Takk fyrir lexíurnar Þórlindur Kjartansson skrifar 20. júlí 2018 07:00 Það hafði einhvern veginn legið í loftinu að Heimir Hallgrímsson myndi ekki halda áfram með landsliðið eftir HM í Rússlandi. Samt var hin endanlega staðfesting á því sem alla grunaði fréttin sem engan langaði til þess að heyra. Tíminn sem við höfum upplifað með landsliðinu á undanförnum árum virðist stundum vera óraunverulegur. Meira eins og skáldsaga en raunveruleiki. Eða eins og sjónvarpsþáttasería sem leiðir okkur stöðugt lengra inn í heim ólíkinda án þess að maður taki eftir því hversu fjarstæðukennd hún er orðin. Og þegar Heimir hætti þá er eins og seríunni sé lokið eða uppáhaldskarakter hafi verið skrifaður út úr sögunni. Maður veit ekki hvað tekur við, hvort það verður betra eða verra—bara að það verður aldrei eins. Þannig hefur ferðin með íslenska landsliðinu verið frá því Heimir kom inn í þjálfarateymið. Hlutir sem virtust fjarlægir og ómögulegir eru orðnir hversdagslegir. Liðið fór úr dýpstu lægðum sögunnar (Ísland var í 131. sæti á heimslista FIFA í mars 2012) og upp í 18. sæti á heimslistanum sex árum síðar.Að standa ekki í stað Það er mikil kúnst að hætta á réttum tíma og sagan geymir kynstrin öll af dæmum um alls konar hetjur á öllum sviðum sem þekkja ekki köllunartíma sinn. Tilkynning Heimis á þessum tímapunkti er sambærileg við það ef íslenskur stjórnmálamaður hefði orðið forsætisráðherra, setið í tæp tvö kjörtímabil, stýrt mikilli uppbyggingu og verið vinsæll og elskaður en ákveðið svo að láta af embætti og hætta afskiptum af stjórnmálum þrátt fyrir yfirgnæfandi stuðning frá kjósendum um að halda áfram. Kanntu annan? Heimir talar um að hann telji að íslenska landsliðið hefði gott af að fá nýja rödd og hann hefur áhyggjur af því að þrátt fyrir ótrúlegan árangur þá kynni þaulseta hans í starfi landsliðsþjálfara fljótlega hætta að vera sniðug hugmynd. Það segir vitaskuld ekkert um Heimi Hallgrímsson, heldur er það einfaldlega staðfesting á því sem annar Hallgrímsson orti: „Það er svo bágt að standa í stað, því mönnunum munar annaðhvort aftur á bak ellegar nokkuð á leið.“ Það sem einkenndi blaðamannafund Heimis á mánudaginn var auðmýkt og þakklæti. Heimir hefði eflaust getað látið halda stjörnum prýdda hátíð sér til heiðurs, kannski á Þingvöllum með Lars Lagerbäck sem ræðumann, og hugsanlega hefðu jafnvel heldur fleiri mætt þangað heldur en Pia Kjærsgaard trekkti að í vikunni. En það hefði auðvitað ekki verið stíll Heimis eða íslenska landsliðsins. Þess í stað hélt hann látlausan fund þar sem hann þakkaði fyrst af öllu fólkinu í kringum liðið sem honum finnst ekki hafa fengið nægilega athygli. Hann þakkaði stuðningsmönnunum. Hann þakkaði meira að segja íslensku fjölmiðlunum og sagði að þeir væru betri og fagmannlegri en það sem hann hafi orðið vitni að annars staðar í heiminum. Að vera eða gera Ég hef auðvitað ekki hugmynd um hvað það var sem raunverulega réði ákvörðun Heimis Hallgrímssonar um að hætta með landsliðið. En ég hef ákveðnar kenningar um hvatirnar. Það er nefnilega þannig með flest störf og embætti að það er hægt að nálgast þau með tvennum ólíkum hætti. Annars vegar getur fólk orðið mjög upptekið af því að vera í háu embætti. Það er flott að fá að vera ráðherra, þingmaður, forstjóri, deildarstjóri, ritstjóri, skipstjóri eða landsliðsþjálfari. Og vitaskuld er ekkert rangt við það að bera virðingu fyrir þeim embættum sem þeim er treyst fyrir. Hins vegar hættir fólki sem fílar embættisheitin umfram allt annað til þess að láta öll störf sín fljótlega fara að snúast um það fyrst og fremst að halda sér í embætti eða krækja sér í æðra embætti. Þeir sem festast í þessum hugsunarhætti eru uppteknastir af því að vera eitthvað. Hin leiðin er að líta á valdamiklar stöður sem tækifæri til þess að gera eitthvað. Þess háttar hugsunarháttur gerir menn eflaust frekar kærulausa um eigin hagsmuni, því þótt þeir telji sig þurfa völdin sem fylgja stöðunni þá hafa þeir yfirleitt ekki neinar grillur um að þeir séu ómissandi og líta ekki svo á að þeir verði stærri en liðið. Það er auðvitað þetta hugarfar sem gert er ráð fyrir þegar einstaklingum eru veitt völd; völdin eru ekki ætluð til þess að leyfa þeim að upphefja sjálfa sig heldur til þess að þeir geti með góðu móti og af trúmennsku sinnt því hlutverki sem þeim er ætlað. Ætli það sé ekki óhætt að gruna Heimi Hallgrímsson um þennan hugsunarhátt frekar en hinn. Til fyrirmyndar Af mörgum ágætum lexíum sem draga má af velgengni íslenska landsliðsins, og því aðdáunarverða hugarfari sem einkennir liðið, þá finnst mér viðskilnaður Heimis vera ein sú verðmætasta. Nálgun hans á starfið hefur sýnt að það er hægt að bera virðingu fyrir andstæðingnum án þess að óttast hann; að hafa botnlaust sjálfstraust án þess að vera hrokafullur; bera sig af glæsimennsku án hégóma—og kannski umfram allt, að hugsa miklu meira um að gera eitthvað heldur en að vera eitthvað. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu HM 2018 í Rússlandi Þórlindur Kjartansson Mest lesið Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun Hvernig tryggir þú stærstu fjárfestingu lífins? Berglind Halla Elíasdóttir Skoðun Frá, frá, frá. Fúsa liggur á Eiríkur Hjálmarsson Skoðun Þakkir til starfsfólk Janusar Sigrún Ósk Bergmann Skoðun Mun gervigreindin senda konur heim? Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Á uppgjör frá TR að koma eldri borgurum á óvart? Björn Snæbjörnsson Skoðun Fæðing Ísraels - Líkum misþyrmt BIrgir Dýrfjörð Skoðun Ritunarramminn - verkfæri fyrir kennara! Katrín Ósk Þráinsdóttir Skoðun Ráðalaus ráðherra Högni Elfar Gylfason Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson Skoðun Skoðun Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson skrifar Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar Skoðun Fæðing Ísraels - Líkum misþyrmt BIrgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Við eigum allt. Af hverju finnst okkur samt vanta eitthvað? Valentina Klaas skrifar Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir skrifar Skoðun Tíðaheilbrigði er lykilatriði í jafnrétti kynjanna Berit Mueller skrifar Skoðun Þjóðarmorð – frá orðfræðilegu sjónarmiði Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Borgarlína, barnleysi og bíllaus lífstíll – hentar það Kópavogi? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Þakkir til starfsfólk Janusar Sigrún Ósk Bergmann skrifar Skoðun Mun gervigreindin senda konur heim? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Frá, frá, frá. Fúsa liggur á Eiríkur Hjálmarsson skrifar Skoðun Nokkur orð um stöðuna Dögg Þrastardóttir skrifar Skoðun Kynbundinn munur í tekjum á efri árum Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun #blessmeta – þriðja grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvernig tryggir þú stærstu fjárfestingu lífins? Berglind Halla Elíasdóttir skrifar Skoðun Ritunarramminn - verkfæri fyrir kennara! Katrín Ósk Þráinsdóttir skrifar Skoðun Hvalveiðar eru ekki mannréttindi. Þetta er atvinnugrein sem hefur mistekist Ed Goodall skrifar Skoðun Feluleikur Þorgerðar Katrínar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ráðalaus ráðherra Högni Elfar Gylfason skrifar Skoðun Spólum til baka Snævar Ingi Sveinsson skrifar Skoðun Sögulegur dómur Hæstaréttar – staðfestir sjálfstæði Alþingis Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Að vera fatlaður á Íslandi er full vinna Birna Ösp Traustadóttir skrifar Skoðun Sæluríkið Ísland Einar Helgason skrifar Skoðun Áskorun til Alþingis: Tryggið almannahagsmuni - afnemið samkeppnisundanþágu afurðastöðvanna Benedikt S. Benediktsson,Breki Karlsson,Halla Gunnarsdóttir,Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Stormurinn gegn stóðhryssunni Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir skrifar Skoðun Kallið þið þetta fjölbreytni? Hermann Borgar Jakobsson skrifar Skoðun Til varnar Eyjafjöllum - og Íslandi öllu Pétur Jónasson skrifar Skoðun Réttlætið sem refsar Jóni Hjálmar Vilhjálmsson skrifar Skoðun Guðmundur Hrafn Arngrímsson er maður sem hefur aldrei rúllað sexum Kristján Blöndal skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm með titrandi tár Katrín Matthíasdóttir skrifar Sjá meira
Það hafði einhvern veginn legið í loftinu að Heimir Hallgrímsson myndi ekki halda áfram með landsliðið eftir HM í Rússlandi. Samt var hin endanlega staðfesting á því sem alla grunaði fréttin sem engan langaði til þess að heyra. Tíminn sem við höfum upplifað með landsliðinu á undanförnum árum virðist stundum vera óraunverulegur. Meira eins og skáldsaga en raunveruleiki. Eða eins og sjónvarpsþáttasería sem leiðir okkur stöðugt lengra inn í heim ólíkinda án þess að maður taki eftir því hversu fjarstæðukennd hún er orðin. Og þegar Heimir hætti þá er eins og seríunni sé lokið eða uppáhaldskarakter hafi verið skrifaður út úr sögunni. Maður veit ekki hvað tekur við, hvort það verður betra eða verra—bara að það verður aldrei eins. Þannig hefur ferðin með íslenska landsliðinu verið frá því Heimir kom inn í þjálfarateymið. Hlutir sem virtust fjarlægir og ómögulegir eru orðnir hversdagslegir. Liðið fór úr dýpstu lægðum sögunnar (Ísland var í 131. sæti á heimslista FIFA í mars 2012) og upp í 18. sæti á heimslistanum sex árum síðar.Að standa ekki í stað Það er mikil kúnst að hætta á réttum tíma og sagan geymir kynstrin öll af dæmum um alls konar hetjur á öllum sviðum sem þekkja ekki köllunartíma sinn. Tilkynning Heimis á þessum tímapunkti er sambærileg við það ef íslenskur stjórnmálamaður hefði orðið forsætisráðherra, setið í tæp tvö kjörtímabil, stýrt mikilli uppbyggingu og verið vinsæll og elskaður en ákveðið svo að láta af embætti og hætta afskiptum af stjórnmálum þrátt fyrir yfirgnæfandi stuðning frá kjósendum um að halda áfram. Kanntu annan? Heimir talar um að hann telji að íslenska landsliðið hefði gott af að fá nýja rödd og hann hefur áhyggjur af því að þrátt fyrir ótrúlegan árangur þá kynni þaulseta hans í starfi landsliðsþjálfara fljótlega hætta að vera sniðug hugmynd. Það segir vitaskuld ekkert um Heimi Hallgrímsson, heldur er það einfaldlega staðfesting á því sem annar Hallgrímsson orti: „Það er svo bágt að standa í stað, því mönnunum munar annaðhvort aftur á bak ellegar nokkuð á leið.“ Það sem einkenndi blaðamannafund Heimis á mánudaginn var auðmýkt og þakklæti. Heimir hefði eflaust getað látið halda stjörnum prýdda hátíð sér til heiðurs, kannski á Þingvöllum með Lars Lagerbäck sem ræðumann, og hugsanlega hefðu jafnvel heldur fleiri mætt þangað heldur en Pia Kjærsgaard trekkti að í vikunni. En það hefði auðvitað ekki verið stíll Heimis eða íslenska landsliðsins. Þess í stað hélt hann látlausan fund þar sem hann þakkaði fyrst af öllu fólkinu í kringum liðið sem honum finnst ekki hafa fengið nægilega athygli. Hann þakkaði stuðningsmönnunum. Hann þakkaði meira að segja íslensku fjölmiðlunum og sagði að þeir væru betri og fagmannlegri en það sem hann hafi orðið vitni að annars staðar í heiminum. Að vera eða gera Ég hef auðvitað ekki hugmynd um hvað það var sem raunverulega réði ákvörðun Heimis Hallgrímssonar um að hætta með landsliðið. En ég hef ákveðnar kenningar um hvatirnar. Það er nefnilega þannig með flest störf og embætti að það er hægt að nálgast þau með tvennum ólíkum hætti. Annars vegar getur fólk orðið mjög upptekið af því að vera í háu embætti. Það er flott að fá að vera ráðherra, þingmaður, forstjóri, deildarstjóri, ritstjóri, skipstjóri eða landsliðsþjálfari. Og vitaskuld er ekkert rangt við það að bera virðingu fyrir þeim embættum sem þeim er treyst fyrir. Hins vegar hættir fólki sem fílar embættisheitin umfram allt annað til þess að láta öll störf sín fljótlega fara að snúast um það fyrst og fremst að halda sér í embætti eða krækja sér í æðra embætti. Þeir sem festast í þessum hugsunarhætti eru uppteknastir af því að vera eitthvað. Hin leiðin er að líta á valdamiklar stöður sem tækifæri til þess að gera eitthvað. Þess háttar hugsunarháttur gerir menn eflaust frekar kærulausa um eigin hagsmuni, því þótt þeir telji sig þurfa völdin sem fylgja stöðunni þá hafa þeir yfirleitt ekki neinar grillur um að þeir séu ómissandi og líta ekki svo á að þeir verði stærri en liðið. Það er auðvitað þetta hugarfar sem gert er ráð fyrir þegar einstaklingum eru veitt völd; völdin eru ekki ætluð til þess að leyfa þeim að upphefja sjálfa sig heldur til þess að þeir geti með góðu móti og af trúmennsku sinnt því hlutverki sem þeim er ætlað. Ætli það sé ekki óhætt að gruna Heimi Hallgrímsson um þennan hugsunarhátt frekar en hinn. Til fyrirmyndar Af mörgum ágætum lexíum sem draga má af velgengni íslenska landsliðsins, og því aðdáunarverða hugarfari sem einkennir liðið, þá finnst mér viðskilnaður Heimis vera ein sú verðmætasta. Nálgun hans á starfið hefur sýnt að það er hægt að bera virðingu fyrir andstæðingnum án þess að óttast hann; að hafa botnlaust sjálfstraust án þess að vera hrokafullur; bera sig af glæsimennsku án hégóma—og kannski umfram allt, að hugsa miklu meira um að gera eitthvað heldur en að vera eitthvað.
Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun
Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar
Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir skrifar
Skoðun Borgarlína, barnleysi og bíllaus lífstíll – hentar það Kópavogi? Einar Jóhannes Guðnason skrifar
Skoðun Kynbundinn munur í tekjum á efri árum Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Hvalveiðar eru ekki mannréttindi. Þetta er atvinnugrein sem hefur mistekist Ed Goodall skrifar
Skoðun Áskorun til Alþingis: Tryggið almannahagsmuni - afnemið samkeppnisundanþágu afurðastöðvanna Benedikt S. Benediktsson,Breki Karlsson,Halla Gunnarsdóttir,Ólafur Stephensen skrifar
Skoðun Guðmundur Hrafn Arngrímsson er maður sem hefur aldrei rúllað sexum Kristján Blöndal skrifar
Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun