Telja „blátt“ vetni enn meira mengandi en kol eða gas Kjartan Kjartansson skrifar 28. ágúst 2021 08:02 Jarðefnafyrirtæki hampa nú svonefndu bláu vetni sem er framleitt úr jarðgasi. Ný rannsókn bendir til þess að meiri losun gróðurhúsalofttegunda hljótist af bláu vetni en af því að brenna gasinu beint. Vísir/EPA Losun gróðurhúsalofttegunda sem hlýst af vinnslu vetnis úr jarðgasi er enn meiri en ef gasinu eða kolum væri brennt til að framleiða orku. Svonefndu „bláu“ vetni hefur verið hampað sem umhverfisvænu eldsneyti. Vetni er algengasta frumefnið í alheiminum og lengi hefur verið litið til þess sem umhverfisvæns orkugjafa enda losna hvorki gróðurhúsalofttegundir né svifrik þegar það er brennt. Ein aðferð við að framleiða vetni er að vinna það úr jarðgasi. Metan í jarðgasinu er brotið niður í vetni og kolmónoxíð við mikinn hita og þrýsting. Sú vinnsla losar þó umtalsvert magn af gróðurhúsalofttegundinni koltvísýringi og því þarf að fanga og binda hann til að draga úr kolefnisfótspori vetnisins. Gasvinnslufyrirtæki í Bandaríkjunum hafa hampað vetni sem er unnið með þessum hætti og er nefnt „blátt vetni“. Verkfræðingar íslensku verkfræðistofunnar Eflu hafa meðal annars lýst bláu vetni sem mögulegu milliskrefi þar til hægt verður að framleiða vetni á umhverfisvænni hátt. Á Íslandi eru hugmyndir um að framleiða og flytja úr landi allt frá 200 til 500 megavött af orku í formi vetnis á næstu árum. Það vetni yrði framleitt með annarri aðferð, svonefndri rafgreiningu á vatni. Það krefst mikillar orku að kljúfa vatn í vetni og súrefni en sú orka er framleidd með endurnýjanlegum hætti hér á landi. Vetni sem er framleitt með rafgreiningu og endurnýjanlegri orku er kallað „grænt vetni“. Nær ekki einu sinni að vera með lágt kolefnisfótspor Ný rannsókn á kolefnisfótspori blás vetnis í Bandaríkjunum bendir nú til þess að það sé mun meira mengandi en talið hefur verið fram að þessu, að sögn New York Times. Þegar litið er til virðiskeðju vetnisins í heild er losunin sem hlýst af því meiri en af því að brenna jarðgasi, jafnvel þegar kolefni er bundið við framleiðsluna. „Að kalla þetta kolefnislaust eldsneyti er alrangt. Við komust að því að það er ekki einu sinni lágkolefniseldsneyti heldur,“ segir Robert W. Howarth, lífefnafræðingur við Cornell-háskóla sem er aðalhöfundur rannsóknarinnar sem birtist í vísindaritinu Energy Science & Engineering Journal fyrr í þessum mánuði. Howarth og félagar tóku meðal annars tillit til koltvísýringsins sem verður til við vinnslu á bláu vetni og metangass sem lekur út í andrúmsloftið frá gaslindum. Einnig reiknuðu þeir með kolefnislosun sem hlýst af tækjabúnaðinum sem þarf til að fanga og binda kolefnið sem fellur til við vetnisframleiðsluna. Niðurstaðan er að kolefnisfótspor blás vetnis er meira en 20% meira en húshitunar með gasi eða kolum. Drew Shindell, prófessor í jarðvísindum við Duke-háskóla í Bandaríkjunum, segir nýju rannsóknina færa fram frekari rök fyrir því að vinnsla á vetni úr jarðgasi valdi frekara tjóni á loftslagi jarðar. Hann var aðalhöfundur skýrslu á vegum Sameinuðu þjóðanna fyrr á þessu ári þar sem fram kom að enn brýnna væri að draga hratt úr losun metans til að draga úr hnattrænni hlýnun en áður var talið. Hann telur rannsóknina sýna að hugmyndir um að halda áfram að nota jarðefnaeldsneyti með einhvers konar meðfylgjandi loftslagslausn geri hvorki ráð fyrir heildarlosuninni sem af því hlýst né raunhæfu mati á kostnaðinum. Engin losun gróðurhúsalofttegunda hlýst af því að brenna vetni sem eldsneyti fyrir bíla. Það fer aftur á móti eftir því hvernig vetnið er framleitt hversu hreinn orkugjafi það er í raun og veru.Vísir/EPA Líta til vetnis sem framtíðarorkugjafa Bresk stjórnvöld eru á meðal þeirra sem sjá mikla möguleika í vetni sem orkugjafa. Þau stefna á að vetni geti tekið alfarið við af jarðefnaeldsneyti fyrir húshitun og eldun á allt að þremu milljónum heimila fyrir árið 2030. Vetni gæti uppfyllt all að 20-35% af heildarorkunotkun Bretlands fyrir miðja öldina. Gert er ráð fyrir að til þess yrði bæði notað grænt og blátt vetni. The Guardian segir að bresk stjórnvöld ætli að leggja fram losunarstaðla fyrir blátt vetni til að tryggja að framleiðsla á því losi lítið magn af gróðurhúsalofttegundum. Í Bandaríkjunum er nú gert ráð fyrir allt að átta milljörðum dollara í vetnisframleiðslu. Umhverfisverndarsamtök þar í landi hafa gagnrýnt þær hugmyndir og lýst þeim sem niðurgreiðslum til jarðefnaeldsneytisiðnaðarins. Sérfræðingar telja engu að síður að vetni, sem framleitt er á vistvænan hátt, geti nýst til að geyma orku og að knýja flugvélar og stærri flutningabíla sem erfitt verður að rafvæða til skemmri tíma litið. Orkumál Loftslagsmál Tengdar fréttir Telja raunhæft að flytja út vetni til Rotterdam Allt að 200 til 500 megavött orku gætu verið flutt úr landi í formi fljótandi vetnis til Hollands á síðari hluta þessa áratugar. Forskoðun Landsvirkjunar og Rotterdam-hafnar leiddi í ljós að verkefni væri ábatasamt og að tæknin væri fyrir hendi. 15. júní 2021 11:57 Áhugasamir kaupendur grænnar orku knýja dyra hjá Landsvirkjun Landsvirkjun finnur fyrir stórauknum áhuga á raforkukaupum, meðal annars frá fjárfestum sem hyggja á græna eldsneytisframleiðslu. Forstjórinn segir þó enga ákvörðun liggja fyrir um smíði nýrra virkjana til að mæta eftirspurninni en lýsir vonbrigðum með leyfisferli vegna vindorku. 23. maí 2021 22:44 Mest lesið Stór hluti felldur niður og Shamsudin-bræður játa Innlent Barn lést úr malaríu á Landspítalanum Innlent Telur handtökuna byggja á slúðri Innlent „Dýrlingurinn“ tekinn úr umferð en keyrir enn Innlent Hefur áhyggjur af gervigreind sem virðist sjálfsmeðvituð Erlent Leysigeisla beint að tveimur flugvélum í aðflugi Innlent „Þessi sleggja, sem var sveiflað, var gúmmísleggja“ Innlent „Lögreglan mun grípa fyrr inn í núna“ Innlent Leiguverðshækkanir hafa étið upp hækkun húsnæðisbóta Innlent Hiti að nítján stigum í dag en yfir tuttugu á morgun Veður Fleiri fréttir Hefur áhyggjur af gervigreind sem virðist sjálfsmeðvituð Engir hermenn í Úkraínu og enginn fundur með Pútín Kalla tugi þúsunda til herþjónustu Öflugasti sjónaukinn fann áður óþekkt tungl í sólkerfinu „Stríðin“ sex, stundum sjö, sem Trump segist hafa stöðvað Kirkjan í Kiruna komin á áfangastað Frambjóðandi sem ræddi um morð á hundi farinn í hundana Nýtt flaggskip Rússa á sjó eftir tuttugu og fimm ár í slipp Hondúras og Úganda samþykkja að taka við hælisleitendum Segist vilja komast til himna Ísraelar taki ekki annað í mál en lausn allra gísla Bauð Selenskí til Moskvu Segir ásakanir Evrópu barnalegar Þingmaður sagður hafa svipt sig lífi í finnska þinghúsinu „Því miður vantar ennþá ansi mikið“ Ágóði af „Waka Waka“ sagður hafa endað í vasa Shakiru Sneru aftur og er fylgt af lögreglu svo þeir flýi ekki Flytja eina frægustu kirkju Svíþjóðar um fimm kílómetra Vill vísa Thunberg frá Noregi fyrir mótmæli gegn olíuvinnslu Hafa afturkallað yfir 6.000 námsmannaleyfi „Ketamín-drottningin“ játar að hafa selt Perry ketamín Hamasliðar ganga að tillögum um 60 daga vopnahlé Góður fundur en fátt fast í hendi Rýnt í sögulegan fund: Skref nær friði eða meiri vonbrigði? Vaktin: Ráðast örlög Úkraínu í Washington DC? Mögulegt að ná fram öryggistryggingum en aðild að NATO úr myndinni Ákærður fyrir fjórar nauðganir Gífurlegur munur á pyngjum flokkanna vestanhafs Segja að stjúpsonur norska krónprinsins verði ákærður Hægri sveifla í Bólivíu eftir tveggja áratuga stjórnartíð sósíalista Sjá meira
Vetni er algengasta frumefnið í alheiminum og lengi hefur verið litið til þess sem umhverfisvæns orkugjafa enda losna hvorki gróðurhúsalofttegundir né svifrik þegar það er brennt. Ein aðferð við að framleiða vetni er að vinna það úr jarðgasi. Metan í jarðgasinu er brotið niður í vetni og kolmónoxíð við mikinn hita og þrýsting. Sú vinnsla losar þó umtalsvert magn af gróðurhúsalofttegundinni koltvísýringi og því þarf að fanga og binda hann til að draga úr kolefnisfótspori vetnisins. Gasvinnslufyrirtæki í Bandaríkjunum hafa hampað vetni sem er unnið með þessum hætti og er nefnt „blátt vetni“. Verkfræðingar íslensku verkfræðistofunnar Eflu hafa meðal annars lýst bláu vetni sem mögulegu milliskrefi þar til hægt verður að framleiða vetni á umhverfisvænni hátt. Á Íslandi eru hugmyndir um að framleiða og flytja úr landi allt frá 200 til 500 megavött af orku í formi vetnis á næstu árum. Það vetni yrði framleitt með annarri aðferð, svonefndri rafgreiningu á vatni. Það krefst mikillar orku að kljúfa vatn í vetni og súrefni en sú orka er framleidd með endurnýjanlegum hætti hér á landi. Vetni sem er framleitt með rafgreiningu og endurnýjanlegri orku er kallað „grænt vetni“. Nær ekki einu sinni að vera með lágt kolefnisfótspor Ný rannsókn á kolefnisfótspori blás vetnis í Bandaríkjunum bendir nú til þess að það sé mun meira mengandi en talið hefur verið fram að þessu, að sögn New York Times. Þegar litið er til virðiskeðju vetnisins í heild er losunin sem hlýst af því meiri en af því að brenna jarðgasi, jafnvel þegar kolefni er bundið við framleiðsluna. „Að kalla þetta kolefnislaust eldsneyti er alrangt. Við komust að því að það er ekki einu sinni lágkolefniseldsneyti heldur,“ segir Robert W. Howarth, lífefnafræðingur við Cornell-háskóla sem er aðalhöfundur rannsóknarinnar sem birtist í vísindaritinu Energy Science & Engineering Journal fyrr í þessum mánuði. Howarth og félagar tóku meðal annars tillit til koltvísýringsins sem verður til við vinnslu á bláu vetni og metangass sem lekur út í andrúmsloftið frá gaslindum. Einnig reiknuðu þeir með kolefnislosun sem hlýst af tækjabúnaðinum sem þarf til að fanga og binda kolefnið sem fellur til við vetnisframleiðsluna. Niðurstaðan er að kolefnisfótspor blás vetnis er meira en 20% meira en húshitunar með gasi eða kolum. Drew Shindell, prófessor í jarðvísindum við Duke-háskóla í Bandaríkjunum, segir nýju rannsóknina færa fram frekari rök fyrir því að vinnsla á vetni úr jarðgasi valdi frekara tjóni á loftslagi jarðar. Hann var aðalhöfundur skýrslu á vegum Sameinuðu þjóðanna fyrr á þessu ári þar sem fram kom að enn brýnna væri að draga hratt úr losun metans til að draga úr hnattrænni hlýnun en áður var talið. Hann telur rannsóknina sýna að hugmyndir um að halda áfram að nota jarðefnaeldsneyti með einhvers konar meðfylgjandi loftslagslausn geri hvorki ráð fyrir heildarlosuninni sem af því hlýst né raunhæfu mati á kostnaðinum. Engin losun gróðurhúsalofttegunda hlýst af því að brenna vetni sem eldsneyti fyrir bíla. Það fer aftur á móti eftir því hvernig vetnið er framleitt hversu hreinn orkugjafi það er í raun og veru.Vísir/EPA Líta til vetnis sem framtíðarorkugjafa Bresk stjórnvöld eru á meðal þeirra sem sjá mikla möguleika í vetni sem orkugjafa. Þau stefna á að vetni geti tekið alfarið við af jarðefnaeldsneyti fyrir húshitun og eldun á allt að þremu milljónum heimila fyrir árið 2030. Vetni gæti uppfyllt all að 20-35% af heildarorkunotkun Bretlands fyrir miðja öldina. Gert er ráð fyrir að til þess yrði bæði notað grænt og blátt vetni. The Guardian segir að bresk stjórnvöld ætli að leggja fram losunarstaðla fyrir blátt vetni til að tryggja að framleiðsla á því losi lítið magn af gróðurhúsalofttegundum. Í Bandaríkjunum er nú gert ráð fyrir allt að átta milljörðum dollara í vetnisframleiðslu. Umhverfisverndarsamtök þar í landi hafa gagnrýnt þær hugmyndir og lýst þeim sem niðurgreiðslum til jarðefnaeldsneytisiðnaðarins. Sérfræðingar telja engu að síður að vetni, sem framleitt er á vistvænan hátt, geti nýst til að geyma orku og að knýja flugvélar og stærri flutningabíla sem erfitt verður að rafvæða til skemmri tíma litið.
Orkumál Loftslagsmál Tengdar fréttir Telja raunhæft að flytja út vetni til Rotterdam Allt að 200 til 500 megavött orku gætu verið flutt úr landi í formi fljótandi vetnis til Hollands á síðari hluta þessa áratugar. Forskoðun Landsvirkjunar og Rotterdam-hafnar leiddi í ljós að verkefni væri ábatasamt og að tæknin væri fyrir hendi. 15. júní 2021 11:57 Áhugasamir kaupendur grænnar orku knýja dyra hjá Landsvirkjun Landsvirkjun finnur fyrir stórauknum áhuga á raforkukaupum, meðal annars frá fjárfestum sem hyggja á græna eldsneytisframleiðslu. Forstjórinn segir þó enga ákvörðun liggja fyrir um smíði nýrra virkjana til að mæta eftirspurninni en lýsir vonbrigðum með leyfisferli vegna vindorku. 23. maí 2021 22:44 Mest lesið Stór hluti felldur niður og Shamsudin-bræður játa Innlent Barn lést úr malaríu á Landspítalanum Innlent Telur handtökuna byggja á slúðri Innlent „Dýrlingurinn“ tekinn úr umferð en keyrir enn Innlent Hefur áhyggjur af gervigreind sem virðist sjálfsmeðvituð Erlent Leysigeisla beint að tveimur flugvélum í aðflugi Innlent „Þessi sleggja, sem var sveiflað, var gúmmísleggja“ Innlent „Lögreglan mun grípa fyrr inn í núna“ Innlent Leiguverðshækkanir hafa étið upp hækkun húsnæðisbóta Innlent Hiti að nítján stigum í dag en yfir tuttugu á morgun Veður Fleiri fréttir Hefur áhyggjur af gervigreind sem virðist sjálfsmeðvituð Engir hermenn í Úkraínu og enginn fundur með Pútín Kalla tugi þúsunda til herþjónustu Öflugasti sjónaukinn fann áður óþekkt tungl í sólkerfinu „Stríðin“ sex, stundum sjö, sem Trump segist hafa stöðvað Kirkjan í Kiruna komin á áfangastað Frambjóðandi sem ræddi um morð á hundi farinn í hundana Nýtt flaggskip Rússa á sjó eftir tuttugu og fimm ár í slipp Hondúras og Úganda samþykkja að taka við hælisleitendum Segist vilja komast til himna Ísraelar taki ekki annað í mál en lausn allra gísla Bauð Selenskí til Moskvu Segir ásakanir Evrópu barnalegar Þingmaður sagður hafa svipt sig lífi í finnska þinghúsinu „Því miður vantar ennþá ansi mikið“ Ágóði af „Waka Waka“ sagður hafa endað í vasa Shakiru Sneru aftur og er fylgt af lögreglu svo þeir flýi ekki Flytja eina frægustu kirkju Svíþjóðar um fimm kílómetra Vill vísa Thunberg frá Noregi fyrir mótmæli gegn olíuvinnslu Hafa afturkallað yfir 6.000 námsmannaleyfi „Ketamín-drottningin“ játar að hafa selt Perry ketamín Hamasliðar ganga að tillögum um 60 daga vopnahlé Góður fundur en fátt fast í hendi Rýnt í sögulegan fund: Skref nær friði eða meiri vonbrigði? Vaktin: Ráðast örlög Úkraínu í Washington DC? Mögulegt að ná fram öryggistryggingum en aðild að NATO úr myndinni Ákærður fyrir fjórar nauðganir Gífurlegur munur á pyngjum flokkanna vestanhafs Segja að stjúpsonur norska krónprinsins verði ákærður Hægri sveifla í Bólivíu eftir tveggja áratuga stjórnartíð sósíalista Sjá meira
Telja raunhæft að flytja út vetni til Rotterdam Allt að 200 til 500 megavött orku gætu verið flutt úr landi í formi fljótandi vetnis til Hollands á síðari hluta þessa áratugar. Forskoðun Landsvirkjunar og Rotterdam-hafnar leiddi í ljós að verkefni væri ábatasamt og að tæknin væri fyrir hendi. 15. júní 2021 11:57
Áhugasamir kaupendur grænnar orku knýja dyra hjá Landsvirkjun Landsvirkjun finnur fyrir stórauknum áhuga á raforkukaupum, meðal annars frá fjárfestum sem hyggja á græna eldsneytisframleiðslu. Forstjórinn segir þó enga ákvörðun liggja fyrir um smíði nýrra virkjana til að mæta eftirspurninni en lýsir vonbrigðum með leyfisferli vegna vindorku. 23. maí 2021 22:44