Við erum sammála þér, Greta Guðmundur Steingrímsson skrifar 30. september 2019 07:00 Ég held að för Gretu Thunberg til Bandaríkjanna verði lengi í minnum höfð. Kannski fer frammistaða hennar á fundi Sameinuðu þjóðanna í sögubækurnar sem einn af þessum viðburðum sem hafa haft einhvers konar úrslitaáhrif á þróun heimsmála. Að því gefnu að það verði yfir höfuð sögubækur í framtíðinni. Eða heimsmál. Hér er hún vissulega í húfi, sem slík. Framtíðin. Það þarf ekki að fjölyrða um það hversu mikil ógn við mannkyn hamfarahlýnunin er. Hvort sem ríkisstjórnir lýsa yfir formlegu neyðarástandi eða ekki er óþarfi að velkjast í vafa. Aðgerðir þarf og það fljótt. Annars fer allt til fjandans. Þessar myndir greyptust í hugann: Greta að láta leiðtoga heimsins heyra það. Sextán ára stelpa í uppnámi. Hvernig vogið þið ykkur? Og hin augljósa viðurstyggð Gretu á Trump. Svipur hennar þegar hún stóð við hliðina á honum fangaði tilfinningu milljóna gagnvart þeim þrjóti. Frumkrafturinn sprakk í andlitið á leiðtogum heims. Raunveruleikinn barði í borðið, án allra formlegheita og fundarskapa, í líki sextán ára stelpu með fléttu. Boðskapurinn ofureinfaldur en lagður fram á grunni allra bestu vísinda og vitneskju: Nú þarf að hysja upp um sig brækurnar.Líf hennar Eitt sló mig í reiðilestri Gretu. Hún fór skilmerkilega yfir það hversu ósanngjarnt það væri að hún, unglingurinn, gæti ekki átt áhyggjulaust líf. Hún gæti ekki farið í skólann eins og aðrir unglingar, heldur þyrfti hún að verja tíma sínum í að reyna að afstýra því að framtíð hennar og jafnaldra hennar yrði rænt. Hún þyrfti að skrópa í skólanum. Efna til mótmæla. Fara um heiminn. Halda upplýsta reiðilestra. Sparka í rassinn á þjóðarleiðtogum. Yggla sig við Bandaríkjaforseta. Þá fór ég að hugsa eins og líklega urmull annarra: Auðvitað er þetta ekki sanngjarnt. Baráttan fyrir framtíð mannkyns og lífvænlegum skilyrðum á jörðu getur ekki verið á herðunum á sextán ára unglingi. Það er eiginlega fáránlegt þegar maður hugsar út í það. Greta Thunberg þarf að fara að komast í skólann. Hún þarf að fá að hanga með vinum sínum. Stara á símann sinn í frímínútum. Fara á ball. Stunda íþróttir. Fara í bíó. Taka til í herberginu sínu.Sagan mikilvæga En svona er þetta. Mannfólk lifir í skáldskap. Til þess að hlutir gerist þarf áhrifamikil saga að vera sögð. Það að miðaldra karl í flauelsbuxum og prjónavesti hafi varið ævi sinni við að rannsaka loftslagsbreytingar og haldi síðan langt yfirvegað erindi með slæðusýningu á ráðstefnu er ekki krassandi saga. Hundrað þannig sögur eiga sér stað á hverjum degi og hreyfa við fáum. Fólk dottar. Og ef maðurinn brjálaðist og héldi tilfinningaþrungna eldmessu yrði það líklega heldur ekki góð saga. Æ, slappaðu af, yrði sagt. Hver ert þú? Það, hins vegar, að sextán ára krakki frá Svíþjóð taki kastið á ráðstefnu Sameinuðu þjóðanna, það er góð saga. Veruleikinn nær skáldlegum hæðum. Klassísk minni sem alltaf munu hreyfa við fólki birtast hér kristaltær. Davíð glímir við Golíat og upp gýs rótsterk aðdáun okkar á hugrekki þess minni í baráttunni við hina stóru. Barnið úr Nýju fötum keisarans er hér líka mætt til að segja okkur hvernig hlutirnir eru, í veröld þar sem enginn virðist ætla að segja neitt eða gera. Ofurstelpan Lína Langsokkur lyftir hér hesti sínum. Það er allt í þessu. Það glittir í Jöhönnu af Örk.Næsti kafli Ég held að það sé mikilvægt að horfast í augu við það að svona virkar mannlífið. Auðvitað er Greta Thunberg ekki sú eina sem hefur áhyggjur af loftslagsbreytingum. Milljónir manna um allan heim hafa miklar áhyggjur. Til eru þjóðarleiðtogar sem telja ekkert mikilvægara en umhverfismál og vísindamenn sem vinna dag og nótt við að finna lausnir. Einu sinni fór Al Gore um veröldina og flutti erindi fyrir troðfullum sölum. Faðir minn var með umhverfismál á heilanum á efri árum. Ég sjálfur – og ég hugsa að þetta gildi um gríðarlega marga aðra – mun láta áherslur í umhverfismálum algjörlega ráða atkvæði mínu í næstu þingkosningum. Ég myndi kjósa hreinan græningjaflokk, kæmi hann fram. Viðureignin við hamfarahlýnun er einfaldlega langmikilvægasta viðfangsefni samtímans. Sífellt fleira fólk áttar sig á þessu og lífsstílsbreytingar eru að skjóta rótum á öllum sviðum samfélagsins. Við keppum við tímann. Vonandi vinnum við. Það sem ég vildi því sagt hafa við Gretu Thunberg er þetta: Mikið óendanlega getum við verið þakklát þér fyrir að hafa fórnað æsku þinni og unglingsárum til þess að hreyfa við heimsbyggðinni. Ég held að undir niðri lúmi önnur saga sem ekki síður mun hreyfa við fólki. Hún er sú hvað margir eru í liði með þér. Þegar fjöldinn vaknar og brýst fram eins og herir Gandálfs úr suðri í stríðinu við Orkana í Hringadróttinssögu. Það er næsti kafli. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Guðmundur Steingrímsson Loftslagsmál Mest lesið Halldór 5.10.2024 Jón Þór Stefánsson Halldór Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson Skoðun Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Að dansa í regninu Lóa Björk Ólafsdóttir Skoðun Háskóli Íslands er ekki að sinna skyldum sínum Silja Höllu Egilsdóttir Skoðun Einstakur atburður og viðbúnaður Marinó G. Njálsson Skoðun Foreldrar eru sérfræðingar í sínum börnum Valdimar Víðisson Skoðun Skoðun Skoðun Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur skrifar Skoðun Framtíðarkvíði er ekki gott veganesti Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Orkan á Vestfjörðum Þorsteinn Másson skrifar Skoðun Smábátar eru þjóðhagslega hagkvæmari en togarar Kjartan Sveinsson skrifar Skoðun Foreldrar eru sérfræðingar í sínum börnum Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Vísindin vakna til nýsköpunar! Einar Mäntylä skrifar Skoðun Risastórt lýðheilsumál sem Alþingi hunsar Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar Skoðun Þess vegna býð ég mig fram Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson skrifar Skoðun Einstakur atburður og viðbúnaður Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Framboð er eina leiðin Eiríkur St. Eiríksson skrifar Skoðun Háskóli Íslands er ekki að sinna skyldum sínum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Verðmætasköpun og kennarar Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Nýjar lausnir gegn ofbeldi Drífa Snædal skrifar Skoðun Lögin um það sem er bannað Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Að dansa í regninu Lóa Björk Ólafsdóttir skrifar Skoðun Dauðarefsing Pírata Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Af hverju erum við að þessu? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Upplýsingaóreiða í boði orkugeirans og Landsvirkjunar Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Úrskurðargrautur lögmanna Ómar R. Valdimarsson skrifar Skoðun Er vitlaust gefið í stjórnmálum? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Hinn langi USArmur Ísraels Ingólfur Steinsson skrifar Skoðun Kveðja frá Heimssýn til landsfundar VG 2024 Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Þjóðaróperan á Alþingi í nær 70 ár Finnur Bjarnason,Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Um Ölfusárbrú og veggjöld Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Af fordómum gervigreindar, Gísla Marteini og því sem þú getur gert til að hafa áhrif! Lilja Dögg Jónsdóttir,Hafsteinn Einarsson skrifar Skoðun Ég var með alþingismanni í meðferð Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Sjá meira
Ég held að för Gretu Thunberg til Bandaríkjanna verði lengi í minnum höfð. Kannski fer frammistaða hennar á fundi Sameinuðu þjóðanna í sögubækurnar sem einn af þessum viðburðum sem hafa haft einhvers konar úrslitaáhrif á þróun heimsmála. Að því gefnu að það verði yfir höfuð sögubækur í framtíðinni. Eða heimsmál. Hér er hún vissulega í húfi, sem slík. Framtíðin. Það þarf ekki að fjölyrða um það hversu mikil ógn við mannkyn hamfarahlýnunin er. Hvort sem ríkisstjórnir lýsa yfir formlegu neyðarástandi eða ekki er óþarfi að velkjast í vafa. Aðgerðir þarf og það fljótt. Annars fer allt til fjandans. Þessar myndir greyptust í hugann: Greta að láta leiðtoga heimsins heyra það. Sextán ára stelpa í uppnámi. Hvernig vogið þið ykkur? Og hin augljósa viðurstyggð Gretu á Trump. Svipur hennar þegar hún stóð við hliðina á honum fangaði tilfinningu milljóna gagnvart þeim þrjóti. Frumkrafturinn sprakk í andlitið á leiðtogum heims. Raunveruleikinn barði í borðið, án allra formlegheita og fundarskapa, í líki sextán ára stelpu með fléttu. Boðskapurinn ofureinfaldur en lagður fram á grunni allra bestu vísinda og vitneskju: Nú þarf að hysja upp um sig brækurnar.Líf hennar Eitt sló mig í reiðilestri Gretu. Hún fór skilmerkilega yfir það hversu ósanngjarnt það væri að hún, unglingurinn, gæti ekki átt áhyggjulaust líf. Hún gæti ekki farið í skólann eins og aðrir unglingar, heldur þyrfti hún að verja tíma sínum í að reyna að afstýra því að framtíð hennar og jafnaldra hennar yrði rænt. Hún þyrfti að skrópa í skólanum. Efna til mótmæla. Fara um heiminn. Halda upplýsta reiðilestra. Sparka í rassinn á þjóðarleiðtogum. Yggla sig við Bandaríkjaforseta. Þá fór ég að hugsa eins og líklega urmull annarra: Auðvitað er þetta ekki sanngjarnt. Baráttan fyrir framtíð mannkyns og lífvænlegum skilyrðum á jörðu getur ekki verið á herðunum á sextán ára unglingi. Það er eiginlega fáránlegt þegar maður hugsar út í það. Greta Thunberg þarf að fara að komast í skólann. Hún þarf að fá að hanga með vinum sínum. Stara á símann sinn í frímínútum. Fara á ball. Stunda íþróttir. Fara í bíó. Taka til í herberginu sínu.Sagan mikilvæga En svona er þetta. Mannfólk lifir í skáldskap. Til þess að hlutir gerist þarf áhrifamikil saga að vera sögð. Það að miðaldra karl í flauelsbuxum og prjónavesti hafi varið ævi sinni við að rannsaka loftslagsbreytingar og haldi síðan langt yfirvegað erindi með slæðusýningu á ráðstefnu er ekki krassandi saga. Hundrað þannig sögur eiga sér stað á hverjum degi og hreyfa við fáum. Fólk dottar. Og ef maðurinn brjálaðist og héldi tilfinningaþrungna eldmessu yrði það líklega heldur ekki góð saga. Æ, slappaðu af, yrði sagt. Hver ert þú? Það, hins vegar, að sextán ára krakki frá Svíþjóð taki kastið á ráðstefnu Sameinuðu þjóðanna, það er góð saga. Veruleikinn nær skáldlegum hæðum. Klassísk minni sem alltaf munu hreyfa við fólki birtast hér kristaltær. Davíð glímir við Golíat og upp gýs rótsterk aðdáun okkar á hugrekki þess minni í baráttunni við hina stóru. Barnið úr Nýju fötum keisarans er hér líka mætt til að segja okkur hvernig hlutirnir eru, í veröld þar sem enginn virðist ætla að segja neitt eða gera. Ofurstelpan Lína Langsokkur lyftir hér hesti sínum. Það er allt í þessu. Það glittir í Jöhönnu af Örk.Næsti kafli Ég held að það sé mikilvægt að horfast í augu við það að svona virkar mannlífið. Auðvitað er Greta Thunberg ekki sú eina sem hefur áhyggjur af loftslagsbreytingum. Milljónir manna um allan heim hafa miklar áhyggjur. Til eru þjóðarleiðtogar sem telja ekkert mikilvægara en umhverfismál og vísindamenn sem vinna dag og nótt við að finna lausnir. Einu sinni fór Al Gore um veröldina og flutti erindi fyrir troðfullum sölum. Faðir minn var með umhverfismál á heilanum á efri árum. Ég sjálfur – og ég hugsa að þetta gildi um gríðarlega marga aðra – mun láta áherslur í umhverfismálum algjörlega ráða atkvæði mínu í næstu þingkosningum. Ég myndi kjósa hreinan græningjaflokk, kæmi hann fram. Viðureignin við hamfarahlýnun er einfaldlega langmikilvægasta viðfangsefni samtímans. Sífellt fleira fólk áttar sig á þessu og lífsstílsbreytingar eru að skjóta rótum á öllum sviðum samfélagsins. Við keppum við tímann. Vonandi vinnum við. Það sem ég vildi því sagt hafa við Gretu Thunberg er þetta: Mikið óendanlega getum við verið þakklát þér fyrir að hafa fórnað æsku þinni og unglingsárum til þess að hreyfa við heimsbyggðinni. Ég held að undir niðri lúmi önnur saga sem ekki síður mun hreyfa við fólki. Hún er sú hvað margir eru í liði með þér. Þegar fjöldinn vaknar og brýst fram eins og herir Gandálfs úr suðri í stríðinu við Orkana í Hringadróttinssögu. Það er næsti kafli.
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun
Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur skrifar
Skoðun Af fordómum gervigreindar, Gísla Marteini og því sem þú getur gert til að hafa áhrif! Lilja Dögg Jónsdóttir,Hafsteinn Einarsson skrifar
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun