Óþolandi að stór hrunmál eyðileggist vegna klúðurs Kjartan Kjartansson skrifar 11. nóvember 2022 07:00 Helgi Magnús Gunnarsson, vararíkissaksóknari, (t.h.) rak mörg stór hrunmál á sínum tíma. Hann horfir nú upp á sakfellingar í nokkrum þeirra felldar niður vegna ágreinings um lagatúlkun á milli Hæstaréttar og endurupptökudóms. Vísir/Vilhelm Vararíkissaksóknari segir það óþolandi að stór hrunmál sem sakfellt var í skuli nú eyðileggjast vegna klúðurs í kringum ólíka túlkun Hæstaréttar og endurupptökudóms á lögum. Embættið hafi þó ekki um að annað að velja en að fylgja fordæmi Hæstaréttar sem hefur nú vísað frá tveimur slíkum málum. Hæstiréttur hefur nú í tvígang á skömmum tíma vísað frá hrunmálum sem endurupptökudómur vísaði til hans af tæknilegum ástæðum. Frávísunin þýddi að sýknudómar í héraði sem Hæstiréttur sneri síðar við voru endurreistir. Ágreiningur er á milli Hæstaréttar og endurupptökudóms um hvert skuli vísa málum eftir að dómstigum var fjölgað í þrjú og Landsréttur bættist við árið 2018. Hann kom í ljós þegar endurupptökudómur vísaði máli Styrmis Þórs Bragason, fyrrverandi forstjóra MP-banka, til Hæstaréttar. Styrmir Þór var sýknaður af ákæru um umboðssvik í svonefndu Exeter-máli í héraði en Hæstiréttur sneri dómnum við og dæmdi hann í tveggja ára fangelsi árið 2013. Mannréttindadómstóll Evrópu komst að þeirri niðurstöðu að íslenska ríkið hefði brotið á rétti hans til sanngjarnrar málsmeðferðar þar sem milliliðalaus sönnunarfærsla hefði ekki farið fram í málinu við Hæstarétt. Frá því að upphaflegi hæstaréttardómurinn féll þar til endurupptökudómstóll úrskurðaði að málið skyldi tekið upp aftur kom Landsréttur til sögunnar. Þar með var ekki lengur kveðið á um heimild Hæstaréttar til þess að taka skýrslur af ákærðu og vitnum. Af þessari ástæðu taldi Hæstiréttur sig ekki getað bætt úr ágallanum á málinu sem varð til þess að það var tekið upp aftur. Taldi hann að endurupptökudómur hefði átt að vísa málinu til Landsréttar. Þar sem hann hefði ekki heimild til að snúa við úrskurðum endurupptökudóms eða vísa málinu sjálfur til Landsréttar þá væri óumflýjanlegt að vísa málinu frá. Þar með var sýknudómur héraðsdóms yfir Styrmir Þór endurreistur. Þrátt fyrir þessa niðurstöðu vísaði endurupptökudómur máli Ívars Guðjónssonar, fyrrverandi forstöðumanns hjá Landsbankanum, sem var sakfelldur fyrir markaðsmisnotkun í Hæstarétti árið 2016 aftur til Hæstaréttar. Í úrskurðinum sagðist endurupptökudómur ekki hafa lagaheimild til þess að vísa málum sem voru dæmd í Hæstarétti til Landsréttar og þar við situr. Jón Gunnarsson, dómsmálaráðherra, sagði nýlega að unnið væri að því að skýra lögin um meðferð sakamála til þess að leysa úr pattstöðunni. Samkvæmt upplýsingum frá endurupptökudómi er þar eitt mál til meðferðar þar sem milliliðalaus sönnunarfærsla kemur við sögu. Dómurinn segist ekki veita upplýsingar um hvert það mál er. Hefði átt að hlýta fordæmi æðsta dómstóls landsins Hluti Milestone-málsins fór sömu leið þegar Hæstiréttur tók það aftur til meðferðar eftir tilvísun frá endurupptökudómi í vikunni. Þar með var sýkna yfir Karli Wernerssyni og tveimur endurskoðendum úr héraði endurrreist. Ólíkt endurupptöku máls Styrmis Þórs þar sem ríkissaksóknari fór fram á sakfellingu tók Helgi Magnús Gunnarsson, vararíkissaksóknari, undir kröfu sakborninganna í Milestone-málinu um frávísun. Í viðtali við Vísi segir Helgi Magnús að komið hafi verið fram fordæmi í nákvæmlega eins máli. „Við erum bara að fylgja því eftir. Við getum ekki breytt fordæmi Hæstaréttar, bara farið eftir því,“ segir hann. Hann segir það miður og óboðlegt að stór hrunmál sem sakfellt var í fyrir sjö til átta árum skuli nú eyðileggjast vegna mistaka. Málin hafi kostað mikla vinnu og fé á sínum tíma. „Að þau skuli vera að eyðileggjast núna er algerlega óþolandi staða út af einhverju svona klúðri.“ Embætti ríkissaksóknara sé þeirrar skoðunar að endurupptökudómur hefði átt að fara eftir fordæmi Hæstaréttar um að leggja ætti málið fyrir Landsrétt í stað þess að endurskoða þá lagatúlkun. „Bara hlýta því sem æðsti dómstóll landsins segir,“ segir Helgi Magnús. Dómsmál Dómstólar Hrunið Milestone-málið Tengdar fréttir Telja túlkun endurupptökudóms vafa undirorpna Tveir dósentar í lögfræði telja að sú túlkun endurupptökudóms að hann geti ekki vísað málum sem voru dæmd í Hæstarétti til Landsréttar sé vafa undirorpin. Dómskerfið sé komið í pattstöðu hvað varðar endurupptöku sakamála vegna ólíkrar túlkunar dómstólanna tveggja á lögum. 8. nóvember 2022 12:09 Endurupptökudómur lætur ekki segjast: Sakborningar í hrunmálum fá vægari dóma Endurupptökudómur hefur fallist á beiðni Ívars Guðjónssonar, fyrrverandi forstöðumanns eigin fjárfestinga Landsbankans, um endurupptöku og vísað málinu til Hæstaréttar. Hæstiréttur hafði áður vísað sambærilegu máli frá réttinum þar sem dómarar töldu málinu ranglega vísað til réttarins. Endurupptökudómur lætur ekki segjast og heldur áfram að vísa málum til réttarins. Dósent við lagadeild HÍ telur þau vinnubrögð ótæk. 3. nóvember 2022 08:13 Frávísunar krafist vegna dýrkeyptra mistaka í málum útrásarvíkinga Ríkissaksóknari hefur farið fram á frávísun í máli Milestone gegn Karli Wernerssyni í kjölfar frávísunar Hæstaréttar á sambærilegu máli Styrmis Þórs Bragasonar vegna mistaka endurupptökudóms. Nokkrum svipuðum hrunmálum var ranglega vísað til Hæstaréttar á síðasta ári. Fari hrunmál Karls og fleiri sömu leið og Styrmis standa áratugsgamlir sýknudómar óhaggaðir og ríkið dæmt til að greiða tugi milljóna í málsvarnarlaun. 13. október 2022 21:39 Mest lesið „Eins og að fá hnefahögg í andlitið“ Innlent Íbúar mótmæla og vilja börn frekar en byggingu í Gunnarsbrekku Innlent Bílvelta í Kömbunum Innlent Sveitarstjórn reyni að skrá íbúa úr sveitarfélaginu og ógni grundvallarréttindum Innlent Lögregla kölluð til eftir að bremsuvírar voru klipptir á reiðhjólum barna Innlent Eygir vonarneista í fyrsta sinn í marga mánuði Innlent Hleypur 110 kílómetra á dag til að setja heimsmet Lífið Segir dregið úr veiðum á grundvelli „Walt Disneylíffræði“ Innlent Brunarústirnar fjarlægðar tveimur árum eftir brunann Innlent Skoða að efla geðheilbrigðisþjónustu á Austurlandi eftir röð áfalla Innlent Fleiri fréttir Nýupptekið grænmeti á Flúðum í dag og opnar garðyrkjustöðvar Eygir vonarneista í fyrsta sinn í marga mánuði Eygir vonarneista í fyrsta sinn og mótmæli um allt land Segir dregið úr veiðum á grundvelli „Walt Disneylíffræði“ Árborg girnist svæði Flóahrepps Sendu kæligáma til Úkraínu Langflestir lögreglumenn á Suðurnesjum Brunarústirnar fjarlægðar tveimur árum eftir brunann Íbúar mótmæla og vilja börn frekar en byggingu í Gunnarsbrekku Reyndi að stinga lögreglu af á buggy Bílvelta í Kömbunum „Eins og að fá hnefahögg í andlitið“ Sveitarstjórn reyni að skrá íbúa úr sveitarfélaginu og ógni grundvallarréttindum Skoða að efla geðheilbrigðisþjónustu á Austurlandi eftir röð áfalla Kjölur ekki á dagskrá Lögregla kölluð til eftir að bremsuvírar voru klipptir á reiðhjólum barna Fólk deili lyfseðlum og „míkródósi“: „Við getum ekki réttlætt þá meðferð“ Deila lyfseðlum fyrir þyngdarstjórnunarlyf og undankeppni HM hefst Starfsfólk Alcoa vilji setja fyrirtækinu mörk Lögregla hafi hlaupið á sig á Siglufirði: „Þetta eru einstök prúðmenni“ Ætla að rannsaka meint undirboð á kísilmálmi „Mér hefur aldrei verið sýnd jafn mikil vanvirðing“ Hélt eiginkonu og fimm börnum í heljargreipum Breyta Korpuskóla til að anna eftirspurn í Klettaskóla Vegabætur á Vestfjörðum opni tækifæri í vetrarferðamennsku Vilja aðgerðir strax Ástand á stúdentagörðum: Ítrekuð innbrot, mat stolið, dýnur í kjallara og hland á gólfi „Geta verið dauðsföll, þú veist ekkert hvað er í þessu“ Öllum börnum undir sex mánaða boðin forvörn gegn RS veiru Vildu fá að vita hvort ríkisstyrkir hefðu farið í málsóknir gegn orkuframkvæmdum Sjá meira
Hæstiréttur hefur nú í tvígang á skömmum tíma vísað frá hrunmálum sem endurupptökudómur vísaði til hans af tæknilegum ástæðum. Frávísunin þýddi að sýknudómar í héraði sem Hæstiréttur sneri síðar við voru endurreistir. Ágreiningur er á milli Hæstaréttar og endurupptökudóms um hvert skuli vísa málum eftir að dómstigum var fjölgað í þrjú og Landsréttur bættist við árið 2018. Hann kom í ljós þegar endurupptökudómur vísaði máli Styrmis Þórs Bragason, fyrrverandi forstjóra MP-banka, til Hæstaréttar. Styrmir Þór var sýknaður af ákæru um umboðssvik í svonefndu Exeter-máli í héraði en Hæstiréttur sneri dómnum við og dæmdi hann í tveggja ára fangelsi árið 2013. Mannréttindadómstóll Evrópu komst að þeirri niðurstöðu að íslenska ríkið hefði brotið á rétti hans til sanngjarnrar málsmeðferðar þar sem milliliðalaus sönnunarfærsla hefði ekki farið fram í málinu við Hæstarétt. Frá því að upphaflegi hæstaréttardómurinn féll þar til endurupptökudómstóll úrskurðaði að málið skyldi tekið upp aftur kom Landsréttur til sögunnar. Þar með var ekki lengur kveðið á um heimild Hæstaréttar til þess að taka skýrslur af ákærðu og vitnum. Af þessari ástæðu taldi Hæstiréttur sig ekki getað bætt úr ágallanum á málinu sem varð til þess að það var tekið upp aftur. Taldi hann að endurupptökudómur hefði átt að vísa málinu til Landsréttar. Þar sem hann hefði ekki heimild til að snúa við úrskurðum endurupptökudóms eða vísa málinu sjálfur til Landsréttar þá væri óumflýjanlegt að vísa málinu frá. Þar með var sýknudómur héraðsdóms yfir Styrmir Þór endurreistur. Þrátt fyrir þessa niðurstöðu vísaði endurupptökudómur máli Ívars Guðjónssonar, fyrrverandi forstöðumanns hjá Landsbankanum, sem var sakfelldur fyrir markaðsmisnotkun í Hæstarétti árið 2016 aftur til Hæstaréttar. Í úrskurðinum sagðist endurupptökudómur ekki hafa lagaheimild til þess að vísa málum sem voru dæmd í Hæstarétti til Landsréttar og þar við situr. Jón Gunnarsson, dómsmálaráðherra, sagði nýlega að unnið væri að því að skýra lögin um meðferð sakamála til þess að leysa úr pattstöðunni. Samkvæmt upplýsingum frá endurupptökudómi er þar eitt mál til meðferðar þar sem milliliðalaus sönnunarfærsla kemur við sögu. Dómurinn segist ekki veita upplýsingar um hvert það mál er. Hefði átt að hlýta fordæmi æðsta dómstóls landsins Hluti Milestone-málsins fór sömu leið þegar Hæstiréttur tók það aftur til meðferðar eftir tilvísun frá endurupptökudómi í vikunni. Þar með var sýkna yfir Karli Wernerssyni og tveimur endurskoðendum úr héraði endurrreist. Ólíkt endurupptöku máls Styrmis Þórs þar sem ríkissaksóknari fór fram á sakfellingu tók Helgi Magnús Gunnarsson, vararíkissaksóknari, undir kröfu sakborninganna í Milestone-málinu um frávísun. Í viðtali við Vísi segir Helgi Magnús að komið hafi verið fram fordæmi í nákvæmlega eins máli. „Við erum bara að fylgja því eftir. Við getum ekki breytt fordæmi Hæstaréttar, bara farið eftir því,“ segir hann. Hann segir það miður og óboðlegt að stór hrunmál sem sakfellt var í fyrir sjö til átta árum skuli nú eyðileggjast vegna mistaka. Málin hafi kostað mikla vinnu og fé á sínum tíma. „Að þau skuli vera að eyðileggjast núna er algerlega óþolandi staða út af einhverju svona klúðri.“ Embætti ríkissaksóknara sé þeirrar skoðunar að endurupptökudómur hefði átt að fara eftir fordæmi Hæstaréttar um að leggja ætti málið fyrir Landsrétt í stað þess að endurskoða þá lagatúlkun. „Bara hlýta því sem æðsti dómstóll landsins segir,“ segir Helgi Magnús.
Dómsmál Dómstólar Hrunið Milestone-málið Tengdar fréttir Telja túlkun endurupptökudóms vafa undirorpna Tveir dósentar í lögfræði telja að sú túlkun endurupptökudóms að hann geti ekki vísað málum sem voru dæmd í Hæstarétti til Landsréttar sé vafa undirorpin. Dómskerfið sé komið í pattstöðu hvað varðar endurupptöku sakamála vegna ólíkrar túlkunar dómstólanna tveggja á lögum. 8. nóvember 2022 12:09 Endurupptökudómur lætur ekki segjast: Sakborningar í hrunmálum fá vægari dóma Endurupptökudómur hefur fallist á beiðni Ívars Guðjónssonar, fyrrverandi forstöðumanns eigin fjárfestinga Landsbankans, um endurupptöku og vísað málinu til Hæstaréttar. Hæstiréttur hafði áður vísað sambærilegu máli frá réttinum þar sem dómarar töldu málinu ranglega vísað til réttarins. Endurupptökudómur lætur ekki segjast og heldur áfram að vísa málum til réttarins. Dósent við lagadeild HÍ telur þau vinnubrögð ótæk. 3. nóvember 2022 08:13 Frávísunar krafist vegna dýrkeyptra mistaka í málum útrásarvíkinga Ríkissaksóknari hefur farið fram á frávísun í máli Milestone gegn Karli Wernerssyni í kjölfar frávísunar Hæstaréttar á sambærilegu máli Styrmis Þórs Bragasonar vegna mistaka endurupptökudóms. Nokkrum svipuðum hrunmálum var ranglega vísað til Hæstaréttar á síðasta ári. Fari hrunmál Karls og fleiri sömu leið og Styrmis standa áratugsgamlir sýknudómar óhaggaðir og ríkið dæmt til að greiða tugi milljóna í málsvarnarlaun. 13. október 2022 21:39 Mest lesið „Eins og að fá hnefahögg í andlitið“ Innlent Íbúar mótmæla og vilja börn frekar en byggingu í Gunnarsbrekku Innlent Bílvelta í Kömbunum Innlent Sveitarstjórn reyni að skrá íbúa úr sveitarfélaginu og ógni grundvallarréttindum Innlent Lögregla kölluð til eftir að bremsuvírar voru klipptir á reiðhjólum barna Innlent Eygir vonarneista í fyrsta sinn í marga mánuði Innlent Hleypur 110 kílómetra á dag til að setja heimsmet Lífið Segir dregið úr veiðum á grundvelli „Walt Disneylíffræði“ Innlent Brunarústirnar fjarlægðar tveimur árum eftir brunann Innlent Skoða að efla geðheilbrigðisþjónustu á Austurlandi eftir röð áfalla Innlent Fleiri fréttir Nýupptekið grænmeti á Flúðum í dag og opnar garðyrkjustöðvar Eygir vonarneista í fyrsta sinn í marga mánuði Eygir vonarneista í fyrsta sinn og mótmæli um allt land Segir dregið úr veiðum á grundvelli „Walt Disneylíffræði“ Árborg girnist svæði Flóahrepps Sendu kæligáma til Úkraínu Langflestir lögreglumenn á Suðurnesjum Brunarústirnar fjarlægðar tveimur árum eftir brunann Íbúar mótmæla og vilja börn frekar en byggingu í Gunnarsbrekku Reyndi að stinga lögreglu af á buggy Bílvelta í Kömbunum „Eins og að fá hnefahögg í andlitið“ Sveitarstjórn reyni að skrá íbúa úr sveitarfélaginu og ógni grundvallarréttindum Skoða að efla geðheilbrigðisþjónustu á Austurlandi eftir röð áfalla Kjölur ekki á dagskrá Lögregla kölluð til eftir að bremsuvírar voru klipptir á reiðhjólum barna Fólk deili lyfseðlum og „míkródósi“: „Við getum ekki réttlætt þá meðferð“ Deila lyfseðlum fyrir þyngdarstjórnunarlyf og undankeppni HM hefst Starfsfólk Alcoa vilji setja fyrirtækinu mörk Lögregla hafi hlaupið á sig á Siglufirði: „Þetta eru einstök prúðmenni“ Ætla að rannsaka meint undirboð á kísilmálmi „Mér hefur aldrei verið sýnd jafn mikil vanvirðing“ Hélt eiginkonu og fimm börnum í heljargreipum Breyta Korpuskóla til að anna eftirspurn í Klettaskóla Vegabætur á Vestfjörðum opni tækifæri í vetrarferðamennsku Vilja aðgerðir strax Ástand á stúdentagörðum: Ítrekuð innbrot, mat stolið, dýnur í kjallara og hland á gólfi „Geta verið dauðsföll, þú veist ekkert hvað er í þessu“ Öllum börnum undir sex mánaða boðin forvörn gegn RS veiru Vildu fá að vita hvort ríkisstyrkir hefðu farið í málsóknir gegn orkuframkvæmdum Sjá meira
Telja túlkun endurupptökudóms vafa undirorpna Tveir dósentar í lögfræði telja að sú túlkun endurupptökudóms að hann geti ekki vísað málum sem voru dæmd í Hæstarétti til Landsréttar sé vafa undirorpin. Dómskerfið sé komið í pattstöðu hvað varðar endurupptöku sakamála vegna ólíkrar túlkunar dómstólanna tveggja á lögum. 8. nóvember 2022 12:09
Endurupptökudómur lætur ekki segjast: Sakborningar í hrunmálum fá vægari dóma Endurupptökudómur hefur fallist á beiðni Ívars Guðjónssonar, fyrrverandi forstöðumanns eigin fjárfestinga Landsbankans, um endurupptöku og vísað málinu til Hæstaréttar. Hæstiréttur hafði áður vísað sambærilegu máli frá réttinum þar sem dómarar töldu málinu ranglega vísað til réttarins. Endurupptökudómur lætur ekki segjast og heldur áfram að vísa málum til réttarins. Dósent við lagadeild HÍ telur þau vinnubrögð ótæk. 3. nóvember 2022 08:13
Frávísunar krafist vegna dýrkeyptra mistaka í málum útrásarvíkinga Ríkissaksóknari hefur farið fram á frávísun í máli Milestone gegn Karli Wernerssyni í kjölfar frávísunar Hæstaréttar á sambærilegu máli Styrmis Þórs Bragasonar vegna mistaka endurupptökudóms. Nokkrum svipuðum hrunmálum var ranglega vísað til Hæstaréttar á síðasta ári. Fari hrunmál Karls og fleiri sömu leið og Styrmis standa áratugsgamlir sýknudómar óhaggaðir og ríkið dæmt til að greiða tugi milljóna í málsvarnarlaun. 13. október 2022 21:39