Dýr orð 20. ágúst 2011 06:00 Formaður Sjálfstæðisflokksins hefur lýst þeirri einörðu afstöðu að slíta eigi aðildarviðræðum Íslands við Evrópusambandið tafarlaust. Morgunblaðið hefur skýrt ummælin svo að Sjálfstæðisflokkurinn hafi með þessu útilokað hvers kyns samstarf við aðra flokka sem ekki eru sama sinnis. Sé það rétt hafa ummælin afgerandi pólitísk áhrif. Í fyrsta lagi þrengir þetta stöðu Sjálfstæðisflokksins til stjórnarmyndunar. Að því gefnu að Samfylkingin breyti ekki um afstöðu í Evrópumálum á Sjálfstæðisflokkurinn út frá málefnalegum sjónarmiðum aðeins raunhæfan möguleika á að mynda stjórn með VG. Endurtekning á tveggja flokka stjórn Framsóknarflokks og Sjálfstæðisflokks er afar fjarlægur möguleiki við ríkjandi aðstæður. Í öðru lagi opnar þetta þá lykilstöðu fyrir VG að ríkisstjórn verður ekki mynduð án þátttöku þess. Það styrkir málefnaleg tök VG í núverandi samstarfi og gæfi því viðspyrnu til að ná málefnalegum undirtökum í hugsanlegum samningum við Sjálfstæðisflokkinn eftir að hann hefur útilokað aðra möguleika. Í þriðja lagi léttir þetta róðurinn fyrir Samfylkinguna fram að kosningum. Frjálslyndir kjósendur hennar eru afar óánægðir með samstarfið við VG og eigin flokk. Þeir hafa nú minni hvata en áður til að yfirgefa Samfylkinguna og kjósa Sjálfstæðisflokkinn þegar það getur ekki leitt til annars en framlengingar á stjórnarsetu VG. Virðingarvert er og ærlegt að formaður Sjálfstæðisflokksins skuli með þessum hætti segja hug sinn allan. Hin hliðin á því máli er sú að Sjálfstæðisflokkurinn á minni möguleika en áður til að ná pólitískri samstöðu um önnur stefnumál sín. Að því leyti eru orðin dýr.Rökin Einstaklingar standa ekki upp frá samningum án tilefnis eða gildra raka, hvað þá þjóðríki. Óumdeilt er að tilefni væri fyrir hendi ef Evrópusambandið hefði þegar á þessu stigi sett fram skilyrði sem útilokuðu frekari leit að lausnum á sérstöðu Íslands. Ekkert slíkt hefur hins vegar gerst. Formaður Sjálfstæðisflokksins segir að forsendur hafi breyst fyrir þá sök að nokkur ríki Evrópusambandsins hafa lent í skuldavanda rétt eins og Ísland. Eru það gild rök? Vissulega er það svo að skuldavandi nokkurra Evrópusambandsríkja getur leitt til breytinga, rétt eins og staða Íslands er ekki söm eftir hrun krónunnar í kjölfar misheppnaðrar peningastefnu. Við höfum til dæmis þurft að lúta ýmsum skilyrðum AGS í peninga- og ríkisfjármálum. Ekki er unnt að útiloka að Evrópusambandið veikist. Hitt er líka mögulegt að það styrkist og myntbandalagið verði þegar upp er staðið öflugri bakhjarl viðskipta en áður. Er þessi óvissa efni til að slíta viðræðum? Standa ekki skynsamleg rök til að halda áfram og sjá hvernig mál skipast þegar fram vindur? Vaxtahækkunin í vikunni er vísbending um að krónan sé fallvaltari en evran. Er skynsamlegt að útiloka evrópska myntbandalagið áður en ljóst er hvort endurreisn með krónu tekst eða einhver kemur fram með raunhæfar tillögur um aðra kosti sem geta tryggt atvinnulífinu eðlileg samkeppnisskilyrði og launafólki meira öryggi? Það hefur enginn gert. Hvers vegna að brjóta allar brýr að baki sér áður en þetta skýrist? Horfurnar eru ekki bjartar þar að lútandi, eða er það?Yfirvegaðri leið Sundurlyndi stjórnarflokkanna hefur veikt og tafið viðræðuferlið. Þar hefur stjórnarandstaðan gild rök til gagnrýni. Aðstæður í Evrópu gætu líka leitt til tafa. Þó að í besta falli megi ljúka samningum á einu ári er fullkomlega eðlilegt og raunhæfara að reikna með tveimur árum. Þar til viðbótar tekur staðfestingarferlið að minnsta kosti ár. Síðan kemur aðlögunartími áður en unnt er að taka upp evruna. Að þessu virtu hníga öll rök í þá veru að láta á það reyna hvort finna má lausnir í sjávarútvegs- og landbúnaðarmálum. Það tekur sinn tíma. Síðan verður smám saman ljósara hver staða myntbandalagsins verður til frambúðar. Það gefur svigrúm til að meta stöðuna og ráða þeim málum til lykta í viðræðunum án þess að byggja á getsökum einum. Þá fyrst er lokaafstaða tekin á Alþingi og í þjóðaratkvæði. Aðildarviðræðurnar eru ekki hluti af valdaátökum líðandi stundar. Þær hafa heldur ekkert að gera með þá hagsmuni að verja pólitíska arfleifð liðins tíma. Þær snúast um framtíðarhagsmuni Íslands. Að halda viðræðunum áfram heldur fleiri dyrum opnum um skipan peningamála og pólitíska stöðu Íslands í samfélagi þjóðanna. Það gefur kjósendum kost á að velja frjálslyndari ríkisstjórn en kostur er á með VG. Það er því yfirvegaðri og skynsamlegri leið en viðræðuslit án tilefnis frá gagnaðilanum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þorsteinn Pálsson Mest lesið Halldór 06.09.2025 Halldór Getur þjóð orðið of rík? – Ádeila frá Noregi sem getur átt við um Ísland Júlíus Valsson Skoðun Fólk í sárum veldur tárum Árni Sigurðsson Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun Umfjöllun Kastljóss Þorgrímur Sigmundsson Skoðun Akademískt frelsi og grátur í draumum Viðar Hreinsson Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir Skoðun Útgerðin skuldar okkur skýringar Guðmundur Helgi Þórarinsson Skoðun Sakborningur hjá saksóknara Páll Steingrímsson Skoðun Skoðun Skoðun Getur þjóð orðið of rík? – Ádeila frá Noregi sem getur átt við um Ísland Júlíus Valsson skrifar Skoðun Fólk í sárum veldur tárum Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar Skoðun Akademískt frelsi og grátur í draumum Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar Skoðun Segðu skilið við sektarkenndina Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar Skoðun Lög um vinnu og virknimiðstöðvar Atli Már Haraldsson skrifar Skoðun Áfram Breiðholt og Kjalarnes! Skúli Helgason skrifar Skoðun Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar Skoðun Vesturlönd mega ekki leyfa Pútín að skrifa leikreglurnar Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Umfjöllun Kastljóss Þorgrímur Sigmundsson skrifar Skoðun Gulur september María Heimisdóttir skrifar Skoðun Kyn og vægi líkamans Gunnar Snorri Árnason skrifar Skoðun Sakborningur hjá saksóknara Páll Steingrímsson skrifar Skoðun Reiði á tímum allsnægta Jökull Gíslason skrifar Skoðun 60.000 auðir fermetrar Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Kristinn átrúnaður á tímum þjóðarmorðs Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Tölur segja ekki alla söguna Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Skólinn er ekki verksmiðja Kristinn Jón Ólafsson,Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Enn úr sömu sveitinni Trausti Hjálmarsson skrifar Skoðun Palestínsk börn eiga betra skilið Anna Lúðvíksdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Stjórn Eflingar lýsir yfir samstöðu með palestínsku þjóðinni og fordæmir þjóðarmorð á Gaza Hópur stjórnarmanna í Eflingu skrifar Skoðun Þjóð gegn þjóðarmorði – stéttarfélög hvetja til þátttöku Hópur formanna stéttarfélaga skrifar Skoðun Umferðaröryggi barna í Kópavogi Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Öll dýrin í skóginum eiga að vera vinir Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Hvar er pabbi? Og aðrir stríðsglæpir Ísraels Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar Skoðun Meira að segja Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Sjá meira
Formaður Sjálfstæðisflokksins hefur lýst þeirri einörðu afstöðu að slíta eigi aðildarviðræðum Íslands við Evrópusambandið tafarlaust. Morgunblaðið hefur skýrt ummælin svo að Sjálfstæðisflokkurinn hafi með þessu útilokað hvers kyns samstarf við aðra flokka sem ekki eru sama sinnis. Sé það rétt hafa ummælin afgerandi pólitísk áhrif. Í fyrsta lagi þrengir þetta stöðu Sjálfstæðisflokksins til stjórnarmyndunar. Að því gefnu að Samfylkingin breyti ekki um afstöðu í Evrópumálum á Sjálfstæðisflokkurinn út frá málefnalegum sjónarmiðum aðeins raunhæfan möguleika á að mynda stjórn með VG. Endurtekning á tveggja flokka stjórn Framsóknarflokks og Sjálfstæðisflokks er afar fjarlægur möguleiki við ríkjandi aðstæður. Í öðru lagi opnar þetta þá lykilstöðu fyrir VG að ríkisstjórn verður ekki mynduð án þátttöku þess. Það styrkir málefnaleg tök VG í núverandi samstarfi og gæfi því viðspyrnu til að ná málefnalegum undirtökum í hugsanlegum samningum við Sjálfstæðisflokkinn eftir að hann hefur útilokað aðra möguleika. Í þriðja lagi léttir þetta róðurinn fyrir Samfylkinguna fram að kosningum. Frjálslyndir kjósendur hennar eru afar óánægðir með samstarfið við VG og eigin flokk. Þeir hafa nú minni hvata en áður til að yfirgefa Samfylkinguna og kjósa Sjálfstæðisflokkinn þegar það getur ekki leitt til annars en framlengingar á stjórnarsetu VG. Virðingarvert er og ærlegt að formaður Sjálfstæðisflokksins skuli með þessum hætti segja hug sinn allan. Hin hliðin á því máli er sú að Sjálfstæðisflokkurinn á minni möguleika en áður til að ná pólitískri samstöðu um önnur stefnumál sín. Að því leyti eru orðin dýr.Rökin Einstaklingar standa ekki upp frá samningum án tilefnis eða gildra raka, hvað þá þjóðríki. Óumdeilt er að tilefni væri fyrir hendi ef Evrópusambandið hefði þegar á þessu stigi sett fram skilyrði sem útilokuðu frekari leit að lausnum á sérstöðu Íslands. Ekkert slíkt hefur hins vegar gerst. Formaður Sjálfstæðisflokksins segir að forsendur hafi breyst fyrir þá sök að nokkur ríki Evrópusambandsins hafa lent í skuldavanda rétt eins og Ísland. Eru það gild rök? Vissulega er það svo að skuldavandi nokkurra Evrópusambandsríkja getur leitt til breytinga, rétt eins og staða Íslands er ekki söm eftir hrun krónunnar í kjölfar misheppnaðrar peningastefnu. Við höfum til dæmis þurft að lúta ýmsum skilyrðum AGS í peninga- og ríkisfjármálum. Ekki er unnt að útiloka að Evrópusambandið veikist. Hitt er líka mögulegt að það styrkist og myntbandalagið verði þegar upp er staðið öflugri bakhjarl viðskipta en áður. Er þessi óvissa efni til að slíta viðræðum? Standa ekki skynsamleg rök til að halda áfram og sjá hvernig mál skipast þegar fram vindur? Vaxtahækkunin í vikunni er vísbending um að krónan sé fallvaltari en evran. Er skynsamlegt að útiloka evrópska myntbandalagið áður en ljóst er hvort endurreisn með krónu tekst eða einhver kemur fram með raunhæfar tillögur um aðra kosti sem geta tryggt atvinnulífinu eðlileg samkeppnisskilyrði og launafólki meira öryggi? Það hefur enginn gert. Hvers vegna að brjóta allar brýr að baki sér áður en þetta skýrist? Horfurnar eru ekki bjartar þar að lútandi, eða er það?Yfirvegaðri leið Sundurlyndi stjórnarflokkanna hefur veikt og tafið viðræðuferlið. Þar hefur stjórnarandstaðan gild rök til gagnrýni. Aðstæður í Evrópu gætu líka leitt til tafa. Þó að í besta falli megi ljúka samningum á einu ári er fullkomlega eðlilegt og raunhæfara að reikna með tveimur árum. Þar til viðbótar tekur staðfestingarferlið að minnsta kosti ár. Síðan kemur aðlögunartími áður en unnt er að taka upp evruna. Að þessu virtu hníga öll rök í þá veru að láta á það reyna hvort finna má lausnir í sjávarútvegs- og landbúnaðarmálum. Það tekur sinn tíma. Síðan verður smám saman ljósara hver staða myntbandalagsins verður til frambúðar. Það gefur svigrúm til að meta stöðuna og ráða þeim málum til lykta í viðræðunum án þess að byggja á getsökum einum. Þá fyrst er lokaafstaða tekin á Alþingi og í þjóðaratkvæði. Aðildarviðræðurnar eru ekki hluti af valdaátökum líðandi stundar. Þær hafa heldur ekkert að gera með þá hagsmuni að verja pólitíska arfleifð liðins tíma. Þær snúast um framtíðarhagsmuni Íslands. Að halda viðræðunum áfram heldur fleiri dyrum opnum um skipan peningamála og pólitíska stöðu Íslands í samfélagi þjóðanna. Það gefur kjósendum kost á að velja frjálslyndari ríkisstjórn en kostur er á með VG. Það er því yfirvegaðri og skynsamlegri leið en viðræðuslit án tilefnis frá gagnaðilanum.
Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun
Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun
Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir Skoðun
Skoðun Getur þjóð orðið of rík? – Ádeila frá Noregi sem getur átt við um Ísland Júlíus Valsson skrifar
Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar
Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar
Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar
Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar
Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar
Skoðun Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar
Skoðun Stjórn Eflingar lýsir yfir samstöðu með palestínsku þjóðinni og fordæmir þjóðarmorð á Gaza Hópur stjórnarmanna í Eflingu skrifar
Skoðun Þjóð gegn þjóðarmorði – stéttarfélög hvetja til þátttöku Hópur formanna stéttarfélaga skrifar
Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun
Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun
Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir Skoðun