Gagnsæi og heiðurslistamenn Brynjar Níelsson skrifar 26. apríl 2021 15:26 Ég hef stundum fjallað um þá tilhneigingu vinstri manna að stofna félög með göfug markmið í pólitískum tilgangi. Mörg þeirra eiga það sammerkt að tala helst niður land og þjóð og skaða með því hagsmuni okkar allra. Svo sem ekki ólíkt mörgum kjörnum fulltrúum á vinstri vængnum sem helst tala fyrir hagsmunum annarra en Íslendinga og þeirra sem búa og starfa hér á landi. Skýrasta birtingamyndin nú um stundir um félag af þessu tagi er Íslandsdeild Transparency International sem kallar sig Gagnsæi. Það félag hefur verið óþreytandi að segja heiminum frá því að við séum spilltari en aðrir þótt öllum sé ljóst sem kynna sér málin að svo er ekki. Nú hefur stjórn þessa gagnmerka félags sent frá sér harðorða ályktun um óeðlilega framgöngu Samherja sem hún telur vera í langvarandi stríðsrekstri gegn samfélaginu í krafti arð vegna sérstaks aðgangs sem félagið hefur að nýtingu auðlinda þjóðarinnar. Hér er öllu snúið á haus og þessi ályktun segir okkur það að stjórn Gagnsæis er á allt annarri vegferð en að berjast gegn spillingu. Áður en lengra er haldið er nauðsynlegt að rifja upp fyrir stjórnarmeðlimum Gagnsæis, og kannski mörgum öðrum, stríð Samherja og Seðlabankans og stríðsreksturinn almennt. Allir viðrast vera búnir að gleyma sögunni og staðreyndum málsins. Sneypuför. Þetta „stríð“ hófst með því að Seðlabankinn óð inn i fyrirtækið með lögregluvaldi í mars 2012 og hóf rannsókn á meintum brotum Samherja. Virðist sem grundvöllur hennar hafi verið samsæriskenningar frá fréttamönnum Ríkisútvarpsins, sem hafa ekki reynst hingað til traustir uppljóstrarar. Til að gera langa sögu stutta reyndist þetta vera sneypuför hin mesta samkvæmt niðurstöðu dómstóla og umboðsmanns Alþingis. Eftir stendur að þetta misheppnaða ferðalag olli verulegu fjárhagstjóni fyrir Samherja, auk þess sem átökin sköðuðu mjög ímynd félagsins að ósekju. Mér dettur ekki í hug að halda því fram að þessi málsmeðferð hafi verið knúin áfram af illum hug starfsmanna Seðlabankans. Mér er nær að halda að starfsmönnum bankans hafi verið falið meðferð opinbers valds sem þeir höfðu hvorki reynslu né þekkingu til að höndla. Það hafi leitt til ótal mistaka í málsmeðferðinni með tilheyrandi tjóni fyrir þá sem fyrir verða. Aðgangur að dómstólum Embættismenn ríkisins eru oft ekki í öfundsverðu hlutverki. Þeim er falið vandasamt og mikilvægt vald og eðli málsins samkvæmt eru ekki allir sáttir. Það er vegið að þeim með ósanngjörnum hætti og þeim oftast ómögulegt að verjast. Slík aðför er einna algengust hjá þjóðkjörnum fulltrúum, eins og fjölmörg dæmi eru um. Eftir að hafa setið á þingi í átta ár og átt mikil samskipti við embættismenn er það mín upplifun að þeir séu almennt mjög öflugir, vandaðir og með góða þekkingu. En eins og öllum í vandasömum störfum getur þeim orðið á. Mikilvægt er engu að síður að þeir beri ábyrgð á störfum sínum og í mínum huga fráleitt að fella ábyrgðina niður eða takmarka sérstaklega í lögum. Opinbert vald er vandmeðfarið og beiting þess getur haft mikil áhrif á líf okkar allra. Þess vegna þarf að fara varlega og gæta meðalhófs. Mikilvægt er að þeir sem fyrir verða og telja að stjórnvöld hafi misfarið með vald geti leitað réttar síns. Það er ein að grundvallarreglum réttarríkisins og afar mikilvæg í baráttu gegn hvers kyns spillingu. Því kemur á óvart að stjórn Gagnsæis, af öllum, telji það stríðsrekstur gegn samfélaginu. Hér gleyma stjórnarmenn alveg tilgangi og markmiðum félagsins og pólitíkin og lýðskrumið nær yfirhöndinni. Allir jafnir fyrir lögum Stjórn Gagnsæis mætti hafa það í huga að Samherjamenn byrjuðu svo að segja með tvær hendur tómar og kepptu á markaði með aflaheimildir eftir reglum sem ríkisvaldið, sem fer með yfirráð allra auðlinda landsins, setti. Menn sem hafa með dugnaði og áræðni byggt upp öflugt alþjóðlegt fyrirtæki sem sannanlega hefur skapað mikil verðmæti fyrir þessa þjóð. Sé hins vegar grunur um að Samherji eða eigendur félagsins hafi farið á svig við eða brotið lög og reglur, eins og margir halda fram, á að rannsaka það og viðkomandi að bera ábyrgð ef rétt reynist. Fegurðin við réttarríkið er að allir eru jafnir fyrir lögunum, hvort sem þeir eru ríkir eða fátækir, stórir eða litlir, frægir sem óþekktir og fallegir eða ófríðir. Ef allir eiga ekki sama rétt þá erum við ekki bara spillt samfélag heldur að hruni komið. Að lokum vil ég segja við poppstjörnur í eldri kantinum, sem hafa áhyggjur af þögn þingmanna um Samherja, að það þarf öflug fyrirtæki, sem geta gert mikil verðmæti úr auðlindum okkar, til að greiða ykkur um hálfa milljón á mánuði í heiðursskyni til æviloka. Höfundur er alþingismaður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Brynjar Níelsson Samherjaskjölin Mest lesið Mengum meira Heiðar Guðjónsson Skoðun Halldór 05.07.2024 Halldór Hvað verður um Kára? Helga Sigrún Harðardóttir Skoðun Coda Terminal hefur ekki áhrif á neysluvatnsból höfuðborgarsvæðisins Sigrún Tómasdóttir Skoðun Sigmundi Davíð svarað Björn Bjarnason Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Líf og dauði leikur á hnífsegg Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Af hverju leka gluggar fyrr en áður? Böðvar Bjarnason Skoðun Að óttast blokkir Ásta Logadóttir Skoðun Þegar fórnarlamb verður böðull Sigurður Skúlason Skoðun Skoðun Skoðun Sigmundi Davíð svarað Björn Bjarnason skrifar Skoðun Coda Terminal hefur ekki áhrif á neysluvatnsból höfuðborgarsvæðisins Sigrún Tómasdóttir skrifar Skoðun Líf og dauði leikur á hnífsegg Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Mengum meira Heiðar Guðjónsson skrifar Skoðun Hvað verður um Kára? Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Að eiga tertuna og borða hana líka – svar til formanns Hildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Hik er sama og tap Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Af hverju leka gluggar fyrr en áður? Böðvar Bjarnason skrifar Skoðun Hluta þjóðarinnar hent út í kuldann – hinn baðar sig í sólinni Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Að óttast blokkir Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Engin gúrka hjá Blaðamannafélaginu Sigríður Dögg Auðunsdóttir,Freyja Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Stórnotendur eru kjölfestan í íslenska raforkukerfinu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Ert þú í góðu netsambandi? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og myrkrið framundan Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Heilræði fyrir Nýhaldið Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Skoðun Glútenlaust gull á grillið Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kaupin á eyrinni Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lokunaruppboð í Kauphöllinni Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Ferðatryggingar og val á kreditkorti Svandís Edda Hólm Jónudóttir skrifar Skoðun Af hverju að byggja Coda Terminal? Ólafur Elínarson,Sandra Ósk Snæbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hljóð úr horni Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun ESB fyrir almenning Oddný G. Harðardóttir skrifar Skoðun Strámaðurinn mikli Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Árið er 2024 Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Samkeppni í nýju ljósi Páll Hermannsson skrifar Skoðun Það er verið að grafa dýpri fátæktargjá Rúnar Sigurjónsson skrifar Skoðun „Hæ ástin, þarf að millifæra, getur þú samþykkt beiðnina?“ Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Algeng þvæla um Evrópusambandið Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Stundum hefur Gunnar Smári rétt fyrir sér Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Sjá meira
Ég hef stundum fjallað um þá tilhneigingu vinstri manna að stofna félög með göfug markmið í pólitískum tilgangi. Mörg þeirra eiga það sammerkt að tala helst niður land og þjóð og skaða með því hagsmuni okkar allra. Svo sem ekki ólíkt mörgum kjörnum fulltrúum á vinstri vængnum sem helst tala fyrir hagsmunum annarra en Íslendinga og þeirra sem búa og starfa hér á landi. Skýrasta birtingamyndin nú um stundir um félag af þessu tagi er Íslandsdeild Transparency International sem kallar sig Gagnsæi. Það félag hefur verið óþreytandi að segja heiminum frá því að við séum spilltari en aðrir þótt öllum sé ljóst sem kynna sér málin að svo er ekki. Nú hefur stjórn þessa gagnmerka félags sent frá sér harðorða ályktun um óeðlilega framgöngu Samherja sem hún telur vera í langvarandi stríðsrekstri gegn samfélaginu í krafti arð vegna sérstaks aðgangs sem félagið hefur að nýtingu auðlinda þjóðarinnar. Hér er öllu snúið á haus og þessi ályktun segir okkur það að stjórn Gagnsæis er á allt annarri vegferð en að berjast gegn spillingu. Áður en lengra er haldið er nauðsynlegt að rifja upp fyrir stjórnarmeðlimum Gagnsæis, og kannski mörgum öðrum, stríð Samherja og Seðlabankans og stríðsreksturinn almennt. Allir viðrast vera búnir að gleyma sögunni og staðreyndum málsins. Sneypuför. Þetta „stríð“ hófst með því að Seðlabankinn óð inn i fyrirtækið með lögregluvaldi í mars 2012 og hóf rannsókn á meintum brotum Samherja. Virðist sem grundvöllur hennar hafi verið samsæriskenningar frá fréttamönnum Ríkisútvarpsins, sem hafa ekki reynst hingað til traustir uppljóstrarar. Til að gera langa sögu stutta reyndist þetta vera sneypuför hin mesta samkvæmt niðurstöðu dómstóla og umboðsmanns Alþingis. Eftir stendur að þetta misheppnaða ferðalag olli verulegu fjárhagstjóni fyrir Samherja, auk þess sem átökin sköðuðu mjög ímynd félagsins að ósekju. Mér dettur ekki í hug að halda því fram að þessi málsmeðferð hafi verið knúin áfram af illum hug starfsmanna Seðlabankans. Mér er nær að halda að starfsmönnum bankans hafi verið falið meðferð opinbers valds sem þeir höfðu hvorki reynslu né þekkingu til að höndla. Það hafi leitt til ótal mistaka í málsmeðferðinni með tilheyrandi tjóni fyrir þá sem fyrir verða. Aðgangur að dómstólum Embættismenn ríkisins eru oft ekki í öfundsverðu hlutverki. Þeim er falið vandasamt og mikilvægt vald og eðli málsins samkvæmt eru ekki allir sáttir. Það er vegið að þeim með ósanngjörnum hætti og þeim oftast ómögulegt að verjast. Slík aðför er einna algengust hjá þjóðkjörnum fulltrúum, eins og fjölmörg dæmi eru um. Eftir að hafa setið á þingi í átta ár og átt mikil samskipti við embættismenn er það mín upplifun að þeir séu almennt mjög öflugir, vandaðir og með góða þekkingu. En eins og öllum í vandasömum störfum getur þeim orðið á. Mikilvægt er engu að síður að þeir beri ábyrgð á störfum sínum og í mínum huga fráleitt að fella ábyrgðina niður eða takmarka sérstaklega í lögum. Opinbert vald er vandmeðfarið og beiting þess getur haft mikil áhrif á líf okkar allra. Þess vegna þarf að fara varlega og gæta meðalhófs. Mikilvægt er að þeir sem fyrir verða og telja að stjórnvöld hafi misfarið með vald geti leitað réttar síns. Það er ein að grundvallarreglum réttarríkisins og afar mikilvæg í baráttu gegn hvers kyns spillingu. Því kemur á óvart að stjórn Gagnsæis, af öllum, telji það stríðsrekstur gegn samfélaginu. Hér gleyma stjórnarmenn alveg tilgangi og markmiðum félagsins og pólitíkin og lýðskrumið nær yfirhöndinni. Allir jafnir fyrir lögum Stjórn Gagnsæis mætti hafa það í huga að Samherjamenn byrjuðu svo að segja með tvær hendur tómar og kepptu á markaði með aflaheimildir eftir reglum sem ríkisvaldið, sem fer með yfirráð allra auðlinda landsins, setti. Menn sem hafa með dugnaði og áræðni byggt upp öflugt alþjóðlegt fyrirtæki sem sannanlega hefur skapað mikil verðmæti fyrir þessa þjóð. Sé hins vegar grunur um að Samherji eða eigendur félagsins hafi farið á svig við eða brotið lög og reglur, eins og margir halda fram, á að rannsaka það og viðkomandi að bera ábyrgð ef rétt reynist. Fegurðin við réttarríkið er að allir eru jafnir fyrir lögunum, hvort sem þeir eru ríkir eða fátækir, stórir eða litlir, frægir sem óþekktir og fallegir eða ófríðir. Ef allir eiga ekki sama rétt þá erum við ekki bara spillt samfélag heldur að hruni komið. Að lokum vil ég segja við poppstjörnur í eldri kantinum, sem hafa áhyggjur af þögn þingmanna um Samherja, að það þarf öflug fyrirtæki, sem geta gert mikil verðmæti úr auðlindum okkar, til að greiða ykkur um hálfa milljón á mánuði í heiðursskyni til æviloka. Höfundur er alþingismaður.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Coda Terminal hefur ekki áhrif á neysluvatnsból höfuðborgarsvæðisins Sigrún Tómasdóttir skrifar
Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun