Innlent

Læknar ræða að fá Landspítala til að rannsaka einkennasýni

Hólmfríður Gísladóttir skrifar
Einkennasýnatökur eru ekki þáttur í lýðgrundaðri skimun.
Einkennasýnatökur eru ekki þáttur í lýðgrundaðri skimun. Getty

Læknar skoða nú þann möguleika að Landspítalinn taki að sér rannsóknir á einkennasýnum frá leghálsi. Vísir hefur heimildir fyrir því að þetta hafi verið rætt innan Landspítalans.

Vísir hefur greint frá því að leghálssýnum hafi verið fargað samkvæmt ákvörðun framkvæmdastjóra Samhæfingarstöðvar krabbameinsskimana. Hann hefur í samskiptum við sjúklinga og kvensjúkdómalækna vísað til skimunarleiðbeininga landlæknisembættisins, sem meðal annars kveða á um að ákveðinn tími líði á milli sýnataka.

Þetta þykir hins vegar orka tvímælis, bæði vegna þess að þarna er ákvörðunarvaldið um rannsóknir á sjúklingum tekið af læknum viðkomandi og vegna þess að í að minnsta kosti einhverjum tilvikum hefur verið um einkennasýnatökur að ræða.

Einkennasýnatökur falla ekki undir skimunarleiðbeiningar, sem fjalla um lýðgrundaða skimun. Lýðgrunduð skimun er leit að vísbendingum um krabbamein eða forstig krabbameins hjá einkennalausum, heilbrigðum einstaklingum.



Vilja komast framhjá Samhæfingarstöðinni

Eftir að skimanir fyrir legháls- og brjóstakrabbameinum voru fluttar frá Krabbameinsfélagi Íslands er málum hins vegar þannig háttað að rannsóknir á leghálssýnum hafa verið færðar úr landi.

Samhæfingarstöð krabbameinsskimana, sem er rekin af Heilsugæslunni á höfuðborgarsvæðinu, tekur við öllum sýnum, pakkar þeim og sendir til Danmerkur, óháð því hvort um er að ræða skimunarsýni eða einkennasýni.

Öll sýni fara því í sama farveg og rannsókn þeirra virðist háð samþykki framkvæmdastjóra Samhæfingarmiðstöðvarinnar, jafnvel þótt það séu í raun aðeins skimunarsýnin sem eru á hans forræði.

Þrátt fyrir að Landspítalinn hafi fyrir nokkru lýst því yfir að hann geti séð um leghálssýnarannsóknirnar hefur ekkert heyrst frá heilbrigðisráðuneytinu um framhaldið. 

Fagfélög lækna hafa ítrekað lýst því yfir að þau telji rannsóknunum betur borgið innanlands.

Heimildarmenn Vísis segja því rætt meðal lækna hvort Landspítalinn gæti tekið að sér greiningar á einkennasýnum, meðal annars til að koma í veg fyrir að Samhæfingarstöðin neiti að láta rannsaka sýni.

Þó vilja þeir helst að rannsóknirnar verði alfarið fluttar heim en eitt af áhyggjuefnum þeirra er hættan á mistökum í merkingum og endurmerkingum sýna og skortur á beinu sambandi milli kvensjúkdómalæknis og rannsóknaraðila.

Landlæknir vildi víðtækt samráð

Í minnisblaði sem landlæknir skilaði heilbrigðisráðherra 16. október síðastliðinn, leggur landlæknir til að farið verði eftir tillögum meirihluta fagráðs um skimun fyrir krabbameini í leghálsi að HPV greiningar verið framkvæmdar á sýkla- og veirufræðideild Landspítala.

Stjórnendur Landspítala segjast auðveldlega geta sinnt þessum rannsóknum með nýjum og öflugum tækjum og að niðurstöður ættu að liggja fyrir tveimur til þremur dögum eftir sýnatöku.

Biðin eftir niðurstöðum er nú um þrír mánuðir.

Þá kemur fram í minnisblaðinu að meirihluti fagráðsins hafi sömuleiðis lagt til að frumurannsóknirnar yrðu gerðar á meinafræðideild Landspítala en minnihluti ráðsins lagði til að samið yrði við erlenda rannsóknarstofu.

„Það er mat landlæknis að bæði meirihluti og minnihluti hafi til síns máls. Því leggur landlæknir til víðtækt samráð um þá ákvörðun þar sem að kæmu auk heilbrigðisráðherra, forstjóri Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins, forstjóri Landspítala og landlæknir,“ segir í minnisblaðinu en ljóst er af gögnum málsins að ekkert slíkt samráð átti sér stað.

Í minnihluta fagráðsins voru Kristján Oddsson, framkvæmdastjóri Samhæfingarstöðvar krabbameinsskimana, og Sigríður Þorsteinsdóttir, hjúkrunarfræðingur og ljósmóðir.


Tengdar fréttir

Stöðvaði rannsókn sem kvensjúkdómalæknir óskaði eftir

Bryndís Sigurðardóttir segir farir sínar ekki sléttar eftir samskipti sín við Kristján Oddsson, verkefnastjóra Samhæfingarstöðvar krabbameinsskimana hjá Heilsugæslunni á höfuðborgarsvæðinu. Hún segir Kristján hafa hafnað því að láta rannsaka leghálssýni sem kvensjúkdómalæknir hennar tók fyrr í þessum mánuði.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×