Heilbrigðiskerfið sem fékk lítinn plástur Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar 12. desember 2022 16:01 Nýlega heyrðum við af uppsögn forstjóra Sjúkratrygginga. Hún treysti sér ekki til að sinna starfinu með þeim fjárveitingum sem Sjúkratryggingum er úthlutað. Í framhaldinu heyrðust síðan þau merkilegu viðbrögð heilbrigðisráðherra að uppsögnin hafi ekki komið honum á óvart. Ríkisstjórnin talar núna um innspýtingu í heilbrigðiskerfið. Staðreyndin er hins vegar sú að það hefur verið augljóst í allt haust frá því að fjáralagafrumvarpið var fyrst kynnt að verulega þurfti að bæta í. Formaður Læknafélagsins benti t.d. á að lyfjakaup væru ekki fjármögnuð í fjárlagafrumvarpi hjá einni ríkustu þjóð heims. Annað handahófskennt dæmi úr er staðan á krabbameinsdeild Landspítala þar sem sjúklingar, heilbrigðisstarfsfólk og aðstandendur búa við lélega aðstöðu. Spítalinn segir að deildin sé löngu sprungin. Þetta er veruleikinn hjá einni ríkustu þjóð heims. Af dæmum sem þessum er því miður nóg að taka. Tvöfalt heilbrigðiskerfi blasir við Ríkisstjórnin ætlar að stoppa í holurnar en það mun hins vegar ekki breyta stóru myndinni. Framtíðarsýnina skortir. Þjóðin er einhuga um að vilja gera meira og betur í þessum málaflokki. Þjóðin er einhuga um að vilja viðhalda því norræna módeli sem við byggjum á: að aðgengi að heilbrigðisþjónustu skuli vera óháð efnahag. Um þessa hugmyndafræði hefur blessunarlega ekki verið ágreiningur í íslenskum stjórnmálunum. Við viljum verja það markmið að allt fólk skuli hafa aðgang að heilbrigðisþjónustu óháð efnahag. Ríkisstjórnin styrkir hins vegar tvöfalt kerfi í reynd með aðgerðaleysi sínu sem nú er í árum talið. Staðreyndin er sú að tvöfalt heilbrigðiskerfi hefur orðið til á vakt þessarar ríkisstjórnar. Engu virðist skipta hvort Vinstri græn eða Framsókn fara með heilbrigðisráðuneytið. Úrræðaleysið er það sama. Læknar, sjúkraþjálfarar og sálfræðingar Heilbrigðisráðuneytið hefur í haust margstaðfest við fjárlaganefnd að þessi fjárlög geyma enga fjármuni til að semja við sérgreinalækna. Hvaða afleiðingar hefur það? Læknar munu að líkindum verða samningslausir fimmta árið. Sjúklingar þurfa að greiða meira fyrir heilbrigðisþjónustu vegna þess að ekki hafa náðst samningar. Þeir sjúklingar sem oftast þurfa á sækja heilbrigðisþjónustu finna auðvitað mest fyrir því. Og þeir sjúklingar sem ráða ekki við að borga meira, þurfa einfaldlega að neita sér um heilbrigðisþjónustu. Það er bein afleiðing af því að þessir samningar hafa ekki verið gerðir. Í fjárlagafrumvarpið vantar sömuleiðis fjármuni til samninga við sjúkraþjálfara sem þýðir: lengri biðlistar. Biðlistarnir eru víða, í liðskipti, í augnsteinaaðgerðir eða bara til að komast að hjá heimilislækni. Við þekkjum sömuleiðis veruleikann af biðlistum barna eftir þjónustu, sem er í árum talin og svo löng að það er drjúgur hluti æskunnar. Þau sem geta velja að fara til útlanda í aðgerðir eða mæta á læknavaktina, þó dýrara sé. Sálfræðiþjónustan enn og aftur gleymd Ég hef ítrekað spurt um niðurgreiðslu sálfræðiþjónustu á fundum okkar í fjárlaganefnd en hef ekki fengið svör. Það segir í sjálfu sér allt sem segja þarf að þessum spurningum sé ekki svarað og samtölum eytt. Hér vantar einfaldlega fjármagn. Sálfræðiþjónusta verður því áfram heilbrigðisþjónusta fyrir þá sem hafa ráð á henni. Það er vitað mál að margar barnafjölskyldur geta ekki leyft sér að greiða 20.000 kr. fyrir hvern tíma. Tvöfalt kerfi er því líka niðurstaðan þar. Tillögur Viðreisnar um aukið fjármagn Mönnun á heilbrigðisstofnunum er sögð stærsta áskorun heilbrigðiskerfisins. Hér eru hins vegar engin teikn um að ráðast eigi í úrbætur um vinnuaðstæður eða vinnuálag. Né heldur eru teikn um hvata til að halda í hjúkrunarfræðinga eða laða sérfræðilækna heim úr námi. Það þarf að styrkja heilbrigðiskerfið til lengri tíma litið. Þingsályktunartillaga Viðreisnar um bætt kjör kvennastétta var samþykkt 2018 en ríkisstjórnin hefur ekkert gert með þá þingsályktun. Heilbrigðisstarfsfólk eru eftirsóttustu starfskraftar heims og við þurfum að standast samkeppni að utan. Grundvöllur þess að gera bragarbót á, er að bæta kjör og aðstöðu starfsfólks. Það þarf að vera eftirsóknarvert að vinna í heilbrigðiskerfinu. Með því getum við betur unnið á biðlistum og minnkað álag á starfsfólk. Viðreisn vill bæta kjör kvennastétta í heilbrigðiskerfinu og að 6 milljörðum verði aukalega varið til heilbrigðiskerfisins, þar sem áhersla verður lögð á það markmið. Það er nefnilega svo margt sem hægt er að gera. Hér er vandi sem snýr að fjárfestingum í heilbrigðiskerfinu sem hefur áhrif á vinnuaðstæður, vinnuálag og hér er vandi sem snýr að afstöðu ríkisstjórnarinnar til samspils og samstarfs stofnana. Það þarf líka viljann til að nýta hæfileika og getu allra. Og það þarf að fara að horfa á stóru myndina en ekki stoppa bara í holur. Höfundur er þingmaður Viðreisnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Heilbrigðismál Alþingi Viðreisn Mest lesið Halldór 28.09.2024 Halldór „Sýndu mér vini þína og ég sýni þér framtíð þína“ Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Heilsugæsla í vanda Jón Magnús Kristjánsson Skoðun Skynsemishyggja Miðflokksins hvarf hratt Kristófer Már Maronsson Skoðun Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith Skoðun Græn vindorka Ásdís Hlökk Theodórsdóttir Skoðun Af hverju þetta tímabundna álag á útsvarið? Bragi Bjarnason Skoðun „Með Guði vinkonu okkar“ Sigurvin Lárus Jónsson Skoðun Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson Skoðun Þetta gengur ekki lengur! Reynir Böðvarsson Skoðun Skoðun Skoðun „Sýndu mér vini þína og ég sýni þér framtíð þína“ Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Evrópusambandið er í vanda Þórður Birgisson skrifar Skoðun Skynsemishyggja Miðflokksins hvarf hratt Kristófer Már Maronsson skrifar Skoðun Þetta gengur ekki lengur! Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun „Með Guði vinkonu okkar“ Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Græn vindorka Ásdís Hlökk Theodórsdóttir skrifar Skoðun Af hverju þetta tímabundna álag á útsvarið? Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith skrifar Skoðun Heilsugæsla í vanda Jón Magnús Kristjánsson skrifar Skoðun Laxalús og varnir gegn henni Jón Sveinsson skrifar Skoðun En hér er ég ekkert... Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Við getum ekki beðið í 131 ár Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Nýtt upphaf hjá Vinstri grænum Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Íslensk kjör á íslenskum vinnumarkaði Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Viðbrögð við vanlíðan ungmenna Sandra Björk Birgisdóttir skrifar Skoðun Valdatafl Skák og Mát! Lárus Guðmundsson skrifar Skoðun FO: Hvernig getur þú skipt sköpum fyrir konur í Súdan? Áslaug Eva Björnsdóttir skrifar Skoðun Tvö útspil Pírata fyrir notendur heilbrigðiskerfisins Halldóra Mogensen,Eva Sjöfn Helgadóttir skrifar Skoðun Miðflokkurinn: fjarverandi í landi tækifæranna Lilja Hrund Lúðvíksdóttir skrifar Skoðun Við stöndum saman með réttindum táknmálsins! Mordekaí Elí Esrason skrifar Skoðun Það sem „gleymist“ að segja Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Hvar er fótspor stjórnvalda gegn vinnumansali? Þorbjörrg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Þegar Joe Camel varð jafngóður vinur barnanna og Mikki mús Eyrún Magnúsdóttir skrifar Skoðun Riddarar kærleikans Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason skrifar Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Sársaukafull vaxtarmörk Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Tölum íslensku Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Sjá meira
Nýlega heyrðum við af uppsögn forstjóra Sjúkratrygginga. Hún treysti sér ekki til að sinna starfinu með þeim fjárveitingum sem Sjúkratryggingum er úthlutað. Í framhaldinu heyrðust síðan þau merkilegu viðbrögð heilbrigðisráðherra að uppsögnin hafi ekki komið honum á óvart. Ríkisstjórnin talar núna um innspýtingu í heilbrigðiskerfið. Staðreyndin er hins vegar sú að það hefur verið augljóst í allt haust frá því að fjáralagafrumvarpið var fyrst kynnt að verulega þurfti að bæta í. Formaður Læknafélagsins benti t.d. á að lyfjakaup væru ekki fjármögnuð í fjárlagafrumvarpi hjá einni ríkustu þjóð heims. Annað handahófskennt dæmi úr er staðan á krabbameinsdeild Landspítala þar sem sjúklingar, heilbrigðisstarfsfólk og aðstandendur búa við lélega aðstöðu. Spítalinn segir að deildin sé löngu sprungin. Þetta er veruleikinn hjá einni ríkustu þjóð heims. Af dæmum sem þessum er því miður nóg að taka. Tvöfalt heilbrigðiskerfi blasir við Ríkisstjórnin ætlar að stoppa í holurnar en það mun hins vegar ekki breyta stóru myndinni. Framtíðarsýnina skortir. Þjóðin er einhuga um að vilja gera meira og betur í þessum málaflokki. Þjóðin er einhuga um að vilja viðhalda því norræna módeli sem við byggjum á: að aðgengi að heilbrigðisþjónustu skuli vera óháð efnahag. Um þessa hugmyndafræði hefur blessunarlega ekki verið ágreiningur í íslenskum stjórnmálunum. Við viljum verja það markmið að allt fólk skuli hafa aðgang að heilbrigðisþjónustu óháð efnahag. Ríkisstjórnin styrkir hins vegar tvöfalt kerfi í reynd með aðgerðaleysi sínu sem nú er í árum talið. Staðreyndin er sú að tvöfalt heilbrigðiskerfi hefur orðið til á vakt þessarar ríkisstjórnar. Engu virðist skipta hvort Vinstri græn eða Framsókn fara með heilbrigðisráðuneytið. Úrræðaleysið er það sama. Læknar, sjúkraþjálfarar og sálfræðingar Heilbrigðisráðuneytið hefur í haust margstaðfest við fjárlaganefnd að þessi fjárlög geyma enga fjármuni til að semja við sérgreinalækna. Hvaða afleiðingar hefur það? Læknar munu að líkindum verða samningslausir fimmta árið. Sjúklingar þurfa að greiða meira fyrir heilbrigðisþjónustu vegna þess að ekki hafa náðst samningar. Þeir sjúklingar sem oftast þurfa á sækja heilbrigðisþjónustu finna auðvitað mest fyrir því. Og þeir sjúklingar sem ráða ekki við að borga meira, þurfa einfaldlega að neita sér um heilbrigðisþjónustu. Það er bein afleiðing af því að þessir samningar hafa ekki verið gerðir. Í fjárlagafrumvarpið vantar sömuleiðis fjármuni til samninga við sjúkraþjálfara sem þýðir: lengri biðlistar. Biðlistarnir eru víða, í liðskipti, í augnsteinaaðgerðir eða bara til að komast að hjá heimilislækni. Við þekkjum sömuleiðis veruleikann af biðlistum barna eftir þjónustu, sem er í árum talin og svo löng að það er drjúgur hluti æskunnar. Þau sem geta velja að fara til útlanda í aðgerðir eða mæta á læknavaktina, þó dýrara sé. Sálfræðiþjónustan enn og aftur gleymd Ég hef ítrekað spurt um niðurgreiðslu sálfræðiþjónustu á fundum okkar í fjárlaganefnd en hef ekki fengið svör. Það segir í sjálfu sér allt sem segja þarf að þessum spurningum sé ekki svarað og samtölum eytt. Hér vantar einfaldlega fjármagn. Sálfræðiþjónusta verður því áfram heilbrigðisþjónusta fyrir þá sem hafa ráð á henni. Það er vitað mál að margar barnafjölskyldur geta ekki leyft sér að greiða 20.000 kr. fyrir hvern tíma. Tvöfalt kerfi er því líka niðurstaðan þar. Tillögur Viðreisnar um aukið fjármagn Mönnun á heilbrigðisstofnunum er sögð stærsta áskorun heilbrigðiskerfisins. Hér eru hins vegar engin teikn um að ráðast eigi í úrbætur um vinnuaðstæður eða vinnuálag. Né heldur eru teikn um hvata til að halda í hjúkrunarfræðinga eða laða sérfræðilækna heim úr námi. Það þarf að styrkja heilbrigðiskerfið til lengri tíma litið. Þingsályktunartillaga Viðreisnar um bætt kjör kvennastétta var samþykkt 2018 en ríkisstjórnin hefur ekkert gert með þá þingsályktun. Heilbrigðisstarfsfólk eru eftirsóttustu starfskraftar heims og við þurfum að standast samkeppni að utan. Grundvöllur þess að gera bragarbót á, er að bæta kjör og aðstöðu starfsfólks. Það þarf að vera eftirsóknarvert að vinna í heilbrigðiskerfinu. Með því getum við betur unnið á biðlistum og minnkað álag á starfsfólk. Viðreisn vill bæta kjör kvennastétta í heilbrigðiskerfinu og að 6 milljörðum verði aukalega varið til heilbrigðiskerfisins, þar sem áhersla verður lögð á það markmið. Það er nefnilega svo margt sem hægt er að gera. Hér er vandi sem snýr að fjárfestingum í heilbrigðiskerfinu sem hefur áhrif á vinnuaðstæður, vinnuálag og hér er vandi sem snýr að afstöðu ríkisstjórnarinnar til samspils og samstarfs stofnana. Það þarf líka viljann til að nýta hæfileika og getu allra. Og það þarf að fara að horfa á stóru myndina en ekki stoppa bara í holur. Höfundur er þingmaður Viðreisnar.
Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith Skoðun
Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson Skoðun
Skoðun Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson skrifar
Skoðun Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith skrifar
Skoðun Tvö útspil Pírata fyrir notendur heilbrigðiskerfisins Halldóra Mogensen,Eva Sjöfn Helgadóttir skrifar
Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith Skoðun
Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson Skoðun