Frelsið 2022 Hildur Sverrisdóttir skrifar 31. desember 2022 09:00 Ég mun seint þreytast á að að vera talsmaður hverskyns frelsismála hversu lítilvæg þau kunna að hljóma. Á umliðnu þingári var gleðilegt að ekki eingöngu voru fleiri frelsismál sett á dagskrá af ríkisstjórninni en yfirleitt heldur tóku þau undantekningalítið breytingum í frelsisátt eftir að þingið fékk þau í sínar hendur. Á síðasta degi ársins finnst mér við hæfi að stikla á þessum málum til að minna á að þau skipta máli. Frelsi á leigubílamarkaði Stærsta frelsismál ársins var án efa lög um sveigjanlegri umgjörð á leigubílamarkaði sem samþykkt var á lokadegi þingsins fyrir jól. Það var orðið augljóst hverjum sem sjá vildi að breytingar á núverandi kerfi leigubílamarkaðar voru nauðsynlega. Þau sem hafa reynt að panta leigubíl á undanförnum misserum vita að það liggur við neyðarástandi í greininni. Frumvarpið var því fagnaðarefni og ekki síst þær breytingar sem voru unnar á þinginu í frelsisátt, allt frá starfsstöðvum til gjaldmæla sem sporna við aðgangshindrunum á leigubílamarkaðnum og munu án efa bæta þjónustuna og færa í nútímalegra horf með þeirri samkeppni og tækifærum sem breytingarnar opna á. Hvað með börnin? Frelsismálin svokölluðu eiga það oft sameiginlegt að vera málsvarar ýmissa lasta og talin ýmist hættuleg eða ógn við lýðheilsu. Það er nú samt þannig í mannheimum að það er ýmislegt undir sólinni sem er kannski ekki æskilegast okkur - og jafnvel flest - en verður að finna flöt á að eigi sinn tilverurétt eins og allir mismunandi litir litrófsins. Þar má fyrst nefna brugghúsmálið sem bar upphaflega með sér að lítil bjórbrugghús mættu selja vörur sínar á framleiðslustað. Þingið steig þó stærra frelsisskref og víkkaði heimildina til allra framleiðenda áfengis, líka líkjöra og sterks áfengis. Það mál var frábært skref í átt að meira frelsi í áfengislöggjöfinni, sérstaklega þar sem netverslunarfrumvarpið sem ég lagði fram um sjálfsagt jafnræði í netsölu áfengis fyrir innlend fyrirtæki fékk ekki framgöngu á árinu en liggur nú fyrir ríkisstjórninni. Önnur mál sem verður að finna annan flöt á en að einfaldlega banna þau eru bragðefni nikótínvara. Á vorþingi lagði heilbrigðisráðherra fram frumvarp sem bannaði nikótínpúða með nammi- og ávaxtabragði. Það fékk vægast sagt hörð viðbrögð á þinginu um að þarna væri of langt seilst í að hefta valfrelsi fullorðins fólks á löglegri neysluvöru og var í kjölfarið breytt í vinnu þingsins. Á síðustu dögum fyrir jólafrí kom svo upp annað mál frá heilbrigðisráðherra sem innleiðingarmál EES þar sem banna á mentol bragð í tóbaki. Ég gerði að umtalsefni við fyrstu umræðu málsins að rökin við slíku banni væru vægast sagt rýr og það væri hæpið að setja bláan Capri í sama flokk og t.a.m. jarðaberjasígarettur. Ég vona að þetta verði í kjölfarið tekið til endurskoðunar í meðförum nefndarinnar á málinu. Sjálfsákvörðunarréttur fólks í tæknifrjóvgunum Mál sem stendur mér nærri sem ég lagði fram um að afmá úreltar og óþarfar reglur sem tálma tækifærum fólks í erfiðum og sárum kringumstæðum fólks í tæknifrjóvgunum fékk að komast í meðferð velferðarnefndar og er þar enn í vinnslu. Málið sýndi strax mikinn frelsisvilja þingheims þar sem fulltrúar allra flokka á þingi voru með mér á málinu. Það verður vonandi til þess að það verði samþykkt svo sambúðarslit eða andlát maka eða nokkuð annað en vilji fólks takmarki ekki hverjir geti sótt sér aðstoð tæknifrjóvgana. „Er þetta nú mikilvægasta málið á þingi?