Frumvarp og fyrirspurnahrina vegna stöðuveitinga án auglýsingar Ólafur Björn Sverrisson skrifar 28. september 2022 21:32 Jóhann Páll Jóhannsson hefur verið mjög gagnrýninn á viðtekna framkvæmd innan stjórnsýslunnar þar sem embættismenn eru fluttir til og ráðnir án auglýsinga. Hyggst hann því leggja fram frumvarp nú í þessari viku sem takmarkar mjög þann möguleika ráðherra að geta skipað embættismenn án auglýsingar. vísir/vilhelm „Ég hef áhyggjur af þeim stjórnarháttum sem ríkisstjórnin er að festa í sessi þegar kemur að opinberum stöðuveitingum, þar sem ítrekað er skipað í æðstu embætti án auglýsingar og jafnvel á mjög hæpnum lagagrundvelli,“ segir Jóhann Páll Jóhannsson, þingmaður Samfylkingarinnar sem hefur lagt fram skriflegar fyrirspurnir til fjögurra ráðherra um stöðuveitingar án auglýsingar. Jóhann er jafnframt fyrsti flutningsmaður lagafrumvarps um að takmarka heimildir ráðherra til að skipa í æðstu stjórnkerfi með fyrrgreindum hætti, það er án auglýsingar. „Löggjafinn verður að bregðast við og setja valdhöfum skýrari mörk,“ bætir hann við í samtali við fréttastofu. Stöðuveitingar án auglýsingar hafa verið talsvert í deiglunni upp á síðkastið, bæði vegna deilna um skipun þjóðminjavarðar og eftir að fjallað var um að meirihluti núverandi ráðuneytisstjóra hefði tekið við embætti án þess að staðan væri auglýst og faglegt umsóknarferli færi fram. Sjá einnig: Harpa sé hæf og staða Þjóðminjavarðar því ekki auglýst Í frumvarpi Jóhanns Páls, sem útbýtt verður á Alþingi á næstu dögum, er mælt fyrir um að óheimilt verði með öllu að skipa í embætti ráðuneytisstjóra með flutningi. Þá er hnykkt sérstaklega á því að flutningsheimild 36. greinar starfsmannalaganna, sé undantekning frá almennu meginreglunni um auglýsingaskyldu. Þannig séu valdhafar bundnir af réttmætisreglu stjórnsýsluréttarins og beiting þessa undantekningarákvæðis verði að byggja á málefnalegum sjónarmiðjum en ekki geðþótta. Harpa Þórsdóttir, nýr þjóðminjavörður og Lilja Alfreðsdóttir, menningar- og viðskiptaráðherra. Lilja hefur sætt mikilli gagnrýni í kjölfar skipunarinnar.Stjr Sjö af tólf ráðuneytisstjórum ráðnir án auglýsinga Nú er svo komið að sjö af tólf ráðuneytisstjórum hafi af tólf núverandi ráðuneytisstjórum voru fluttir í embætti ráðuneytisstjóra án þess að staðan væri auglýst. Frá því að ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur tók við árið 2017 hafa sex af þeim níu sem enn eru ráðuneytisstjórar tekið við embætti án þess að faglegt umsóknarferli færi fram. Þetta er á meðal þess sem fram kemur í greinagerð frumvarpsins þar sem lagabreytingin er rökstudd. Þar kemur einnig fram að umboðsmaður Alþingis hafi ítrekað bent á það í álitum sínum á að viðtekin framkvæmd væri á skjön við lög. Ekki allir sammála Athygli vakti fyrr á þessu ári þegar embættismaður sem gegndi starfi ríkisendurskoðanda var fluttur yfir til nýs menningar- og viðskiptaráðuneytis og skipaður þar ráðuneytisstjóri með vísan til flutningsheimildar starfsmannalaga. Jóhann Páll var afar gagnrýninn á ráðninguna sem hann sagði stangast á við meginregluna um þrígreiningu ríkisvalds. Sjá einnig: Ríkisendurskoðandi skipaður ráðuneytisstjóri „Ég gagnrýndi þessa lagaframkvæmd harðlega í þingsal og umboðsmaður Alþingis tók líka málið upp með bréfaskiptum við ráðuneytið þar sem hann minnti á grundvallaratriði um þrígreiningu ríkisvalds og benti á að ríkisendurskoðandi heyrir lagalega undir Alþingi en ekki framkvæmdarvaldið,“ segir Jóhann. Ekki virðist þó vera einróma sátt um að breyta framkvæmdinni. Í kvöldfréttum RÚV í byrjun mánaðarins sagði Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir, þingmaður Framsóknar, að menningar- viðskiptaráðherra hafi farið rétt að við skipun þjóðminjavarðar. Gott sé að hafa heimildina til staðar „út af ýmsum ástæðum,“ eins og hún orðaði það. „Sjaldan meiri hætta á misbeitingu valds en við stöðuveitingar“ Jóhann segir það ævintýralegt að nota heimildina til að flytja embættismenn milli hinna þriggja valdþátta ríkisins. Jóhann hefur lagt fram fyrirspurnir til fjögurra ráðherra um stöðuveitingar án auglýsingar, bæði um skipun þjóðminjavarðar og um skipun ráðuneytisstjóra. Á meðal þess sem hann spyr um er hvers vegna ráðherrar hafi ákveðið að víkja frá meginreglu starfsmannalaga um auglýsingaskyldu í hverju tilviki fyrir sig og hvers konar rannsókn ráðherrar hafi framkvæmt við undirbúning ákvörðunarinnar. Þá spyr hann Katrínu Jakobsdóttur forsætisráðherra hvort hún telji það æskilega þróun að minnihluti ráðuneytisstjóra hafi verið skipaður samkvæmt því ferli sem mælt er fyrir um í stjórnarráðslögum og hvers vegna Katrín hafi ekki sett reglur um tilhögun flutnings starfsmanna innan Stjórnarráðsins eins og lög kveða á um að forsætisráðherra geri. Í niðurlagi greinagerðar frumvarpsins er minnst orða Ólafs Jóhannessonar, lagaprófessors og fyrrum forsætisráðherra: „Sjaldan er meiri hætta á misbeiting valds og hlutdrægni heldur en einmitt við stöðuveitingar. Nú á tímum er hið raunverulega veitingarvald oftast nær í höndum pólitískra ráðherra, sem freistast oft til að misnota það til framdráttar flokksmönnum sínum.“ Alþingi Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Samfylkingin Deilur um skipun þjóðminjavarðar Mest lesið Starfsmenn Kubbs og Terra grunaðir um samráð Innlent Titringur í hreppnum vegna lögheimilisflutninga Innlent Gagnrýna lítinn fyrirvara á skipulagi kvennafrídagsins Innlent Pallborðið: Dómgreindarbrestur hjá CoolBet Innlent Falsað myndband af kennara og nemanda fór í dreifingu Innlent Brunaði austur til að finna litla frænda Innlent Kvenleiðtogar á kvennafrídegi: Kristrún með fjölskyldunni, Inga vill kíkja á Arnarhól og Þorgerður með í baráttuanda Innlent Sigmundur seinn: „Er þingmaðurinn í salnum?“ Innlent Halla tekur sér frí og vill að karlmenn axli ábyrgð Innlent Stöðugleiki norðlægrar hringrásar skammgóður vermir fyrir Ísland Innlent Fleiri fréttir Þriggja ára fangelsi eftir flug frá Berlín Fann aldagamlan mun, brást hárrétt við og langar að gerast fornleifafræðingur Brunaði austur til að finna litla frænda „Þá erum við að tala um 60 milljarða í töpuðum útflutningstekjum“ Kvíðið starfsfólk, handtökur og fornminjafundur Starfsmenn Kubbs og Terra grunaðir um samráð Lúkas Geir áfrýjar eins og hinir tveir Kvenleiðtogar á kvennafrídegi: Kristrún með fjölskyldunni, Inga vill kíkja á Arnarhól og Þorgerður með í baráttuanda Landsnet fagnar sigri í baráttu við landeigendur Falsað myndband af kennara og nemanda fór í dreifingu Nýr lögreglustjóri á Austurlandi verði skipaður á allra næstu dögum Gagnrýna lítinn fyrirvara á skipulagi kvennafrídagsins „Við finnum fyrir mikilli spennu frá heimsbyggðinni“ Verktakar hafi greinilega nóg því þeir kjósi frekar að bíða en lækka Pallborðið: Dómgreindarbrestur hjá CoolBet Guðmundur til ráðherra og framkvæmdastjóri HK tekur við Sjaldan eins erfitt að kaupa fasteign og konur undirbúa verkfall Titringur í hreppnum vegna lögheimilisflutninga Sigmundur seinn: „Er þingmaðurinn í salnum?“ Halla tekur sér frí og vill að karlmenn axli ábyrgð Embættismenn sitji að hámarki í fjórtán ár og aðstoðarmenn hætti fyrir kosningar Engin lausn og ákveðin sjálfsblekking að banna börnum að nota tölvuleiki Stöðugleiki norðlægrar hringrásar skammgóður vermir fyrir Ísland Kröfur kvennaárs komnar í innheimtu og gjalddaginn fallinn Segir tilvalin íbúðasvæði opnast með Sundabraut Niðurrif hafið á gamla Morgunblaðshúsinu Næstum öllum sagt upp hjá dótturfélagi Play „Ég skoðanakúgaði sjálfa mig í þágu friðar og þæginda félagslega“ Burðardýr fengu þungan dóm fyrir kókaínsmygl Skora á ráðherra og segir skjaldborg slegið um vændiskaupendur Sjá meira
Jóhann er jafnframt fyrsti flutningsmaður lagafrumvarps um að takmarka heimildir ráðherra til að skipa í æðstu stjórnkerfi með fyrrgreindum hætti, það er án auglýsingar. „Löggjafinn verður að bregðast við og setja valdhöfum skýrari mörk,“ bætir hann við í samtali við fréttastofu. Stöðuveitingar án auglýsingar hafa verið talsvert í deiglunni upp á síðkastið, bæði vegna deilna um skipun þjóðminjavarðar og eftir að fjallað var um að meirihluti núverandi ráðuneytisstjóra hefði tekið við embætti án þess að staðan væri auglýst og faglegt umsóknarferli færi fram. Sjá einnig: Harpa sé hæf og staða Þjóðminjavarðar því ekki auglýst Í frumvarpi Jóhanns Páls, sem útbýtt verður á Alþingi á næstu dögum, er mælt fyrir um að óheimilt verði með öllu að skipa í embætti ráðuneytisstjóra með flutningi. Þá er hnykkt sérstaklega á því að flutningsheimild 36. greinar starfsmannalaganna, sé undantekning frá almennu meginreglunni um auglýsingaskyldu. Þannig séu valdhafar bundnir af réttmætisreglu stjórnsýsluréttarins og beiting þessa undantekningarákvæðis verði að byggja á málefnalegum sjónarmiðjum en ekki geðþótta. Harpa Þórsdóttir, nýr þjóðminjavörður og Lilja Alfreðsdóttir, menningar- og viðskiptaráðherra. Lilja hefur sætt mikilli gagnrýni í kjölfar skipunarinnar.Stjr Sjö af tólf ráðuneytisstjórum ráðnir án auglýsinga Nú er svo komið að sjö af tólf ráðuneytisstjórum hafi af tólf núverandi ráðuneytisstjórum voru fluttir í embætti ráðuneytisstjóra án þess að staðan væri auglýst. Frá því að ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur tók við árið 2017 hafa sex af þeim níu sem enn eru ráðuneytisstjórar tekið við embætti án þess að faglegt umsóknarferli færi fram. Þetta er á meðal þess sem fram kemur í greinagerð frumvarpsins þar sem lagabreytingin er rökstudd. Þar kemur einnig fram að umboðsmaður Alþingis hafi ítrekað bent á það í álitum sínum á að viðtekin framkvæmd væri á skjön við lög. Ekki allir sammála Athygli vakti fyrr á þessu ári þegar embættismaður sem gegndi starfi ríkisendurskoðanda var fluttur yfir til nýs menningar- og viðskiptaráðuneytis og skipaður þar ráðuneytisstjóri með vísan til flutningsheimildar starfsmannalaga. Jóhann Páll var afar gagnrýninn á ráðninguna sem hann sagði stangast á við meginregluna um þrígreiningu ríkisvalds. Sjá einnig: Ríkisendurskoðandi skipaður ráðuneytisstjóri „Ég gagnrýndi þessa lagaframkvæmd harðlega í þingsal og umboðsmaður Alþingis tók líka málið upp með bréfaskiptum við ráðuneytið þar sem hann minnti á grundvallaratriði um þrígreiningu ríkisvalds og benti á að ríkisendurskoðandi heyrir lagalega undir Alþingi en ekki framkvæmdarvaldið,“ segir Jóhann. Ekki virðist þó vera einróma sátt um að breyta framkvæmdinni. Í kvöldfréttum RÚV í byrjun mánaðarins sagði Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir, þingmaður Framsóknar, að menningar- viðskiptaráðherra hafi farið rétt að við skipun þjóðminjavarðar. Gott sé að hafa heimildina til staðar „út af ýmsum ástæðum,“ eins og hún orðaði það. „Sjaldan meiri hætta á misbeitingu valds en við stöðuveitingar“ Jóhann segir það ævintýralegt að nota heimildina til að flytja embættismenn milli hinna þriggja valdþátta ríkisins. Jóhann hefur lagt fram fyrirspurnir til fjögurra ráðherra um stöðuveitingar án auglýsingar, bæði um skipun þjóðminjavarðar og um skipun ráðuneytisstjóra. Á meðal þess sem hann spyr um er hvers vegna ráðherrar hafi ákveðið að víkja frá meginreglu starfsmannalaga um auglýsingaskyldu í hverju tilviki fyrir sig og hvers konar rannsókn ráðherrar hafi framkvæmt við undirbúning ákvörðunarinnar. Þá spyr hann Katrínu Jakobsdóttur forsætisráðherra hvort hún telji það æskilega þróun að minnihluti ráðuneytisstjóra hafi verið skipaður samkvæmt því ferli sem mælt er fyrir um í stjórnarráðslögum og hvers vegna Katrín hafi ekki sett reglur um tilhögun flutnings starfsmanna innan Stjórnarráðsins eins og lög kveða á um að forsætisráðherra geri. Í niðurlagi greinagerðar frumvarpsins er minnst orða Ólafs Jóhannessonar, lagaprófessors og fyrrum forsætisráðherra: „Sjaldan er meiri hætta á misbeiting valds og hlutdrægni heldur en einmitt við stöðuveitingar. Nú á tímum er hið raunverulega veitingarvald oftast nær í höndum pólitískra ráðherra, sem freistast oft til að misnota það til framdráttar flokksmönnum sínum.“
Alþingi Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Samfylkingin Deilur um skipun þjóðminjavarðar Mest lesið Starfsmenn Kubbs og Terra grunaðir um samráð Innlent Titringur í hreppnum vegna lögheimilisflutninga Innlent Gagnrýna lítinn fyrirvara á skipulagi kvennafrídagsins Innlent Pallborðið: Dómgreindarbrestur hjá CoolBet Innlent Falsað myndband af kennara og nemanda fór í dreifingu Innlent Brunaði austur til að finna litla frænda Innlent Kvenleiðtogar á kvennafrídegi: Kristrún með fjölskyldunni, Inga vill kíkja á Arnarhól og Þorgerður með í baráttuanda Innlent Sigmundur seinn: „Er þingmaðurinn í salnum?“ Innlent Halla tekur sér frí og vill að karlmenn axli ábyrgð Innlent Stöðugleiki norðlægrar hringrásar skammgóður vermir fyrir Ísland Innlent Fleiri fréttir Þriggja ára fangelsi eftir flug frá Berlín Fann aldagamlan mun, brást hárrétt við og langar að gerast fornleifafræðingur Brunaði austur til að finna litla frænda „Þá erum við að tala um 60 milljarða í töpuðum útflutningstekjum“ Kvíðið starfsfólk, handtökur og fornminjafundur Starfsmenn Kubbs og Terra grunaðir um samráð Lúkas Geir áfrýjar eins og hinir tveir Kvenleiðtogar á kvennafrídegi: Kristrún með fjölskyldunni, Inga vill kíkja á Arnarhól og Þorgerður með í baráttuanda Landsnet fagnar sigri í baráttu við landeigendur Falsað myndband af kennara og nemanda fór í dreifingu Nýr lögreglustjóri á Austurlandi verði skipaður á allra næstu dögum Gagnrýna lítinn fyrirvara á skipulagi kvennafrídagsins „Við finnum fyrir mikilli spennu frá heimsbyggðinni“ Verktakar hafi greinilega nóg því þeir kjósi frekar að bíða en lækka Pallborðið: Dómgreindarbrestur hjá CoolBet Guðmundur til ráðherra og framkvæmdastjóri HK tekur við Sjaldan eins erfitt að kaupa fasteign og konur undirbúa verkfall Titringur í hreppnum vegna lögheimilisflutninga Sigmundur seinn: „Er þingmaðurinn í salnum?“ Halla tekur sér frí og vill að karlmenn axli ábyrgð Embættismenn sitji að hámarki í fjórtán ár og aðstoðarmenn hætti fyrir kosningar Engin lausn og ákveðin sjálfsblekking að banna börnum að nota tölvuleiki Stöðugleiki norðlægrar hringrásar skammgóður vermir fyrir Ísland Kröfur kvennaárs komnar í innheimtu og gjalddaginn fallinn Segir tilvalin íbúðasvæði opnast með Sundabraut Niðurrif hafið á gamla Morgunblaðshúsinu Næstum öllum sagt upp hjá dótturfélagi Play „Ég skoðanakúgaði sjálfa mig í þágu friðar og þæginda félagslega“ Burðardýr fengu þungan dóm fyrir kókaínsmygl Skora á ráðherra og segir skjaldborg slegið um vændiskaupendur Sjá meira
Kvenleiðtogar á kvennafrídegi: Kristrún með fjölskyldunni, Inga vill kíkja á Arnarhól og Þorgerður með í baráttuanda Innlent
Kvenleiðtogar á kvennafrídegi: Kristrún með fjölskyldunni, Inga vill kíkja á Arnarhól og Þorgerður með í baráttuanda
Kvenleiðtogar á kvennafrídegi: Kristrún með fjölskyldunni, Inga vill kíkja á Arnarhól og Þorgerður með í baráttuanda Innlent