Það má hlæja að pöbbum en.. Lúðvík Júlíusson skrifar 10. mars 2023 11:30 Ég las frábæran brandara um pabba sem var í stökustu vandræðum með barnið sitt og átti meira að segja í vandræðum með að muna nafnið á því. Mér fannst þetta góður brandari, ég hló og ég sagði öðrum frá þessum brandara. Það sem gerði brandarann enn betri var að á leiðinni í vinnuna þennan dag þá ók ég fram hjá pabba með barnavagn á íðnaðarsvæði sem virtist mjög áttavilltur, vægast sagt. Það sem gerir brandarann líka góðan er að hann sýnir miklar breytingar á samfélaginu. Feður hafa nú meiri möguleika en áður að vera með börnum sínum og nota tækifærið þegar það gefst. Samfélagið er að feta sig í átt til meira jafnréttis og það má búast við því að það líti stundum svolítið klaufalega út á meðan. Það má alveg hæja að því. Feður í harðri baráttu og ýtt út í kuldann Þó við séum komin langt í jafnréttismálum þá er jafnréttisbaráttan oft hörð, grimm og óvægin. Það geta ekki allir feður verið með börnum sínum, jafnvel þrátt fyrir að þeir séu hinir fullkomnu feður og samskipti við barnsmæður séu til fyrirmyndar, því núgildandi lög eru enn úrelt þegar kemur að stuðningi, þátttöku og aðild feðra að málum sem snúa að börnum. Opinber stuðningur er oft miðaður við mæður og þá verða feður sjálfkrafa útundan. Til dæmis hefur Reykjavíkurborg ekki neina tölfræði um hversu margir foreldrar fá fjárhagsaðstoð og hversu mörg börn þeirra eru. Ástæðan er sú að Reykjavíkurborg hefur aðeins tölfræði um lögheimilisforeldra, sem flestir eru mæður. Reykjavíkurborg viðurkennir ekki að fullu rétt feðra til að hugsa um og annast börn þrátt fyrir fjölmargar yfirlýsingar um annað. Alþingi og stjórnvöld eru á sömu slóðum. Hagstofan gerir reglulega lífskjararannsóknir. Þar er spurt um hjúskaparstöðu fólks og hversu mörg börn eru á heimilinu. Í rannsókninni skiptir engu máli hvort foreldri hafi lögheimili barnanna eða ekki enda er verið að rannsaka stöðu heimila, foreldra og barna. En þegar stjórnvöld og Alþingi fjalla um sömu rannsóknir þá eru þær alltaf túlkaðar á þann veg að eitt foreldri og barn/börn séu alltaf einstæðir foreldrar með lögheimili barnanna og allur opinber stuðningur miðaður við það. Það eru aðallega feður sem ekki hafa lögheimili barna sinna og þeir eru einfaldlega settir út í kuldann af ásetningi. Þeir fá ekki aðstoð þrátt fyrir að rannsóknir sýni nauðsyn þess að þeir og börn þeirra fái aðstoð eins og aðrir foreldrar. Lög um leik-/grunnskóla miða við lögheimilisforeldra og eru aðrir foreldrar, þeir sem ekki hafa lögheimili barnanna, nánast réttindalausir. Túlkun Kópavogsbæjar er meira að segja sú að þeir hafa ekki einu sinni lagalegan rétt til að nota Mentor, Völu.is og aðrar veflausnir. Í flestum tilfellum er sem betur fer ekki farið eftir lögum og flestir foreldrar fá að vera með en það er ekki algilt. Lög um stuðning við fötluð börn og foreldra þeirra er fyrst og fremst miðuð við lögheimili barnsins. Í mörg ár var talið eðlilegt að feður væru ekki með, hefðu ekki aðild að málum barnsins, hefðu ekki sæti við borðið og að þeim vær almennt sama um börnin. Í júní 2022 var lögum um aðild feðra breytt að hluta. Það er ekki lengra síðan. Þjónustan við börn og foreldra er þó enn skert búi þeir ekki í sama sveitarfélag og barnið. Spáið í því hversu úrelt og fordómafullt það er á 21. öldinni. Þeir sem eru að berjast gegn þessum feðrum í þessari stöðu eru hvorki feministar né jafnréttissinnar heldur fulltrúar feðraveldisins. Í flestum tilfellum er það konur sem há þessa baráttu gegn þeim. Já, konur eru oft ofstækisfullir andstæðingar jafnréttis og réttinda barna og dyggir stuðningsmenn feðraveldisins. Einn „feministi“ sagði nýlega við mig að það jafngilti árás á mæður að feður vildu hugsa um börnin því þær gætu alveg séð einar um börnin. Þessi skoðun hennar á ekkert skylt við