Um spænska togara og hræðsluáróður Ingvar Þóroddsson skrifar 10. ágúst 2021 07:01 „Sameiginleg sjávarútvegsstefna heitir sameiginleg sjávarútvegsstefna af því að hún er sameiginleg.“ Þessi fleygu orð lét Guðlaugur Þór Þórðarson utanríkisráðherra falla á Alþingi í vor þegar umræða fór fram um endurupptöku aðildarviðræðna við Evrópusambandið að frumkvæði þingflokks Viðreisnar. Rauði þráðurinn í málflutningi ráðherra var sá að það væri óðs manns æði fyrir Íslendinga að ganga í ESB meðal annars vegna þess að við myndum þá missa yfirráðin yfir sjávarútvegsmálum Íslands til Brussel. Þingmenn Miðflokksins tóku í sama streng og fullyrti meðal annars Birgir Þórarinsson að „fiskveiðifloti Evrópusambandsins myndi geta veitt í íslenskri lögsögu“ ef við gengjum í ESB. Málflutningur af þessu tagi heyrist oft þegar umræðan um mögulega aðild Íslands að ESB kemur upp en í raun er einungis um að ræða hræðsluáróður með þann eina tilgang að kæfa alla málefnalega umræðu um ESB í fæðingu. Ástæðan fyrir því virðist einfaldlega vera sú að þau sem tala á þessum nótum treysta ekki þjóðinni fyrir að taka ákvörðun um málið í þjóðaratkvæðagreiðslu líkt og Viðreisn hefur lagt til inni á þingi. Umræðan má ekki stýrast af ósannindum Sjávarútvegur er ein mikilvægasta atvinnugrein okkar Íslendinga, bæði efnahagslega og menningarlega, og þess vegna fullkomlega rökrétt að hún taki mikið pláss í allri umræðu um mögulega aðild Íslands að Evrópusambandinu. Það er hins vegar mikilvægt að staðreyndum sé haldið á lofti þannig að umræðan stýrist ekki alfarið af ósannindum og hræðsluáróðri. Ég ætla þess vegna að stikla á stóru um sameiginlega sjávarútvegsstefnu Evrópusambandsins og af hverju ég tel þingmenn Sjálfstæðisflokks og Miðflokks fara ansi frjálslega í að túlka hana og draga í kjölfarið vafasamar ályktanir sem notaðar eru sem heilagur sannleikur og leiddar fram sem helstu rök þeirra gegn Evrópusambandsaðild Íslendinga. Sjálfbærni og aukin verðmætasköpun Sameiginleg sjávarútvegsstefna ESB (Common Fisheries Policy eða CFP) var mótuð á áttunda áratug síðustu aldar og var sett á laggirnar af góðum og gildum ástæðum. 22 af 27 ríkjum Evrópusambandsins hafa aðgang að sjó og deila mörg þeirra litlum hafsvæðum þar sem fiskistofnar kæra sig lítið um þær alþjóðareglur sem skilgreina efnahagslögsögur einstakra ríkja. Markmið sameiginlegu sjávarútvegsstefnunnar er því fyrst og fremst að ríki sambandsins sameini krafta sína í rannsóknum og reglusetningu til að tryggja sjálfbæra nýtingu hafsauðlinda, aukna verðmætasköpun í sjávarútvegi og forðast það sem auðlindahagfræðingar kalla „harmleik almenninganna“ (e. tragedy of the commons). Sambandið kemur sér saman um hversu mikið megi veiða af sérhverjum stofni í sérhverju svæði evrópsku lögsögunnar yfir tiltekið tímabil. Í kjölfarið er sérhverju ríki úthlutað hlutfalli af þeim veiðiheimildum samkvæmt reglunni um hlutfallslegan stöðugleika sem grundvallast á veiðireynslu þess ríkis á svæðinu. Það þýðir einfaldlega að ef það er til dæmis engin söguleg reynsla af hollenskum og grískum sjómönnum að sækja í sömu sjávarauðlindirnar á sömu svæðum, með tilheyrandi fjárfestingum og atvinnuuppbyggingu, þá fá þessi tvö ríki ekki úthlutað veiðiheimildum á sama svæði. Nokkuð rökrétt. Íslendingar áfram með full yfirráð yfir veiðum á íslenskum miðum Ef íslensk lögsaga yrði hluti af þeirri evrópsku með aðild Íslands að ESB myndu Íslendingar, samkvæmt þessu fyrirkomulagi, áfram hafa full yfirráð yfir veiðiheimildum á íslenskum miðum enda höfum við sjálf alfarið ráðið og veitt hér í bráðum hálfa öld. Þá ber einnig að nefna að sameiginleg sjávarútvegsstefna Evrópusambandsins tekur ekki til þess hvernig ríki skuli úthluta aflaheimildum til sjávarútvegsfyrirtækja og taka gjald fyrir nýtinguna. Sem aðildarríki Evrópusambandsins gætum við því haldið áfram að rífast og þræta um kvótakerfið eins og við viljum, þó framkvæmdastjóri Samtaka fyrirtækja í sjávarútvegi hafi ýjað að öðru í skrifum sínum fyrr í sumar. Sumir gætu spurt hvort við værum þá engu að síður að færa ákvörðunarvaldið yfir því hversu mikið Íslendingar mega veiða frá Hafrannsóknarstofnun og íslenskum ráðuneytum yfir til Brussel? Fátt bendir til þess þar sem sameiginlega sjávarútvegsstefnan reiðir sig á sérfræðinga og rannsóknir frá sérhverju svæði þar sem úthluta á aflaheimildum. Engar stofnanir innan ESB væru því betur til þess fallnar að ákvarða hvað telst til sjálfbærrar nýtingar sjávarauðlinda á íslenskum miðum en þeir íslensku aðilar sem hafa sinnt því hlutverki í áraraðir með góðum árangri. Þegar um er að ræða flökkustofna, eins og til dæmis makríl, hefur sagan sýnt okkur að það reynist öllum aðilum farsælast að semja jafnvel þegar íslenskir og erlendir sérfræðingar kunna að vera ósammála um hvað telst til sjálfbærra veiða. Má því búast við lítilli breytingu þar á ef Ísland gengur í ESB en sama hvort við erum hluti af sambandinu eða stöndum utan þess þá munum við áfram þurfa að semja við okkar nágrannaþjóðir um aflamark fyrir tiltekna stofna. Vafamál útkljáð í aðildarviðræðum Ég fullyrði ekki að sjávarútvegsstefna Evrópusambandsins sé fullkomin enda hefur hún hlotið réttmæta gagnrýni innan úr sambandinu og verið í stöðugri endurskoðun síðan hún var fyrst sett á laggirnar. Gagnrýnin hefur meðal annars snúist um að ESB hafi ekki tekist nógu vel að koma í veg fyrir ofveiði og brottkast. Sömuleiðis fullyrði ég ekki að það sé nákvæmlega vitað hvaða áhrif stefnan myndi hafa á íslenskan sjávarútveg. En til þess eru einmitt aðildarviðræðurnar, þar sem við fáum tækifæri til að útkljá vafamál og fá svör við þeim spurningum sem skipta okkur Íslendinga mestu máli. Seinast þegar við gengum til aðildarviðræðna við Evrópusambandið var þeim slitið áður en sjávarútvegurinn var tekinn fyrir og er öllum spurningum sem honum tengjast því enn ósvarað. En þingmenn Sjálfstæðisflokks og Miðflokks virðast hafa ákveðið hvaða svör við munum fá og hafa engan áhuga á að heyra hvað þjóðin vill. Fordæmi eru nefnilega fyrir því að við setningu sameiginlegra laga sé tekið sérstaklega tillit til aðildarríkja sem hafa mikilla hagsmuna að gæta í tilteknum atvinnugreinum. Þegar kemur að sjávarútvegi hefur ekki verið reynt almennilega á það enda er ekkert aðildarríki þar sem sjávarútvegur skipar jafn stóran sess í efnahagslífi landsins og hér á Íslandi. Það sem kemst næst því eru reglur sem sérsníðnar voru að þörfum Möltu þegar samið var um inngöngu þeirra í sambandið. Þrátt fyrir allt þetta velja ESB andstæðingar á Íslandi að nota sjávarútveginn sem eitt af sínum helstu ástæðum fyrir því að leyfa ekki einu sinni þjóðinni að kjósa um framtíð aðildarviðræðanna, þegar um er að ræða margt annað sem aðild að Evrópusambandinu gæti fært okkur, íslenskum heimilum og fyrirtækjum til bóta. Rök sem halda ekki vatni Að öllu ofangreindu má því sjá að það heldur hreinlega ekki vatni að ætla að nota sameiginlega sjávarútvegsstefnuna sem rök gegn því að treysta þjóðinni til þess að kjósa um áframhaldandi viðræður um aðild Íslands að ESB. Ekkert bendir til þess að niðurstaða þeirra viðræðna verði samningur sem leggur niður Hafró, Fiskistofu og kvótakerfið og veitir spænskum, frönskum og írskum togurum óheftan aðgang að íslenskum fiskimiðum, nema íslensk stjórnvöld óski sérstaklega eftir því. Ég skal þó lofa bæði Guðlaugi og Birgi því að ef það yrði niðurstaðan í aðildarsamningi verð ég sá fyrsti til að mæta og kjósa nei í endanlegri þjóðaratkvæðagreiðslu um Evrópusambandsaðild. Höfundur er háskólanemi og skipar 3. sæti á lista Viðreisnar í Norðausturkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Alþingiskosningar 2021 Skoðun: Kosningar 2021 Sjávarútvegur Viðreisn Mest lesið Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson Skoðun Heiðmörk: Gaddavír og girðingar Auður Kjartansdóttir Skoðun „Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman Skoðun Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir Skoðun Réttlát leiðrétting veiðigjalda Elín Íris Fanndal Skoðun Tuttugu ár af röddum sem áður voru þaggaðar, og framtíðin er okkar Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Halldór 24.05.2025 Halldór Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson Skoðun Daði Már týnir sjálfum sér Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun „Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Réttlát leiðrétting veiðigjalda Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir skrifar Skoðun Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson skrifar Skoðun Heiðmörk: Gaddavír og girðingar Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Tuttugu ár af röddum sem áður voru þaggaðar, og framtíðin er okkar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun #blessmeta - önnur grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers virði er lambakjöt? Hafliði Halldórsson skrifar Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Þjóðareign, trú og skattar Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson skrifar Skoðun Gjaldfrjálsar máltíðir fyrir leikskólabörn Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Næstu sólarhringar á Gaza skipta sköpum Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Huglæg réttlætiskennd og skattar á verðmætasköpun Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Loksins fær þyrlan heimili fyrir norðan Njáll Trausti Friðbertsson skrifar Skoðun Opið bréf til stjórnvalda Elín Ýr Arnar Hafdísardóttir skrifar Skoðun Við skuldum þeim að hlusta Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar Skoðun Alvarleg staða í umhverfi fréttamiðla Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum Hamas. Einungis þannig getum við stöðvað hryllinginn á Gaza BIrgir Finnsson skrifar Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Æfingin skapar meistarann! Sigurjón Már Fox Gunnarsson skrifar Skoðun 140 sinnum líklegra að verða fyrir eldingu Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Skoðun Traust í húfi Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Verðmætasköpun án virðingar Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar Sjá meira
„Sameiginleg sjávarútvegsstefna heitir sameiginleg sjávarútvegsstefna af því að hún er sameiginleg.“ Þessi fleygu orð lét Guðlaugur Þór Þórðarson utanríkisráðherra falla á Alþingi í vor þegar umræða fór fram um endurupptöku aðildarviðræðna við Evrópusambandið að frumkvæði þingflokks Viðreisnar. Rauði þráðurinn í málflutningi ráðherra var sá að það væri óðs manns æði fyrir Íslendinga að ganga í ESB meðal annars vegna þess að við myndum þá missa yfirráðin yfir sjávarútvegsmálum Íslands til Brussel. Þingmenn Miðflokksins tóku í sama streng og fullyrti meðal annars Birgir Þórarinsson að „fiskveiðifloti Evrópusambandsins myndi geta veitt í íslenskri lögsögu“ ef við gengjum í ESB. Málflutningur af þessu tagi heyrist oft þegar umræðan um mögulega aðild Íslands að ESB kemur upp en í raun er einungis um að ræða hræðsluáróður með þann eina tilgang að kæfa alla málefnalega umræðu um ESB í fæðingu. Ástæðan fyrir því virðist einfaldlega vera sú að þau sem tala á þessum nótum treysta ekki þjóðinni fyrir að taka ákvörðun um málið í þjóðaratkvæðagreiðslu líkt og Viðreisn hefur lagt til inni á þingi. Umræðan má ekki stýrast af ósannindum Sjávarútvegur er ein mikilvægasta atvinnugrein okkar Íslendinga, bæði efnahagslega og menningarlega, og þess vegna fullkomlega rökrétt að hún taki mikið pláss í allri umræðu um mögulega aðild Íslands að Evrópusambandinu. Það er hins vegar mikilvægt að staðreyndum sé haldið á lofti þannig að umræðan stýrist ekki alfarið af ósannindum og hræðsluáróðri. Ég ætla þess vegna að stikla á stóru um sameiginlega sjávarútvegsstefnu Evrópusambandsins og af hverju ég tel þingmenn Sjálfstæðisflokks og Miðflokks fara ansi frjálslega í að túlka hana og draga í kjölfarið vafasamar ályktanir sem notaðar eru sem heilagur sannleikur og leiddar fram sem helstu rök þeirra gegn Evrópusambandsaðild Íslendinga. Sjálfbærni og aukin verðmætasköpun Sameiginleg sjávarútvegsstefna ESB (Common Fisheries Policy eða CFP) var mótuð á áttunda áratug síðustu aldar og var sett á laggirnar af góðum og gildum ástæðum. 22 af 27 ríkjum Evrópusambandsins hafa aðgang að sjó og deila mörg þeirra litlum hafsvæðum þar sem fiskistofnar kæra sig lítið um þær alþjóðareglur sem skilgreina efnahagslögsögur einstakra ríkja. Markmið sameiginlegu sjávarútvegsstefnunnar er því fyrst og fremst að ríki sambandsins sameini krafta sína í rannsóknum og reglusetningu til að tryggja sjálfbæra nýtingu hafsauðlinda, aukna verðmætasköpun í sjávarútvegi og forðast það sem auðlindahagfræðingar kalla „harmleik almenninganna“ (e. tragedy of the commons). Sambandið kemur sér saman um hversu mikið megi veiða af sérhverjum stofni í sérhverju svæði evrópsku lögsögunnar yfir tiltekið tímabil. Í kjölfarið er sérhverju ríki úthlutað hlutfalli af þeim veiðiheimildum samkvæmt reglunni um hlutfallslegan stöðugleika sem grundvallast á veiðireynslu þess ríkis á svæðinu. Það þýðir einfaldlega að ef það er til dæmis engin söguleg reynsla af hollenskum og grískum sjómönnum að sækja í sömu sjávarauðlindirnar á sömu svæðum, með tilheyrandi fjárfestingum og atvinnuuppbyggingu, þá fá þessi tvö ríki ekki úthlutað veiðiheimildum á sama svæði. Nokkuð rökrétt. Íslendingar áfram með full yfirráð yfir veiðum á íslenskum miðum Ef íslensk lögsaga yrði hluti af þeirri evrópsku með aðild Íslands að ESB myndu Íslendingar, samkvæmt þessu fyrirkomulagi, áfram hafa full yfirráð yfir veiðiheimildum á íslenskum miðum enda höfum við sjálf alfarið ráðið og veitt hér í bráðum hálfa öld. Þá ber einnig að nefna að sameiginleg sjávarútvegsstefna Evrópusambandsins tekur ekki til þess hvernig ríki skuli úthluta aflaheimildum til sjávarútvegsfyrirtækja og taka gjald fyrir nýtinguna. Sem aðildarríki Evrópusambandsins gætum við því haldið áfram að rífast og þræta um kvótakerfið eins og við viljum, þó framkvæmdastjóri Samtaka fyrirtækja í sjávarútvegi hafi ýjað að öðru í skrifum sínum fyrr í sumar. Sumir gætu spurt hvort við værum þá engu að síður að færa ákvörðunarvaldið yfir því hversu mikið Íslendingar mega veiða frá Hafrannsóknarstofnun og íslenskum ráðuneytum yfir til Brussel? Fátt bendir til þess þar sem sameiginlega sjávarútvegsstefnan reiðir sig á sérfræðinga og rannsóknir frá sérhverju svæði þar sem úthluta á aflaheimildum. Engar stofnanir innan ESB væru því betur til þess fallnar að ákvarða hvað telst til sjálfbærrar nýtingar sjávarauðlinda á íslenskum miðum en þeir íslensku aðilar sem hafa sinnt því hlutverki í áraraðir með góðum árangri. Þegar um er að ræða flökkustofna, eins og til dæmis makríl, hefur sagan sýnt okkur að það reynist öllum aðilum farsælast að semja jafnvel þegar íslenskir og erlendir sérfræðingar kunna að vera ósammála um hvað telst til sjálfbærra veiða. Má því búast við lítilli breytingu þar á ef Ísland gengur í ESB en sama hvort við erum hluti af sambandinu eða stöndum utan þess þá munum við áfram þurfa að semja við okkar nágrannaþjóðir um aflamark fyrir tiltekna stofna. Vafamál útkljáð í aðildarviðræðum Ég fullyrði ekki að sjávarútvegsstefna Evrópusambandsins sé fullkomin enda hefur hún hlotið réttmæta gagnrýni innan úr sambandinu og verið í stöðugri endurskoðun síðan hún var fyrst sett á laggirnar. Gagnrýnin hefur meðal annars snúist um að ESB hafi ekki tekist nógu vel að koma í veg fyrir ofveiði og brottkast. Sömuleiðis fullyrði ég ekki að það sé nákvæmlega vitað hvaða áhrif stefnan myndi hafa á íslenskan sjávarútveg. En til þess eru einmitt aðildarviðræðurnar, þar sem við fáum tækifæri til að útkljá vafamál og fá svör við þeim spurningum sem skipta okkur Íslendinga mestu máli. Seinast þegar við gengum til aðildarviðræðna við Evrópusambandið var þeim slitið áður en sjávarútvegurinn var tekinn fyrir og er öllum spurningum sem honum tengjast því enn ósvarað. En þingmenn Sjálfstæðisflokks og Miðflokks virðast hafa ákveðið hvaða svör við munum fá og hafa engan áhuga á að heyra hvað þjóðin vill. Fordæmi eru nefnilega fyrir því að við setningu sameiginlegra laga sé tekið sérstaklega tillit til aðildarríkja sem hafa mikilla hagsmuna að gæta í tilteknum atvinnugreinum. Þegar kemur að sjávarútvegi hefur ekki verið reynt almennilega á það enda er ekkert aðildarríki þar sem sjávarútvegur skipar jafn stóran sess í efnahagslífi landsins og hér á Íslandi. Það sem kemst næst því eru reglur sem sérsníðnar voru að þörfum Möltu þegar samið var um inngöngu þeirra í sambandið. Þrátt fyrir allt þetta velja ESB andstæðingar á Íslandi að nota sjávarútveginn sem eitt af sínum helstu ástæðum fyrir því að leyfa ekki einu sinni þjóðinni að kjósa um framtíð aðildarviðræðanna, þegar um er að ræða margt annað sem aðild að Evrópusambandinu gæti fært okkur, íslenskum heimilum og fyrirtækjum til bóta. Rök sem halda ekki vatni Að öllu ofangreindu má því sjá að það heldur hreinlega ekki vatni að ætla að nota sameiginlega sjávarútvegsstefnuna sem rök gegn því að treysta þjóðinni til þess að kjósa um áframhaldandi viðræður um aðild Íslands að ESB. Ekkert bendir til þess að niðurstaða þeirra viðræðna verði samningur sem leggur niður Hafró, Fiskistofu og kvótakerfið og veitir spænskum, frönskum og írskum togurum óheftan aðgang að íslenskum fiskimiðum, nema íslensk stjórnvöld óski sérstaklega eftir því. Ég skal þó lofa bæði Guðlaugi og Birgi því að ef það yrði niðurstaðan í aðildarsamningi verð ég sá fyrsti til að mæta og kjósa nei í endanlegri þjóðaratkvæðagreiðslu um Evrópusambandsaðild. Höfundur er háskólanemi og skipar 3. sæti á lista Viðreisnar í Norðausturkjördæmi.
Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson Skoðun
„Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman Skoðun
Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir Skoðun
Skoðun „Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir skrifar
Skoðun Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson skrifar
Skoðun Tuttugu ár af röddum sem áður voru þaggaðar, og framtíðin er okkar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar
Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar
Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar
Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar
Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar
Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar
Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson Skoðun
„Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman Skoðun
Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir Skoðun