15. nóvember – sjálfstæðisyfirlýsing Palestínu Sveinn Rúnar Hauksson skrifar 15. nóvember 2012 06:00 Árið 1988 var Arafat forseti enn útlagi í Túnis, PLO-samtökin voru stimpluð af Ísrael og Bandaríkjunum sem hryðjuverkasamtök og Yasser Arafat að sjálfsögðu yfirhryðjuverkamaðurinn. Hann fékk því ekki vegabréfsáritun til Bandaríkjanna og til þess að Arafat gæti ávarpað Allsherjarþingið ákvað þingheimur að flytja sig um set, frá New York til Genfar í Sviss, og þar flutti Arafat sína eftirminnilegu ræðu um sjálfstæði Palestínu og leiðina til friðar. Sama haust var haldið þjóðþing (PNC) Palestínu og þar lagði þingheimur blessun sína yfir stefnu Arafats sem var að viðurkenna tilverurétt Ísraelsríkis á nærri 80% upphaflegrar Palestínu og sætta sig við orðinn hlut. Í stríðinu frá 1948-1949 bættu gyðingar við sig meira en fjórðungi landsins til viðbótar þeim helmingi sem Sameinuðu þjóðirnar höfðu ætlað þeim með samþykkt Allsherjarþingsins um skiptingu Palestínu 29. nóvember 1947. Þá voru 22% landsins eftir, Gaza og Vesturbakkinn að meðtalinni A-Jerúsalem. Ísraelsmenn hernámu fimmtunginn sem eftir var í Sex daga stríðinu 1967 og þrátt fyrir allar heitstrengingar og margendurteknar ályktanir Sameinuðu þjóðanna, bæði Öryggisráðs og Allsherjarþings, hefur Ísraelsríki enn ekki skilað landinu og nú eru 45 ár liðin. En landamærin frá því fyrir hernámið 1967 eru einu alþjóðlega viðurkenndu landamærin. Árið 1987 brutust út friðsöm mótmæli Palestínumanna gegn hernáminu, Intifada hin fyrri. Þrátt fyrir friðsemd máttu hundruð Palestínumanna láta lífið og fleiri hljóta örkuml. Sjálfstæðisyfirlýsingin 15. nóvember vísaði til Palestínu innan 1967 landamæranna. Það var ekki lítil eftirgjöf af hálfu þeirrar þjóðar sem byggt hafði Palestínu frá örófi alda, en Arafat tókst að sannfæra þjóð sína um að þessi eftirgjöf væri söguleg nauðsyn og allar stjórnmálafylkingar Palestínumanna hafa síðan fallist á þessa niðurstöðu, þar á meðal Hamas-samtökin. Árið 1991 hófust friðarviðræður í Madrid fyrir tilstuðlan Bandaríkjanna en áður en þeim lauk var gerður samningur á laun, sem kallaður var Óslóar-yfirlýsingin og var hún undirrituð í Washington í september 1993. Rabin forsætisráðherra var nokkru síðar myrtur af öfgamönnum úr eigin röðum sem engan frið vilja semja. Síðan hafa slíkir verið við völd í Ísrael, frá Sharon til Netanyahu, stjórnmálamenn sem látast stundum vilja ræða frið og tala um friðarferli, en verkin tala og segja aðra sögu. Árásir á íbúa herteknu svæðanna halda stöðugt áfram, landránið verður æ umfangsmeira og nú hefur hálf milljón landtökufólks verið flutt inn á Vesturbakkann, þvert á Genfarsáttmála. Forysta Palestínumanna hefur leitað leiða til að styrkja stöðu þjóðarinnar með því að fá alþjóðlega viðurkenningu í von um að það gæti aukið möguleika á raunverulegum friðarviðræðum. Meirihluti þjóða heims viðurkenndi Palestínu sem sjálfstætt og fullvalda ríki strax eftir sjálfstæðisyfirlýsinguna 1988 en í þeim hópi voru hvorki Vesturveldin né hin svokölluðu vestrænu ríki. Þegar Suður-Ameríka fór að losa sig undan oki bandarísku heimsvaldastefnunnar á síðustu árum viðurkenndu ríkin hvert af öðru Palestínu. Síðan gerðist það fyrir ári síðan, að Alþingi Íslendinga ályktaði samhljóða að viðurkenna bæri Palestínu sem sjálfstætt og fullvalda ríki og áréttaði jafnframt rétt palestínsks flóttafólks til að snúa heim aftur. Þessi ályktun sem var gerð 29. nóvember er söguleg fyrir margra hluta sakir og því miður er hún enn einstæð í röðum vestrænna ríkja sem hafa ekki viðurkennt sjálfsagðan rétt palestínsku þjóðarinnar til sjálfsákvörðunar og sjálfstæðis. Viðurkenningin varð síðan formlega að veruleika á fundi íslenska og palestínska utanríkisráðherrans í Reykjavík þann 15. desember 2011. Hlutur utanríkisráðherra okkar, Össurar Skarphéðinssonar, er slíkur í þessu máli, að hans mun lengi minnst, jafnt í Palestínu sem hérlendis og víðar. Framganga Össurar í Palestínumálinu hefur verið þessari þjóð til mikils sóma og ekki að ástæðulausu hve oft undirritaður fékk að heyra orð sem þessi í tengslum við viðurkenninguna; mikið er ég stolt af Alþingi og utanríkisráðherra. Margir sögðu líka, nú er ég stoltur yfir því að vera Íslendingur. Þetta var mjög á skjön við hið litla traust sem mældist þá almennt á stjórnmálamönnum. En þessi stefnumótun varð ekki til í tómarúmi. Hún var rökrétt framhald af stefnu Alþingis sem mótuð var árið 1989, og annar ógleymanlegur atburður á þeim ferli var heimsókn Steingríms Hermannssonar, þáverandi forsætisráðherra, til Arafats forseta í maí 1990 sem hafði aðsetur með útlagastjórn í Túnis. Steingrímur varð fyrstur vestrænna þjóðarleiðtoga til að rjúfa múrinn. Össur leiðir okkur í þau fótspor. Í dag minnumst við sjálfstæðisyfirlýsingar Palestínu og eftir tvær vikur, þann 29. nóvember, munum við halda upp á eins árs afmæli samþykktar Alþingis og 25 ára afmæli Félagsins Ísland-Palestína. Þennan dag munu samstöðufundir með Palestínu haldnir víðs vegar um heim að tilhlutan Sameinuðu þjóðanna og vonir eru bundnar við að á þeim degi samþykki Allsherjarþingið tillögu sem felur í sér viðurkenningu á sjálfstæði og fullveldi Palestínu, þótt full aðild fáist ekki strax. Þetta mun auðvelda Palestínu aðild að alþjóðastofnunum eins og Alþjóða stríðsglæpadómstólnum, þannig að hægt verður að draga ráðamenn til ábyrgðar fyrir stríðsglæpi Ísraels. Bandaríkjastjórn og Ísrael hamast gegn þessu og þegar eru hafnar efnahagslegar refsiaðgerðir gegn Palestínu fyrir þá sök að framfylgja sínum sjálfsagða rétti. Evrópuríkin standa mörg hikandi hjá. Mikið má okkur þykja vænt að geta borið höfuðið hátt í þessu réttlætismáli. Þökk sé Alþingi og utanríkisráðherra. Heill sé þjóð og ríkisstjórn sem eru samhuga í góðu máli. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sveinn Rúnar Hauksson Mest lesið Halldór 5.10.2024 Jón Þór Stefánsson Halldór Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson Skoðun Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Að dansa í regninu Lóa Björk Ólafsdóttir Skoðun Háskóli Íslands er ekki að sinna skyldum sínum Silja Höllu Egilsdóttir Skoðun Einstakur atburður og viðbúnaður Marinó G. Njálsson Skoðun Foreldrar eru sérfræðingar í sínum börnum Valdimar Víðisson Skoðun Skoðun Skoðun Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur skrifar Skoðun Framtíðarkvíði er ekki gott veganesti Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Orkan á Vestfjörðum Þorsteinn Másson skrifar Skoðun Smábátar eru þjóðhagslega hagkvæmari en togarar Kjartan Sveinsson skrifar Skoðun Foreldrar eru sérfræðingar í sínum börnum Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Vísindin vakna til nýsköpunar! Einar Mäntylä skrifar Skoðun Risastórt lýðheilsumál sem Alþingi hunsar Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar Skoðun Þess vegna býð ég mig fram Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson skrifar Skoðun Einstakur atburður og viðbúnaður Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Framboð er eina leiðin Eiríkur St. Eiríksson skrifar Skoðun Háskóli Íslands er ekki að sinna skyldum sínum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Verðmætasköpun og kennarar Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Nýjar lausnir gegn ofbeldi Drífa Snædal skrifar Skoðun Lögin um það sem er bannað Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Að dansa í regninu Lóa Björk Ólafsdóttir skrifar Skoðun Dauðarefsing Pírata Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Af hverju erum við að þessu? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Upplýsingaóreiða í boði orkugeirans og Landsvirkjunar Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Úrskurðargrautur lögmanna Ómar R. Valdimarsson skrifar Skoðun Er vitlaust gefið í stjórnmálum? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Hinn langi USArmur Ísraels Ingólfur Steinsson skrifar Skoðun Kveðja frá Heimssýn til landsfundar VG 2024 Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Þjóðaróperan á Alþingi í nær 70 ár Finnur Bjarnason,Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Um Ölfusárbrú og veggjöld Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Af fordómum gervigreindar, Gísla Marteini og því sem þú getur gert til að hafa áhrif! Lilja Dögg Jónsdóttir,Hafsteinn Einarsson skrifar Skoðun Ég var með alþingismanni í meðferð Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Sjá meira
Árið 1988 var Arafat forseti enn útlagi í Túnis, PLO-samtökin voru stimpluð af Ísrael og Bandaríkjunum sem hryðjuverkasamtök og Yasser Arafat að sjálfsögðu yfirhryðjuverkamaðurinn. Hann fékk því ekki vegabréfsáritun til Bandaríkjanna og til þess að Arafat gæti ávarpað Allsherjarþingið ákvað þingheimur að flytja sig um set, frá New York til Genfar í Sviss, og þar flutti Arafat sína eftirminnilegu ræðu um sjálfstæði Palestínu og leiðina til friðar. Sama haust var haldið þjóðþing (PNC) Palestínu og þar lagði þingheimur blessun sína yfir stefnu Arafats sem var að viðurkenna tilverurétt Ísraelsríkis á nærri 80% upphaflegrar Palestínu og sætta sig við orðinn hlut. Í stríðinu frá 1948-1949 bættu gyðingar við sig meira en fjórðungi landsins til viðbótar þeim helmingi sem Sameinuðu þjóðirnar höfðu ætlað þeim með samþykkt Allsherjarþingsins um skiptingu Palestínu 29. nóvember 1947. Þá voru 22% landsins eftir, Gaza og Vesturbakkinn að meðtalinni A-Jerúsalem. Ísraelsmenn hernámu fimmtunginn sem eftir var í Sex daga stríðinu 1967 og þrátt fyrir allar heitstrengingar og margendurteknar ályktanir Sameinuðu þjóðanna, bæði Öryggisráðs og Allsherjarþings, hefur Ísraelsríki enn ekki skilað landinu og nú eru 45 ár liðin. En landamærin frá því fyrir hernámið 1967 eru einu alþjóðlega viðurkenndu landamærin. Árið 1987 brutust út friðsöm mótmæli Palestínumanna gegn hernáminu, Intifada hin fyrri. Þrátt fyrir friðsemd máttu hundruð Palestínumanna láta lífið og fleiri hljóta örkuml. Sjálfstæðisyfirlýsingin 15. nóvember vísaði til Palestínu innan 1967 landamæranna. Það var ekki lítil eftirgjöf af hálfu þeirrar þjóðar sem byggt hafði Palestínu frá örófi alda, en Arafat tókst að sannfæra þjóð sína um að þessi eftirgjöf væri söguleg nauðsyn og allar stjórnmálafylkingar Palestínumanna hafa síðan fallist á þessa niðurstöðu, þar á meðal Hamas-samtökin. Árið 1991 hófust friðarviðræður í Madrid fyrir tilstuðlan Bandaríkjanna en áður en þeim lauk var gerður samningur á laun, sem kallaður var Óslóar-yfirlýsingin og var hún undirrituð í Washington í september 1993. Rabin forsætisráðherra var nokkru síðar myrtur af öfgamönnum úr eigin röðum sem engan frið vilja semja. Síðan hafa slíkir verið við völd í Ísrael, frá Sharon til Netanyahu, stjórnmálamenn sem látast stundum vilja ræða frið og tala um friðarferli, en verkin tala og segja aðra sögu. Árásir á íbúa herteknu svæðanna halda stöðugt áfram, landránið verður æ umfangsmeira og nú hefur hálf milljón landtökufólks verið flutt inn á Vesturbakkann, þvert á Genfarsáttmála. Forysta Palestínumanna hefur leitað leiða til að styrkja stöðu þjóðarinnar með því að fá alþjóðlega viðurkenningu í von um að það gæti aukið möguleika á raunverulegum friðarviðræðum. Meirihluti þjóða heims viðurkenndi Palestínu sem sjálfstætt og fullvalda ríki strax eftir sjálfstæðisyfirlýsinguna 1988 en í þeim hópi voru hvorki Vesturveldin né hin svokölluðu vestrænu ríki. Þegar Suður-Ameríka fór að losa sig undan oki bandarísku heimsvaldastefnunnar á síðustu árum viðurkenndu ríkin hvert af öðru Palestínu. Síðan gerðist það fyrir ári síðan, að Alþingi Íslendinga ályktaði samhljóða að viðurkenna bæri Palestínu sem sjálfstætt og fullvalda ríki og áréttaði jafnframt rétt palestínsks flóttafólks til að snúa heim aftur. Þessi ályktun sem var gerð 29. nóvember er söguleg fyrir margra hluta sakir og því miður er hún enn einstæð í röðum vestrænna ríkja sem hafa ekki viðurkennt sjálfsagðan rétt palestínsku þjóðarinnar til sjálfsákvörðunar og sjálfstæðis. Viðurkenningin varð síðan formlega að veruleika á fundi íslenska og palestínska utanríkisráðherrans í Reykjavík þann 15. desember 2011. Hlutur utanríkisráðherra okkar, Össurar Skarphéðinssonar, er slíkur í þessu máli, að hans mun lengi minnst, jafnt í Palestínu sem hérlendis og víðar. Framganga Össurar í Palestínumálinu hefur verið þessari þjóð til mikils sóma og ekki að ástæðulausu hve oft undirritaður fékk að heyra orð sem þessi í tengslum við viðurkenninguna; mikið er ég stolt af Alþingi og utanríkisráðherra. Margir sögðu líka, nú er ég stoltur yfir því að vera Íslendingur. Þetta var mjög á skjön við hið litla traust sem mældist þá almennt á stjórnmálamönnum. En þessi stefnumótun varð ekki til í tómarúmi. Hún var rökrétt framhald af stefnu Alþingis sem mótuð var árið 1989, og annar ógleymanlegur atburður á þeim ferli var heimsókn Steingríms Hermannssonar, þáverandi forsætisráðherra, til Arafats forseta í maí 1990 sem hafði aðsetur með útlagastjórn í Túnis. Steingrímur varð fyrstur vestrænna þjóðarleiðtoga til að rjúfa múrinn. Össur leiðir okkur í þau fótspor. Í dag minnumst við sjálfstæðisyfirlýsingar Palestínu og eftir tvær vikur, þann 29. nóvember, munum við halda upp á eins árs afmæli samþykktar Alþingis og 25 ára afmæli Félagsins Ísland-Palestína. Þennan dag munu samstöðufundir með Palestínu haldnir víðs vegar um heim að tilhlutan Sameinuðu þjóðanna og vonir eru bundnar við að á þeim degi samþykki Allsherjarþingið tillögu sem felur í sér viðurkenningu á sjálfstæði og fullveldi Palestínu, þótt full aðild fáist ekki strax. Þetta mun auðvelda Palestínu aðild að alþjóðastofnunum eins og Alþjóða stríðsglæpadómstólnum, þannig að hægt verður að draga ráðamenn til ábyrgðar fyrir stríðsglæpi Ísraels. Bandaríkjastjórn og Ísrael hamast gegn þessu og þegar eru hafnar efnahagslegar refsiaðgerðir gegn Palestínu fyrir þá sök að framfylgja sínum sjálfsagða rétti. Evrópuríkin standa mörg hikandi hjá. Mikið má okkur þykja vænt að geta borið höfuðið hátt í þessu réttlætismáli. Þökk sé Alþingi og utanríkisráðherra. Heill sé þjóð og ríkisstjórn sem eru samhuga í góðu máli.
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun
Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur skrifar
Skoðun Af fordómum gervigreindar, Gísla Marteini og því sem þú getur gert til að hafa áhrif! Lilja Dögg Jónsdóttir,Hafsteinn Einarsson skrifar
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun