Frelsið 2022 Hildur Sverrisdóttir skrifar 31. desember 2022 09:00 Ég mun seint þreytast á að að vera talsmaður hverskyns frelsismála hversu lítilvæg þau kunna að hljóma. Á umliðnu þingári var gleðilegt að ekki eingöngu voru fleiri frelsismál sett á dagskrá af ríkisstjórninni en yfirleitt heldur tóku þau undantekningalítið breytingum í frelsisátt eftir að þingið fékk þau í sínar hendur. Á síðasta degi ársins finnst mér við hæfi að stikla á þessum málum til að minna á að þau skipta máli. Frelsi á leigubílamarkaði Stærsta frelsismál ársins var án efa lög um sveigjanlegri umgjörð á leigubílamarkaði sem samþykkt var á lokadegi þingsins fyrir jól. Það var orðið augljóst hverjum sem sjá vildi að breytingar á núverandi kerfi leigubílamarkaðar voru nauðsynlega. Þau sem hafa reynt að panta leigubíl á undanförnum misserum vita að það liggur við neyðarástandi í greininni. Frumvarpið var því fagnaðarefni og ekki síst þær breytingar sem voru unnar á þinginu í frelsisátt, allt frá starfsstöðvum til gjaldmæla sem sporna við aðgangshindrunum á leigubílamarkaðnum og munu án efa bæta þjónustuna og færa í nútímalegra horf með þeirri samkeppni og tækifærum sem breytingarnar opna á. Hvað með börnin? Frelsismálin svokölluðu eiga það oft sameiginlegt að vera málsvarar ýmissa lasta og talin ýmist hættuleg eða ógn við lýðheilsu. Það er nú samt þannig í mannheimum að það er ýmislegt undir sólinni sem er kannski ekki æskilegast okkur - og jafnvel flest - en verður að finna flöt á að eigi sinn tilverurétt eins og allir mismunandi litir litrófsins. Þar má fyrst nefna brugghúsmálið sem bar upphaflega með sér að lítil bjórbrugghús mættu selja vörur sínar á framleiðslustað. Þingið steig þó stærra frelsisskref og víkkaði heimildina til allra framleiðenda áfengis, líka líkjöra og sterks áfengis. Það mál var frábært skref í átt að meira frelsi í áfengislöggjöfinni, sérstaklega þar sem netverslunarfrumvarpið sem ég lagði fram um sjálfsagt jafnræði í netsölu áfengis fyrir innlend fyrirtæki fékk ekki framgöngu á árinu en liggur nú fyrir ríkisstjórninni. Önnur mál sem verður að finna annan flöt á en að einfaldlega banna þau eru bragðefni nikótínvara. Á vorþingi lagði heilbrigðisráðherra fram frumvarp sem bannaði nikótínpúða með nammi- og ávaxtabragði. Það fékk vægast sagt hörð viðbrögð á þinginu um að þarna væri of langt seilst í að hefta valfrelsi fullorðins fólks á löglegri neysluvöru og var í kjölfarið breytt í vinnu þingsins. Á síðustu dögum fyrir jólafrí kom svo upp annað mál frá heilbrigðisráðherra sem innleiðingarmál EES þar sem banna á mentol bragð í tóbaki. Ég gerði að umtalsefni við fyrstu umræðu málsins að rökin við slíku banni væru vægast sagt rýr og það væri hæpið að setja bláan Capri í sama flokk og t.a.m. jarðaberjasígarettur. Ég vona að þetta verði í kjölfarið tekið til endurskoðunar í meðförum nefndarinnar á málinu. Sjálfsákvörðunarréttur fólks í tæknifrjóvgunum Mál sem stendur mér nærri sem ég lagði fram um að afmá úreltar og óþarfar reglur sem tálma tækifærum fólks í erfiðum og sárum kringumstæðum fólks í tæknifrjóvgunum fékk að komast í meðferð velferðarnefndar og er þar enn í vinnslu. Málið sýndi strax mikinn frelsisvilja þingheims þar sem fulltrúar allra flokka á þingi voru með mér á málinu. Það verður vonandi til þess að það verði samþykkt svo sambúðarslit eða andlát maka eða nokkuð annað en vilji fólks takmarki ekki hverjir geti sótt sér aðstoð tæknifrjóvgana. „Er þetta nú mikilvægasta málið á þingi?“ Í málamiðlunum stjórnmálanna er frelsisröddin nauðsynlegur þáttakandi og kom að miklu gagni við að koma málum í meiri frelsisátt á umliðnu þingári. Það er nauðsynlegt þó það sé ekki til annars er að halda til haga að fólki sé treyst fyrir eigin lífi og tækifærum án þess að hið opinbera sé sífellt að hafa af því óþarfa áhyggjur. Frelsismálin eru þó þau mál sem helst er sagt um að skipti litlu eða engu máli og mæta iðulega gagnrýni í þá veru að þau séu ekki nógu mikilvæg til að eyða dýrmætum tíma Alþingis í þegar önnur og meira aðkallandi mál bíða. „Er þetta nú mikilvægasta málið á þingi?“ er iðulega að finna í kommentakerfum þegar birtast fréttir af frelsismálum í þingheimi. Hverjum sem er er auðvitað frjálst að hafa skoðun á því hvað stjórnmálamenn verja tíma sínum í að berjast fyrir. Það er þó vel þess virði að hafa í huga að Alþingi er í fyrsta lagi skipulagt á þann hátt að vel er hægt að stússast í mörgum og mismerkilegum málum á sama tíma. Í öðru lagi er það nú svo að ef við látum frelsismálin alltaf sitja á hakanum sem ómerkileg aukaatriði þá muni smám saman kvarnast af frelsinu og það veikist eða verði að engu eins og er með allt sem við tökum sem sjálfsögðum hlut. Ég vona að næsta ár verði enn betra frelsisár fyrir okkur öll og óska lesendum gleðilegs árs - á hvern þann hátt sem þið kjósið. Höfundur er þingmaður Sjálfstæðisflokksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hildur Sverrisdóttir Leigubílar Áfengi og tóbak Sjálfstæðisflokkurinn Mest lesið Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir Skoðun Deyr mjólkurkýrin ef eigandi hennar fær eitt viðbótar mjólkurglas? Þórður Snær Júlíusson Skoðun Er þetta í alvöru umdeild skoðun fámenns hóps? Snorri Másson Skoðun Réttur til endurtektarprófa: Jafnræði í námi fyrir alla stúdenta Vera Mist Magnúsdóttir,Guðlaug Eva Albertsdóttir Skoðun Aðför að landsbyggðinni – og tilraun til að slá ryki í augu almennings Ingibjörg Isaksen Skoðun Getur Sturlunga snúið aftur? Leifur B. Dagfinnsson Skoðun Ákvarðanir teknar í Reykjavík – afleiðingarnar skella á okkur Hópur Framsóknarmanna í sveitarstjórnum Skoðun „Þessu er alltaf lofað fyrir kosningar en alltaf svikið“ Jóhann Páll Jóhannsson Skoðun Liðveisla fyrir öll Atli Már Haraldsson Skoðun Áskorun til Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og Háskóla Íslands Ríkharður Ólafsson,Styrmir Hallsson Skoðun Skoðun Skoðun Mælt fyrir miklum kjarabótum öryrkja og aldraðra Inga Sæland skrifar Skoðun Mannréttindabrot og stríðsglæpir Rússa í Úkraínu Erlingur Erlingsson skrifar Skoðun Áskorun til Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og Háskóla Íslands Ríkharður Ólafsson,Styrmir Hallsson skrifar Skoðun Ákvarðanir teknar í Reykjavík – afleiðingarnar skella á okkur Hópur Framsóknarmanna í sveitarstjórnum skrifar Skoðun Snjallborgin eða Skuggaborgin Reykjavík: Gervigreindarknúið höfuðborgarsvæði Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Getur Sturlunga snúið aftur? Leifur B. Dagfinnsson skrifar Skoðun Vaka stendur með Menntavísindasviði í verki Gunnar Ásgrímsson skrifar Skoðun Vorbókaleysingar Henry Alexander Henrysson skrifar Skoðun Er þetta í alvöru umdeild skoðun fámenns hóps? Snorri Másson skrifar Skoðun Liðveisla fyrir öll Atli Már Haraldsson skrifar Skoðun Réttur til endurtektarprófa: Jafnræði í námi fyrir alla stúdenta Vera Mist Magnúsdóttir,Guðlaug Eva Albertsdóttir skrifar Skoðun Að standa við stóru orðin Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Aðför að landsbyggðinni – og tilraun til að slá ryki í augu almennings Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Deyr mjólkurkýrin ef eigandi hennar fær eitt viðbótar mjólkurglas? Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir skrifar Skoðun Ég virði þig og þín mörk, virðir þú mig og mín mörk ? Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun „Þessu er alltaf lofað fyrir kosningar en alltaf svikið“ Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Þjóðaröryggi að vera aðildarríki að Evrópusambandinu Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Fullvalda utan sambandsríkja Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar - Salómonsdómur, lög og ólög Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Sjálfstæðir grunnskólar í hættu Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Borgaralegur vígbúnaður Dr. Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Áskoranir og tækni í heilbrigðisþjónustu Teitur Guðmundsson skrifar Skoðun Ósunginn óður til doktorsnema Styrmir Hallsson skrifar Skoðun Frjáls umræða ekki lengur leyfð í USA – Skoðanafrelsi í hættu – Amerískt Gestapo í uppsiglingu? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Tannhjól í mulningsvél? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Fækkum kennurum um 90% Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Uppsagnarbréf til góða fólksins Daníel Freyr Jónsson skrifar Skoðun Kristni og íslam: Samfélag sem hvílir á skilningi Skúli S. Ólafsson skrifar Skoðun Hugtakastríðið mikla Sigmar Guðmundsson skrifar Sjá meira
Ég mun seint þreytast á að að vera talsmaður hverskyns frelsismála hversu lítilvæg þau kunna að hljóma. Á umliðnu þingári var gleðilegt að ekki eingöngu voru fleiri frelsismál sett á dagskrá af ríkisstjórninni en yfirleitt heldur tóku þau undantekningalítið breytingum í frelsisátt eftir að þingið fékk þau í sínar hendur. Á síðasta degi ársins finnst mér við hæfi að stikla á þessum málum til að minna á að þau skipta máli. Frelsi á leigubílamarkaði Stærsta frelsismál ársins var án efa lög um sveigjanlegri umgjörð á leigubílamarkaði sem samþykkt var á lokadegi þingsins fyrir jól. Það var orðið augljóst hverjum sem sjá vildi að breytingar á núverandi kerfi leigubílamarkaðar voru nauðsynlega. Þau sem hafa reynt að panta leigubíl á undanförnum misserum vita að það liggur við neyðarástandi í greininni. Frumvarpið var því fagnaðarefni og ekki síst þær breytingar sem voru unnar á þinginu í frelsisátt, allt frá starfsstöðvum til gjaldmæla sem sporna við aðgangshindrunum á leigubílamarkaðnum og munu án efa bæta þjónustuna og færa í nútímalegra horf með þeirri samkeppni og tækifærum sem breytingarnar opna á. Hvað með börnin? Frelsismálin svokölluðu eiga það oft sameiginlegt að vera málsvarar ýmissa lasta og talin ýmist hættuleg eða ógn við lýðheilsu. Það er nú samt þannig í mannheimum að það er ýmislegt undir sólinni sem er kannski ekki æskilegast okkur - og jafnvel flest - en verður að finna flöt á að eigi sinn tilverurétt eins og allir mismunandi litir litrófsins. Þar má fyrst nefna brugghúsmálið sem bar upphaflega með sér að lítil bjórbrugghús mættu selja vörur sínar á framleiðslustað. Þingið steig þó stærra frelsisskref og víkkaði heimildina til allra framleiðenda áfengis, líka líkjöra og sterks áfengis. Það mál var frábært skref í átt að meira frelsi í áfengislöggjöfinni, sérstaklega þar sem netverslunarfrumvarpið sem ég lagði fram um sjálfsagt jafnræði í netsölu áfengis fyrir innlend fyrirtæki fékk ekki framgöngu á árinu en liggur nú fyrir ríkisstjórninni. Önnur mál sem verður að finna annan flöt á en að einfaldlega banna þau eru bragðefni nikótínvara. Á vorþingi lagði heilbrigðisráðherra fram frumvarp sem bannaði nikótínpúða með nammi- og ávaxtabragði. Það fékk vægast sagt hörð viðbrögð á þinginu um að þarna væri of langt seilst í að hefta valfrelsi fullorðins fólks á löglegri neysluvöru og var í kjölfarið breytt í vinnu þingsins. Á síðustu dögum fyrir jólafrí kom svo upp annað mál frá heilbrigðisráðherra sem innleiðingarmál EES þar sem banna á mentol bragð í tóbaki. Ég gerði að umtalsefni við fyrstu umræðu málsins að rökin við slíku banni væru vægast sagt rýr og það væri hæpið að setja bláan Capri í sama flokk og t.a.m. jarðaberjasígarettur. Ég vona að þetta verði í kjölfarið tekið til endurskoðunar í meðförum nefndarinnar á málinu. Sjálfsákvörðunarréttur fólks í tæknifrjóvgunum Mál sem stendur mér nærri sem ég lagði fram um að afmá úreltar og óþarfar reglur sem tálma tækifærum fólks í erfiðum og sárum kringumstæðum fólks í tæknifrjóvgunum fékk að komast í meðferð velferðarnefndar og er þar enn í vinnslu. Málið sýndi strax mikinn frelsisvilja þingheims þar sem fulltrúar allra flokka á þingi voru með mér á málinu. Það verður vonandi til þess að það verði samþykkt svo sambúðarslit eða andlát maka eða nokkuð annað en vilji fólks takmarki ekki hverjir geti sótt sér aðstoð tæknifrjóvgana. „Er þetta nú mikilvægasta málið á þingi?“ Í málamiðlunum stjórnmálanna er frelsisröddin nauðsynlegur þáttakandi og kom að miklu gagni við að koma málum í meiri frelsisátt á umliðnu þingári. Það er nauðsynlegt þó það sé ekki til annars er að halda til haga að fólki sé treyst fyrir eigin lífi og tækifærum án þess að hið opinbera sé sífellt að hafa af því óþarfa áhyggjur. Frelsismálin eru þó þau mál sem helst er sagt um að skipti litlu eða engu máli og mæta iðulega gagnrýni í þá veru að þau séu ekki nógu mikilvæg til að eyða dýrmætum tíma Alþingis í þegar önnur og meira aðkallandi mál bíða. „Er þetta nú mikilvægasta málið á þingi?“ er iðulega að finna í kommentakerfum þegar birtast fréttir af frelsismálum í þingheimi. Hverjum sem er er auðvitað frjálst að hafa skoðun á því hvað stjórnmálamenn verja tíma sínum í að berjast fyrir. Það er þó vel þess virði að hafa í huga að Alþingi er í fyrsta lagi skipulagt á þann hátt að vel er hægt að stússast í mörgum og mismerkilegum málum á sama tíma. Í öðru lagi er það nú svo að ef við látum frelsismálin alltaf sitja á hakanum sem ómerkileg aukaatriði þá muni smám saman kvarnast af frelsinu og það veikist eða verði að engu eins og er með allt sem við tökum sem sjálfsögðum hlut. Ég vona að næsta ár verði enn betra frelsisár fyrir okkur öll og óska lesendum gleðilegs árs - á hvern þann hátt sem þið kjósið. Höfundur er þingmaður Sjálfstæðisflokksins.
Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir Skoðun
Réttur til endurtektarprófa: Jafnræði í námi fyrir alla stúdenta Vera Mist Magnúsdóttir,Guðlaug Eva Albertsdóttir Skoðun
Ákvarðanir teknar í Reykjavík – afleiðingarnar skella á okkur Hópur Framsóknarmanna í sveitarstjórnum Skoðun
Áskorun til Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og Háskóla Íslands Ríkharður Ólafsson,Styrmir Hallsson Skoðun
Skoðun Áskorun til Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og Háskóla Íslands Ríkharður Ólafsson,Styrmir Hallsson skrifar
Skoðun Ákvarðanir teknar í Reykjavík – afleiðingarnar skella á okkur Hópur Framsóknarmanna í sveitarstjórnum skrifar
Skoðun Snjallborgin eða Skuggaborgin Reykjavík: Gervigreindarknúið höfuðborgarsvæði Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Réttur til endurtektarprófa: Jafnræði í námi fyrir alla stúdenta Vera Mist Magnúsdóttir,Guðlaug Eva Albertsdóttir skrifar
Skoðun Aðför að landsbyggðinni – og tilraun til að slá ryki í augu almennings Ingibjörg Isaksen skrifar
Skoðun Deyr mjólkurkýrin ef eigandi hennar fær eitt viðbótar mjólkurglas? Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir skrifar
Skoðun Frjáls umræða ekki lengur leyfð í USA – Skoðanafrelsi í hættu – Amerískt Gestapo í uppsiglingu? Ole Anton Bieltvedt skrifar
Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir Skoðun
Réttur til endurtektarprófa: Jafnræði í námi fyrir alla stúdenta Vera Mist Magnúsdóttir,Guðlaug Eva Albertsdóttir Skoðun
Ákvarðanir teknar í Reykjavík – afleiðingarnar skella á okkur Hópur Framsóknarmanna í sveitarstjórnum Skoðun
Áskorun til Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og Háskóla Íslands Ríkharður Ólafsson,Styrmir Hallsson Skoðun