“ Í málamiðlunum stjórnmálanna er frelsisröddin nauðsynlegur þáttakandi og kom að miklu gagni við að koma málum í meiri frelsisátt á umliðnu þingári. Það er nauðsynlegt þó það sé ekki til annars er að halda til haga að fólki sé treyst fyrir eigin lífi og tækifærum án þess að hið opinbera sé sífellt að hafa af því óþarfa áhyggjur. Frelsismálin eru þó þau mál sem helst er sagt um að skipti litlu eða engu máli og mæta iðulega gagnrýni í þá veru að þau séu ekki nógu mikilvæg til að eyða dýrmætum tíma Alþingis í þegar önnur og meira aðkallandi mál bíða. „Er þetta nú mikilvægasta málið á þingi?“ er iðulega að finna í kommentakerfum þegar birtast fréttir af frelsismálum í þingheimi. Hverjum sem er er auðvitað frjálst að hafa skoðun á því hvað stjórnmálamenn verja tíma sínum í að berjast fyrir. Það er þó vel þess virði að hafa í huga að Alþingi er í fyrsta lagi skipulagt á þann hátt að vel er hægt að stússast í mörgum og mismerkilegum málum á sama tíma. Í öðru lagi er það nú svo að ef við látum frelsismálin alltaf sitja á hakanum sem ómerkileg aukaatriði þá muni smám saman kvarnast af frelsinu og það veikist eða verði að engu eins og er með allt sem við tökum sem sjálfsögðum hlut. Ég vona að næsta ár verði enn betra frelsisár fyrir okkur öll og óska lesendum gleðilegs árs - á hvern þann hátt sem þið kjósið. Höfundur er þingmaður Sjálfstæðisflokksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hildur Sverrisdóttir Leigubílar Áfengi og tóbak Sjálfstæðisflokkurinn Mest lesið Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson Skoðun Skoðun Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson skrifar Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson skrifar Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Stöndum saman gegn fjölþáttaógnum Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey skrifar Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Sjá meira
Ég mun seint þreytast á að að vera talsmaður hverskyns frelsismála hversu lítilvæg þau kunna að hljóma. Á umliðnu þingári var gleðilegt að ekki eingöngu voru fleiri frelsismál sett á dagskrá af ríkisstjórninni en yfirleitt heldur tóku þau undantekningalítið breytingum í frelsisátt eftir að þingið fékk þau í sínar hendur. Á síðasta degi ársins finnst mér við hæfi að stikla á þessum málum til að minna á að þau skipta máli. Frelsi á leigubílamarkaði Stærsta frelsismál ársins var án efa lög um sveigjanlegri umgjörð á leigubílamarkaði sem samþykkt var á lokadegi þingsins fyrir jól. Það var orðið augljóst hverjum sem sjá vildi að breytingar á núverandi kerfi leigubílamarkaðar voru nauðsynlega. Þau sem hafa reynt að panta leigubíl á undanförnum misserum vita að það liggur við neyðarástandi í greininni. Frumvarpið var því fagnaðarefni og ekki síst þær breytingar sem voru unnar á þinginu í frelsisátt, allt frá starfsstöðvum til gjaldmæla sem sporna við aðgangshindrunum á leigubílamarkaðnum og munu án efa bæta þjónustuna og færa í nútímalegra horf með þeirri samkeppni og tækifærum sem breytingarnar opna á. Hvað með börnin? Frelsismálin svokölluðu eiga það oft sameiginlegt að vera málsvarar ýmissa lasta og talin ýmist hættuleg eða ógn við lýðheilsu. Það er nú samt þannig í mannheimum að það er ýmislegt undir sólinni sem er kannski ekki æskilegast okkur - og jafnvel flest - en verður að finna flöt á að eigi sinn tilverurétt eins og allir mismunandi litir litrófsins. Þar má fyrst nefna brugghúsmálið sem bar upphaflega með sér að lítil bjórbrugghús mættu selja vörur sínar á framleiðslustað. Þingið steig þó stærra frelsisskref og víkkaði heimildina til allra framleiðenda áfengis, líka líkjöra og sterks áfengis. Það mál var frábært skref í átt að meira frelsi í áfengislöggjöfinni, sérstaklega þar sem netverslunarfrumvarpið sem ég lagði fram um sjálfsagt jafnræði í netsölu áfengis fyrir innlend fyrirtæki fékk ekki framgöngu á árinu en liggur nú fyrir ríkisstjórninni. Önnur mál sem verður að finna annan flöt á en að einfaldlega banna þau eru bragðefni nikótínvara. Á vorþingi lagði heilbrigðisráðherra fram frumvarp sem bannaði nikótínpúða með nammi- og ávaxtabragði. Það fékk vægast sagt hörð viðbrögð á þinginu um að þarna væri of langt seilst í að hefta valfrelsi fullorðins fólks á löglegri neysluvöru og var í kjölfarið breytt í vinnu þingsins. Á síðustu dögum fyrir jólafrí kom svo upp annað mál frá heilbrigðisráðherra sem innleiðingarmál EES þar sem banna á mentol bragð í tóbaki. Ég gerði að umtalsefni við fyrstu umræðu málsins að rökin við slíku banni væru vægast sagt rýr og það væri hæpið að setja bláan Capri í sama flokk og t.a.m. jarðaberjasígarettur. Ég vona að þetta verði í kjölfarið tekið til endurskoðunar í meðförum nefndarinnar á málinu. Sjálfsákvörðunarréttur fólks í tæknifrjóvgunum Mál sem stendur mér nærri sem ég lagði fram um að afmá úreltar og óþarfar reglur sem tálma tækifærum fólks í erfiðum og sárum kringumstæðum fólks í tæknifrjóvgunum fékk að komast í meðferð velferðarnefndar og er þar enn í vinnslu. Málið sýndi strax mikinn frelsisvilja þingheims þar sem fulltrúar allra flokka á þingi voru með mér á málinu. Það verður vonandi til þess að það verði samþykkt svo sambúðarslit eða andlát maka eða nokkuð annað en vilji fólks takmarki ekki hverjir geti sótt sér aðstoð tæknifrjóvgana. „Er þetta nú mikilvægasta málið á þingi?“ Í málamiðlunum stjórnmálanna er frelsisröddin nauðsynlegur þáttakandi og kom að miklu gagni við að koma málum í meiri frelsisátt á umliðnu þingári. Það er nauðsynlegt þó það sé ekki til annars er að halda til haga að fólki sé treyst fyrir eigin lífi og tækifærum án þess að hið opinbera sé sífellt að hafa af því óþarfa áhyggjur. Frelsismálin eru þó þau mál sem helst er sagt um að skipti litlu eða engu máli og mæta iðulega gagnrýni í þá veru að þau séu ekki nógu mikilvæg til að eyða dýrmætum tíma Alþingis í þegar önnur og meira aðkallandi mál bíða. „Er þetta nú mikilvægasta málið á þingi?“ er iðulega að finna í kommentakerfum þegar birtast fréttir af frelsismálum í þingheimi. Hverjum sem er er auðvitað frjálst að hafa skoðun á því hvað stjórnmálamenn verja tíma sínum í að berjast fyrir. Það er þó vel þess virði að hafa í huga að Alþingi er í fyrsta lagi skipulagt á þann hátt að vel er hægt að stússast í mörgum og mismerkilegum málum á sama tíma. Í öðru lagi er það nú svo að ef við látum frelsismálin alltaf sitja á hakanum sem ómerkileg aukaatriði þá muni smám saman kvarnast af frelsinu og það veikist eða verði að engu eins og er með allt sem við tökum sem sjálfsögðum hlut. Ég vona að næsta ár verði enn betra frelsisár fyrir okkur öll og óska lesendum gleðilegs árs - á hvern þann hátt sem þið kjósið. Höfundur er þingmaður Sjálfstæðisflokksins.
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun
Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun
Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun
Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun