Tinni vildi kannski aldrei vera í Kongo Gunnar Dan Wiium skrifar 24. nóvember 2020 13:00 Þetta var athyglisvert örferðarlag. Ferðarlagið byrjar á því að ég fyrir tilviljun finn bók í ruslatunnu þar sem ég vinn. Nánar tiltekið í grunnskóla. Bókin sem um ræðir er bókin Tinni í Kongo. Þarna lá hún innan um ruslapoka eins og aðskotahlutur. Mín fyrstu viðbrögð voru hneykslun því ég vissi undir eins hvað bjó að baki. Það hafði einhver fundið þessa bók í einhverjum af húsakynnum skólans og ákveðið á rétttrúnaðar, pólitískan hátt að koma henni fyrir kattanef. Koma henni úr augsýn saklausra barna ef til vill. Þarna fór mótþróarröskun mín á fullt. Ég hugsaði eins og skot, þessir vinstri sinnuðu veganistar, ég urlast, má ekkert lengur!! Ég tek bókina upp úr ruslinu eins og ég sé að bjarga miklum menningarverðmætum. Fer með hana heim í öruggt skjól frá feministunum. Þar liggur hún í einhvern tíma þar til ég heyri að ný þýðing þessara bókar sé verið að taka niður úr hillum hér og þar. Enn hugsa ég, má ekkert eiginlega?!? Mér dettur svo í hug að kannski væri gott að lesa þessa blessuðu bók. Málið er nefnilega að það er tvennt sem stundum einkennir mína hegðun og mína raunveru. Númer eitt, ég á það til að bera með mér fullmótaða skoðun á einhverju áður en ég almennilega kynni mér til hlítar. Líklega er ástæðan einhver djúpur ótti við að hafa ekki stjórn á aðstæðum, þá stjórn meint að einfaldlega ekki vita. Númer tvö er sú staðreynd sem líklega er fylgifiskur þess ég lauk við að lýsa að ég upplifi oft að ég hafi rangt fyrir mér. Ég sem sagt ber með mér skoðun eða viðhorf í mislangan tíma sem svo ég kemst að við frekari rýni að voru ekki réttar heldur óígrundaðar. En aftur að því að mér dettur svo í hug að lesa þessa blessuðu bók sem mér finnst svo mikið um. Ég sest niður í stofunni eftir að konan mín og barn voru farin að sofa. Svona svolítið eins og ég væri að laumast með subbulegt klámblað í skjóli nætur. Bókin, sem er 62 blaðsíður af teiknimyndasögu var fljótlesin. Í grófum dráttum og í fyrstu bara frekar barnaleg og saklaus saga af Tinna og hundinum hans Tobba í háskalegri svaðilför til og um Kongo. Ástæða ferðarinnar er aldeilis óljós en allt bendir til að Tinni sé á leiðinni á ljónaveiðar. Hann lendir í klemmeríi við gangster sem reynist vera í vinnu fyrir Al Capone frá Chicago. Sá mega ganster hafði augastað á að arðræna gjöfular demantsnámur í Afríku, engar frettir þar. Til að gera langa sögu stutta þá lendir Tinni og Tobbi í miklum hremmingum við dýr og innfædda. Hann drepur talsvert af dýrum þó yfirleitt í sjálfvörn nema kannski apan sem hann drepur til að getað klæðst í feldinn sem dulargerfi í björgunarleiðangri síns ástkæra hundspots.Hann drepur heila hjörð af antilópum, ristir stóra kyrkislöngu á hol, fær apa til að skjóta stóran fíl milli augnana en sjálfur sagar hann tennurnar af. Svokölluð dýraníðs veisla. Í fyrstu virðist hann Tinni ekki koma fram á niðrandi hátt í garð frumbyggja sem eru kynntir sem einfaldir, barnslegir og latir. En ef betur er af gáð og rýnt er aðeins í söguna þá kemur í ljós nýlenduáróðurinn sem skín þarna í gegn. Hvíti maðurinn er teiknaður sem bjargvættur hinna heimsku frumbyggja. Hvíti maðurinn er kynntur sem sá sem kennir blökkumanninum einfalda stærðfræði, ásakar þá um leti og dugleysi. Það virðist á yfirborðinu ekki vera neinn rasismi í gangi en undir niðri er það greinilegt enda bókin skrifuð að ég held um 1930 á hátindi evrópskar nýlendukúgunar og fasisma. Ég hef myndað mér ígrundaða skoðun eftir lestur þessarar bókar. Skoðun mín er sú að bók sem þessi á alls ekki að enda í ruslinu eins og sú sem ég fann. Hana á að kynna fyrir börnum sem heimild. Kynna sem úrelt áróðursrit nýlendu ofbeldisafla. Það á benda á tíma alls ekki svo langt fyrir löngu og bera saman við hvar við erum stödd í dag svo hægt sé fyrir ungmennin að stilla sinn eigin kompás hvað varðar framtíðarsýn. Spyrja okkur hvar við vorum út frá heimildum. Hvar erum við í dag út frá reynslu og svo hvert við stefnum í ósk um betra og kærleiksríkara samfélag manna, óháð húðlit, trú og menningu. Svo þessa bók mun ég ekki fela frá barninu mínu heldur kynna ef áhugi er fyrir hendi og fyrir vikið skila þeirri skömm sem annars dafnar í þögn og myrkri. Þögn og myrkri sem annars þessi bók hefði endað í ef ég ekki hefði fyrir tilviljun fundið hana innan um poka fulla af óhreinum handþurkum. Höfundur er smíðakennari. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kynþáttafordómar Gunnar Dan Wiium Mest lesið Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Hvar er mannúðin? Davíð Sól Pálsson Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Erum við tilbúin til að bæta menntakerfið okkar? Jónína Einarsdóttir skrifar Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir skrifar Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Hvar er mannúðin? Davíð Sól Pálsson skrifar Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Vill íslenska þjóðin halda í einmenninguna? Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Inngilding eða „aðskilnaður“? Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Vonin má aldrei deyja Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh skrifar Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Fólk eða fífl? Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Eru til lausnir við mönnunarvanda heilsugæslunnar? Gunnlaugur Már Briem skrifar Skoðun Er eitthvað mál að handtaka börn? Elsa Bára Traustadóttir skrifar Skoðun Er ferðaþjónusta útlendingavandamál? Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Íslenska kerfið framleiðir afbrotamenn Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Ekki fokka þessu upp! Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Kosningaloforð og hvað svo? Björn Snæbjörnsson skrifar Skoðun Fólk, fjárfestingar og framfarir Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Húsnæðis- og skipulagsmál Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Falleinkunn fyrrum forseta Vilhjálmur Þorsteinsson,Viktor Orri Valgarðsson skrifar Skoðun Séreignarsparnaður nauðsynlegur valkostur til að létta greiðslubyrði Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Skattlögð þegar við þénum, eigum og eyðum Aron H. Steinsson skrifar Skoðun Kjaftæði Elliði Vignisson skrifar Sjá meira
Þetta var athyglisvert örferðarlag. Ferðarlagið byrjar á því að ég fyrir tilviljun finn bók í ruslatunnu þar sem ég vinn. Nánar tiltekið í grunnskóla. Bókin sem um ræðir er bókin Tinni í Kongo. Þarna lá hún innan um ruslapoka eins og aðskotahlutur. Mín fyrstu viðbrögð voru hneykslun því ég vissi undir eins hvað bjó að baki. Það hafði einhver fundið þessa bók í einhverjum af húsakynnum skólans og ákveðið á rétttrúnaðar, pólitískan hátt að koma henni fyrir kattanef. Koma henni úr augsýn saklausra barna ef til vill. Þarna fór mótþróarröskun mín á fullt. Ég hugsaði eins og skot, þessir vinstri sinnuðu veganistar, ég urlast, má ekkert lengur!! Ég tek bókina upp úr ruslinu eins og ég sé að bjarga miklum menningarverðmætum. Fer með hana heim í öruggt skjól frá feministunum. Þar liggur hún í einhvern tíma þar til ég heyri að ný þýðing þessara bókar sé verið að taka niður úr hillum hér og þar. Enn hugsa ég, má ekkert eiginlega?!? Mér dettur svo í hug að kannski væri gott að lesa þessa blessuðu bók. Málið er nefnilega að það er tvennt sem stundum einkennir mína hegðun og mína raunveru. Númer eitt, ég á það til að bera með mér fullmótaða skoðun á einhverju áður en ég almennilega kynni mér til hlítar. Líklega er ástæðan einhver djúpur ótti við að hafa ekki stjórn á aðstæðum, þá stjórn meint að einfaldlega ekki vita. Númer tvö er sú staðreynd sem líklega er fylgifiskur þess ég lauk við að lýsa að ég upplifi oft að ég hafi rangt fyrir mér. Ég sem sagt ber með mér skoðun eða viðhorf í mislangan tíma sem svo ég kemst að við frekari rýni að voru ekki réttar heldur óígrundaðar. En aftur að því að mér dettur svo í hug að lesa þessa blessuðu bók sem mér finnst svo mikið um. Ég sest niður í stofunni eftir að konan mín og barn voru farin að sofa. Svona svolítið eins og ég væri að laumast með subbulegt klámblað í skjóli nætur. Bókin, sem er 62 blaðsíður af teiknimyndasögu var fljótlesin. Í grófum dráttum og í fyrstu bara frekar barnaleg og saklaus saga af Tinna og hundinum hans Tobba í háskalegri svaðilför til og um Kongo. Ástæða ferðarinnar er aldeilis óljós en allt bendir til að Tinni sé á leiðinni á ljónaveiðar. Hann lendir í klemmeríi við gangster sem reynist vera í vinnu fyrir Al Capone frá Chicago. Sá mega ganster hafði augastað á að arðræna gjöfular demantsnámur í Afríku, engar frettir þar. Til að gera langa sögu stutta þá lendir Tinni og Tobbi í miklum hremmingum við dýr og innfædda. Hann drepur talsvert af dýrum þó yfirleitt í sjálfvörn nema kannski apan sem hann drepur til að getað klæðst í feldinn sem dulargerfi í björgunarleiðangri síns ástkæra hundspots.Hann drepur heila hjörð af antilópum, ristir stóra kyrkislöngu á hol, fær apa til að skjóta stóran fíl milli augnana en sjálfur sagar hann tennurnar af. Svokölluð dýraníðs veisla. Í fyrstu virðist hann Tinni ekki koma fram á niðrandi hátt í garð frumbyggja sem eru kynntir sem einfaldir, barnslegir og latir. En ef betur er af gáð og rýnt er aðeins í söguna þá kemur í ljós nýlenduáróðurinn sem skín þarna í gegn. Hvíti maðurinn er teiknaður sem bjargvættur hinna heimsku frumbyggja. Hvíti maðurinn er kynntur sem sá sem kennir blökkumanninum einfalda stærðfræði, ásakar þá um leti og dugleysi. Það virðist á yfirborðinu ekki vera neinn rasismi í gangi en undir niðri er það greinilegt enda bókin skrifuð að ég held um 1930 á hátindi evrópskar nýlendukúgunar og fasisma. Ég hef myndað mér ígrundaða skoðun eftir lestur þessarar bókar. Skoðun mín er sú að bók sem þessi á alls ekki að enda í ruslinu eins og sú sem ég fann. Hana á að kynna fyrir börnum sem heimild. Kynna sem úrelt áróðursrit nýlendu ofbeldisafla. Það á benda á tíma alls ekki svo langt fyrir löngu og bera saman við hvar við erum stödd í dag svo hægt sé fyrir ungmennin að stilla sinn eigin kompás hvað varðar framtíðarsýn. Spyrja okkur hvar við vorum út frá heimildum. Hvar erum við í dag út frá reynslu og svo hvert við stefnum í ósk um betra og kærleiksríkara samfélag manna, óháð húðlit, trú og menningu. Svo þessa bók mun ég ekki fela frá barninu mínu heldur kynna ef áhugi er fyrir hendi og fyrir vikið skila þeirri skömm sem annars dafnar í þögn og myrkri. Þögn og myrkri sem annars þessi bók hefði endað í ef ég ekki hefði fyrir tilviljun fundið hana innan um poka fulla af óhreinum handþurkum. Höfundur er smíðakennari.
Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar
Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar
Skoðun Séreignarsparnaður nauðsynlegur valkostur til að létta greiðslubyrði Kolbrún Halldórsdóttir skrifar