Ég mótmæli breytingartillögu á útlendingalögum Toshiki Toma skrifar 28. maí 2020 08:00 Frumvarp um breytingar á útlendingalögum hefur verið lagt fram á alþingi af dómsmálaráðherra. Um þetta frumvarp hafa nú þegar nokkur samtök eða stofnanir sem eiga erindi um útlendingamál tjáð sig um og lýst yfir áhyggjum vegna nokkurra atriða í frumvarpinu. Mig langar hér að einbeita mér að benda á aðeins eitt af þessum atriðum sem varðar umsókn um alþjóðlega vernd sem tekin er til efnismeðferðar. Almennt getur umsækjandi um alþjóðlega vernd á Íslandi, ef hann hefur þegar hlotið virka vernd í öðru ríki, ekki fengið efnismeðferð um umsókn sína. En í gildandi lögum, þó að um slíkt tilfelli sé að ræða, er það enn ,,björgunarákvæði" og er þá hægt að taka umsóknina til efnismeðferðar ,,ef útlendingurinn hefur slík sérstök tengsl við landið að nærtækast sé að hann fái hér vernd eða ef sérstakar ástæður mæla annars með því."(Lög um útlendinga 36. gr. 2. mgr.) En breytingartillagan á 36. gr. kveður á að það tilfelli að umsækjandi þegar hlotið hefur vernd í öðru ríki verður tekið úr af þessu björgunarákvæði, enda ekkert verður hægt að gera til að færa viðkomandi umsókn til efnismerferðarinnar. Sem sé, jafnvel þó þúsund Íslendingar telji það vera nægileg átæða og sönngjörn til staðar til að skoða umsókn viðkomandi umsækjanda, verði það ekki lengur hægt vegna lagaákvæðis. Nú langar mig að koma fram með tvær athugasemdir um þessa breytingartillögu. Athugasemdir mínar varða aðallega viðhorf dómsmálayfirvalda sem breytingartillagan byggist á. Í starfi mínu sem prestur innflytjenda hef ég haft fjölmörg tækifæri til að hitta og hlusta á umsækjandur um alþjóðlega vernd sem hafa fengið „vernd“ eða landvistarleyfi í öðru ríki en Íslandi. Oftast er það fólk sem hefur fengið vernd á Grikklandi eða Ítalíu, en ekki Frakklandi eða Svíþjóð. Af hverju? Það er einfaldlega vegna þess að fólkið gat ekki lifað mannsæmandi lífi á Grikklandi eða á Ítalíu. Eins og greint hefur verið frá í íslenskum fjölmiðlum mörgum sinnum, hefur komið fram að í þessum löndum fær fólk ekki vinnu. Það á litla möguleika á að fá húsnæði eða almennilega heilsugæsluþjónustu á Grikklandi eða á Ítalíu. Af þeim sökum neyðist fólk til þess að fara úr landi og leita að hæli á ný, í öðru landi, m.a. hérna á Íslandi. Um þetta atriði, sendi Rauði Kross Íslands harða gagnrýni og ítrekaði athugasemdir sínar til dómsmálayfirvalda hér á landi í mars á þessu ári: ,,Rauði krossinn á Íslandi hefur ítrekað bent á að aðstæður þeirra sem hlotið hafa alþjóðlega vernd á Grikklandi séu síst skárri en þeirra sem enn hafa umsókn sína til meðferðar þar í landi.“(af heimasíðu RKÍ) Þannig eru aðstæður í kringum flóttafólk sem hefur hlotið „vernd“ alls ekki eins innan Evrópuríkjanna. Og ég trúi því að íslensk dómsmálayfirvöld viti það vel. Samt er hvergi komið inn á þetta mikilvæga atriði í greinargerð frumvarpsins. Ekki eitt orð! Þvert á móti segir í greinargerðinni: „Nauðsynlegt þykir að bregðast við þessari stöðu með því að kveða skýrt á um að þeir sem þegar njóta verndar í Evrópu geti ekki að ástæðulausu knúið fram endurtekna málsmeðferð hér á landi og að Dyflinnarreglugerðinni sé beitt þegar þess er kostur."(bls. 9 frumvarps) „Að knýja að ástæðulausu fram endurtekna málsmeðferð“? Ég skil ekki hvernig hægt er að horfa fram hjá þeim gögnum og vitnisburðum um ómögulega staðreynd um flóttafólk með „vernd" á Grikklandi eða Ítalíu og kalla óskir fólks um endurupptöku mál síns „að ástæðulausu"? Fólkið leitar aðeins að tækifæri til að lifa af. Ég vil endilega heyra útskýringu um þetta atriði frá dómsmálaráðherra. Annað atriði sem mig langar að koma á framfæri er sú staðreynd að nokkrar flóttamannafjölskyldur á Íslandi sem einmitt voru með vernd á Grikklandi fengu mikinn stuðning almennings og samstöðu, enda voru brottvísanir þeirra afturkallaðar og málin þeirra tekin til skoðunar. Hver er skilningur dómsmálayfirvalda á þessum staðreyndum? Viðkomandi breytingartillaga er einmitt til þess gerð að hindra að slíkur dómur almennings skipti máli. Hver er hugmynd dómsmálayfirvalda hér? Er almenningur vitlaus? Er réttlætiskennd almennings einskis virði? Það þarf að útskýra rök dómsmálayfirvalda um þetta atriði betur. Að mínu mati á „vernd“ sem gefur flóttafólki enga möguleika á mannsæmandi lífi, þar sem fólk getur m.a. sótt vinnu, séð fyrir sér, haft aðgang að heilsugæslu sem og öðrum atriðum sem kveðið er um í mannréttindarákvæðum, getur ekki talist „vernd“ í því landi heldur er það fólk sem þjáist ennþá og er raunverulega enn á flótta, þótt að það sé „tæknilega“ með landvistarleyfi. Þess vegna eiga lögin að geyma björgunarákvæði fyrir allar hælisumsóknir. Ég vil einlæglega skora á dómsmálayfirvöld að endurskoða viðkomandi atriði í frumvarpinu. Höfundur er prestur innflytjenda. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Toshiki Toma Hælisleitendur Mest lesið Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson Skoðun Almageddon? Eyþór Kristleifsson Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Óstjórn í húsnæðismálum Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson Skoðun Skoðun Skoðun Nýtanleg verðmætasköpun um allt land Jóhann Frímann Arinbjarnarson skrifar Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Geðrænn vandi barna og ungmenna Eldur S. Kristinsson skrifar Skoðun Það er kominn verðmiði á fangelsið en hvað má ungmenni í alvarlegum vanda kosta? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hinn opni tékki samgöngusáttmálans – ljósastýring og Sundabraut Eiríkur S. Svavarsson skrifar Skoðun Eru sumir heppnari en aðrir? Anna Kristín Jensdóttir skrifar Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar Skoðun Sjálfstætt fólk Kristín Linda Jónsdóttir skrifar Skoðun Óstjórn í húsnæðismálum Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Arfur stjórnmálanna 2024 Elvar Eyvindsson skrifar Skoðun Kjósum rétt(indi) fyrir fatlað fólk! Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Frelsi er allra, ekki fárra útvaldra Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Menntun og tækifæri: Hvað veljum við fyrir Ísland? Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Eyðimerkurganga kosningabaráttunnar? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Kjóstu meiri árangur Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hvaða hlekkur ert þú í keðjunni? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Laxeldið verður ekki stöðvað Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Þroskamerki þjóðar Tómas Torfason skrifar Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Var stytting náms til stúdentsprófs í þágu ungmenna? Sigurður E. Sigurjónsson skrifar Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson skrifar Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Sjálfstæðar konur? Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Fullveldinu er fórnað með aðild að Evrópusambandinu Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Endurhugsum dæmið, endurnýtum textíl Guðbjörg Rut Pálmadóttir skrifar Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Um kosningar, gulrætur og verðbólgu Jean-Rémi Chareyre skrifar Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar Sjá meira
Frumvarp um breytingar á útlendingalögum hefur verið lagt fram á alþingi af dómsmálaráðherra. Um þetta frumvarp hafa nú þegar nokkur samtök eða stofnanir sem eiga erindi um útlendingamál tjáð sig um og lýst yfir áhyggjum vegna nokkurra atriða í frumvarpinu. Mig langar hér að einbeita mér að benda á aðeins eitt af þessum atriðum sem varðar umsókn um alþjóðlega vernd sem tekin er til efnismeðferðar. Almennt getur umsækjandi um alþjóðlega vernd á Íslandi, ef hann hefur þegar hlotið virka vernd í öðru ríki, ekki fengið efnismeðferð um umsókn sína. En í gildandi lögum, þó að um slíkt tilfelli sé að ræða, er það enn ,,björgunarákvæði" og er þá hægt að taka umsóknina til efnismeðferðar ,,ef útlendingurinn hefur slík sérstök tengsl við landið að nærtækast sé að hann fái hér vernd eða ef sérstakar ástæður mæla annars með því."(Lög um útlendinga 36. gr. 2. mgr.) En breytingartillagan á 36. gr. kveður á að það tilfelli að umsækjandi þegar hlotið hefur vernd í öðru ríki verður tekið úr af þessu björgunarákvæði, enda ekkert verður hægt að gera til að færa viðkomandi umsókn til efnismerferðarinnar. Sem sé, jafnvel þó þúsund Íslendingar telji það vera nægileg átæða og sönngjörn til staðar til að skoða umsókn viðkomandi umsækjanda, verði það ekki lengur hægt vegna lagaákvæðis. Nú langar mig að koma fram með tvær athugasemdir um þessa breytingartillögu. Athugasemdir mínar varða aðallega viðhorf dómsmálayfirvalda sem breytingartillagan byggist á. Í starfi mínu sem prestur innflytjenda hef ég haft fjölmörg tækifæri til að hitta og hlusta á umsækjandur um alþjóðlega vernd sem hafa fengið „vernd“ eða landvistarleyfi í öðru ríki en Íslandi. Oftast er það fólk sem hefur fengið vernd á Grikklandi eða Ítalíu, en ekki Frakklandi eða Svíþjóð. Af hverju? Það er einfaldlega vegna þess að fólkið gat ekki lifað mannsæmandi lífi á Grikklandi eða á Ítalíu. Eins og greint hefur verið frá í íslenskum fjölmiðlum mörgum sinnum, hefur komið fram að í þessum löndum fær fólk ekki vinnu. Það á litla möguleika á að fá húsnæði eða almennilega heilsugæsluþjónustu á Grikklandi eða á Ítalíu. Af þeim sökum neyðist fólk til þess að fara úr landi og leita að hæli á ný, í öðru landi, m.a. hérna á Íslandi. Um þetta atriði, sendi Rauði Kross Íslands harða gagnrýni og ítrekaði athugasemdir sínar til dómsmálayfirvalda hér á landi í mars á þessu ári: ,,Rauði krossinn á Íslandi hefur ítrekað bent á að aðstæður þeirra sem hlotið hafa alþjóðlega vernd á Grikklandi séu síst skárri en þeirra sem enn hafa umsókn sína til meðferðar þar í landi.“(af heimasíðu RKÍ) Þannig eru aðstæður í kringum flóttafólk sem hefur hlotið „vernd“ alls ekki eins innan Evrópuríkjanna. Og ég trúi því að íslensk dómsmálayfirvöld viti það vel. Samt er hvergi komið inn á þetta mikilvæga atriði í greinargerð frumvarpsins. Ekki eitt orð! Þvert á móti segir í greinargerðinni: „Nauðsynlegt þykir að bregðast við þessari stöðu með því að kveða skýrt á um að þeir sem þegar njóta verndar í Evrópu geti ekki að ástæðulausu knúið fram endurtekna málsmeðferð hér á landi og að Dyflinnarreglugerðinni sé beitt þegar þess er kostur."(bls. 9 frumvarps) „Að knýja að ástæðulausu fram endurtekna málsmeðferð“? Ég skil ekki hvernig hægt er að horfa fram hjá þeim gögnum og vitnisburðum um ómögulega staðreynd um flóttafólk með „vernd" á Grikklandi eða Ítalíu og kalla óskir fólks um endurupptöku mál síns „að ástæðulausu"? Fólkið leitar aðeins að tækifæri til að lifa af. Ég vil endilega heyra útskýringu um þetta atriði frá dómsmálaráðherra. Annað atriði sem mig langar að koma á framfæri er sú staðreynd að nokkrar flóttamannafjölskyldur á Íslandi sem einmitt voru með vernd á Grikklandi fengu mikinn stuðning almennings og samstöðu, enda voru brottvísanir þeirra afturkallaðar og málin þeirra tekin til skoðunar. Hver er skilningur dómsmálayfirvalda á þessum staðreyndum? Viðkomandi breytingartillaga er einmitt til þess gerð að hindra að slíkur dómur almennings skipti máli. Hver er hugmynd dómsmálayfirvalda hér? Er almenningur vitlaus? Er réttlætiskennd almennings einskis virði? Það þarf að útskýra rök dómsmálayfirvalda um þetta atriði betur. Að mínu mati á „vernd“ sem gefur flóttafólki enga möguleika á mannsæmandi lífi, þar sem fólk getur m.a. sótt vinnu, séð fyrir sér, haft aðgang að heilsugæslu sem og öðrum atriðum sem kveðið er um í mannréttindarákvæðum, getur ekki talist „vernd“ í því landi heldur er það fólk sem þjáist ennþá og er raunverulega enn á flótta, þótt að það sé „tæknilega“ með landvistarleyfi. Þess vegna eiga lögin að geyma björgunarákvæði fyrir allar hælisumsóknir. Ég vil einlæglega skora á dómsmálayfirvöld að endurskoða viðkomandi atriði í frumvarpinu. Höfundur er prestur innflytjenda.
Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Það er kominn verðmiði á fangelsið en hvað má ungmenni í alvarlegum vanda kosta? Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hinn opni tékki samgöngusáttmálans – ljósastýring og Sundabraut Eiríkur S. Svavarsson skrifar
Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar
Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar
Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar
Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar