Félag atvinnurekenda og stuðningur við landbúnað Erna Bjarnadóttir skrifar 15. júní 2022 13:30 Þann 14. júní sl. var tilkynnt um aðgerðir ríkisstjórnarinnar vegna erfiðrar stöðu íslensks landbúnaðar. Mun ríkisvaldið ráðstafa 2,5 milljörðum til að mæta alvarlegri stöðu í landbúnaði. Rétt er að geta þess að þessi fjárhæð er einungis þriðjungur þess tjóns sem landbúnaður verður fyrir vegna árásarstríðs Rússlands gagnvart Úkraínu. Framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda lét enn og aftur gamminn geisa í viðtali við Ríkisútvarpið að morgni 15. júní sl. Er nauðsynlegt að svara þeim fullyrðingum sem þar komu fram og verður það gert í þessu greinarkorni. Hvað sagði framkvæmdastjórinn? Í viðtali RUV við framkvæmdastjórann kvartaði hann enn og aftur yfir tollum á innfluttar búvörur og finnur til ný rök. Meðal annars var eftirfarandi haft eftir honum: „Það er óhætt að segja að samkeppnisstaða innfluttu vörunnar hefur skaðast mikið nú þegar einfaldlega vegna hækkana á aðföngum. Við höfum sagt að það væri skynsamleg leið að lækka tollana á innflutningnum, að minnsta kosti á tilteknum vörum sem nemur þessum verðhækkunum þannig að samkeppnisstaða innfluttu varanna sé þá eins og hún var áður en þessi gríðarlega verðhækkanabylgja gekk yfir. En mér sýnist að það sé lítill pólitískur vilji til að fara þá leið.“ Innan raða Félags atvinnurekenda eru m.a. stærstu innflytjendur búvara, þar með talið á þeim tollkvótum sem boðnir eru út. Það kemur spánskt fyrir sjónir að þessi fyrirtæki eru nýbúin að bjóða hærra verð í alla tollkvóta sem í boði voru frá ESB fyrir tímabilið maí til ágúst 2022 en þau gerðu þegar útboð fór fram fyrir næsta fjögurra mánaða tímabil á undan, janúar til apríl 2022? Munurinn er frá því að vera 1,3% þar sem hann er minnstur upp í 16,7% þar sem hann er mestur. Ef innfluttar vörur hafa hækkað í verði undanfarið hefði þessu einmitt átt að vera öfugt farið. Verð fyrir tollkvóta fyrir vörur frá ESB fyrstu átta mánuði ársins 2022, kr/kg Af hverju fylgjum við ekki fordæmi nágrannaþjóða? Um nýlega boðaðar aðgerðir til stuðnings landbúnaði að öðru leyti er haft eftir framkvæmdastjóranum í fréttinni: „Beinir styrkir á borð við það tveggja og hálfs milljarðs króna framlag sem koma á til móts við slæma stöðu landbúnaðar eru skynsamlegri ráðstöfun en hömlur að mati formanns Félags atvinnurekenda. Hann kallar eftir því að tollar verði lækkaðir á innfluttar landbúnaðarafurðir.“ Er það trúverðugt að á sama tíma og talin er ástæða til að leggja til 2,5 milljarða útgjöld úr ríkissjóði til að grípa inn í hálfgert neyðarástand í landbúnaði, að taka undir tillögur framkvæmdastjóra Félags atvinnurekenda um að enn verði hert að innlendum framleiðendum og kjör þeirra skert með frekari verðlækkunum. Hvorki innan ESB né sé litið til Noregs hefur nokkurt ríki gripið til slíkra ráðstafana gagnvart landbúnaði Þess í stað hefur verið gripið til víðtækra aðgerða til stuðnings landbúnaði eins og m.a. kemur fram í skýrslu spretthópsins matvælaráðherra frá 14. júní sl. og aðgerðir ríkistjórnarinnar byggja á. Um heimildir fyrir fyrirtæki í kjötiðnaði til að starfa saman Ein tillaga spretthóps matvælaráðherra er að samþykkja tímabundnar heimildir þannig að fyrirtæki í kjötiðnaði geti aukið samstarf sín í milli um sameiningu eininga, samninga um verkaskiptingu o.s.frv. Í viðtalinu heldur framkvæmdastjórinn því fram að nú þegar séu til staðar nægar heimildir fyrir fyrirtæki í kjötiðnaði til að starfa saman að tilteknum skilyrðum uppfylltum. Þá segist hann hafa efasemdir um tillögur hópsins um tímabundnar heimildir kjötframleiðenda til samstarfs. Í skýrslu sem Lagastofnun Háskóla Íslands vann fyrir sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra og birt var í desember 2020 kom fram að lagasetning gagnvart landbúnaði hér á landi gengur skemur en t.d. í Noregi og ESB þegar kemur að heimildum framleiðenda til að skipuleggja samstarf um afurðasölumál. Yfirvöld samkeppnismála hér á landi hafa fram til þessa haldið hinu gagnstæða fram og lagst gegn því að gengið verði í átt til þess fyrirkomulags sem ríkir í þessum löndum – jafnvel fullyrt að undanþágur fyrir landbúnað stríði gegn EES-samningnum. Eftir rökstudda gagnrýni hafa samkeppnisyfirvöld dregið í land hvað þessar fullyrðingar varðar enda stóðust þær ekki skoðun þegar bent hafði verið á víðtækar undanþágur í Noregi og ESB frá samkeppnislögum fyrir framleiðendur landbúnaðarvara. Oft var þörf en nú er nauðsyn Í stað þess að framkvæmdastjórinn varpi fram jafn vanhugsuðum tillögum sem eru án fordæma væri nær að líta til aðgerða þeirra landa sem við berum okkur iðulega saman við – auka almennan stuðning við landbúnaðarframleiðslu og samþykkja undanþágur fyrir bændur og fyrirtæki þeirra frá samkeppnislögum. Höfundur er verkefnisstjóri hjá Mjólkursamsölunni. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Erna Bjarnadóttir Matvælaframleiðsla Landbúnaður Mest lesið Að kjósa með nútíma hugsunarhætti Ragnhildur Katla Jónsdóttir Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson Skoðun Það er verið að ljúga að okkur Hildur Þórðardóttir Skoðun „Við andlát manns lýkur skattskyldu hans“ Þórður Gunnarsson Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir Skoðun Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun Aðgangur bannaður Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Stjórnvöld, virðið frumbyggjaréttinn í íslensku samfélagi Sæmundur Einarsson Skoðun Hægt og hljótt Dofri Hermannsson Skoðun Í upphafi skal endinn skoða.. Sigurður F. Sigurðarson Skoðun Skoðun Skoðun ESB kærir sig ekkert um Íslandi í jólgjöf Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Að kjósa með nútíma hugsunarhætti Ragnhildur Katla Jónsdóttir skrifar Skoðun Í upphafi skal endinn skoða.. Sigurður F. Sigurðarson skrifar Skoðun Stjórnvöld, virðið frumbyggjaréttinn í íslensku samfélagi Sæmundur Einarsson skrifar Skoðun Handleiðsla og vellíðan í starfi Sveindís Anna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Eldgos og innviðir: Tryggjum öryggi Suðurnesja Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Er aukin einkavæðing lausnin? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Samfélag á krossgötum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Hvað er vandamálið? Alexandra Briem skrifar Skoðun Au pair fyrirkomulagið – barn síns tíma? Hlöðver Skúli Hákonarson skrifar Skoðun Fontur – hiti þrjú stig Stefán Steingrímur Bergsson skrifar Skoðun Bankinn gefur, bankinn tekur Breki Karlsson skrifar Skoðun Hægt og hljótt Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar Skoðun Gervigóðmennska fyrir almannafé Kári Allansson skrifar Skoðun Góður granni, gulli betri! Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Frelsi er alls konar Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Betra plan í ríkisfjármálum Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson skrifar Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þarf Alþingi að vera í óvissu? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Stöndum með einyrkjum og sjálfstætt starfandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Ætla Íslendingar að standa vörð um orkuauðlindir sínar? Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og sjálfstæði Íslands Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Heilnæmt samfélag, betri lífskjör og jöfn tækifæri fyrir öll Unnur Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Lifað með reisn - Frá starfslokum til æviloka Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Viðreisn, evran og Finnland Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Við þurfum þingmann eins og Ágúst Bjarna Valdimar Víðisson skrifar Sjá meira
Þann 14. júní sl. var tilkynnt um aðgerðir ríkisstjórnarinnar vegna erfiðrar stöðu íslensks landbúnaðar. Mun ríkisvaldið ráðstafa 2,5 milljörðum til að mæta alvarlegri stöðu í landbúnaði. Rétt er að geta þess að þessi fjárhæð er einungis þriðjungur þess tjóns sem landbúnaður verður fyrir vegna árásarstríðs Rússlands gagnvart Úkraínu. Framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda lét enn og aftur gamminn geisa í viðtali við Ríkisútvarpið að morgni 15. júní sl. Er nauðsynlegt að svara þeim fullyrðingum sem þar komu fram og verður það gert í þessu greinarkorni. Hvað sagði framkvæmdastjórinn? Í viðtali RUV við framkvæmdastjórann kvartaði hann enn og aftur yfir tollum á innfluttar búvörur og finnur til ný rök. Meðal annars var eftirfarandi haft eftir honum: „Það er óhætt að segja að samkeppnisstaða innfluttu vörunnar hefur skaðast mikið nú þegar einfaldlega vegna hækkana á aðföngum. Við höfum sagt að það væri skynsamleg leið að lækka tollana á innflutningnum, að minnsta kosti á tilteknum vörum sem nemur þessum verðhækkunum þannig að samkeppnisstaða innfluttu varanna sé þá eins og hún var áður en þessi gríðarlega verðhækkanabylgja gekk yfir. En mér sýnist að það sé lítill pólitískur vilji til að fara þá leið.“ Innan raða Félags atvinnurekenda eru m.a. stærstu innflytjendur búvara, þar með talið á þeim tollkvótum sem boðnir eru út. Það kemur spánskt fyrir sjónir að þessi fyrirtæki eru nýbúin að bjóða hærra verð í alla tollkvóta sem í boði voru frá ESB fyrir tímabilið maí til ágúst 2022 en þau gerðu þegar útboð fór fram fyrir næsta fjögurra mánaða tímabil á undan, janúar til apríl 2022? Munurinn er frá því að vera 1,3% þar sem hann er minnstur upp í 16,7% þar sem hann er mestur. Ef innfluttar vörur hafa hækkað í verði undanfarið hefði þessu einmitt átt að vera öfugt farið. Verð fyrir tollkvóta fyrir vörur frá ESB fyrstu átta mánuði ársins 2022, kr/kg Af hverju fylgjum við ekki fordæmi nágrannaþjóða? Um nýlega boðaðar aðgerðir til stuðnings landbúnaði að öðru leyti er haft eftir framkvæmdastjóranum í fréttinni: „Beinir styrkir á borð við það tveggja og hálfs milljarðs króna framlag sem koma á til móts við slæma stöðu landbúnaðar eru skynsamlegri ráðstöfun en hömlur að mati formanns Félags atvinnurekenda. Hann kallar eftir því að tollar verði lækkaðir á innfluttar landbúnaðarafurðir.“ Er það trúverðugt að á sama tíma og talin er ástæða til að leggja til 2,5 milljarða útgjöld úr ríkissjóði til að grípa inn í hálfgert neyðarástand í landbúnaði, að taka undir tillögur framkvæmdastjóra Félags atvinnurekenda um að enn verði hert að innlendum framleiðendum og kjör þeirra skert með frekari verðlækkunum. Hvorki innan ESB né sé litið til Noregs hefur nokkurt ríki gripið til slíkra ráðstafana gagnvart landbúnaði Þess í stað hefur verið gripið til víðtækra aðgerða til stuðnings landbúnaði eins og m.a. kemur fram í skýrslu spretthópsins matvælaráðherra frá 14. júní sl. og aðgerðir ríkistjórnarinnar byggja á. Um heimildir fyrir fyrirtæki í kjötiðnaði til að starfa saman Ein tillaga spretthóps matvælaráðherra er að samþykkja tímabundnar heimildir þannig að fyrirtæki í kjötiðnaði geti aukið samstarf sín í milli um sameiningu eininga, samninga um verkaskiptingu o.s.frv. Í viðtalinu heldur framkvæmdastjórinn því fram að nú þegar séu til staðar nægar heimildir fyrir fyrirtæki í kjötiðnaði til að starfa saman að tilteknum skilyrðum uppfylltum. Þá segist hann hafa efasemdir um tillögur hópsins um tímabundnar heimildir kjötframleiðenda til samstarfs. Í skýrslu sem Lagastofnun Háskóla Íslands vann fyrir sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra og birt var í desember 2020 kom fram að lagasetning gagnvart landbúnaði hér á landi gengur skemur en t.d. í Noregi og ESB þegar kemur að heimildum framleiðenda til að skipuleggja samstarf um afurðasölumál. Yfirvöld samkeppnismála hér á landi hafa fram til þessa haldið hinu gagnstæða fram og lagst gegn því að gengið verði í átt til þess fyrirkomulags sem ríkir í þessum löndum – jafnvel fullyrt að undanþágur fyrir landbúnað stríði gegn EES-samningnum. Eftir rökstudda gagnrýni hafa samkeppnisyfirvöld dregið í land hvað þessar fullyrðingar varðar enda stóðust þær ekki skoðun þegar bent hafði verið á víðtækar undanþágur í Noregi og ESB frá samkeppnislögum fyrir framleiðendur landbúnaðarvara. Oft var þörf en nú er nauðsyn Í stað þess að framkvæmdastjórinn varpi fram jafn vanhugsuðum tillögum sem eru án fordæma væri nær að líta til aðgerða þeirra landa sem við berum okkur iðulega saman við – auka almennan stuðning við landbúnaðarframleiðslu og samþykkja undanþágur fyrir bændur og fyrirtæki þeirra frá samkeppnislögum. Höfundur er verkefnisstjóri hjá Mjólkursamsölunni.
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun
Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar
Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar
Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun