Tilbúningur á Kögunarhóli! Steingrímur J. Sigfússon skrifar 16. ágúst 2011 08:30 Fyrrverandi ritstjóri, alþingismaður, ráðherra og sendiherra Þorsteinn Pálson mundar reglulega penna í Fréttablaðinu og kennir skrif sín við Kögunarhól. Það er vel til fundið því á Kögunarhóla ganga menn og litast um, ekki síst var það til að huga að skipakomum hér áður fyrr. Það má Þorsteinn eiga að í skrifum hans er iðulega að finna tilburði til greiningar á viðfangsefninu, þ.e. hann leitast við að byggja skrif sín á einhvers konar „analýsu" og leggja út af því. Þetta er til muna uppbyggilegri aðferð en margt annað sem skrifað er og skrafað um stjórnmál og þjóðmál um þessar mundir. Almennt er himinn og haf milli þessara skrifa Þorsteins og t.d. hina hatursfullu, svart hvítu niðurrifs- og ofstækisskrifa sem fyrrum sálufélagar hans af hægri vængnum standa fyrir á ónefndum stöðum. Nóg um það. Í síðustu skrifum sínum, sem Þorsteinn kennir við „Stór tíðindi", bregst honum svo illilega bogalistin að ekki verður látið ómótmælt. Hér skal það gert og er til marks um að skrif hans eru almennt svaraverð sem er meira en segja má um ýmsa aðra. Þorsteinn telur að út úr einhverjum ummælum undirritaðs að undanförnu megi lesa uppgjöf við það verkefni að ná tökum á hallarekstri ríkissjóðs og framfylgja ríkisfjármála- og efnahagsáætlun sem skili tilskyldum árangri. Ekkert er fjær sanni. Tímamótin eru hvergi til nema í höfði Þorsteins. Stefnumót hans við sjálfan sig á einhverjum Kögunarhóli breyta engu um veruleikann.Ótvíræður árangur í ríkisfjármálum Látum nokkrar einfaldar staðreyndir um þróun ríkisfjármála undanfarin ár og stöðuna nú tala fyrir sig sjálfar: 1) Hallinn á ríkissjóði hrunárið mikla 2008 varð 216 milljarðar króna eða um 14,6% af vergri landsframleiðslu (VLF). Vissulega vegur þar langþyngst bókfærslan á tapinu mikla í Seðlabankanum, en undirliggjandi rekstur ríkisins fór jafnframt snarversnandi með tekjufalli og stórauknum útgjöldum. 2) Árið 2009 stefndi framan af í a.m.k. 170 milljarða halla, en skv. fjárlögum fyrri ríkisstjórnar átti hann að verða 153 milljarðar. Í stað þess að bíða með aðgerðir, eins og upphafleg efnahagsáætlun þeirrar ríkisstjórnar með AGS gerði ráð fyrir, hófst núverandi ríkisstjórn strax handa á miðju því ári. Aðhalds- og niðurskurðaraðgerðir upp á vel á þriðja tug milljarða ásamt stórauknu aðhaldi og eftirliti með að reksturinn yrði innan fjárheimilda, skiluðu útkomu upp á tæplega 140 milljarða halla eða vel innan við 10% af VLF. 3) Umfangsmiklar aðgerðir á árinu 2010 skiluðu því að undirliggjandi rekstur ríkisins batnaði til muna, tekjuhalli frá rekstri varð nálægt 5% af VLF. Bókfærsla óreglulegra og einskiptis liða, fyrst og fremst 33 milljarða framlags til Íbúðalánasjóðs og ríkisábyrgða sem vöknuðu til lífsins með falli hins einkavædda Landsbanka (svo mikið fyrir þau vinnubrögð), gerðu það að verkum að tekjuhallinn endaði í 123 milljörðum eða 8% af VLF. 4) Fjárlögum yfirstandandi árs var lokað með liðlega 37 milljarða halla eða áætluðum 2,3% af VLF. Útgjaldaáhrif nýgerðra kjarasamninga valda mestu um að hallinn gæti endað í um 2,5% af VLF eins og nú horfir. Þó svo fari erum við komin langan veg frá 10-14% halla áranna 2008 – 2009. Þessi niðurstaða, sem þróun ríkisfjármálanna fyrstu 7 mánuði ársins styður að náist (tekjur heldur yfir áætlun og útgjöld á áætlun) þýðir að markmið um jákvæðan frumjöfnuð næst á rekstrargrunni en verður um eða rétt undir á greiðslugrunni. 5) Þó enn sé ekki tímabært að greina í smáatriðum frá markmiðum fyrir næsta fjárlagaár, hefur þegar komið fram að stefnt er að umtalsverðu skrefi til að brúa það bil sem eftir er yfir í heildarjöfnuð. Segjum að þá sé í sjónmáli halli upp á 1–1,3% af VLF. Nefni þá Þorsteinn Pálsson mér dæmi um það á byggðu bóli að rösklegar hafi verið tekið á málum og það á tímum mikils samdráttar og erfiðleika í hagkerfinu á sama tíma. Alltaf hefur legið fyrir að ríkisfjármálaáætlunin til meðallangs tíma yrði endurskoðuð á þessu ári og aðlöguð að aðstæðum og á grundvelli þess árangurs sem þegar hefur náðst. Sú vinna er nú á lokastigi í nánu samráði við Alþjóðagjaldeyrissjóðinn.Taktu gleraugun með Þorsteinn Í októberbyrjun mun ný og endurskoðuð áætlun fyrir árin 2012–2015 líta dagsins ljós. Ég mæli með því við Kögunarhólsgönguhrólfinn að hann bíði með allt tal um tímamót og uppgjöf. Sú staðreynd að íslenska ríkið fór út á alþjóðlegan skuldabréfamarkað og sótti sér þangað 1 milljarð Bandaríkjadala á mjög ásættanlegum kjörum í júníbyrjun segir sína sögu um hvert Ísland er þó komið frá hruninu. Til vitnis um hið sama er að landið sem tróndi einna efst á lista þeirra tíu ríkja sem líklegust voru talin til að verða gjaldþrota 2009 er ekki lengur nefnt í því samhengi. Áhættuálagið á Ísland er nú miklu lægra en hjá þeim Evrópuríkjum sem erfiðast eiga, eftirmarkaður með hin nýútgefnu skuldabréf ríkisins endurspeglar sömuleiðis það traust sem tekist hefur að byggja upp. Niðursveifla hagkerfisins náði botni á síðasta ári og landið tók að rísa. Undirrituðum kæmi ekki á óvart þó batinn eigi eftir að reynast ívið kraftmeiri í ár en spár hafa almennt gengið út á. Innflutningur rekstrar- og fjárfestingavara hefur sótt í sig veðrið frá og með síðari hluta sl. árs og fjárfesting er tekin að aukast. Róðurinn er þungur, en skipið er á leið í land Þorsteinn. Taktu með þér gleraugun næst þegar þú skreppur á Hólinn. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Steingrímur J. Sigfússon Mest lesið Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson Skoðun Skoðun Skoðun 60% landsmanna á móti vopnakaupunum Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen skrifar Skoðun Afkastadrifin menntun og verðgildi nemenda Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Ég er deildarstjóri í leikskóla Helga Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Draumastarfið Arnfríður Hermannsdóttir skrifar Skoðun Hjartsláttur sjávarbyggðanna Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Erum við tilbúin til að bæta menntakerfið okkar? Jónína Einarsdóttir skrifar Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir skrifar Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Hvar er mannúðin? Davíð Sól Pálsson skrifar Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Vill íslenska þjóðin halda í einmenninguna? Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Inngilding eða „aðskilnaður“? Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Vonin má aldrei deyja Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh skrifar Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Fólk eða fífl? Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Eru til lausnir við mönnunarvanda heilsugæslunnar? Gunnlaugur Már Briem skrifar Skoðun Er eitthvað mál að handtaka börn? Elsa Bára Traustadóttir skrifar Skoðun Er ferðaþjónusta útlendingavandamál? Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Íslenska kerfið framleiðir afbrotamenn Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Ekki fokka þessu upp! Gunnar Dan Wiium skrifar Sjá meira
Fyrrverandi ritstjóri, alþingismaður, ráðherra og sendiherra Þorsteinn Pálson mundar reglulega penna í Fréttablaðinu og kennir skrif sín við Kögunarhól. Það er vel til fundið því á Kögunarhóla ganga menn og litast um, ekki síst var það til að huga að skipakomum hér áður fyrr. Það má Þorsteinn eiga að í skrifum hans er iðulega að finna tilburði til greiningar á viðfangsefninu, þ.e. hann leitast við að byggja skrif sín á einhvers konar „analýsu" og leggja út af því. Þetta er til muna uppbyggilegri aðferð en margt annað sem skrifað er og skrafað um stjórnmál og þjóðmál um þessar mundir. Almennt er himinn og haf milli þessara skrifa Þorsteins og t.d. hina hatursfullu, svart hvítu niðurrifs- og ofstækisskrifa sem fyrrum sálufélagar hans af hægri vængnum standa fyrir á ónefndum stöðum. Nóg um það. Í síðustu skrifum sínum, sem Þorsteinn kennir við „Stór tíðindi", bregst honum svo illilega bogalistin að ekki verður látið ómótmælt. Hér skal það gert og er til marks um að skrif hans eru almennt svaraverð sem er meira en segja má um ýmsa aðra. Þorsteinn telur að út úr einhverjum ummælum undirritaðs að undanförnu megi lesa uppgjöf við það verkefni að ná tökum á hallarekstri ríkissjóðs og framfylgja ríkisfjármála- og efnahagsáætlun sem skili tilskyldum árangri. Ekkert er fjær sanni. Tímamótin eru hvergi til nema í höfði Þorsteins. Stefnumót hans við sjálfan sig á einhverjum Kögunarhóli breyta engu um veruleikann.Ótvíræður árangur í ríkisfjármálum Látum nokkrar einfaldar staðreyndir um þróun ríkisfjármála undanfarin ár og stöðuna nú tala fyrir sig sjálfar: 1) Hallinn á ríkissjóði hrunárið mikla 2008 varð 216 milljarðar króna eða um 14,6% af vergri landsframleiðslu (VLF). Vissulega vegur þar langþyngst bókfærslan á tapinu mikla í Seðlabankanum, en undirliggjandi rekstur ríkisins fór jafnframt snarversnandi með tekjufalli og stórauknum útgjöldum. 2) Árið 2009 stefndi framan af í a.m.k. 170 milljarða halla, en skv. fjárlögum fyrri ríkisstjórnar átti hann að verða 153 milljarðar. Í stað þess að bíða með aðgerðir, eins og upphafleg efnahagsáætlun þeirrar ríkisstjórnar með AGS gerði ráð fyrir, hófst núverandi ríkisstjórn strax handa á miðju því ári. Aðhalds- og niðurskurðaraðgerðir upp á vel á þriðja tug milljarða ásamt stórauknu aðhaldi og eftirliti með að reksturinn yrði innan fjárheimilda, skiluðu útkomu upp á tæplega 140 milljarða halla eða vel innan við 10% af VLF. 3) Umfangsmiklar aðgerðir á árinu 2010 skiluðu því að undirliggjandi rekstur ríkisins batnaði til muna, tekjuhalli frá rekstri varð nálægt 5% af VLF. Bókfærsla óreglulegra og einskiptis liða, fyrst og fremst 33 milljarða framlags til Íbúðalánasjóðs og ríkisábyrgða sem vöknuðu til lífsins með falli hins einkavædda Landsbanka (svo mikið fyrir þau vinnubrögð), gerðu það að verkum að tekjuhallinn endaði í 123 milljörðum eða 8% af VLF. 4) Fjárlögum yfirstandandi árs var lokað með liðlega 37 milljarða halla eða áætluðum 2,3% af VLF. Útgjaldaáhrif nýgerðra kjarasamninga valda mestu um að hallinn gæti endað í um 2,5% af VLF eins og nú horfir. Þó svo fari erum við komin langan veg frá 10-14% halla áranna 2008 – 2009. Þessi niðurstaða, sem þróun ríkisfjármálanna fyrstu 7 mánuði ársins styður að náist (tekjur heldur yfir áætlun og útgjöld á áætlun) þýðir að markmið um jákvæðan frumjöfnuð næst á rekstrargrunni en verður um eða rétt undir á greiðslugrunni. 5) Þó enn sé ekki tímabært að greina í smáatriðum frá markmiðum fyrir næsta fjárlagaár, hefur þegar komið fram að stefnt er að umtalsverðu skrefi til að brúa það bil sem eftir er yfir í heildarjöfnuð. Segjum að þá sé í sjónmáli halli upp á 1–1,3% af VLF. Nefni þá Þorsteinn Pálsson mér dæmi um það á byggðu bóli að rösklegar hafi verið tekið á málum og það á tímum mikils samdráttar og erfiðleika í hagkerfinu á sama tíma. Alltaf hefur legið fyrir að ríkisfjármálaáætlunin til meðallangs tíma yrði endurskoðuð á þessu ári og aðlöguð að aðstæðum og á grundvelli þess árangurs sem þegar hefur náðst. Sú vinna er nú á lokastigi í nánu samráði við Alþjóðagjaldeyrissjóðinn.Taktu gleraugun með Þorsteinn Í októberbyrjun mun ný og endurskoðuð áætlun fyrir árin 2012–2015 líta dagsins ljós. Ég mæli með því við Kögunarhólsgönguhrólfinn að hann bíði með allt tal um tímamót og uppgjöf. Sú staðreynd að íslenska ríkið fór út á alþjóðlegan skuldabréfamarkað og sótti sér þangað 1 milljarð Bandaríkjadala á mjög ásættanlegum kjörum í júníbyrjun segir sína sögu um hvert Ísland er þó komið frá hruninu. Til vitnis um hið sama er að landið sem tróndi einna efst á lista þeirra tíu ríkja sem líklegust voru talin til að verða gjaldþrota 2009 er ekki lengur nefnt í því samhengi. Áhættuálagið á Ísland er nú miklu lægra en hjá þeim Evrópuríkjum sem erfiðast eiga, eftirmarkaður með hin nýútgefnu skuldabréf ríkisins endurspeglar sömuleiðis það traust sem tekist hefur að byggja upp. Niðursveifla hagkerfisins náði botni á síðasta ári og landið tók að rísa. Undirrituðum kæmi ekki á óvart þó batinn eigi eftir að reynast ívið kraftmeiri í ár en spár hafa almennt gengið út á. Innflutningur rekstrar- og fjárfestingavara hefur sótt í sig veðrið frá og með síðari hluta sl. árs og fjárfesting er tekin að aukast. Róðurinn er þungur, en skipið er á leið í land Þorsteinn. Taktu með þér gleraugun næst þegar þú skreppur á Hólinn.
Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen Skoðun
Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar
Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen skrifar
Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar
Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar
Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen Skoðun