feminisma. Þetta væri efni í heilt málþing í Háskólanum. Það má segja sína skoðun Feður sem hafa háð baráttu til að fá að vera til staðar fyrir börnin sín sáu kannski ekkert fyndið við brandarann. Það er alveg skiljanlegt. Þeir sögðu sína skoðun á honum og það er alveg skiljanlegt. Sumir fóru hins vegar yfir strikið og þó það sé skiljanlegt miðað við heiftina í jafnréttisbaráttunni þá er oft betra að telja upp á 10 og umorða skoðanir sínar. Bakslagið í réttindabaráttu Þeir feður sem sögðu álit sitt á brandaranum voru rakkaðir niður, gert var lítið úr þeim og þeim sagt að leita sér aðstoðar. Allt eru þetta dæmi um eitraða karlmennsku. Á ágætri síðu karlmennskan.is stendur: „Jákvæð karlmennska er andsvar við þeirri skaðlegu karlmennsku sem krefur karla og drengi um að bæla niður tilfinningar, fela þær, gefa þeim ekki gaum, tala ekki um þær og leita sér seint eða síður aðstoðar vegna vanlíðan. Strákar fæðast ekki með færri tilfinningar en önnur kyn en þeir hafa takmarkað svigrúm til að gangast við, tjá og læra að þekkja tilfinningar sínar. „Hættu þessu væli“, „engan aumingjaskap“, „harkaðu af þér“, „ekki vera kelling“, ertu ekki alvöru maður?“ eru lýsandi dæmi um hvernig skaðlegar karlmennskuhugmyndir hafa verið innrættar hjá strákum, viðhaldið hjá körlum og fest í sessi þá hugmynd að strákar og karlar megi ekki eða eigi ekki að vera berskjaldaðir fyrir tilfinningum sínum.“ Viðbrögð við því að feður sögðu sína skoðun, opnuðu á tilfinningar sínar og berskjölduðu sig voru dæmigerð fyrir fólk sem er andsnúið jafnrétti, fjölbreyttu samfélagi þar sem virðing er borin fyrir ólíkum skoðunum og ólíkri lífsreynslu. Fólkið sem gagnrýndi feðurna sem sögðu sína skoðun er fólkið sem stendur á bak við bakslagið í réttindabaráttunni. Það versta er að það sér það ekki sjálft. Það á ekki að vera erfitt að sýna samkennd og vera kurteis í samskiptum. Reynum okkar besta, við erum öll hluti af sama samfélaginu. Höfundur er viðskiptafræðingur, faðir og áhugamaður um réttindi barna. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Lúðvík Júlíusson Mest lesið Hörmulegur atburður í flugstöð Leifs Eiríkssonar Jón Pétursson Skoðun Lífsgæði íbúa Mosfellsbæjar skert Regína Ásvaldsdóttir Skoðun Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Tilvera okkar er undarlegt ferðalag Hópur meðlima No Borders Skoðun Forstjórinn stígur fram Örn Pálsson Skoðun Lestur lykillinn að endurhæfingu? Hvað ef lestur væri lykillinn út? Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Ríkisstofnun forherðist við gagnrýni Björn Ólafsson Skoðun Kvótaverð, veiðigjald, fjárfesting og arðsemi í sjávarútvegi Ásgeir Daníelsson Skoðun Getur Seljaskóli núna orðið símalaus skóli, Jóhanna? Kristín Jónsdóttir Skoðun Hinn óseðjandi Eiríkur Ólafsson Skoðun Skoðun Skoðun Forstjórinn stígur fram Örn Pálsson skrifar Skoðun Lífsgæði íbúa Mosfellsbæjar skert Regína Ásvaldsdóttir skrifar Skoðun Lestur lykillinn að endurhæfingu? Hvað ef lestur væri lykillinn út? Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Tilvera okkar er undarlegt ferðalag Hópur meðlima No Borders skrifar Skoðun Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Það að þrá börn eða ekki Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Tímanna tákn? Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Hörmulegur atburður í flugstöð Leifs Eiríkssonar Jón Pétursson skrifar Skoðun Kvótaverð, veiðigjald, fjárfesting og arðsemi í sjávarútvegi Ásgeir Daníelsson skrifar Skoðun Getur Seljaskóli núna orðið símalaus skóli, Jóhanna? Kristín Jónsdóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og traust á raforkumarkaði Einar S Einarsson skrifar Skoðun Ef þetta er rétt – hvað er þá rangt? Anna Berg Samúelsdóttir skrifar Skoðun Hvað er þetta MG? Júlíana Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sjúkraþyrlu sem allra fyrst, kerfi sem veitir lífsbjörg Gunnar Svanur Einarsson skrifar Skoðun Ríkisstofnun forherðist við gagnrýni Björn Ólafsson skrifar Skoðun Bylting, bóla, bölvun - bull? Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Eru smáþjóðir stikkfríar? Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Ákall Valdimar Júlíusson skrifar Skoðun Á að leyfa eða halda áfram að banna? Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Íslenski fáninn fyrir samstöðu ekki mismunun Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Jafnlaunabarnið og baðvatnið Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Þér er boðið með, kæri félagi Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Púslið sem passar ekki Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Nei, það verður ekki að vera Ísrael, það er Ísrael Einar Ólafsson skrifar Skoðun Kemur þín háskólagráða úr kornflakes pakka? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Hinn óseðjandi Eiríkur Ólafsson skrifar Skoðun Þéttari byggð: Hver nýtur ábatans — og hver borgar brúsann? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz skrifar Skoðun Ef þið þurfið að segja upphátt að þið séuð ekki rasistar... Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Hugleiðingar og skoðanaskipti um rasisma og útlendingahatur Ole Anton Bieltvedt skrifar Sjá meira
Ég las frábæran brandara um pabba sem var í stökustu vandræðum með barnið sitt og átti meira að segja í vandræðum með að muna nafnið á því. Mér fannst þetta góður brandari, ég hló og ég sagði öðrum frá þessum brandara. Það sem gerði brandarann enn betri var að á leiðinni í vinnuna þennan dag þá ók ég fram hjá pabba með barnavagn á íðnaðarsvæði sem virtist mjög áttavilltur, vægast sagt. Það sem gerir brandarann líka góðan er að hann sýnir miklar breytingar á samfélaginu. Feður hafa nú meiri möguleika en áður að vera með börnum sínum og nota tækifærið þegar það gefst. Samfélagið er að feta sig í átt til meira jafnréttis og það má búast við því að það líti stundum svolítið klaufalega út á meðan. Það má alveg hæja að því. Feður í harðri baráttu og ýtt út í kuldann Þó við séum komin langt í jafnréttismálum þá er jafnréttisbaráttan oft hörð, grimm og óvægin. Það geta ekki allir feður verið með börnum sínum, jafnvel þrátt fyrir að þeir séu hinir fullkomnu feður og samskipti við barnsmæður séu til fyrirmyndar, því núgildandi lög eru enn úrelt þegar kemur að stuðningi, þátttöku og aðild feðra að málum sem snúa að börnum. Opinber stuðningur er oft miðaður við mæður og þá verða feður sjálfkrafa útundan. Til dæmis hefur Reykjavíkurborg ekki neina tölfræði um hversu margir foreldrar fá fjárhagsaðstoð og hversu mörg börn þeirra eru. Ástæðan er sú að Reykjavíkurborg hefur aðeins tölfræði um lögheimilisforeldra, sem flestir eru mæður. Reykjavíkurborg viðurkennir ekki að fullu rétt feðra til að hugsa um og annast börn þrátt fyrir fjölmargar yfirlýsingar um annað. Alþingi og stjórnvöld eru á sömu slóðum. Hagstofan gerir reglulega lífskjararannsóknir. Þar er spurt um hjúskaparstöðu fólks og hversu mörg börn eru á heimilinu. Í rannsókninni skiptir engu máli hvort foreldri hafi lögheimili barnanna eða ekki enda er verið að rannsaka stöðu heimila, foreldra og barna. En þegar stjórnvöld og Alþingi fjalla um sömu rannsóknir þá eru þær alltaf túlkaðar á þann veg að eitt foreldri og barn/börn séu alltaf einstæðir foreldrar með lögheimili barnanna og allur opinber stuðningur miðaður við það. Það eru aðallega feður sem ekki hafa lögheimili barna sinna og þeir eru einfaldlega settir út í kuldann af ásetningi. Þeir fá ekki aðstoð þrátt fyrir að rannsóknir sýni nauðsyn þess að þeir og börn þeirra fái aðstoð eins og aðrir foreldrar. Lög um leik-/grunnskóla miða við lögheimilisforeldra og eru aðrir foreldrar, þeir sem ekki hafa lögheimili barnanna, nánast réttindalausir. Túlkun Kópavogsbæjar er meira að segja sú að þeir hafa ekki einu sinni lagalegan rétt til að nota Mentor, Völu.is og aðrar veflausnir. Í flestum tilfellum er sem betur fer ekki farið eftir lögum og flestir foreldrar fá að vera með en það er ekki algilt. Lög um stuðning við fötluð börn og foreldra þeirra er fyrst og fremst miðuð við lögheimili barnsins. Í mörg ár var talið eðlilegt að feður væru ekki með, hefðu ekki aðild að málum barnsins, hefðu ekki sæti við borðið og að þeim vær almennt sama um börnin. Í júní 2022 var lögum um aðild feðra breytt að hluta. Það er ekki lengra síðan. Þjónustan við börn og foreldra er þó enn skert búi þeir ekki í sama sveitarfélag og barnið. Spáið í því hversu úrelt og fordómafullt það er á 21. öldinni. Þeir sem eru að berjast gegn þessum feðrum í þessari stöðu eru hvorki feministar né jafnréttissinnar heldur fulltrúar feðraveldisins. Í flestum tilfellum er það konur sem há þessa baráttu gegn þeim. Já, konur eru oft ofstækisfullir andstæðingar jafnréttis og réttinda barna og dyggir stuðningsmenn feðraveldisins. Einn „feministi“ sagði nýlega við mig að það jafngilti árás á mæður að feður vildu hugsa um börnin því þær gætu alveg séð einar um börnin. Þessi skoðun hennar á ekkert skylt við feminisma. Þetta væri efni í heilt málþing í Háskólanum. Það má segja sína skoðun Feður sem hafa háð baráttu til að fá að vera til staðar fyrir börnin sín sáu kannski ekkert fyndið við brandarann. Það er alveg skiljanlegt. Þeir sögðu sína skoðun á honum og það er alveg skiljanlegt. Sumir fóru hins vegar yfir strikið og þó það sé skiljanlegt miðað við heiftina í jafnréttisbaráttunni þá er oft betra að telja upp á 10 og umorða skoðanir sínar. Bakslagið í réttindabaráttu Þeir feður sem sögðu álit sitt á brandaranum voru rakkaðir niður, gert var lítið úr þeim og þeim sagt að leita sér aðstoðar. Allt eru þetta dæmi um eitraða karlmennsku. Á ágætri síðu karlmennskan.is stendur: „Jákvæð karlmennska er andsvar við þeirri skaðlegu karlmennsku sem krefur karla og drengi um að bæla niður tilfinningar, fela þær, gefa þeim ekki gaum, tala ekki um þær og leita sér seint eða síður aðstoðar vegna vanlíðan. Strákar fæðast ekki með færri tilfinningar en önnur kyn en þeir hafa takmarkað svigrúm til að gangast við, tjá og læra að þekkja tilfinningar sínar. „Hættu þessu væli“, „engan aumingjaskap“, „harkaðu af þér“, „ekki vera kelling“, ertu ekki alvöru maður?“ eru lýsandi dæmi um hvernig skaðlegar karlmennskuhugmyndir hafa verið innrættar hjá strákum, viðhaldið hjá körlum og fest í sessi þá hugmynd að strákar og karlar megi ekki eða eigi ekki að vera berskjaldaðir fyrir tilfinningum sínum.“ Viðbrögð við því að feður sögðu sína skoðun, opnuðu á tilfinningar sínar og berskjölduðu sig voru dæmigerð fyrir fólk sem er andsnúið jafnrétti, fjölbreyttu samfélagi þar sem virðing er borin fyrir ólíkum skoðunum og ólíkri lífsreynslu. Fólkið sem gagnrýndi feðurna sem sögðu sína skoðun er fólkið sem stendur á bak við bakslagið í réttindabaráttunni. Það versta er að það sér það ekki sjálft. Það á ekki að vera erfitt að sýna samkennd og vera kurteis í samskiptum. Reynum okkar besta, við erum öll hluti af sama samfélaginu. Höfundur er viðskiptafræðingur, faðir og áhugamaður um réttindi barna.
Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun
Lestur lykillinn að endurhæfingu? Hvað ef lestur væri lykillinn út? Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun
Skoðun Lestur lykillinn að endurhæfingu? Hvað ef lestur væri lykillinn út? Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar
Skoðun Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz skrifar
Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun
Lestur lykillinn að endurhæfingu? Hvað ef lestur væri lykillinn út? Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun