Skotið fram hjá Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar 30. september 2020 13:30 Mér finnst stundum eins og stjórnvöld geri eins lítið og þau komast upp með. Og þegar þau gera eitthvað þá missir það oft marks. Það er svo hættulegt í svona djúpri kreppu. Förum yfir nokkrar staðreyndir: 1. Ríkisstjórnin segist hafa stóraukið útgjöld til að mæta að Covid. Hið rétta er að heildarútgjöld ríkisins milli fyrri árshelminga ´19 og ’20 jukust um 47 milljarða kr. Það er 1,5% af landsframleiðslu eða 5% af fjárlögum. Finnst fólki það nóg til að mæta dýpstu kreppu lýðveldissögunnar og 20.000 manna atvinnuleysi? 2. Ríkisstjórnin segist hafa stóraukið fjárfestingar vegna Covid. Hið rétta er að þegar þjóðhagsreikningar eru skoðaðir þá „minnkaði“ opinber fjárfesting eftir að veiran skall á. Hagfræðideild Landsbankans skrifaði í vikunni: „Fjárfesting ríkissjóðs minnkaði um 17,1% milli fyrri árshelminga 2019 og 2020“ og „Sé litið á heildarmyndina er samt nokkuð ljóst að áform síðustu missera um stóraukna opinbera fjárfestingu hafa ekki náðst enn sem komið er, hvort sem litið er á opinberar tölur um þjóðhagsreikninga eða tölur um fjármál hins opinbera“. 3. Ríkisstjórnin segist hafa sett nýsköpun í forgang. Hið rétta er að nýsköpun hefur fengið undir 10% af aðgerðum ríkisstjórnarinnar (þar með talið þeim aðgerðum sem voru tilkynntar í gær). Og nú er fókusinn hjá ríkisstjórninni að leggja niður Nýsköpunarmiðstöð Íslands sem mun spara 300 milljónir kr. á kostnað nýsköpunar. Breytingar á umhverfi nýsköpunar verða að vera til að bæta núverandi ástand, ekki til að spara. Of lítið, of seint 4. Aðrar aðgerðir hafa verið misheppnaðar. a. Íslenska ríkisstjórnin er örugglega eina ríkisstjórnin í heiminum sem kaus að niðurgreiða uppsagnir í stað þess að búa til störf og verja þau. b. Brúarlánin sem áttu að vera 80 milljarðar en voru orðin rúmlega einn milljarður í byrjun september og nánast eini lántakandinn enn sem komið er Icelandair. c. Frestun skattgreiðslna varð einn fimmti af því sem til stóð. d. Lokunarstyrkirnir voru í lok sumars einungis um 8% af því sem til stóð og afgreidd stuðningslán um 11%. e. Ferðagjöfin varð alltof lítil og endaði stundum hjá fyrirtækjum sem þurftu ekki sérstakan stuðning vegna Covid. f. Markaðsátakið fór fyrir lítið þegar landinu var lokað. g. Teknar voru fyrirhugaðar 400 milljónir kr. af stuðningi til fjölmiðla sem áttu að renna til þeirra óháð Covid. Það sem þó var sett til fjölmiðla vegna Covid rann mest til Morgunblaðsins sem virðist ekki skorta styrktaraðila. h. Þær fjárhæðir sem ríkisstjórnin hefur sett í „félagslegar“ aðgerðir vegna Covid eru lægri en sem nemur fyrirhugaðri lækkun veiðileyfagjaldsins á kjörtímabilinu. i. Nýjasta tillaga ríkisstjórnarinnar frá því í gær um að hvetja til þátttöku almennings með kaupum á hlutabréfum sýnir kannski vel hvar fókusinn liggur hjá ríkisstjórninni. Virkaði eitthvað? 5. Sumt gekk þó ágætlega. Hlutabótaleiðin, sem var leið sem síðasta stjórn Samfylkingarinnar bjó til, virkaði ágætlega og varð að raunverulegu björgunarneti fyrir fólk og fyrirtæki eftir þverpólitíska samvinnu í velferðarnefnd Alþingis. „Allir vinna“-átakið, kreppuúrræði sem er líka fengið að láni frá Jóhönnustjórninni, hefur skilað sér í auknum efnahagsumsvifum og bætt kaupmátt þeirra sem hafa getað nýtt sér það. Listamannalaunum var fjölgað að tillögu okkar í Samfylkingunni en þó alltof lítið og enn eru skemmtikraftar og listafólk skildir eftir á köldum klaka. 6. Eftir stendur að 20.000 Íslendingar eru atvinnulausir og þeim fer fjölgandi. Nánast hvergi er að sjá þau störf sem ríkisstjórnin ætti að vera að skapa. En ríkisstjórnin hélt auðvitað fullt af blaðamannafundum. Kannski var það atvinnuskapandi. Á morgun kynnir ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur fjárlagafrumvarp og fjármálaáætlun til næstu ára. Ég vona innilega að nú verði skipt um kúrs og ráðist í kraftmeiri aðgerðir fyrir fólk og fyrirtæki en ekki enn eitt skot sem lendir langt utan vallar og gagnast fáum. Við í Samfylkingunni munum halda áfram að standa vaktina, leggja til lausnir og benda á það sem betur má fara. Höfundur er alþingismaður Samfylkingarinnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ágúst Ólafur Ágústsson Alþingi Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Efnahagsmál Mest lesið Hvar er stjarna Framsóknarflokksins í síðustu kosningum núna? „Barnaverndarpáfinn“! Davíð Bergmann Skoðun Opið bréf til samninganefnda KÍ og SÍS Guðrún Eik Skúladóttir Skoðun Hvenær ætlarðu að flytja heim? Jón Þór Kristjánsson Skoðun Leikskólaverkfall - slæmur draumur Jóhanna Dröfn Stefánsdóttir Skoðun Verstu kennarar í heimi Gígja Bjargardóttir Skoðun Hefðbundnar og lögmætar hvalveiðar Heiðrún Lind Marteinsdóttir,Vilhjálmur Birgisson,Árni Sverrisson Skoðun Ólögmæt sóun skattfjár Markús Ingólfur Eiríksson Skoðun Vertu ekki að plata mig Helgi Brynjarsson Skoðun Ertu karlmaður á miðjum aldri á breytingarskeiðinu? Gunnar Dan Wiium Skoðun Svalur, Valur og Hvalur Þorvaldur Logason Skoðun Skoðun Skoðun Meira fyrir minna: Bætt nýting opinberra fjármuna Álfrún Tryggvadóttir skrifar Skoðun Ný Ölfusárbrú – af hverju svona brú? Guðmundur Valur Guðmundsson skrifar Skoðun Friðhelgar fótboltabullur Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Sex af níu flokkum á móti hvalveiðum Valgerður Árnadóttir skrifar Skoðun Allt fyrir listina Brynhildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Tryggjum nýliðun bændastéttarinnar Þórdís Bjarnleifsdóttir skrifar Skoðun Óskalisti minn SIgurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar Skoðun Aukin stuðningur við ferðasjóð íþróttafélaga dregur úr ójöfnuði Hannes S. Jónsson skrifar Skoðun Það er þetta með traustið Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Plan Samfylkingar: Svona náum við niður vöxtunum Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun 6000 íbúðirnar sem vantar - í boði borgarinnar Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Samvinnufélög - sóknarfæri á húsnæðismarkaði? Elín H. Jónsdóttir,Guðrún Johnsen skrifar Skoðun Kæri oddviti Samfylkingarnar í Reykjavíkurkjördæmi suður Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Það er enginn á vakt Áslaug Ýr Hjartardóttir skrifar Skoðun Svalur, Valur og Hvalur Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Opið bréf til samninganefnda KÍ og SÍS Guðrún Eik Skúladóttir skrifar Skoðun Ungt fólk og þörfin fyrir skjótar aðgerðir í menntun Fannar Logi Waldorff Sigurðsson skrifar Skoðun Mikilvægasta launaviðtalið Bessí Þóra Jónsdóttir skrifar Skoðun Leikskólaverkfall - slæmur draumur Jóhanna Dröfn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Burt með baráttusöngva úr virkjunarkafla stóriðjustefnunnar Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Örugg skref Samfylkingar í geðheilbrigðismálum Alma Möller,Elín Anna Baldursdóttir,Sævar Már Gústavsson skrifar Skoðun Meiri árangur…fyrir útvalda Aðalheiður Marta Steindórsdóttir skrifar Skoðun Ertu karlmaður á miðjum aldri á breytingarskeiðinu? Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Hvenær ætlarðu að flytja heim? Jón Þór Kristjánsson skrifar Skoðun Verndum íslenskuna- líka á Alþingi Íslendinga Helga Dögg Sverrisdóttir skrifar Skoðun Ungt fólk er meira en bara meme og sketsar á TikTok Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Hefðbundnar og lögmætar hvalveiðar Heiðrún Lind Marteinsdóttir,Vilhjálmur Birgisson,Árni Sverrisson skrifar Skoðun Vertu ekki að plata mig Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun 11.11. - Aldrei aftur stríð Sveinn Rúnar Hauksson skrifar Skoðun Velferðarsamfélag í anda jafnaðarmennskunnar Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Sjá meira
Mér finnst stundum eins og stjórnvöld geri eins lítið og þau komast upp með. Og þegar þau gera eitthvað þá missir það oft marks. Það er svo hættulegt í svona djúpri kreppu. Förum yfir nokkrar staðreyndir: 1. Ríkisstjórnin segist hafa stóraukið útgjöld til að mæta að Covid. Hið rétta er að heildarútgjöld ríkisins milli fyrri árshelminga ´19 og ’20 jukust um 47 milljarða kr. Það er 1,5% af landsframleiðslu eða 5% af fjárlögum. Finnst fólki það nóg til að mæta dýpstu kreppu lýðveldissögunnar og 20.000 manna atvinnuleysi? 2. Ríkisstjórnin segist hafa stóraukið fjárfestingar vegna Covid. Hið rétta er að þegar þjóðhagsreikningar eru skoðaðir þá „minnkaði“ opinber fjárfesting eftir að veiran skall á. Hagfræðideild Landsbankans skrifaði í vikunni: „Fjárfesting ríkissjóðs minnkaði um 17,1% milli fyrri árshelminga 2019 og 2020“ og „Sé litið á heildarmyndina er samt nokkuð ljóst að áform síðustu missera um stóraukna opinbera fjárfestingu hafa ekki náðst enn sem komið er, hvort sem litið er á opinberar tölur um þjóðhagsreikninga eða tölur um fjármál hins opinbera“. 3. Ríkisstjórnin segist hafa sett nýsköpun í forgang. Hið rétta er að nýsköpun hefur fengið undir 10% af aðgerðum ríkisstjórnarinnar (þar með talið þeim aðgerðum sem voru tilkynntar í gær). Og nú er fókusinn hjá ríkisstjórninni að leggja niður Nýsköpunarmiðstöð Íslands sem mun spara 300 milljónir kr. á kostnað nýsköpunar. Breytingar á umhverfi nýsköpunar verða að vera til að bæta núverandi ástand, ekki til að spara. Of lítið, of seint 4. Aðrar aðgerðir hafa verið misheppnaðar. a. Íslenska ríkisstjórnin er örugglega eina ríkisstjórnin í heiminum sem kaus að niðurgreiða uppsagnir í stað þess að búa til störf og verja þau. b. Brúarlánin sem áttu að vera 80 milljarðar en voru orðin rúmlega einn milljarður í byrjun september og nánast eini lántakandinn enn sem komið er Icelandair. c. Frestun skattgreiðslna varð einn fimmti af því sem til stóð. d. Lokunarstyrkirnir voru í lok sumars einungis um 8% af því sem til stóð og afgreidd stuðningslán um 11%. e. Ferðagjöfin varð alltof lítil og endaði stundum hjá fyrirtækjum sem þurftu ekki sérstakan stuðning vegna Covid. f. Markaðsátakið fór fyrir lítið þegar landinu var lokað. g. Teknar voru fyrirhugaðar 400 milljónir kr. af stuðningi til fjölmiðla sem áttu að renna til þeirra óháð Covid. Það sem þó var sett til fjölmiðla vegna Covid rann mest til Morgunblaðsins sem virðist ekki skorta styrktaraðila. h. Þær fjárhæðir sem ríkisstjórnin hefur sett í „félagslegar“ aðgerðir vegna Covid eru lægri en sem nemur fyrirhugaðri lækkun veiðileyfagjaldsins á kjörtímabilinu. i. Nýjasta tillaga ríkisstjórnarinnar frá því í gær um að hvetja til þátttöku almennings með kaupum á hlutabréfum sýnir kannski vel hvar fókusinn liggur hjá ríkisstjórninni. Virkaði eitthvað? 5. Sumt gekk þó ágætlega. Hlutabótaleiðin, sem var leið sem síðasta stjórn Samfylkingarinnar bjó til, virkaði ágætlega og varð að raunverulegu björgunarneti fyrir fólk og fyrirtæki eftir þverpólitíska samvinnu í velferðarnefnd Alþingis. „Allir vinna“-átakið, kreppuúrræði sem er líka fengið að láni frá Jóhönnustjórninni, hefur skilað sér í auknum efnahagsumsvifum og bætt kaupmátt þeirra sem hafa getað nýtt sér það. Listamannalaunum var fjölgað að tillögu okkar í Samfylkingunni en þó alltof lítið og enn eru skemmtikraftar og listafólk skildir eftir á köldum klaka. 6. Eftir stendur að 20.000 Íslendingar eru atvinnulausir og þeim fer fjölgandi. Nánast hvergi er að sjá þau störf sem ríkisstjórnin ætti að vera að skapa. En ríkisstjórnin hélt auðvitað fullt af blaðamannafundum. Kannski var það atvinnuskapandi. Á morgun kynnir ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur fjárlagafrumvarp og fjármálaáætlun til næstu ára. Ég vona innilega að nú verði skipt um kúrs og ráðist í kraftmeiri aðgerðir fyrir fólk og fyrirtæki en ekki enn eitt skot sem lendir langt utan vallar og gagnast fáum. Við í Samfylkingunni munum halda áfram að standa vaktina, leggja til lausnir og benda á það sem betur má fara. Höfundur er alþingismaður Samfylkingarinnar.
Hvar er stjarna Framsóknarflokksins í síðustu kosningum núna? „Barnaverndarpáfinn“! Davíð Bergmann Skoðun
Hefðbundnar og lögmætar hvalveiðar Heiðrún Lind Marteinsdóttir,Vilhjálmur Birgisson,Árni Sverrisson Skoðun
Skoðun Kæri oddviti Samfylkingarnar í Reykjavíkurkjördæmi suður Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Örugg skref Samfylkingar í geðheilbrigðismálum Alma Möller,Elín Anna Baldursdóttir,Sævar Már Gústavsson skrifar
Skoðun Hefðbundnar og lögmætar hvalveiðar Heiðrún Lind Marteinsdóttir,Vilhjálmur Birgisson,Árni Sverrisson skrifar
Hvar er stjarna Framsóknarflokksins í síðustu kosningum núna? „Barnaverndarpáfinn“! Davíð Bergmann Skoðun
Hefðbundnar og lögmætar hvalveiðar Heiðrún Lind Marteinsdóttir,Vilhjálmur Birgisson,Árni Sverrisson Skoðun