Framtíðin er þeirra Hrund Gunnsteinsdóttir skrifar 5. maí 2016 09:00 Við vitum öll að börn eru frjó í hugsun, með fjörugt ímyndunarafl og skapandi í eðli sínu. En í kringum 10-14 ára aldur fara þau að vera meira hikandi við að tjá frumlega hugsun, rétta upp hendi í skólastofunni af ótta við að segja eitthvað rangt og fara að meta gildi hugmynda sinna út frá viðbrögðum bekkjafélaga og kennara. Þessa neikvæða tilhneiging eykst með árunum og leiðir til innbyggðrar hugsana skekkju sem hallar á skapandi hugsun (e. creativity bias) á vinnumarkaði og á efri skólastigum. Þetta er alvarlegt mál þar sem þörfin fyrir skapandi hugsun og úrlausn vandamála hefur sjaldan verið meiri. Rannsóknir á þessari skekkju í hugsun sýna hvernig innbyggður ótti okkar við hið óþekkta, - ótti okkar við nýjar hugmyndir, við að gera mistök, óttinn við nýja hugsun í stjórnmálum eða nýjar leiðir til lausna á samfélagslegum vandamálum, verður til þess að við veljum oft frekar að gera hlutina eins og þeir hafa verið gerðir í gegnum tíðina. Við teljum það öruggast. Við leysum hins vegar ekki vandamál með sömu hugsun eða verkfærum sem bjuggu þau til. Þess fyrir utan dregur það úr starfsorku og erindi einstaklinganna að fá ekki útrás fyrir þessa innbyggðu þörf til þess að skapa. Skapandi hugsun mikilvægasta hæfninÞað er af þessum ástæðum sem skapandi hugsun er sú hæfni sem leiðandi fyrirtæki í heiminum telja vera einna mikilvægasta fyrir starfsfólk og stjórnendur á vinnumarkaði í dag, samkvæmt Alþjóðaefnahagsráðinu (e. World Economic Forum). Getan til þess setja í samhengi hluti sem við fyrstu sýn virðast ótengdir, er einnig meðal mikilvægustu hæfniskrafna á vinnumarkaði á komandi árum. - Okkar samofni heimur kallar á meira þverfaglegt samstarf, samtal ólíkra sjónarmiða og samruna hugmynda. Þetta ákall er beint svar við því öngstræti sem leiðandi fyrirtæki og opinberar stofnanir finna sig í: Við höfum verið full dugleg við að hólfa niður þekkingu, fólk og hugmyndir og það hefur dregið úr getu okkar til þess að sjá hlutina í samhengi og vera skapandi. Hraðar breytingar og ÞversögninHeimurinn er nefnilega að þróast og breytast á ógnarhraða. Þessar breytingar eru drifnar áfram af tækniþróun, hnattvæðingu og loftslagsbreytingum svo eitthvað sé nefnt, og hafa áhrif á daglegt líf okkar og þróun samfélaga. Tími,,fjórðu iðnbyltingarinnar” er genginn í garð.Hraðinn og óvissan sem þessum breytingum fylgja ýta enn og frekar undir óttann við hið óþekkta. Og þversögnin liggur í því að við þurfum einmitt núna á hugrekkinu að halda til þess að halda út í hið óþekkta, eða framtíðina, og skapa betri samfélög.Samkennd er samofin skapandi hugsunFréttir af mannréttindabrotum, flóttamannastraumi og átökum hafa ekki farið framhjá neinum. Yfirtaks flæði af upplýsingum í nútímasamfélagi getur hins vegar gert það að verkum að við dofnum gagnvart þeim hörmungum sem við okkur blasa. Eitt af lykil leiðum til þess að örva skapandi hugsun felst í því að setja sig í spor annarra. Hvort sem það er meðvitað eða ekki, verður það til þess að við opnum hugann fyrir ólíkum sjónarhornum og komum auga á nýjar leiðir og lausnir. Það sem var okkur framandi verður kunnuglegt. Og það sem er okkur kunnuglegt getur orðið framandi. Þessi núningur er ekki aðeins frjósamur fyrir sköpunarkraftinn, heldur eflir hann einnig samkennd og skilning manna á milli. Dagur sköpunarkraftsins 5. maíAf þessum ástæðum hefur hópur sérfæðinga í samvinnu við Aspen stofnunina í Bandaríkjunum, ýtt úr vör Degi Sköpunarkraftsins, á fyrsta fimmtudegi í maí ár hvert. Kveikjan að hugmyndinni er sú trú að besta leiðin til þess að leysa félagslegar, menningarlegar og umhverfislegar áskoranir sem heimurinn stendur frammi fyrir í dag, sé að efla sköpunarkraftinn með komandi kynslóðum. Þannig valdeflist þau sem skapandi og gagnrýnir gerendur í því að móta framtíðina sem bíður þeirra. - Framtíðin er þeirra.Af því tilefni eru haldnar í þessari viku vinnusmiðjur í 10-12 ára bekkjum í Hjallastefnunni í Garðabæ. Á sama tíma eru haldnar vinnusmiðjur víðsvegar í Bandaríkjunum, Kanada og á Írlandi. Það er von okkar að slíkar vinnusmiðjur verði haldnar víða um land á komandi árum til að efla sköpunarkraftinn. Fyrir áhugasama vísa ég á heimasíðu átaksins www.creativepowerday.com - þar eru kennarar og aðrir hvattir til þess að leggja sitt af mörkum og taka þátt í þessu skemmtilega átaki. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hrund Gunnsteinsdóttir Mest lesið „Öllum er fkn drull, haltu kjafti“ Bríet Bragadóttir,Hjördís Lára D. Ingólfsdóttir,Kristjana Anna Dagnýjardóttir Skoðun 27-faldur hagnaður!? Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir Skoðun Laumu risinn í landsframleiðslunni Ása Berglind Hjálmarsdóttir Skoðun Er barnið sjúkt í sykur? Elísabet Konráðsdóttir,Margrét Sigmundsdóttir Skoðun Skúffuskýrslan sem lifði af Linda Heiðarsdóttir Skoðun Breytum þessari sérhagsmunagæslu Aðalsteinn Leifsson Skoðun Bleiki fíllinn í herberginu Karólína Helga Símonardóttir Skoðun Stúlkur eiga undir högg að sækja í nauðgunarmálum Jörgen Ingimar Hansson Skoðun Samfylkingin er með plan um að lögfesta leikskólastigið Dagbjört Hákonardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Þúsundir á vergangi - Upplýsa verður ranglætið Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Flokkur fólksins á meðal fólks Elín Íris Fanndal Jónasdóttir skrifar Skoðun Er sjávarútvegurinn bara aukaleikari? Kristófer Máni Sigursveinsson skrifar Skoðun Hæstvirtur dómsmálaráðherra, við ætlumst til meira af þér Matthías Kormáksson skrifar Skoðun Kennarar – sanngjörn laun? Ólöf P. Úlfarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfsvígstíðni - Gerum betur Þórarinn Guðni Helgason skrifar Skoðun Kæru kennarar Óskar Guðmundsson skrifar Skoðun Sjálfbærni á dagskrá, takk! Hafdís Hanna Ægisdóttir,Eva Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kynslóðasáttmálann má ekki rjúfa Finnbjörn A. Hermannsson,Eyjólfur Árni Rafnsson skrifar Skoðun „Öllum er fkn drull, haltu kjafti“ Bríet Bragadóttir,Hjördís Lára D. Ingólfsdóttir,Kristjana Anna Dagnýjardóttir skrifar Skoðun Fyrirhyggjan tryggir lágt og stöðugt verð Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Gerum betur – breytum þessu Arnar Páll Guðmundsson skrifar Skoðun Það eiga allir séns Steinunn Ósk Kolbeinsdóttir skrifar Skoðun Andleg þrautseigja: Að vaxa í gegnum áskoranir Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Skoðun Bleiki fíllinn í herberginu Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Ungt fólk, hvatningar til að nýta kosningarétt sinn og að mynda sér eigin skoðun Elmar Ægir Eysteinsson skrifar Skoðun Breytum þessari sérhagsmunagæslu Aðalsteinn Leifsson skrifar Skoðun Laumu risinn í landsframleiðslunni Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Sköpun og paradísarmissir Dr. Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Hver er stefna Viðreisnar í heilbrigðismálum og hvernig virkar hún í praksis? Sigurrós Huldudóttir skrifar Skoðun Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir skrifar Skoðun Plan í heilbrigðis- og öldrunarmálum - þjóðarátak í umönnun eldra fólks Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar Skoðun Samfylkingin er með plan um að lögfesta leikskólastigið Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Skúffuskýrslan sem lifði af Linda Heiðarsdóttir skrifar Skoðun Er barnið sjúkt í sykur? Elísabet Konráðsdóttir,Margrét Sigmundsdóttir skrifar Skoðun Ákall um jákvæða hvata til grænna fjárfestinga Kristín Þöll Skagfjörð skrifar Skoðun Fatlað fólk á betra skilið Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun 27-faldur hagnaður!? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Börnin okkar Halla Karen Kristjánsdóttir,Anna Sigríður Guðnadóttir,Valdimar Birgisson skrifar Skoðun Á að kjósa það sama og síðast? Reynir Böðvarsson skrifar Sjá meira
Við vitum öll að börn eru frjó í hugsun, með fjörugt ímyndunarafl og skapandi í eðli sínu. En í kringum 10-14 ára aldur fara þau að vera meira hikandi við að tjá frumlega hugsun, rétta upp hendi í skólastofunni af ótta við að segja eitthvað rangt og fara að meta gildi hugmynda sinna út frá viðbrögðum bekkjafélaga og kennara. Þessa neikvæða tilhneiging eykst með árunum og leiðir til innbyggðrar hugsana skekkju sem hallar á skapandi hugsun (e. creativity bias) á vinnumarkaði og á efri skólastigum. Þetta er alvarlegt mál þar sem þörfin fyrir skapandi hugsun og úrlausn vandamála hefur sjaldan verið meiri. Rannsóknir á þessari skekkju í hugsun sýna hvernig innbyggður ótti okkar við hið óþekkta, - ótti okkar við nýjar hugmyndir, við að gera mistök, óttinn við nýja hugsun í stjórnmálum eða nýjar leiðir til lausna á samfélagslegum vandamálum, verður til þess að við veljum oft frekar að gera hlutina eins og þeir hafa verið gerðir í gegnum tíðina. Við teljum það öruggast. Við leysum hins vegar ekki vandamál með sömu hugsun eða verkfærum sem bjuggu þau til. Þess fyrir utan dregur það úr starfsorku og erindi einstaklinganna að fá ekki útrás fyrir þessa innbyggðu þörf til þess að skapa. Skapandi hugsun mikilvægasta hæfninÞað er af þessum ástæðum sem skapandi hugsun er sú hæfni sem leiðandi fyrirtæki í heiminum telja vera einna mikilvægasta fyrir starfsfólk og stjórnendur á vinnumarkaði í dag, samkvæmt Alþjóðaefnahagsráðinu (e. World Economic Forum). Getan til þess setja í samhengi hluti sem við fyrstu sýn virðast ótengdir, er einnig meðal mikilvægustu hæfniskrafna á vinnumarkaði á komandi árum. - Okkar samofni heimur kallar á meira þverfaglegt samstarf, samtal ólíkra sjónarmiða og samruna hugmynda. Þetta ákall er beint svar við því öngstræti sem leiðandi fyrirtæki og opinberar stofnanir finna sig í: Við höfum verið full dugleg við að hólfa niður þekkingu, fólk og hugmyndir og það hefur dregið úr getu okkar til þess að sjá hlutina í samhengi og vera skapandi. Hraðar breytingar og ÞversögninHeimurinn er nefnilega að þróast og breytast á ógnarhraða. Þessar breytingar eru drifnar áfram af tækniþróun, hnattvæðingu og loftslagsbreytingum svo eitthvað sé nefnt, og hafa áhrif á daglegt líf okkar og þróun samfélaga. Tími,,fjórðu iðnbyltingarinnar” er genginn í garð.Hraðinn og óvissan sem þessum breytingum fylgja ýta enn og frekar undir óttann við hið óþekkta. Og þversögnin liggur í því að við þurfum einmitt núna á hugrekkinu að halda til þess að halda út í hið óþekkta, eða framtíðina, og skapa betri samfélög.Samkennd er samofin skapandi hugsunFréttir af mannréttindabrotum, flóttamannastraumi og átökum hafa ekki farið framhjá neinum. Yfirtaks flæði af upplýsingum í nútímasamfélagi getur hins vegar gert það að verkum að við dofnum gagnvart þeim hörmungum sem við okkur blasa. Eitt af lykil leiðum til þess að örva skapandi hugsun felst í því að setja sig í spor annarra. Hvort sem það er meðvitað eða ekki, verður það til þess að við opnum hugann fyrir ólíkum sjónarhornum og komum auga á nýjar leiðir og lausnir. Það sem var okkur framandi verður kunnuglegt. Og það sem er okkur kunnuglegt getur orðið framandi. Þessi núningur er ekki aðeins frjósamur fyrir sköpunarkraftinn, heldur eflir hann einnig samkennd og skilning manna á milli. Dagur sköpunarkraftsins 5. maíAf þessum ástæðum hefur hópur sérfæðinga í samvinnu við Aspen stofnunina í Bandaríkjunum, ýtt úr vör Degi Sköpunarkraftsins, á fyrsta fimmtudegi í maí ár hvert. Kveikjan að hugmyndinni er sú trú að besta leiðin til þess að leysa félagslegar, menningarlegar og umhverfislegar áskoranir sem heimurinn stendur frammi fyrir í dag, sé að efla sköpunarkraftinn með komandi kynslóðum. Þannig valdeflist þau sem skapandi og gagnrýnir gerendur í því að móta framtíðina sem bíður þeirra. - Framtíðin er þeirra.Af því tilefni eru haldnar í þessari viku vinnusmiðjur í 10-12 ára bekkjum í Hjallastefnunni í Garðabæ. Á sama tíma eru haldnar vinnusmiðjur víðsvegar í Bandaríkjunum, Kanada og á Írlandi. Það er von okkar að slíkar vinnusmiðjur verði haldnar víða um land á komandi árum til að efla sköpunarkraftinn. Fyrir áhugasama vísa ég á heimasíðu átaksins www.creativepowerday.com - þar eru kennarar og aðrir hvattir til þess að leggja sitt af mörkum og taka þátt í þessu skemmtilega átaki.
„Öllum er fkn drull, haltu kjafti“ Bríet Bragadóttir,Hjördís Lára D. Ingólfsdóttir,Kristjana Anna Dagnýjardóttir Skoðun
Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir Skoðun
Skoðun „Öllum er fkn drull, haltu kjafti“ Bríet Bragadóttir,Hjördís Lára D. Ingólfsdóttir,Kristjana Anna Dagnýjardóttir skrifar
Skoðun Ungt fólk, hvatningar til að nýta kosningarétt sinn og að mynda sér eigin skoðun Elmar Ægir Eysteinsson skrifar
Skoðun Hver er stefna Viðreisnar í heilbrigðismálum og hvernig virkar hún í praksis? Sigurrós Huldudóttir skrifar
Skoðun Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Plan í heilbrigðis- og öldrunarmálum - þjóðarátak í umönnun eldra fólks Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar
„Öllum er fkn drull, haltu kjafti“ Bríet Bragadóttir,Hjördís Lára D. Ingólfsdóttir,Kristjana Anna Dagnýjardóttir Skoðun
Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir Skoðun