Betri er krókur en kelda Ingimar Einarsson skrifar 30. janúar 2012 06:00 Nú í byrjun árs hefur enn á ný blossað upp umræða um fyrirhugaða byggingu nýja Landspítalans. Tveir forsvarsmenn spítalans, Jóhannes M. Gunnarsson, læknisfræðilegur verkefnisstjóri, og Björn Zoëga, forstjóri Landspítala, hafa farið mikinn í Fréttablaðinu og víðar. Nafnkunnir læknar og fyrrum ráðherrar hafa hreyft andmælum. Hjúkrunarfræðingar á Landspítala hafa tekið af allan vafa um stuðning sinn við verkefnið. Á sama tíma sýna skoðanakannanir að almenningur er andsnúinn þessum áformum. Það bendir því margt til þess að við núverandi aðstæður geti orðið erfitt að ná sátt um byggingu nýja Landspítalans. Nýr spítaliAf hálfu Landspítalafólksins er því haldið fram að Landspítalinn sé mikilvægur hlekkur í þeim þekkingarklasa sem myndast hefur við Vatnsmýrina á undanförnum árum. Nálægð við Háskóla Íslands, Háskólann í Reykjavík, Íslenska erfðagreiningu og fyrirhugaða Vísindagarða er talin mikilvæg fyrir framþróun heilbrigðisþjónustu á Íslandi. Nýi spítalinn sé best staðsettur við Hringbrautina eins og reyndar er búið að ákveða a.m.k. þrisvar sinnum. Í nýjum Landspítala verði öryggi og vellíðan sjúklinga í öndvegi, einbýli muni draga verulega úr spítalasýkingum, vélskömmtun lyfja stuðli að auknu öryggi við lyfjagjafir, minniháttar skoðanir og viðtöl geti farið fram á stofu sjúklings, svo fá dæmi séu tekin. Jafnframt geti nýi spítalinn sinnt betur sínum rannsóknar- og kennsluskyldum og betri skilyrði skapist fyrir teymisvinnu fagfólks. Reiknimeistarar hafa komist að þeirri niðurstöðu að hátt í þriggja milljarða hagræði hljótist árlega af því að hafa alla starfsemi Landspítalans á einum stað. Sambærileg upphæð á ári hverju myndi duga til að borga niður væntanlegt lán lífeyrissjóðanna á nokkrum áratugum. Breytt skipulag og áherslurÍ nágrannalöndum okkar standa yfir víðtækar breytingar á þjónustu sjúkrahúsa. Síðustu tveir áratugir hafa reyndar einkennst af sameiningu sjúkrahúsa og aukinni tæknivæðingu. Þessar breytingar hafa einkum verið gerðar í ljósi þess að aukin sérhæfing í sjúkrahúsrekstri kalli á stærri einingar og samþættingu starfseminnar á stærri landsvæðum en áður. Með hliðsjón af yfirstandandi breytingum á stofnunum heilbrigðiskerfisins mætti ætla að innan fárra ára verði aðeins tvö sjúkrahús sem geti staðið undir nafni sem sérgreina- og hátæknisjúkrahús á Íslandi, þ.e. Landspítali og Sjúkrahúsið á Akureyri (FSA). Í kjölfar þessara umskipta er það hald margra að á landsbyggðinni verði grunnþjónusta á sviði heilsugæslu og öldrunarþjónustu mest áberandi. Engu að síður má telja víst að stærstu landsbyggðarsjúkrahúsin muni áfram gegna veigamiklu hlutverki sem vettvangur fyrir m.a. minni inngrip og þjónustu við langveika sjúklinga. Við upplifum nú einnig þær breytingar að í stað megináherslu á sérhæfða meðhöndlun og lækningar sjúkdóma er nú æ ríkari áhersla lögð á forvarnir, heilsuvernd, greiningu og fræðslu, auk endurhæfingar vegna afleiðinga sjúkdóma og annarra áfalla. Þessum viðfangsefnum er í vaxandi mæli gert jafn hátt undir höfði og annars og þriðja stigs heilbrigðisþjónustu. Ný umgjörðEf marka má það sem komið hefur fram í greinarskrifum dagblaðanna undanfarið, virðist umræðan um nýja Landspítalann vera á villigötum. Í stað þess að líta á heilbrigðiskerfið í heild sinni og meginþætti þess, skipa menn sér í fylkingar með eða á móti nýja Landspítalanum. Nær væri að setja sér markmið um að tryggja betra jafnvægi milli heilsugæslu, sérgreinalækninga og sjúkrahúsþjónustu. Til þess að svo megi verða er brýnt að skapa umgjörð um samvinnu og skipulag þjónustuþátta sem tæki á helstu heilbrigðisvandamálum þjóðarinnar og legði sömuleiðis línurnar fyrir markvissari forgangsröðun verkefna. Heilsugæslan hefur átt undir högg að sækja um langt árabil jafnvel þótt hin síðari ár hafi verið skýrt kveðið á um að hún skuli að jafnaði vera fyrsti viðkomustaðurinn í heilbrigðiskerfinu. Nú vantar fjölda heimilislækna bæði á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni. Til þess að ná jafnvægi í mönnun heilsugæslunnar þyrfti að tryggja að um helmingur þeirra lækna sem útskrifast næstu tíu árin leggi fyrir sig heimilislækningar. Jafnhliða er mikilsvert að þess verði freistað að koma á skipulegri þjónustustýringu til að tryggja samfellu í þjónustu við sjúklinga. Áætlun um frekari uppbyggingu og þróun heilbrigðiskerfisins getur þannig ekki leyft sér að taka aðeins mið af eflingu sjúkrahúsþjónustunnar. Samhæfð áætlunEndanleg niðurstaða um hvort ráðist verður í byggingu nýja Landspítalans verður væntanlega tekin á Alþingi á yfirstandandi þingi. Sú ákvörðun mun trúlega ráðast af því hvort ríkisstjórninni takist að sannfæra þingheim um hvort fjárhagslegur, jafnt sem faglegur grundvöllur sé fyrir framkvæmdinni. Enginn vafi er á því að nýr Landspítali muni verða flaggskip íslenskrar heilbrigðisþjónustu og lyftistöng fyrir alla meðferð, lækningar, kennslu og rannsóknar- og þróunarstarf í landinu. Jafnmikilvægt er að tryggja að samtímis verði ráðist í eflingu heilsugæslunnar og tryggt að forvörnum og heilsuvernd sé sinnt til samræmis við það sem best gerist annars staðar. Ekki verður heldur litið framhjá því að starfsemi sjálfstætt starfandi sérgreinalækna er einn af grunnþáttum heilbrigðisþjónustunnar á Íslandi. Núverandi staða heilbrigðismála kallar á raunhæfa framtíðarsýn og samhæfða framkvæmdaáætlun. Sú áætlun verður að taka jafnt til uppbyggingar hins nýja spítala sem og eflingar heilsugæslunnar. Til að forðast misskilning skal að lokum undirstrikað að þessi verkefni þola ekki langa bið. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ingimar Einarsson Mest lesið Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun Þjóðarmorð, fálmandi mjálm eða aðgerðir? Viðar Hreinsson Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson Skoðun Skoðun Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi félagasamtaka og magnað maraþon Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Allt sem ég þarf að gera Dagbjartur Kristjánsson skrifar Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson skrifar Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Þjóðarmorð, fálmandi mjálm eða aðgerðir? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Vin í eyðimörkinni – almenningsbókasöfn borgarinnar Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson skrifar Skoðun Tíu staðreyndir um alvarlegustu kvenréttindakrísu heims Stella Samúelsdóttir skrifar Skoðun Ég vildi óska þess að ég hefði hreinlega fengið krabbamein Íris Elfa Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Mestu aularnir í Vetrarbrautinni Kári Helgason skrifar Skoðun Fjárfestum í fyrsta bekk, frekar en fangelsum Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Eftirlíking vitundar og hætturnar sem henni fylgja Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Gagnvirkni líkama og vitundar til heilbrigðis Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Nýjar lausnir í kennslu – gamlar hindranir Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Kópavogsleiðinn Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Samstarf sem skilar raunverulegum loftslagsaðgerðum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Lærum að lesa og reikna Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Loforðið sem borgarstjóri gleymdi Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Kristrún, það er bannað að plata Snorri Másson skrifar Skoðun Öndunaræfingar í boði SFS Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Öndum rólega – á meðan húsið brennur Magnús Magnússon skrifar Skoðun Umbylting ríkisfjármála á átta mánuðum Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Sjá meira
Nú í byrjun árs hefur enn á ný blossað upp umræða um fyrirhugaða byggingu nýja Landspítalans. Tveir forsvarsmenn spítalans, Jóhannes M. Gunnarsson, læknisfræðilegur verkefnisstjóri, og Björn Zoëga, forstjóri Landspítala, hafa farið mikinn í Fréttablaðinu og víðar. Nafnkunnir læknar og fyrrum ráðherrar hafa hreyft andmælum. Hjúkrunarfræðingar á Landspítala hafa tekið af allan vafa um stuðning sinn við verkefnið. Á sama tíma sýna skoðanakannanir að almenningur er andsnúinn þessum áformum. Það bendir því margt til þess að við núverandi aðstæður geti orðið erfitt að ná sátt um byggingu nýja Landspítalans. Nýr spítaliAf hálfu Landspítalafólksins er því haldið fram að Landspítalinn sé mikilvægur hlekkur í þeim þekkingarklasa sem myndast hefur við Vatnsmýrina á undanförnum árum. Nálægð við Háskóla Íslands, Háskólann í Reykjavík, Íslenska erfðagreiningu og fyrirhugaða Vísindagarða er talin mikilvæg fyrir framþróun heilbrigðisþjónustu á Íslandi. Nýi spítalinn sé best staðsettur við Hringbrautina eins og reyndar er búið að ákveða a.m.k. þrisvar sinnum. Í nýjum Landspítala verði öryggi og vellíðan sjúklinga í öndvegi, einbýli muni draga verulega úr spítalasýkingum, vélskömmtun lyfja stuðli að auknu öryggi við lyfjagjafir, minniháttar skoðanir og viðtöl geti farið fram á stofu sjúklings, svo fá dæmi séu tekin. Jafnframt geti nýi spítalinn sinnt betur sínum rannsóknar- og kennsluskyldum og betri skilyrði skapist fyrir teymisvinnu fagfólks. Reiknimeistarar hafa komist að þeirri niðurstöðu að hátt í þriggja milljarða hagræði hljótist árlega af því að hafa alla starfsemi Landspítalans á einum stað. Sambærileg upphæð á ári hverju myndi duga til að borga niður væntanlegt lán lífeyrissjóðanna á nokkrum áratugum. Breytt skipulag og áherslurÍ nágrannalöndum okkar standa yfir víðtækar breytingar á þjónustu sjúkrahúsa. Síðustu tveir áratugir hafa reyndar einkennst af sameiningu sjúkrahúsa og aukinni tæknivæðingu. Þessar breytingar hafa einkum verið gerðar í ljósi þess að aukin sérhæfing í sjúkrahúsrekstri kalli á stærri einingar og samþættingu starfseminnar á stærri landsvæðum en áður. Með hliðsjón af yfirstandandi breytingum á stofnunum heilbrigðiskerfisins mætti ætla að innan fárra ára verði aðeins tvö sjúkrahús sem geti staðið undir nafni sem sérgreina- og hátæknisjúkrahús á Íslandi, þ.e. Landspítali og Sjúkrahúsið á Akureyri (FSA). Í kjölfar þessara umskipta er það hald margra að á landsbyggðinni verði grunnþjónusta á sviði heilsugæslu og öldrunarþjónustu mest áberandi. Engu að síður má telja víst að stærstu landsbyggðarsjúkrahúsin muni áfram gegna veigamiklu hlutverki sem vettvangur fyrir m.a. minni inngrip og þjónustu við langveika sjúklinga. Við upplifum nú einnig þær breytingar að í stað megináherslu á sérhæfða meðhöndlun og lækningar sjúkdóma er nú æ ríkari áhersla lögð á forvarnir, heilsuvernd, greiningu og fræðslu, auk endurhæfingar vegna afleiðinga sjúkdóma og annarra áfalla. Þessum viðfangsefnum er í vaxandi mæli gert jafn hátt undir höfði og annars og þriðja stigs heilbrigðisþjónustu. Ný umgjörðEf marka má það sem komið hefur fram í greinarskrifum dagblaðanna undanfarið, virðist umræðan um nýja Landspítalann vera á villigötum. Í stað þess að líta á heilbrigðiskerfið í heild sinni og meginþætti þess, skipa menn sér í fylkingar með eða á móti nýja Landspítalanum. Nær væri að setja sér markmið um að tryggja betra jafnvægi milli heilsugæslu, sérgreinalækninga og sjúkrahúsþjónustu. Til þess að svo megi verða er brýnt að skapa umgjörð um samvinnu og skipulag þjónustuþátta sem tæki á helstu heilbrigðisvandamálum þjóðarinnar og legði sömuleiðis línurnar fyrir markvissari forgangsröðun verkefna. Heilsugæslan hefur átt undir högg að sækja um langt árabil jafnvel þótt hin síðari ár hafi verið skýrt kveðið á um að hún skuli að jafnaði vera fyrsti viðkomustaðurinn í heilbrigðiskerfinu. Nú vantar fjölda heimilislækna bæði á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni. Til þess að ná jafnvægi í mönnun heilsugæslunnar þyrfti að tryggja að um helmingur þeirra lækna sem útskrifast næstu tíu árin leggi fyrir sig heimilislækningar. Jafnhliða er mikilsvert að þess verði freistað að koma á skipulegri þjónustustýringu til að tryggja samfellu í þjónustu við sjúklinga. Áætlun um frekari uppbyggingu og þróun heilbrigðiskerfisins getur þannig ekki leyft sér að taka aðeins mið af eflingu sjúkrahúsþjónustunnar. Samhæfð áætlunEndanleg niðurstaða um hvort ráðist verður í byggingu nýja Landspítalans verður væntanlega tekin á Alþingi á yfirstandandi þingi. Sú ákvörðun mun trúlega ráðast af því hvort ríkisstjórninni takist að sannfæra þingheim um hvort fjárhagslegur, jafnt sem faglegur grundvöllur sé fyrir framkvæmdinni. Enginn vafi er á því að nýr Landspítali muni verða flaggskip íslenskrar heilbrigðisþjónustu og lyftistöng fyrir alla meðferð, lækningar, kennslu og rannsóknar- og þróunarstarf í landinu. Jafnmikilvægt er að tryggja að samtímis verði ráðist í eflingu heilsugæslunnar og tryggt að forvörnum og heilsuvernd sé sinnt til samræmis við það sem best gerist annars staðar. Ekki verður heldur litið framhjá því að starfsemi sjálfstætt starfandi sérgreinalækna er einn af grunnþáttum heilbrigðisþjónustunnar á Íslandi. Núverandi staða heilbrigðismála kallar á raunhæfa framtíðarsýn og samhæfða framkvæmdaáætlun. Sú áætlun verður að taka jafnt til uppbyggingar hins nýja spítala sem og eflingar heilsugæslunnar. Til að forðast misskilning skal að lokum undirstrikað að þessi verkefni þola ekki langa bið.
Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun
Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun
Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar
Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun
Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun