljós og klæðin rauð / svo komist þau úr bólunum.

Jólasveinar ganga um gólf

Jólasveinar ganga um gólf / með gildan staf í hendi / móðir þeirra sópar gólf / og flengir þá með vendi.

Frá ljósanna hásal

Frá ljósanna hásal, ljúfar stjörnur stara / og stafa um næturhúmið geislakrans / Fylkingar engla, létt um loftin fara / og ljúfir söngvar hljóma / um lífsins helgidóma

Hvít jól

Ég man þau jólin mild og góð / er mjallhvít jörð í ljóma stóð / stöfuð stjörnum bláum / frá himni háum

Jólasveinar meðal okkar

Upphaf íslensku jólasveinanna má líklega rekja til vana, sem urðu undir í baráttu við heiðin goð og þá löngu fyrir kristni.

Gilsbakkaþula

Kátt er á jólunum, koma þau senn / þá munu upp líta Gilsbakkamenn / upp munu þeir líta og undra það mest / úti sjái þeir stúlku og blesóttan hest / úti sjái þeir stúlku, sem um talað varð / "Það sé ég hér ríður hún Guðrún mín um garð / það sé ég hér ríður hún Guðrún mín heim."

Boðskapur Lúkasar

Forðum í bænum Betlehem / var borinn sá sem er / sonur guðs sem sorg og þraut / og syndir manna ber

Rokkurinn suðar

Rokkurinn suðar raular og kveður / rímlítil kvæðin sín / hlær mér í brjósti hugurinn glaður / hálfnuð er snældan mín

Bráðum koma blessuð jólin

Bráðum koma blessuð jólin / börnin fara að hlakka til / Allir fá þá eitthvað fallegt / í það minnsta kerti og spil / Kerti og spil, kerti og spil / í það minnsta kerti og spil

Magga litla og jólin hennar

Babbi segir, babbi segir / "Bráðum koma dýrðleg jól" / Mamma segir, mamma segir / "Magga fær þá nýjan kjól"

Hugleiðingar um aðventu

Orðið aðventa er dregið af latnesku orðunum Adventus Domini, sem þýða "koma Drottins". Aðventan hefst með 4. sunnudegi fyrir jóladag, sem að þessu sinni ber upp á 2. desember. Þessi árstími var löngum - og er reyndar víða enn - kallaðar jólafasta, sem helgast af því að fyrr á öldum mátti þá ekki borða hvaða mat sem var, t.d. ekki kjöt.

Jólasveinar eru taldir þrettán

Jólasveinar eru taldir þrettán og kemur sá fyrsti hálfum mánuði fyrir jól og síðan einn hvern dag til jóla og eins haga þeir brottferð sinni eftir jólin. Gamalt fólk hafði það fyrir vana að sletta floti á eldhúsveggi á Þorláksmessu þegar kjötið var soðið og hurfu þessar slettur síðan því jólasveinar sleiktu þær. En þessi eru nöfn jólasveina eftir því sem réttorður kvenmaður hefur heyrt.

Bjart er yfir Betlehem

Bjart er yfir Betlehem / blikar jólastjarna / Stjarnan mín og stjarnan þín / stjarna allra barna / Var hún áður vitringum / vegaljósið skæra / Barn í jötu borið var / barnið ljúfa kæra

Ó, Jesúbarn blítt

Ó, Jesúbarn blítt / svo bjart og svo frítt / þitt ból er hvorki, mjúkt né hlýtt / þú komst frá háum himna stól / með helgan frið og dýrðleg jól

Babbi segir

Babbi segir, babbi segir / Bráðum koma dýrðleg jól / Mamma segir, mamma segir / Magga fær þá nýjan kjól

Nú skal segja

Nú skal segja, nú skal segja / hvernig litlar telpur gera / Vagga brúðu, vagga brúðu / og svo snúa þær sér í hring.

Heims um ból

Heims um ból, helg eru jól / signuð mær son Guðs ól / frelsun mannanna, frelsisins lind / frumglæði ljóssins, en gjörvöll mannkind / meinvill í myrkrunum lá

Ó, Jesúbarn

Ó Jesú barn, þú kemur nú í nótt / og nálægð þína ég í hjarta finn / þú kemur enn, þú kemur undra hljótt /í kotin jafnt og hallir fer þú inn

Gleðileg jól á hinum ýmsu tungumálum

Veist þú hvernig maður óskar gleðilegra jóla á færeysku, portúgölsku, kantónsku eða litháísku?

Syng barnahjörð

Syng barnahjörð syng Guði dýrð / hann gaf sinn eigin son / bjóð honum heim, bú honum stað / með bæn og þakkargjörð / með bæn og hjartans þakkargjörð

Jólasaga: Huldufólksdansinn

Það var siður í gamla daga að haldinn var aftansöngur á jólanóttina; sóttu þangað allir þeir sem gátu því við komið, en þó var ávallt einhver eftir heima til þess að gæta bæjarins. Urðu smalamenn oftast fyrir því, því að þeir urðu að gegna fjárgeymslu þá eins og endrarnær. Höfðu þeir sjaldan lokið við gegningar þegar kirkjutími kom og voru því eftir heima.

Ó, hve dýrðleg er að sjá

Ó hve dýrðleg er að sjá / alstirnd himins festing blá / þar sem ljósin gullnu glitra / glöðu leika brosa´ og titra / og oss benda upp til sín

Með gleðiraust og helgum hljóm

Með gleðiraust og helgum hljóm / þig herra Jesú Kristi / heiðri fagnandi og hvellum róm / hópur þinn endurleysti.

Rotaður í fjósi á jólanótt!

Jólagesturinn